Nhiễm vi khuẩn HP, mặc dù không đe dọa tính mạng nhưng lại là một vấn đề phổ biến, dễ lây lan và có khả năng phát sinh biến chứng cũng như tái phát. Để đạt hiệu quả điều trị tối ưu, sự hợp tác chặt chẽ giữa người bệnh và bác sĩ là điều quan trọng. vậy nhiễm khuẩn hp là gì? hãy cùng phunutoancau tìm hiểu qua bài viết sau đây.
VI KHUẨN HP DẠ DÀY LÀ GÌ?
Vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) là một loại vi khuẩn Gram âm, sống trong môi trường acid của dạ dày. Vi khuẩn này có thể gây ra viêm loét dạ dày tá tràng, một căn bệnh phổ biến ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
CÁCH LÂY NHIỄM VI KHUẨN HP
Vi khuẩn HP lây truyền qua đường tiêu hóa, chủ yếu là qua đường ăn uống, nước uống, hôn môi hoặc tiếp xúc với chất nhầy của người bệnh. Vi khuẩn HP có thể tồn tại trong môi trường trong nhiều ngày, do đó, những người sống trong môi trường vệ sinh kém có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
TRIỆU CHỨNG CỦA NHIỄM KHUẨN HP
Nhiễm khuẩn HP thường không có triệu chứng, do đó, rất nhiều người mắc bệnh mà không biết. Khi có triệu chứng, bệnh nhân thường biểu hiện các triệu chứng sau:
- Đau bụng, ợ chua, khó tiêu
- Buồn nôn, nôn
- Chướng bụng, đầy hơi
- Chán ăn, giảm cân
- Nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen
NGUYÊN NHÂN NHIỄM KHUẨN HP DẠ DÀY
Theo các nghiên cứu, có nhiều nguyên nhân gây nhiễm khuẩn HP, bao gồm:
- Vệ sinh kém: Nhà ở không đảm bảo vệ sinh, nguồn nước ô nhiễm, thực phẩm không sạch sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn HP phát triển và lây lan. Vi khuẩn HP có thể tồn tại trong môi trường trong nhiều ngày, do đó, những người sống trong môi trường vệ sinh kém có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
- Môi trường sống chật hẹp: Những nơi có nhiều người sinh sống như khu tập thể, doanh trại, gia đình nhiều thế hệ là nơi lý tưởng để nấm HP sinh sôi. Vi khuẩn HP có thể lây truyền qua không khí và giữa người với người, do đó, sống chung với người bệnh hoặc trong môi trường sống chật hẹp làm tăng nguy cơ mắc bệnh cho mọi người.
- Sống chung với người bệnh: Vi khuẩn HP dễ lây truyền qua không khí và giữa người với người. Không cách ly người nhiễm HP làm tăng nguy cơ mắc bệnh cho mọi người.
- Dịch vụ y tế kém: Các thiết bị y tế dùng chung như ống soi dạ dày, ống soi tai và dụng cụ nha khoa phổ biến ở các bệnh viện nhỏ và những nơi dịch vụ chăm sóc y tế không phát triển sẽ làm tăng khả năng nhiễm HP.
Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn HP, bao gồm:
- Tuổi tác: Người lớn tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người trẻ tuổi.
- Giới tính: Nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nữ giới.
- Tuổi dậy thì: Tuổi dậy thì là thời điểm mà hệ tiêu hóa đang phát triển, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn HP xâm nhập và phát triển.
- Hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ viêm loét dạ dày tá tràng, từ đó làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn HP.
- Uống rượu bia: Uống rượu bia làm tăng nguy cơ viêm loét dạ dày tá tràng, từ đó làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn HP.
- Chế độ ăn uống thiếu cân bằng: Chế độ ăn uống thiếu cân bằng, đặc biệt là chế độ ăn uống nhiều đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, nhiều chất kích thích sẽ làm tăng nguy cơ viêm loét dạ dày tá tràng, từ đó làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn HP.
XÉT NGHIỆM CHẨN ĐOÁN HP DẠ DÀY
Có nhiều phương pháp chẩn đoán vi khuẩn HP, bao gồm:
XÉT NGHIỆM PHÂN
Vi khuẩn HP trong dạ dày sẽ được cơ thể đào thải qua phân. Xét nghiệm này bao gồm xét nghiệm kháng nguyên trong phân và xét nghiệm PCR phân.
KIỂM TRA HƠI THỞ
Vi khuẩn HP trong dạ dày sẽ phân hủy ure thành carbon dioxide (CO2) và amoniac (NH3), giải phóng carbon dioxide qua hơi thở. Xét nghiệm này được thực hiện bằng cách cho người bệnh uống thuốc viên hoặc dung dịch urê, có gắn nguyên tử cacbon đồng vị C13. Nếu trong dạ dày có vi khuẩn HP, bác sĩ sẽ đo nồng độ carbon đã được đánh dấu bằng C13 trong hơi thở trước và sau khi uống thuốc.
NỘI SOI
Nội soi là thủ thuật đưa một ống dò dài, có gắn camera ở đầu vào miệng, thông qua cổ họng và thực quản, tiến đến dạ dày, tá tràng. Bác sĩ có thể lấy mẫu mô dạ dày để tiến hành làm xét nghiệm tìm vi khuẩn HP, hoặc dùng mẫu mô đó nuôi cấy vi khuẩn để tìm xem sự có mặt HP và làm kháng sinh đồ để tìm loại kháng sinh nhạy cảm hoặc bị kháng với HP.
CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN KHÁC
Tùy tình hình cụ thể, người bệnh có thể được đề nghị thực hiện các thủ thuật chẩn đoán khác như: Chụp X – quang dạ dày thực quản, chụp cắt lớp CT, xét nghiệm máu…
BIẾN CHỨNG CÓ THỂ GẶP
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vi khuẩn HP là nguyên nhân gây ung thư dạ dày hàng đầu ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Ngoài ra, các biến chứng khác của HP dạ dày cũng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh, bao gồm:
- Loét dạ dày tá tràng có thể dẫn đến xuất huyết, thủng dạ dày tá tràng, thậm chí tử vong.
- Khó tiêu, ăn nhanh no, đầy bụng, ợ hơi, ợ chua… ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
- Các bệnh lý ngoài đường tiêu hóa như giảm tiểu cầu, bệnh lý mạch vành, đau nửa đầu…
Do đó, khi có các triệu chứng nghi ngờ nhiễm HP dạ dày, người bệnh nên đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm.
CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ HP DẠ DÀY
Hiện nay, có hai phương pháp chính để điều trị HP dạ dày, bao gồm:
THUỐC
Thuốc được sử dụng phổ biến nhất để điều trị HP dạ dày là các loại kháng sinh. Một liệu trình điều trị thường kéo dài từ 7 đến 14 ngày và bao gồm hai loại kháng sinh khác nhau cùng với thuốc ức chế bơm proton (PPI).
PHẪU THUẬT
Phẫu thuật chỉ được chỉ định trong những trường hợp bệnh nhân không đáp ứng với thuốc hoặc có biến chứng nghiêm trọng như chảy máu dạ dày, thủng dạ dày, hẹp môn vị.
THUỐC ĐIỀU TRỊ HP DẠ DÀY
Các loại kháng sinh thường được sử dụng để điều trị HP dạ dày bao gồm:
- Amoxicillin
- Clarithromycin
- Metronidazole hoặc tinidazole
- Tetracycline
- Levofloxacin
- Thuốc ức chế bơm proton (PPI) được sử dụng để giảm sản xuất axit dạ dày, giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi bị tổn thương bởi vi khuẩn HP.
CÁCH ĐIỀU TRỊ HP DẠ DÀY TẠI NHÀ
Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, người bệnh cũng cần thực hiện một số thay đổi lối sống để giúp hỗ trợ quá trình điều trị và ngăn ngừa tái phát, bao gồm:
- Kiêng bia rượu, cà phê, nước có gas, chất kích thích
- Bổ sung nhiều rau củ và thực phẩm có chứa lợi khuẩn
- Hạn chế các loại thực phẩm chiên rán, cay nóng, chứa nhiều axit
- Ngủ sớm, nghỉ ngơi đầy đủ
- Giảm căng thẳng, kiểm soát stress
LÀM THẾ NÀO ĐỂ PHÒNG TRÁNH NHIỄM KHUẨN HP?
Để phòng tránh nhiễm khuẩn HP, cần thực hiện các biện pháp sau:
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Không sử dụng chung vật dụng cá nhân với người bệnh: Bàn chải đánh răng, cốc nước, khăn mặt,…
- Không hôn người bệnh, đặc biệt là trẻ em.
- Nấu chín kỹ thực phẩm trước khi ăn.
- Tiêm phòng vắc-xin HP: Vắc-xin HP hiện đang được nghiên cứu và thử nghiệm, nhưng chưa được sử dụng rộng rãi.
Nếu bạn có bất kỳ nghi ngờ nào về việc mình có bị nhiễm khuẩn HP hay không, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn.
