Sự sưng to của hạch bạch huyết thường là một tín hiệu cảnh báo về vấn đề nhiễm trùng. Tuy nhiên, nhiều người không biết rằng nguyên nhân khiến hạch bạch huyết to lên không chỉ đơn giản là do nhiễm trùng, mà còn có thể xuất phát từ các bệnh lý nguy hiểm như ung thư. Bài viết dưới đây của phunutoancau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng sưng hạch bạch huyết do viêm to, cách nhận biết dấu hiệu sưng hạch bạch huyết, từ đó đưa ra biện pháp phòng ngừa và điều trị phù hợp, kịp thời.
HẠCH BẠCH HUYẾT LÀ GÌ?
Hạch bạch huyết là một phần của hệ bạch huyết, một mạng lưới phức tạp của các mạch, hạch và cơ quan giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng. Hạch bạch huyết là những khối nhỏ, hình bầu dục, nằm dọc theo các mạch bạch huyết. Có khoảng 600 hạch bạch huyết trong cơ thể, nhưng bạn chỉ có thể cảm nhận được một số ít.
Những vị trí phổ biến mà bạn có thể cảm nhận hạch bạch huyết bao gồm:
- Hạch bạch huyết ở cuối hàm
- Hạch bạch huyết ở phía sau tai
- Hạch bạch huyết ở nách
- Hạch bạch huyết ở cổ
- Hạch bạch huyết ở bẹn
- Hạch bạch huyết ở phía trên xương đòn.
Tuyến bạch huyết đóng vai trò quan trọng trong hệ thống miễn dịch, đặc biệt là hệ bạch huyết, bởi vì chúng chứa bạch cầu và kháng thể. Chức năng này giúp hạch bạch huyết đóng vai trò quan trọng trong việc đề kháng nhiễm trùng và bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật.
SƯNG HẠCH BẠCH HUYẾT LÀ GÌ?
Sưng hạch bạch huyết là tình trạng các hạch bạch huyết trong cơ thể bị sưng to. Hạch bạch huyết là những khối nhỏ, hình bầu dục, nằm dọc theo các mạch bạch huyết. Chúng là một phần của hệ thống miễn dịch, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng.
Khi bị nhiễm trùng hoặc mắc bệnh, cơ thể sẽ tạo ra nhiều tế bào miễn dịch hơn. Số lượng tế bào này tăng lên sẽ làm sưng các hạch bạch huyết. Do đó, sưng hạch bạch huyết có thể được xem là biểu hiện của một tình trạng nhiễm trùng hoặc bệnh lý.
DẤU HIỆU VÀ TRIỆU CHỨNG SƯNG HẠCH BẠCH HUYẾT
Các triệu chứng của sưng hạch bạch huyết có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, một số triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Sưng, đau ở một hoặc nhiều hạch bạch huyết
- Cảm thấy mệt mỏi
- Sốt
- Giảm cân
- Đau đầu
NGUYÊN NHÂN GÂY SƯNG HẠCH BẠCH HUYẾT
Tình trạng sưng hạch bạch huyết có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ nhiễm trùng nhẹ đến các bệnh lý nguy hiểm như ung thư. Dưới đây là 11 nguyên nhân có thể gây ra hoặc làm nặng thêm tình trạng bệnh:
NHIỄM TRÙNG TAI
Sưng hạch bạch huyết ở cổ hoặc vùng đầu thường liên quan đến nhiễm trùng tai. Nhiễm trùng tai có thể xuất phát từ dị ứng hoặc nhiễm trùng đường hô hấp.
NHIỄM VIRUS
Nhiều loại virus tấn công cơ thể và ảnh hưởng đến hạch bạch huyết. Các loại virus như Varicella-zoster, Rubella, HIV, Herpes simplex, và Cúm có thể gây sưng hạch bạch huyết.
NHIỄM KHUẨN
Vi khuẩn như Streptococcus, Staphylococcus, và Mycobacterium tuberculosis có thể làm hạch bạch huyết sưng lên.
NHIỄM HIV/AIDS
Virus HIV gây suy giảm miễn dịch và có thể làm sưng hạch bạch huyết.
NHIỄM TRÙNG RĂNG
Nhiễm trùng nướu và răng có thể là nguyên nhân của sự sưng hạch bạch huyết.
TĂNG BẠCH CẦU ĐƠN NHÂN NHIỄM KHUẨN (MONONUCLEOSIS)
Bệnh tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn thường liên quan đến sự sưng hạch bạch huyết ở cổ và nách.
NHIỄM TRÙNG DA
Các bệnh ngoài da như Eczema, Viêm da tiếp xúc, và Áp xe da do nhiễm khuẩn cũng có thể gây sưng hạch bạch huyết.
ĐAU HỌNG
Đau họng có thể gây viêm và sưng hạch bạch huyết ở cổ hoặc dưới hàm.
RỐI LOẠN HỆ MIỄN DỊCH
Rối loạn hệ miễn dịch có thể làm cho hệ thống miễn dịch yếu và dễ mắc bệnh, làm tăng nguy cơ sưng hạch bạch huyết.
UNG THƯ
Sự thường xuyên sưng hạch bạch huyết có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư, bao gồm các loại như ung thư da, vú, bạch cầu, phổi, dạ dày, và hạch bạch huyết.
BỆNH LÂY TRUYỀN QUA ĐƯỜNG TÌNH DỤC
Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục như giang mai, lậu, và chlamydia cũng có thể gây sưng hạch bạch huyết.
Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng sưng hạch bạch huyết nào kéo dài và kèm theo các dấu hiệu khác, hãy thăm bác sĩ để được đánh giá và điều trị phù hợp. Điều này giúp đảm bảo phát hiện sớm và quản lý vấn đề sức khỏe một cách hiệu quả.
PHƯƠNG PHÁP XÉT NGHIỆM VÀ CHẨN ĐOÁN VIÊM HẠCH BẠCH HUYẾT
Đúng vậy, để chẩn đoán nguyên nhân gây sưng hạch bạch huyết, bác sĩ sẽ thực hiện một số xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh.
TIỀN SỬ BỆNH VÀ KHÁM LÂM SÀNG
Bác sĩ sẽ hỏi bạn về tiền sử bệnh tật của bạn, bao gồm các bệnh nhiễm trùng, các bệnh tự miễn và các bệnh ung thư. Bác sĩ cũng sẽ khám sức khỏe bạn, bao gồm kiểm tra các hạch bạch huyết bị sưng. Vị trí, kích thước, độ mềm, độ ấm và kết cấu của các hạch bạch huyết có thể cung cấp manh mối cho nguyên nhân cơ bản.
XÉT NGHIỆM MÁU
Một số xét nghiệm máu có thể giúp xác định nguyên nhân gây sưng hạch bạch huyết. Các xét nghiệm cụ thể sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân nghi ngờ, nhưng rất có thể sẽ bao gồm:
- Công thức máu toàn bộ (CBC): Xét nghiệm này giúp đánh giá sức khỏe tổng thể của bạn và phát hiện một loạt các rối loạn, bao gồm cả nhiễm trùng và bệnh bạch cầu.
- Xét nghiệm kháng thể: Xét nghiệm này có thể giúp xác định các nhiễm trùng cụ thể, chẳng hạn như nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus.
- Xét nghiệm miễn dịch: Xét nghiệm này có thể giúp xác định các bệnh tự miễn.
CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
Chụp X-quang ngực hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT) vùng bị ảnh hưởng có thể giúp xác định các nguồn nhiễm trùng tiềm ẩn hoặc tìm các khối u.
SINH THIẾT HẠCH
Sinh thiết hạch là một thủ thuật xâm lấn trong đó bác sĩ lấy một mẫu mô từ hạch bạch huyết bị sưng. Mẫu mô sẽ được kiểm tra dưới kính hiển vi để tìm các dấu hiệu của nhiễm trùng, bệnh tự miễn hoặc ung thư.
Tùy thuộc vào nguyên nhân nghi ngờ gây sưng hạch bạch huyết, bác sĩ có thể chỉ định một hoặc nhiều xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh.
PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ
Phương pháp điều trị sưng hạch bạch huyết phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Một số phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:
ĐIỀU TRỊ NHIỄM TRÙNG
Nếu sưng hạch bạch huyết do nhiễm trùng, bác sĩ sẽ kê toa thuốc kháng sinh hoặc thuốc kháng virus để tiêu diệt vi khuẩn hoặc virus gây bệnh. Trong trường hợp nhiễm trùng nặng, bác sĩ có thể cần phải chích rạch hạch bạch huyết để dẫn lưu mủ.
ĐIỀU TRỊ CÁC BỆNH TỰ MIỄN
Nếu sưng hạch bạch huyết do các bệnh tự miễn như lupus hoặc viêm khớp dạng thấp, bác sĩ sẽ kê toa thuốc để kiểm soát hệ thống miễn dịch. Một số loại thuốc thường được sử dụng bao gồm corticosteroid, thuốc ức chế miễn dịch và thuốc chống viêm không steroid (NSAID).
ĐIỀU TRỊ UNG THƯ
Nếu sưng hạch bạch huyết do ung thư, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp tùy thuộc vào loại ung thư và giai đoạn bệnh. Một số phương pháp điều trị ung thư phổ biến bao gồm phẫu thuật, xạ trị và hóa trị liệu.
Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể chỉ định một số phương pháp điều trị khác để hỗ trợ giảm đau, hạ sốt và cải thiện triệu chứng như:
- Thuốc giảm đau và hạ sốt như ibuprofen, acetaminophen
- Chườm nóng hoặc chườm lạnh lên vị trí hạch bạch huyết bị sưng
- Vệ sinh răng miệng sạch sẽ để ngăn ngừa nhiễm trùng.
PHÒNG NGỪA SƯNG HẠCH BẠCH HUYẾT
- Ăn uống cân bằng dinh dưỡng: Một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng. Bạn nên ăn nhiều trái cây, rau quả, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc.
- Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục giúp tăng cường lưu thông máu và hệ miễn dịch. Bạn nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày.
- Kiểm soát tốt căng thẳng: Căng thẳng có thể làm suy yếu hệ miễn dịch. Bạn nên tìm cách giảm căng thẳng, chẳng hạn như tập yoga, thiền hoặc dành thời gian cho những người thân yêu.
- Ngừng hút thuốc (nếu có), kể cả hút thuốc thụ động: Hút thuốc làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và ung thư. Nếu bạn hút thuốc, hãy cố gắng bỏ thuốc càng sớm càng tốt.
- Nghỉ ngơi đầy đủ: Ngủ đủ giấc giúp cơ thể phục hồi và chống lại nhiễm trùng. Bạn nên ngủ ít nhất 7-8 tiếng mỗi đêm.
Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ về tình trạng sưng hạch bạch huyết và cách khắc phục triệu chứng này.
