Vỡ mạch máu dưới da là tình trạng tế bào máu thoát ra khỏi thành mạch để đi vào mô bên dưới da do sự tác động của một lý do nào đó. Tình trạng này nếu xảy ra thường và không tìm thấy nguyên nhân thì nên cảnh giác các bệnh lý nguy hiểm, đặc biệt là ở người cao tuổi.
VỠ MẠCH MÁU DƯỚI DA LÀ GÌ?
Vỡ mạch máu dưới da là tình trạng máu chảy ra ngoài lòng mạch, đi vào lớp mô dưới da chứ không chảy ra ngoài, lớp da vẫn nguyên vẹn. Biểu hiện bên ngoài là xuất hiện các mảng, chấm hoặc đám xuất huyết có màu tím, đỏ, nâu hoặc hồng ở dưới da.
NGUYÊN NHÂN VỠ MẠCH MÁU DƯỚI DA
Có nhiều nguyên nhân gây vỡ mạch máu dưới da, bao gồm:
TÁC ĐỘNG VẬT LÝ
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, thường gặp ở người do hệ mao mạch kém đàn hồi, lão hóa. Khi bị va đập, chấn thương, mao mạch dưới da bị vỡ, máu chảy ra ngoài gây xuất huyết.
BAN XUẤT HUYẾT
Đây là tình trạng da xuất hiện các chấm nhỏ hoặc mảng lớn màu tím, đỏ do vỡ mạch máu. Có hai loại ban xuất huyết chính:
- Ban xuất huyết không giảm tiểu cầu: Nguyên nhân là do rối loạn chức năng tiểu cầu, khiến tiểu cầu không hoạt động tốt trong việc đông máu.
- Ban xuất huyết giảm tiểu cầu:Nguyên nhân là do số lượng tiểu cầu trong máu giảm, khiến máu khó đông.
- Bệnh lý bạch cầu: Khi tủy xương giảm sản xuất các dòng tế bào máu, trong đó có tiểu cầu, sẽ dẫn đến tình trạng thiếu tiểu cầu, gây chảy máu dưới da.
THIẾU VITAMIN K
Vitamin K là một vitamin cần thiết cho quá trình đông máu. Khi thiếu vitamin K, máu khó đông, dễ gây chảy máu dưới da.
MẮC CÁC BỆNH LÝ TỰ MIỄN
Một số bệnh lý tự miễn, chẳng hạn như lupus ban đỏ hệ thống, có thể gây tổn thương mạch máu, dẫn đến vỡ mạch máu dưới da.
THUỐC MEN
Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc chống đông máu, thuốc hạ huyết áp, có thể làm tăng nguy cơ vỡ mạch máu dưới da.
TUỔI TÁC
Người cao tuổi thường dễ bị vỡ mạch máu dưới da do thành mạch yếu.
CĂNG THẲNG, LO ÂU
Căng thẳng, lo âu kéo dài có thể làm tăng nguy cơ vỡ mạch máu dưới da.
BỆNH TIỂU ĐƯỜNG
Bệnh tiểu đường khiến cho da, mạch máu và thần kinh bị suy yếu, dễ bị tổn thương.
NHIỄM TRÙNG
Một số bệnh nhiễm trùng như sốt xuất huyết, viêm họng liên cầu,… có thể gây tổn thương mạch máu, dẫn đến vỡ mạch máu dưới da.
VỠ MẠCH MÁU DƯỚI DA Ở NGƯỜI GIÀ CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?
Vỡ mạch máu dưới da ở người già thường không nguy hiểm, nhưng cũng không nên bỏ qua, vì có thể là dấu hiệu sớm của một số bệnh lý. Nếu tình trạng vỡ mạch máu dưới da ở người già kèm theo các triệu chứng sau thì cần đi khám bác sĩ ngay:
- Vết bầm tím lớn, đau nhức, khó chịu.
- Vết bầm tím xuất hiện ở nhiều vị trí trên cơ thể.
- Vết bầm tím không tự biến mất sau vài tuần.
CÁCH XỬ TRÍ KHI NGƯỜI GIÀ BỊ VỠ MẠCH MÁU DƯỚI DA
CHƯỜM LẠNH
Dùng túi lạnh hoặc khăn có bọc đá chườm ngay lên vùng da bị vỡ mạch máu trong khoảng 10 – 20 phút sẽ giúp giảm đau và sưng tấy. Việc làm này nên thực hiện mỗi ngày khoảng 3 lần hoặc hơn tùy vào mức độ xuất huyết của từng người.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, 48 giờ đầu tiên sau khi bị chấn thương gây vỡ mạch máu hãy tránh những thứ dễ làm tăng sưng tấy như tắm nước nóng, uống đồ có cồn, dùng túi chườm nóng,… Sau khoảng thời gian này nếu thấy vết thương hết sưng hay chườm nóng và vận động nhẹ nhàng có sự hỗ trợ của nhiệt ẩm để tổn thương sớm hồi phục.
QUẤN BĂNG
Nếu vùng da bị vỡ mạch máu sưng và cứng có thể dùng băng quấn lại nhưng không quấn quá chặt để tránh làm sưng nhiều hơn ở phía dưới vùng da bị ảnh hưởng.
GIẢI TỎA TÂM LÝ
Như đã nói ở trên, vỡ mạch máu dưới da ở người già có thể xuất hiện do căng thẳng, lo âu. Vì thế, để cải thiện tình trạng này cần giảm lo lắng, căng thẳng và được nghỉ ngơi nhiều nhất có thể.
UỐNG THÊM NƯỚC
Một số trường hợp vỡ mạch máu dưới da có thể do sốc giảm thể tích nặng nên bù nước cho cơ thể là rất cần thiết.
DÙNG THUỐC GIẢM ĐAU
Có thể dùng một số loại thuốc giảm đau như Ibuprofen hay Paracetamol nếu vỡ mạch máu kèm theo cơn đau nhưng nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
Người già bị vỡ mạch máu dưới da kèm triệu chứng bất thường cần khám bác sĩ để chẩn đoán chính xác
Hiện tượng vỡ mạch máu dưới da nếu xuất hiện chỉ sau 3 – 5 ngày rồi biến mất thì có thể chỉ là biểu hiện bình thường do một số tác động bên ngoài. Tuy nhiên, một số trường hợp xuất huyết dưới da nặng hơn có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng xuất huyết ở miệng, mũi, đáy mắt, hệ tiêu hóa, não,… khiến người bệnh phải đối mặt với nhiều di chứng như: rối loạn ngôn ngữ, rối loạn thị lực, méo miệng, liệt nửa người,…
CÁCH PHÒNG NGỪA
Để phòng ngừa vỡ mạch máu dưới da ở người già, cần thực hiện một số biện pháp sau:
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Người già cần bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là vitamin C, vitamin K, protein.
- Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục giúp tăng cường sức khỏe tổng thể, cải thiện sức khỏe tim mạch, giúp máu lưu thông tốt hơn.
- Kiểm soát tốt các bệnh lý nền: Nếu người già mắc các bệnh lý nền như tiểu đường, bệnh lý về máu,… cần kiểm soát tốt bệnh lý để giảm nguy cơ vỡ mạch máu dưới da.
- Tránh các tác động vật lý mạnh: Người già cần cẩn thận khi đi lại, tránh va đập, chấn thương.
- Giảm căng thẳng, lo âu: Người già cần có lối sống lành mạnh, tránh căng thẳng, lo âu quá mức.
MỘT SỐ LƯU Ý KHI CHĂM SÓC NGƯỜI GIÀ BỊ VỠ MẠCH MÁU DƯỚI DA
- Hạn chế cho người già vận động mạnh, va đập vào vùng da bị vỡ mạch máu.
- Theo dõi sát sao tình trạng vết bầm tím, nếu vết bầm tím to dần, đau nhức dữ dội, không tự biến mất sau vài tuần thì cần đưa người già đi khám bác sĩ ngay.
- Thăm khám định kỳ cho người già để phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn có thể gây vỡ mạch máu dưới da.
