Thiếu máu gây ra nhiều ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe của người bệnh và nó còn có thể trở thành nguyên nhân gây ra những bệnh lý nguy hiểm khác. Vậy khi bị thiếu máu nên ăn gì để mau chóng hồi phục sức khỏe, bài viết sau sẽ cùng bạn tìm hiểu về vấn đề này.
THẾ NÀO LÀ THIẾU MÁU
Thiếu máu là tình trạng lượng hồng cầu trong máu thấp hơn mức bình thường. Hồng cầu là tế bào máu có hình đĩa tròn, dẹt, có chứa hemoglobin, một loại protein giàu chất sắt có khả năng vận chuyển oxy từ phổi đến các cơ quan trong cơ thể. Khi lượng hồng cầu thấp, cơ thể sẽ không được cung cấp đủ oxy, dẫn đến các triệu chứng như mệt mỏi, khó thở, chóng mặt, da xanh xao,…
HẬU QUẢ DO THIẾU MÁU GÂY RA
Thiếu máu có thể gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe, bao gồm:
- Mệt mỏi: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của thiếu máu. Người bị thiếu máu thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, không có đủ sức để làm việc, học tập,…
- Khó thở: Khi cơ thể không được cung cấp đủ oxy, tim sẽ phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đến các cơ quan. Điều này có thể dẫn đến khó thở, đặc biệt là khi gắng sức.
- Chóng mặt, hoa mắt: Do thiếu oxy, não bộ không được cung cấp đủ năng lượng, dẫn đến các triệu chứng chóng mặt, hoa mắt, thậm chí ngất xỉu.
- Da xanh xao: Da xanh xao là một dấu hiệu điển hình của thiếu máu. Nguyên nhân là do thiếu máu khiến lượng máu lưu thông đến các mao mạch dưới da bị giảm, dẫn đến da có màu xanh xao.
- Rối loạn tiêu hóa: Thiếu máu có thể gây ra các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như chán ăn, buồn nôn, nôn, tiêu chảy,…
- Tăng nguy cơ nhiễm trùng: Thiếu máu làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng hơn.
- Tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch: Thiếu máu có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như suy tim, nhồi máu cơ tim,…
- Tăng nguy cơ tử vong: Thiếu máu nặng có thể dẫn đến tử vong.
NGUYÊN NHÂN GÂY THIẾU MÁU
Có nhiều nguyên nhân gây thiếu máu, bao gồm:
- Thiếu hụt các chất tạo máu, đặc biệt là sắt, vitamin B12, acid folic.
- Mất máu do chảy máu trong hoặc ngoài cơ thể, chẳng hạn như do chấn thương, phẫu thuật, bệnh lý đường tiêu hóa,…
- Tan máu, là tình trạng hồng cầu bị phá hủy sớm hơn bình thường. Tan máu có thể do các bệnh lý tự miễn, di truyền, nhiễm trùng,…
- Bất sản hồng cầu, là tình trạng tủy xương không sản xuất đủ hồng cầu. Bất sản hồng cầu có thể do các bệnh lý như nhiễm trùng, thuốc, hóa trị, xạ trị,…
THIẾU MÁU NÊN ĂN GÌ?
NGUYÊN TẮC CUNG CẤP DINH DƯỠNG KHI BỊ THIẾU MÁU
Dưới đây là một số nguyên tắc cung cấp dinh dưỡng khi bị thiếu máu:
CUNG CẤP ĐỦ SẮT
Sắt là nguyên tố quan trọng nhất trong việc tạo hemoglobin, chất vận chuyển oxy trong máu. Người bị thiếu máu cần bổ sung đủ sắt từ các thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, hải sản, rau xanh đậm,…
CUNG CẤP ĐỦ VITAMIN B12 VÀ ACID FOLIC
Vitamin B12 và acid folic cũng là những chất cần thiết cho quá trình tạo máu. Người bị thiếu máu cần bổ sung đủ hai loại vitamin này từ các thực phẩm như thịt đỏ, hải sản, trứng, sữa,…
CUNG CẤP ĐỦ PROTEIN
Protein là thành phần cấu tạo của hồng cầu. Người bị thiếu máu cần bổ sung đủ protein từ các thực phẩm như thịt, cá, trứng, sữa,…
CUNG CẤP ĐỦ VITAMIN C
Vitamin C giúp cơ thể hấp thụ sắt tốt hơn. Người bị thiếu máu cần bổ sung đủ vitamin C từ các thực phẩm như cam, quýt, bưởi, ổi,…
THỰC PHẨM NÊN ĂN KHI BỊ THIẾU MÁU
Dưới đây là một số thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, đặc biệt là sắt, vitamin B12 và acid folic, mà người bị thiếu máu nên ăn:
- Thịt đỏ: Thịt bò, thịt lợn, thịt cừu,… là những thực phẩm giàu sắt, vitamin B12 và protein. Người bị thiếu máu nên ăn thịt đỏ 2-3 lần/tuần.
- Hải sản: Cá hồi, cá thu, cá ngừ,… là những thực phẩm giàu sắt, vitamin B12, omega-3 và các khoáng chất khác. Người bị thiếu máu nên ăn hải sản 2-3 lần/tuần.
- Rau xanh đậm: Rau xanh đậm như rau bina, cải bó xôi, củ cải,… là những thực phẩm giàu sắt, vitamin C và các chất chống oxy hóa. Người bị thiếu máu nên ăn rau xanh đậm 2-3 lần/ngày.
- Trứng: Trứng là thực phẩm giàu protein, vitamin B12 và các chất dinh dưỡng khác. Người bị thiếu máu nên ăn trứng 2-3 quả/tuần.
- Sữa và các chế phẩm từ sữa: Sữa và các chế phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai,… là những thực phẩm giàu protein, vitamin B12 và canxi. Người bị thiếu máu nên uống sữa 2-3 ly/ngày.
- Các loại hạt: Các loại hạt như hạt óc chó, hạt hạnh nhân, hạt bí ngô,… là những thực phẩm giàu sắt, vitamin B12 và các chất chống oxy hóa. Người bị thiếu máu nên ăn các loại hạt 2-3 lần/tuần.
MỘT SỐ LƯU Ý KHI BỔ SUNG THỰC PHẨM TỐT CHO MÁU
Khi xây dựng chế độ dinh dưỡng thiếu máu nên ăn gì người bệnh cần chú ý một số vấn đề sau:
- Không nên ăn quá nhiều thực phẩm giàu sắt: Bổ sung quá nhiều sắt có thể gây ra các tác dụng phụ như táo bón, buồn nôn, nôn,…
- Không nên ăn các thực phẩm giàu sắt cùng với các thực phẩm chứa nhiều tannin: Tannin là một chất có trong các loại thực phẩm như trà, cà phê, đậu nành,… Tannin có thể làm giảm khả năng hấp thụ sắt của cơ thể.
- Không nên uống trà hoặc cà phê sau khi ăn: Caffeine và tannin trong trà, cà phê có thể cản trở quá trình hấp thụ sắt của cơ thể.
- Nên kết hợp thực phẩm giàu sắt với thực phẩm giàu vitamin C: Vitamin C giúp cơ thể hấp thụ sắt tốt hơn.
- Nên uống đủ nước: Nước giúp cơ thể hấp thụ sắt tốt hơn.
- Tăng cường vận động: Vận động giúp cơ thể hấp thụ sắt tốt hơn.
- Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc giúp cơ thể sản xuất đủ hồng cầu.
Nếu tình trạng thiếu máu kéo dài, người bệnh cần đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
