Creatinin là sản phẩm của thoái hóa creatin trong cơ bắp, được đào thải qua thận, là chỉ số quan trọng của chức năng thận. Nếu có vấn đề về chức năng thận, nồng độ creatinin trong máu tăng cao. Xét nghiệm Creatinin máu là giá trị quan trọng để đánh giá chức năng thận và chẩn đoán, theo dõi các bệnh lý về thận. Bài viết dưới dây phunutoancau sẽ giải đáp cho bạn creatinin máu là gì cũng như creatinin bình thường là bao nhiêu.
CREATININ LÀ GÌ?
Creatinin là một chất thải của cơ thể, được tạo ra từ quá trình phân hủy creatin, một hợp chất có trong cơ bắp. Creatinin là một chất thải của cơ thể, được tạo ra từ quá trình phân hủy creatin, một hợp chất có trong cơ bắp. Creatinin được lọc qua cầu thận và thải trừ ra khỏi cơ thể qua đường nước tiểu. Nồng độ creatinin trong máu là một chỉ số quan trọng để đánh giá chức năng thận.
ĐỊNH LƯỢNG CREATININ LÀ GÌ?
Định lượng creatinin là xét nghiệm đo lượng creatinin trong máu. Creatinin là một chất thải được tạo ra từ quá trình phân hủy creatin, một hợp chất có trong cơ bắp. Creatinin được lọc qua cầu thận và thải trừ ra khỏi cơ thể qua đường nước tiểu.
Định lượng creatinin là một xét nghiệm quan trọng để đánh giá chức năng thận. Nồng độ creatinin trong máu tăng cao có thể là dấu hiệu của suy thận.
VAI TRÒ CỦA CREATININ
ĐỂ ĐÁNH GIÁ CHỈ SỐ CHỨC NĂNG THẬN
Nồng độ creatinin trong máu phản ánh chính xác chức năng lọc của thận. Theo một số nghiên cứu, có mối liên quan giữa các nephron thận còn chức năng hoạt động và giá trị creatinin huyết thanh. Tuy nhiên giảm 50% số nephron có hoạt động chức năng chỉ gây ra tăng nhẹ creatinin máu, chỉ khi giảm > 50% số nephron có hoạt động chức năng này nồng độ creatinin trong máu mới tăng cao. Vì vậy, nồng độ creatinin máu bình thường không đổi nếu chức năng bài tiết của thận hoạt động bình thường hoặc suy giảm nhẹ.
ĐỂ THEO DÕI HIỆU QUẢ CỦA CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ BỆNH
Nồng độ creatinin trong máu có thể được sử dụng để theo dõi hiệu quả của các phương pháp điều trị bệnh thận. Nếu nồng độ creatinin trong máu giảm sau khi điều trị thì có nghĩa là phương pháp điều trị đang có hiệu quả.
KHI NÀO CẦN THỰC HIỆN XÉT NGHIỆM ĐỊNH LƯỢNG CREATININ?
Các trường hợp cần thực hiện xét nghiệm định lượng creatinin
- Khi có các dấu hiệu cảnh báo suy thận: Mệt mỏi, thiếu tập trung, mất ngủ, chán ăn; sưng, phù ở vùng mặt, bụng, đùi, mắt cá chân; nước tiểu nhiều bọt, có máu hoặc có màu cà phê; giảm lượng nước tiểu; đau vùng hông lưng, dưới khung sườn, gần vị trí thận; tăng huyết áp;…
- Khi mắc các bệnh lý có thể ảnh hưởng tới chức năng thận: Tăng huyết áp, tiểu đường, viêm cầu thận, sỏi thận,…
- Khi đang dùng các thuốc có thể ảnh hưởng tới chức năng thận: Thuốc lợi tiểu, thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs),…
- Khi cần theo dõi chức năng thận: Bệnh nhân tiểu đường nên thực hiện xét nghiệm định lượng creatinin tối thiểu 1 lần/năm; người mắc bệnh thận nên đo nồng độ creatinin thường xuyên để theo dõi tình trạng sức khỏe;…
CÁC XÉT NGHIỆM ĐỊNH LƯỢNG CREATININ
Có hai loại xét nghiệm Creatinin chính:
XÉT NGHIỆM CREATININ MÁU
Xét nghiệm này đo lượng Creatinin trong một mẫu máu nhỏ. Creatinin là một chất thải được tạo ra khi cơ thể sử dụng creatine để tạo năng lượng. Thận lọc Creatinin ra khỏi máu và thải ra ngoài qua nước tiểu. Do đó, mức độ Creatinin trong máu tăng cao có thể là dấu hiệu cho thấy thận không thể lọc Creatinin hiệu quả.
XÉT NGHIỆM CREATININ NIỆU
Xét nghiệm này đo lượng Creatinin trong một mẫu nước tiểu 24 giờ. Mức độ Creatinin trong nước tiểu cao có thể là dấu hiệu cho thấy thận không thể lọc Creatinin hiệu quả.
GIÁ TRỊ XÉT NGHIỆM CREATININ MÁU
ĐỊNH LƯỢNG CREATININ BÌNH THƯỜNG
Giá trị bình thường của creatinin máu ở người lớn là:
- Nam giới: 53 – 106 µmol/l
- Nữ giới: 44 – 97 µmol/l
- Trẻ sơ sinh: 26 – 106 µmol/l
Giá trị creatinin máu có thể thay đổi theo các yếu tố sau:
- Tuổi: Nồng độ creatinin trong máu tăng theo tuổi tác.
- Giới tính: Nồng độ creatinin trong máu ở nam giới cao hơn ở nữ giới.
- Khối lượng cơ: Nồng độ creatinin trong máu tăng theo khối lượng cơ.
- Chế độ ăn uống: Nồng độ creatinin trong máu tăng sau khi ăn protein.
- Luyện tập thể dục: Nồng độ creatinin trong máu tăng sau khi tập thể dục cường độ cao.
- Một số thuốc: Một số thuốc có thể làm tăng creatinin trong máu, chẳng hạn như thuốc lợi tiểu, thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs),…
CHỈ SỐ CREATININ MÁU CAO
Nồng độ creatinin máu cao có thể là dấu hiệu của suy thận. Tuy nhiên, nồng độ creatinin máu cao cũng có thể do các nguyên nhân khác. Một số , chẳng hạn như:
- Tăng khối lượng cơ
- Tập thể dục cường độ cao
- Dùng các thuốc có thể làm tăng creatinin máu, chẳng hạn như thuốc lợi tiểu, thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs),…
NỒNG ĐỘ CREATININ MÁU THẤP
Nguyên nhân creatinin thấp bao gồm:
- Suy dinh dưỡng
- Suy nhược cơ thể
- Thiếu máu
- Dùng các thuốc có thể làm giảm creatinin máu, chẳng hạn như thuốc chống co giật, thuốc kháng sinh,…
MỘT SỐ BIỂU HIỆN CỦA BỆNH SUY THẬN
Dấu hiệu của bệnh suy thận thường không rõ rệt ở giai đoạn đầu, chỉ khi bệnh đã tiến triển mới biểu hiện triệu chứng. Một số dấu hiệu nhận biết bệnh cần chú ý là:
- Đi tiểu bất thường: đi tiểu nhiều hơn về đêm hay nước tiểu có những thay đổi về mùi, màu sắc, thể tích: nước tiểu nhiều hơn hay ít hơn bình thường, màu đậm hơn hay nhạt hơn bình thường. Nước tiểu có máu, có bọt, cảm thấy đau hay căng tức khi đi tiểu.
- Phù: khi chức năng lọc máy và bài tiết của thận bị suy giảm sẽ dẫn đến ứ dịch ở gian bào gây phù có thể ở mặt, chân tay,… thậm chí toàn thân.
- Người mệt mỏi: thận là cơ quan tạo ra hormone erythropoietin, hormone này tham gia vào quá trình sản sinh hồng cầu để vận chuyển oxy đến khắp cơ thể. Khi bị suy thận lượng hormone này được tạo ra ít hơn làm giảm lượng máu trong cơ thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi. Lượng oxy đến não không đủ có thể gây hoa mắt chóng mặt, giảm trí nhớ, không tập trung.
- Tăng huyết áp: suy thận có thể gây ra tình trạng tăng huyết áp do thận không thể đào thải các chất thải chứa natri và kali ra khỏi cơ thể.
- Mất cân bằng điện giải: suy thận có thể dẫn đến mất cân bằng điện giải trong cơ thể, gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn, chuột rút, tê bì tay chân,…
- Rối loạn tiêu hóa: suy thận có thể gây ra các triệu chứng như chán ăn, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, táo bón,…
- Giảm ham muốn tình dục: suy thận có thể ảnh hưởng đến hormone sinh dục, dẫn đến giảm ham muốn tình dục.
- Thay đổi tâm trạng: suy thận có thể gây ra các triệu chứng như lo lắng, trầm cảm,
NÊN XÉT NGHIỆM CREATININ MÁU Ở ĐÂU?
Xét nghiệm creatinin máu là một xét nghiệm đơn giản, dễ thực hiện và có giá thành tương đối rẻ. Bạn có thể thực hiện xét nghiệm creatinin máu tại các cơ sở y tế sau:
- Các bệnh viện công lập: Các bệnh viện công lập thường có mức giá xét nghiệm thấp hơn so với các cơ sở y tế tư nhân. Tuy nhiên, thời gian chờ đợi lấy kết quả có thể lâu hơn.
- Các bệnh viện tư nhân: Các bệnh viện tư nhân thường có cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại hơn, thời gian lấy kết quả nhanh hơn. Tuy nhiên, mức giá xét nghiệm thường cao hơn so với các bệnh viện công lập.
- Các trung tâm xét nghiệm y tế: Các trung tâm xét nghiệm y tế thường có chi phí xét nghiệm thấp hơn so với các bệnh viện. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý lựa chọn các trung tâm xét nghiệm uy tín để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác.
Hi vọng những thông tin trên đây đã giúp bạn hiểu chỉ số creatinin là gì,định lượng creatinin máu là gì, cũng như định lượng creatinin thấp là bao nhiêu. Xét nghiệm định lượng Creatinin đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán, phát hiện sớm và điều trị tích cực các bệnh lý ở thận. Vì vậy, nếu có nguy cơ cao mắc bệnh thận hoặc có dấu hiệu cảnh báo suy thận, bệnh nhân nên sớm tìm đến các cơ sở y tế uy tín để thực hiện xét nghiệm nồng độ Creatinin và các phương pháp chẩn đoán khác.
