Khi cơ thể chúng ta đối mặt với các tác nhân gây bệnh, hệ miễn dịch sẽ tự kích thích sản xuất các kháng thể để chống lại chúng. Quá trình này sẽ khiến thân nhiệt tăng cao, gọi là sốt.Trong một số trường hợp sốt cao, bàn tay và chân lại trở nên lạnh cóng. Phản ứng tự nhiên của chúng ta thường là cố gắng giữ ấm bằng cách trùm chăn nhiều lớp. Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia, cách tiếp cận này không chỉ không mang lại lợi ích mà còn có thể làm tình trạng sức khỏe trở nên nghiêm trọng hơn.
Tình trạng sốt tay chân lạnh là gì?
Sốt thường là hiện tượng nhiệt độ tăng lên trong thời gian ngắn, giúp cơ thể chiến đấu với bệnh. Sốt bắt đầu khi hệ thống miễn dịch tạo ra nhiều tế bào bạch cầu hơn để chống lại nhiễm trùng. Sự gia tăng các tế bào bạch cầu khiến não nóng lên. Quá trình này sẽ gây ra một cơn sốt.
Lạnh chân tay là một trạng thái khi cơ thể bạn sốt cao (trên 38 độ C) nhưng cả hai tay và chân của bạn trở lên lạnh, thường đi kèm với cảm giác đau nhức hoặc khó chịu. Tình trạng này thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, và việc xác định nguyên nhân cụ thể là quan trọng để có điều trị hiệu quả.
Một số nguyên nhân phổ biến của bệnh sốt lạnh tay chân
Thời tiết lạnh
Trong điều kiện thời tiết lạnh, cơ thể có thể huy động máu từ các cơ quan ngoại vi về phần trung ương để bảo vệ các bộ phận quan trọng như tim và não, làm cho tay chân trở nên lạnh.
Nhiễm trùng
Khi các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ phản ứng bằng cách tăng nhiệt độ cơ thể (sốt) để chống lại các tác nhân gây bệnh. Khi sốt, các mạch máu ở da co lại để giảm lượng nhiệt thoát ra ngoài cơ thể. Điều này dẫn đến tình trạng tay chân lạnh.
Các bệnh nhiễm trùng thường gặp có thể gây sốt tay chân lạnh bao gồm:
- Nhiễm virus: Cảm lạnh, cúm, sởi, thủy đậu….
- Nhiễm vi khuẩn: Viêm phổi, viêm tai giữa, viêm mũi họng, viêm màng não
Sốt do thuốc
Một số loại thuốc có thể gây sốt như thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs),… Khi trẻ sử dụng các loại thuốc này, có thể xuất hiện tình trạng sốt tay chân lạnh.
Các bệnh lý khác
Sốt lạnh chân tay cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng hơn như viêm màng não, viêm tủy, nhiễm trùng huyết,…
- Viêm màng não: Là tình trạng viêm màng bảo vệ não và tủy sống. Viêm màng não có thể do nhiễm virus, vi khuẩn hoặc nấm.
- Viêm tủy: Là tình trạng viêm tủy sống. Viêm tủy thường do nhiễm virus hoặc vi khuẩn.
- Nhiễm trùng huyết: Là tình trạng nhiễm trùng máu. Nhiễm trùng huyết có thể do nhiễm virus, vi khuẩn hoặc nấm.
Các triệu chứng thường gặp
Ngoài triệu chứng sốt cao (trên 38 độ C), còn có thể có các biểu hiện khác như:
- Tay chân lạnh
- Da xanh tái
- Mệt mỏi
- Mất nước
Trong một số trường hợp, có thể có thêm các triệu chứng nghiêm trọng:
- Co giật
- Nôn, ói
- Đau bụng
- Tiêu chảy
Cách điều trị và chăm sóc người bị sốt lạnh chân tay
- Nghỉ ngơi trong không gian yên tĩnh, thoáng khí, dễ chịu.
- Vận động nhẹ nhàng như đi bộ quanh nhà, đi dạo mát để tinh thần vào đầu óc sẽ cảm thấy thoải mái.
- Uống nhiều nước để hạ sốt và tránh nguy cơ mất nước.
- Bổ sung Vitamin C đầy đủ nhằm hỗ trợ hệ miễn dịch và tăng sức đề kháng.
- Theo dõi sự thay đổi thân nhiệt của trẻ bằng các thường xuyên đo lại nhiệt độ để có biện pháp xử lý kịp thời nếu trẻ sốt cao nghiêm trọng.
Điều trị cần căn cứ vào nguyên nhân gây bệnh. Nếu do nhiễm trùng, người bệnh sẽ được điều trị bằng thuốc kháng sinh hoặc thuốc kháng virus. Trong trường hợp sốt do thuốc, cần ngừng sử dụng loại thuốc đó. Nếu sốt tay chân lạnh là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng, cần chuyển gấp bệnh nhân đến bệnh viện để được điều trị tích cực.
Phòng ngừa sốt tay chân lạnh
Để phòng ngừa, cần thực hiện các biện pháp sau:
- Tiêm phòng đầy đủ
- Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sạch sẽ
- Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng
- Tăng cường sức đề kháng cho người lớn bằng cách tập thể dục thường xuyên, bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết
Nếu bạn đang gặp vấn đề với chân tay lạnh, có thể đó là dấu hiệu của nhiều vấn đề khác nhau, bao gồm vấn đề về tuần hoàn máu, cảm giác căng thẳng, hoặc nguyên nhân khác. Nếu tình trạng này kéo dài hoặc gặp phức tạp, tốt nhất là tham khảo ý kiến của bác sĩ để được đánh giá và điều trị chính xác.
Đối với bé sốt tay chân lạnh, bố mẹ cần tránh những hành động như quấn nhiều chăn hay sử dụng các phương pháp tự nhiên không hiệu quả như chườm lạnh bằng nước chứa rượu. Việc tự ý áp dụng thuốc cho trẻ cũng cần sự hướng dẫn của bác sĩ để tránh các tác dụng phụ không mong muốn. Nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào khác, cần đến gặp bác sĩ để được tư vấn, từ đó có đánh giá và điều trị chính xác.
