Viêm mao mạch dị ứng (HSP) là một bệnh lý phổ biến xuất hiện thường xuyên ở trẻ em, đặc biệt là trong độ tuổi từ 2 đến 11. Nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời, HSP có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng liên quan đến phổi, tim mạch và hệ thần kinh trung ương. Trong bài viết này, hãy cùng phunutoancau tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh viêm mao mạch dị ứng.
VIÊM MAO MẠCH DỊ ỨNG LÀ GÌ?
Viêm mao mạch dị ứng là một bệnh lý tự miễn dịch gây viêm và chảy máu lan tỏa ở các mao mạch nhỏ của nhiều cơ quan trong cơ thể, bao gồm da, khớp, ruột và thận. Bệnh thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên, với tỷ lệ mắc ở nam giới cao gấp 2 lần nữ giới.
NGUYÊN NHÂN GÂY VIÊM MAO MẠCH DỊ ỨNG
Nguyên nhân chính xác của viêm mao mạch dị ứng vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng có thể liên quan đến một số yếu tố sau:
- Rối loạn tự miễn dịch: Hệ thống miễn dịch của cơ thể bị rối loạn, dẫn đến tấn công các mô khỏe mạnh của chính cơ thể.
- Nhiễm trùng: Một số loại nhiễm trùng, chẳng hạn như nhiễm virus Epstein-Barr, có thể kích hoạt hệ thống miễn dịch và gây viêm mao mạch dị ứng.
- Thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như ampicillin, penicillin và quinine, có thể gây viêm mao mạch dị ứng.
- Các yếu tố di truyền: Viêm mao mạch dị ứng có thể có yếu tố di truyền.
TRIỆU CHỨNG CỦA VIÊM MAO MẠCH DỊ ỨNG
Triệu chứng của viêm mao mạch dị ứng thường xuất hiện đột ngột và có thể bao gồm:
BAN XUẤT HUYẾT
Đây là triệu chứng phổ biến nhất của viêm mao mạch dị ứng, chiếm khoảng 50% trường hợp. Các đốm xuất huyết có thể có màu tím hoặc đỏ, thường xuất hiện ở mặt gấp của cẳng tay, cẳng chân, mông và đùi. Các đốm xuất huyết có thể không ngứa.
ĐAU KHỚP
Đau, sưng, đỏ khớp, thường gặp ở khớp tay, chân. Triệu chứng này gặp ở khoảng 75% trường hợp viêm mao mạch dị ứng.
TIÊU CHẢY
Tiêu chảy nhiều lần, có thể có máu hoặc nhầy. Triệu chứng này gặp ở khoảng 50% trường hợp viêm mao mạch dị ứng.
ĐAU BỤNG
Đau bụng âm ỉ hoặc dữ dội. Triệu chứng này gặp ở khoảng 50% trường hợp viêm mao mạch dị ứng.
CÁC TRIỆU CHỨNG KHÁC
- Nôn mửa: Nôn nhiều lần.
- Tiểu máu: Nước tiểu có máu hoặc hồng cầu.
- Sốt: Sốt nhẹ.
- Mệt mỏi: Mệt mỏi, chán ăn.
- Sưng hạch bạch huyết: Sưng hạch bạch huyết ở cổ, nách, bẹn.
BỆNH VIÊM MAO MẠCH DỊ ỨNG CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?
Bệnh viêm mao mạch dị ứng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm:
TỔN THƯƠNG KHỚP
Đau, sưng, đỏ khớp, thường gặp ở khớp tay, chân. Triệu chứng này gặp ở khoảng 75% trường hợp viêm mao mạch dị ứng. Tổn thương khớp có thể được điều trị khỏi trong vài giờ hoặc vài ngày, đôi khi có thể tái phát nhưng không làm biến dạng khớp.
TỔN THƯƠNG TIÊU HÓA
Tiêu chảy nhiều lần, có thể có máu hoặc nhầy. Triệu chứng này gặp ở khoảng 50% trường hợp viêm mao mạch dị ứng. Ngoài ra, người bệnh có thể bị xuất huyết tiêu hóa với các biểu hiện nôn ra máu, phân đen hoặc phân có máu kèm theo đau bụng dữ dội. Sau đó có thể dẫn đến một vài biến chứng nguy hiểm như lồng ruột cấp, tắc ruột, nhồi máu, hoặc thủng đại tràng, giãn đại tràng, viêm tụy cấp.
TỔN THƯƠNG THẬN
Đái máu đại thể hoặc vi thể, protein niệu, bạch cầu niệu. Trong một số trường hợp trẻ em có hội chứng viêm cầu thận tiến triển nhanh.
BIẾN CHỨNG KHÁC
Viêm tinh hoàn và xoắn thừng tinh ở nam giới, nhồi máu cơ tim, xuất huyết phổi hoặc tràn dịch màng phổi.
Nhìn chung, bệnh viêm mao mạch dị ứng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong. Do đó, khi có các triệu chứng của bệnh, cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
CHẨN ĐOÁN VIÊM MAO MẠCH DỊ ỨNG
TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN
Theo tiêu chuẩn chẩn đoán của Hội Da liễu Hoa Kỳ (AAD), viêm mao mạch dị ứng được chẩn đoán dựa trên các tiêu chí sau:
- Tuổi: Người bệnh trên 16 tuổi.
- Triệu chứng da: Nổi ban xuất huyết, thường có màu đỏ hoặc tím, xuất hiện ở mặt gấp của tay chân, mông, đùi. Các nốt ban có thể không ngứa.
- Tình trạng da: Ban xuất huyết là dạng đa hồng cầu, tức là có cả những đốm phẳng và đốm nổi.
- Liên quan đến thuốc: Người bệnh đã sử dụng một loại thuốc nào đó trước khi xuất hiện triệu chứng da.
- Sinh thiết da: Sinh thiết da cho thấy có sự hiện diện của các tế bào bạch cầu bao quanh các mạch máu.
Tuy nhiên, không phải tất cả các chuyên gia đều đồng ý với các tiêu chuẩn chẩn đoán này. Một số chuyên gia cho rằng, viêm mao mạch dị ứng có thể chẩn đoán dựa trên các triệu chứng lâm sàng và kết quả xét nghiệm máu, mà không cần sinh thiết da.
CÁC XÉT NGHIỆM CHẨN ĐOÁN
Ngoài các tiêu chuẩn chẩn đoán trên, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm khác để chẩn đoán viêm mao mạch dị ứng, bao gồm:
XÉT NGHIỆM MÁU
Xét nghiệm công thức máu toàn bộ, xét nghiệm chức năng thận và gan, tốc độ máu lắng (ESR),…
XÉT NGHIỆM NƯỚC TIỂU
Xét nghiệm nước tiểu có thể phát hiện protein niệu, hồng cầu niệu,…
SINH THIẾT DA
Sinh thiết da là một xét nghiệm xâm lấn, được thực hiện để lấy một mẫu mô da nhỏ để kiểm tra dưới kính hiển vi.
ĐIỀU TRỊ VIÊM MAO MẠCH DỊ ỨNG
Mục tiêu chính của điều trị viêm mao mạch là làm giảm các triệu chứng của người bệnh, trường hợp nhẹ người bệnh có thể không cần điều trị.
Trong trường hợp viêm mao mạch dị ứng nghiêm trọng hoặc ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể, người bệnh có thể cần nhập viện để điều trị chuyên sâu hơn. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:
CORTICOSTEROID
Corticosteroid là thuốc ức chế hệ thống miễn dịch, có tác dụng giảm viêm và ức chế phản ứng dị ứng.
THUỐC CHỐNG ĐÔNG MÁU
Thuốc chống đông máu có tác dụng ngăn ngừa cục máu đông, có thể gây biến chứng nghiêm trọng cho người bệnh viêm mao mạch dị ứng.
IMUNOGLOBULIN TĨNH MẠCH (IVIG)
IVIg là một loại thuốc chứa kháng thể được truyền tĩnh mạch. IVIg có tác dụng giảm viêm và ức chế phản ứng dị ứng.
PHÒNG NGỪA VIÊM MAO MẠCH DỊ ỨNG
Hiện nay, chưa có cách nào để chắc chắn phòng ngừa viêm mao mạch dị ứng. Tuy nhiên, có một số biện pháp có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:
- Tiêm phòng đầy đủ: Tiêm phòng đầy đủ có thể giúp bảo vệ cơ thể khỏi các nhiễm trùng có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm mao mạch dị ứng.
- Tránh tiếp xúc với các yếu tố có thể gây dị ứng: Nếu bạn bị dị ứng với một chất nào đó, hãy cố gắng tránh tiếp xúc với chất đó.
- Có lối sống lành mạnh, khoa học: Chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng,… sẽ giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể, từ đó giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.
Viêm mao mạch dị ứng là một bệnh lý tự miễn dịch có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, khi có các triệu chứng của bệnh, cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
