Cỏ mần trầu, với đặc tính mát, vị ngọt và hơi đắng, được coi là một dược liệu quý có nhiều công dụng hữu ích trong Y Học Cổ Truyền. Dược liệu này được biết đến với khả năng hành huyết, bổ huyết, giải độc, lợi tiểu và mát gan. Trong các bài thuốc truyền thống, cỏ mần trầu thường được sử dụng để điều trị nhiều tình trạng khác nhau như chướng bụng, phong thấp, tiểu tiện không thông, sốt rét, gan nóng, và huyết áp cao. Hãy khám phá thêm về tác dụng và cách sử dụng của cỏ mần trầu trong bài viết dưới đây.
CỎ MẦN TRẦU LÀ GÌ?
Cỏ mần trầu là một loại cây thảo nhỏ, mọc thành cụm, có nhiều tên gọi khác như vườn trầu, mần trầu,… Cây có tên khoa học là Eleusine indica (L) Gaertn, thuộc họ Lúa (Poaceae).
Cỏ mần trầu là loại cây thảo nhỏ, mọc thành cụm sum suê. Thân cây phân nhánh, mọc bò dài sau đứng thẳng, cao 30 – 50cm. Lá mần trầu mọc so le, có hình dải nhọn, xếp thành 2 dãy cách nhau, bẹ lá mỏng có lông, phiến lá nhẵn, mềm. Cỏ mần trầu có cụm hoa mọc trên 1 cán ở ngọn thân gồm 5 – 7 bông, xếp tỏa tròn như những cái chong chóng, lá nhỏ dài.
Cỏ mần trầu ưa sáng, ưa ẩm và có thể chịu bóng. Tại Việt Nam, mần trầu mọc rất phổ biến, thường mọc thành đám trong các bãi đất, ở vùng đồng bằng, trung du cho đến vùng núi cao.
THÀNH PHẦN CỦA CỎ MẦN TRẦU
Theo các nghiên cứu khoa học, cỏ mần trầu chứa nhiều hoạt chất có lợi cho sức khỏe, bao gồm:
- Flavonoid: Flavonoid là một nhóm chất chống oxy hóa mạnh, có tác dụng bảo vệ tế bào khỏi bị hư hại. Cỏ mần trầu chứa nhiều flavonoid, bao gồm apigenin, luteolin, quercetin, kaempferol,…
- Saponin: Saponin là một chất có tác dụng kháng khuẩn, kháng virus, chống viêm. Cỏ mần trầu chứa nhiều saponin, bao gồm saponin triterpenoid, saponin steroid,…
- Triterpenoid: Triterpenoid là một chất có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm, kháng khuẩn. Cỏ mần trầu chứa nhiều triterpenoid, bao gồm axit oleanolic, axit betulinic,…
- Tanin: Tanin là một chất có tác dụng làm se, kháng viêm, chống oxy hóa. Cỏ mần trầu chứa nhiều tanin, bao gồm tanin catechin, tanin pyrocatechin,…
- Tinh dầu: Cỏ mần trầu chứa nhiều tinh dầu, bao gồm các thành phần như limonene, caryophyllene, alpha-pinene,…
Các hoạt chất này có tác dụng làm mát gan, giải độc, tăng cường chức năng gan, bảo vệ gan khỏi bị tổn thương. Ngoài ra, cỏ mần trầu còn có tác dụng lợi tiểu, chống viêm, kháng khuẩn,…
TÁC DỤNG CỦA CỎ MẦN TRẦU ĐỐI VỚI SỨC KHỎE
Dưới đây là một số công của cỏ mần trầu đối với sức khỏe:
LÀM MÁT GAN, GIẢI ĐỘC
Cỏ mần trầu có tác dụng làm mát gan, giải độc, giúp thanh lọc cơ thể, đào thải các độc tố ra khỏi cơ thể. Nhờ đó, cỏ mần trầu có thể giúp hỗ trợ điều trị các bệnh lý về gan như viêm gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ,…
HỖ TRỢ HẠ HUYẾT ÁP
Cỏ mần trầu có tác dụng giãn mạch, giúp hạ huyết áp. Các nghiên cứu đã cho thấy, cỏ mần trầu có tác dụng làm giảm huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương ở những người bị cao huyết áp.
HỖ TRỢ LỢI TIỂU, TĂNG CƯỜNG CHỨC NĂNG THẬN
Cỏ mần trầu có tác dụng lợi tiểu, giúp đào thải độc tố ra khỏi cơ thể, hỗ trợ tăng cường chức năng thận. Ngoài ra, cỏ mần trầu còn có tác dụng giúp giảm sỏi thận.
CHỐNG VIÊM, HẠ SỐT
Cỏ mần trầu có tác dụng chống viêm, hạ sốt, giúp cải thiện các triệu chứng của cảm cúm, sốt, viêm họng,… Các nghiên cứu đã cho thấy, cỏ mần trầu có tác dụng ức chế hoạt động của các chất trung gian gây viêm, từ đó giúp giảm viêm và giảm sốt.
HỖ TRỢ ĐIỀU TRỊ MỤN NHỌT, RÔM SẢY
Cỏ mần trầu có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm, giúp làm sạch da, hỗ trợ điều trị mụn nhọt, rôm sảy.
HỖ TRỢ ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN LIPID MÁU
Cỏ mần trầu có tác dụng giúp giảm cholesterol xấu LDL và tăng cholesterol tốt HDL. Nhờ đó, cỏ mần trầu có thể giúp hỗ trợ điều trị rối loạn lipid máu, ngăn ngừa các bệnh lý tim mạch.
TÁC DỤNG PHỤ CỦA CỎ MẦN TRẦU
Cỏ mần trầu là một loại thảo dược lành tính, tuy nhiên, vẫn có thể có một số tác dụng phụ khi sử dụng, bao gồm:
- Buồn nôn, nôn mửa
- Tiêu chảy
- Đau bụng
- Hạ huyết áp quá mức, đặc biệt là ở những người bị huyết áp thấp
- Tăng nguy cơ chảy máu, đặc biệt là ở những người bị rối loạn đông máu
BÀI THUỐC DÂN GIAN TỪ CỎ MẦN TRẦU TỐT CHO SỨC KHỎE VÀ LÀM ĐẸP
Dưới đây là một số bài thuốc dân gian từ cỏ mần trầu:
BÀI THUỐC CHO NGƯỜI CAO HUYẾT ÁP
- Nguyên liệu: 500g cỏ mần trầu tươi
- Cách làm: Cỏ mần trầu rửa sạch, thái nhỏ, giã nát. Cho thêm 1 bát nước sôi để nguội, lọc lấy nước cốt uống. Uống 2 lần/ngày, mỗi lần 100ml.
BÀI THUỐC HẠ SỐT
- Nguyên liệu: 120g cỏ mần trầu tươi, 600ml nước
- Cách làm: Cỏ mần trầu rửa sạch, cho vào nồi sắc với nước đến khi còn 400ml thì chắt lấy nước uống. Uống 3-4 lần/ngày, mỗi lần 100ml.
BÀI THUỐC TRỊ BỆNH VỀ DA
- Nguyên liệu: 60g cỏ mần trầu, 30g sơn chi ma
- Cách làm: Cỏ mần trầu và sơn chima rửa sạch, cho vào nồi sắc với nước đến khi còn 1/3 thì chắt lấy nước uống. Uống 3 lần/ngày, mỗi lần 100ml.
BÀI THUỐC CHỮA VIÊM TINH HOÀN
- Nguyên liệu: 60g cỏ mần trầu, 10 cùi vải
- Cách làm: Cỏ mần trầu và cùi vải rửa sạch, cho vào nồi sắc với nước đến khi còn 1/2 thì chắt lấy nước uống. Uống 4-5 lần/ngày, mỗi lần 100ml.
BÀI THUỐC PHÒNG VIÊM MÀNG NÃO
- Nguyên liệu: 100g cỏ mần trầu tươi
- Cách làm: Cỏ mần trầu rửa sạch, sắc với nước uống liên tục trong 3 ngày, sau đó nghỉ 10 ngày và tiếp tục sắc uống thêm 3 ngày nữa.
BÀI THUỐC THANH NHIỆT, AN THAI
- Nguyên liệu: 8g cỏ mần trầu, 8g cỏ tranh, 8g rau má, 8g cam thảo đất, 2g gừng tươi, 8g ké đầu ngựa, 4g củ sả, 4g vỏ quýt
- Cách làm: Tất cả các nguyên liệu rửa sạch, cho vào nồi sắc với nước uống trong ngày.
BÀI THUỐC TRỊ VẾT THÂM VÀ NÁM DA
- Nguyên liệu: Cỏ mần trầu, nước chanh
- Cách làm: Cỏ mần trầu rửa sạch, xay nhuyễn. Trộn cỏ mần trầu với nước chanh theo tỉ lệ 1:1. Thoa hỗn hợp lên vùng da bị thâm hoặc nám, để 15-20 phút rồi rửa sạch. Thực hiện 2 lần/tuần để thấy hiệu quả.
NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý KHI SỬ DỤNG CỎ MẦN TRẦU
Cỏ mần trầu là một loại thảo dược lành tính, có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, khi sử dụng cần lưu ý những điều sau để tránh những tác dụng phụ không mong muốn:
- Lựa chọn nguồn cỏ mần trầu sạch, uy tín. Cỏ mần trầu mọc hoang nên thường có nhiều bụi bẩn, thuốc trừ sâu. Vì vậy, bạn nên chọn mua cỏ mần trầu ở những địa chỉ uy tín, đảm bảo chất lượng.
- Rửa sạch cỏ mần trầu trước khi sử dụng. Dù cỏ mần trầu được trồng ở nguồn uy tín thì cũng cần rửa sạch trước khi sử dụng để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Cỏ mần trầu có thể tương tác với một số loại thuốc tây. Vì vậy, nếu bạn đang dùng thuốc tây, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cỏ mần trầu.
- Không sử dụng cỏ mần trầu trong thời gian dài. Cỏ mần trầu có thể gây ra một số tác dụng phụ như chóng mặt, buồn nôn, tiêu chảy,… nếu sử dụng trong thời gian dài.
- Thận trọng khi sử dụng cỏ mần trầu đối với phụ nữ mang thai, trẻ em và người có cơ địa nhạy cảm.
Ngoài ra, bạn cũng nên lưu ý một số vấn đề sau khi sử dụng cỏ mần trầu:
- Không sử dụng cỏ mần trầu để thay thế thuốc chữa bệnh. Cỏ mần trầu chỉ là một loại thảo dược hỗ trợ điều trị bệnh, không thể thay thế hoàn toàn thuốc chữa bệnh.
- Không tự ý sử dụng cỏ mần trầu để chữa bệnh. Nếu bạn có bất kỳ vấn đề về sức khỏe nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cỏ mần trầu.
