Sẹo rỗ là tình trạng trên da khiến vết sẹo xuất hiện lõm dưới bề mặt da, tạo thành một bề mặt không đồng đều. Nó thường là hậu quả của chấn thương da, như do mụn thủy đậu hoặc mụn trứng cá nặng. Để giải quyết vấn đề này, việc điều trị đòi hỏi sự đầu tư lớn về thời gian, công sức và có nguy cơ rủi ro cao. Trước khi quyết định áp dụng bất kỳ phương pháp điều trị nào, quan trọng nhất là tham khảo ý kiến chuyên gia da liễu. Việc này giúp đảm bảo bạn có thông tin chi tiết và chính xác nhất về tình trạng của da và lựa chọn phương pháp phù hợp.
KHÁI NIỆM SẸO RỖ
Sẹo rỗ là hiện tượng trên da, nơi vết sẹo có đặc điểm bề mặt lõm xuống dưới các lớp mô do da không khả năng tái tạo như bình thường. Nguyên nhân chủ yếu của sẹo rỗ thường bắt nguồn từ quá trình loại bỏ nốt ruồi, mắc thủy đậu hoặc phải đối mặt với mụn trứng cá nặng, gây ra những vết sẹo mụn khó khắc phục trên da.
Có 3 loại chính của sẹo rỗ:
- Sẹo rỗ chân vuông (boxcar scar): Vết sẹo này lõm xuống, có đường viền rõ ràng và đáy phẳng, tương tự như sẹo thủy đậu.
- Sẹo rỗ chân đá nhọn (ice pick scar): Đây là vết sẹo nhỏ, hẹp và sâu, gần giống với tình trạng lỗ chân lông sâu.
- Sẹo rỗ hình lượn sóng (rolling scar): Đây là loại sẹo không có đường biên rõ ràng, thường xuất hiện trên khu vực má và có hình dạng lượn sóng không đều.
NGUYÊN NHÂN GÂY SẸO RỖ
Có nhiều nguyên nhân gây sẹo rỗ, trong đó phổ biến nhất là:
MỤN TRỨNG CÁ
Mụn trứng cá là nguyên nhân phổ biến nhất gây sẹo rỗ. Khi mụn trứng cá nặng, các nang lông bị viêm và phá hủy, dẫn đến mất collagen và elastin, khiến da bị lõm xuống.
THỦY ĐẬU
Thủy đậu cũng là một nguyên nhân phổ biến gây sẹo rỗ. Khi bị thủy đậu, các mụn nước vỡ ra, gây tổn thương da và dẫn đến sẹo rỗ.
TAI NẠN
Các tai nạn như bị bỏng, chấn thương,… cũng có thể gây sẹo rỗ.
CÁC NGUYÊN NHÂN KHÁC
Ngoài ra, một số nguyên nhân khác có thể gây sẹo rỗ bao gồm:
- Bệnh chàm
- Bệnh vẩy nến
- Bệnh Rosacea
- Bệnh Lupus ban đỏ hệ thống
- Bệnh tiểu đường
CÁC BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ SẸO RỖ PHỔ BIẾN NHẤT HIỆN NAY
LỘT DA HÓA HỌC
Là một phương pháp điều trị sẹo rỗ phổ biến, được thực hiện bằng cách bôi hóa chất lên bề mặt da để phá hủy lớp mô da bị tổn thương. Sau đó da sẽ bị dung dịch hóa học làm cho bong tróc, kích thích lớp mô tươi mới bên dưới phát triển nhằm tái tạo biểu bì da.
Phương pháp này có tác dụng làm mờ đi vết sẹo rỗ, cải thiện làn da sau vài tuần điều trị. Tuy nhiên, lột da hóa học cũng có một số nhược điểm như:
- Khiến da trở nên nhạy cảm hơn, khô hơn: Do lớp da bên ngoài bị bong tróc, da sẽ trở nên nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời và các tác nhân gây hại khác. Ngoài ra, da cũng có thể bị khô, bong tróc, ngứa ngáy trong thời gian đầu điều trị.
- Tăng nguy cơ dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng với các thành phần của hóa chất lột da.
Các loại hóa chất thường được sử dụng bao gồm:
- Axit glycolic: Axit glycolic là một loại axit alpha hydroxy (AHA) có tác dụng tẩy tế bào chết, kích thích sản sinh collagen. Axit glycolic thường được sử dụng để điều trị sẹo rỗ nhẹ.
- Axit salicylic: Axit salicylic là một loại axit beta hydroxy (BHA) có tác dụng tẩy tế bào chết, giảm viêm. Axit salicylic thường được sử dụng để điều trị sẹo rỗ trung bình.
- Axit trichloroacetic (TCA): TCA là một loại axit mạnh có tác dụng lột da sâu. TCA thường được sử dụng để điều trị sẹo rỗ nặng.
LIỆU PHÁP LĂN KIM
Liệu pháp lăn kim là một phương pháp thẩm mỹ da sử dụng các đầu kim nhỏ để tạo ra các tổn thương giả trên da, kích thích quá trình tự lành thương của cơ thể, tăng sinh collagen và elastin, giúp cải thiện các vấn đề về da như sẹo rỗ, nếp nhăn, nám, tàn nhang,…
Khi lăn kim, các đầu kim sẽ tạo ra các vết thương nhỏ trên da. Các vết thương này sẽ kích thích cơ thể sản sinh các yếu tố tăng trưởng, bao gồm cả collagen và elastin. Collagen là một loại protein giúp da săn chắc, đàn hồi, còn elastin giúp da mềm mại, dẻo dai.
BẤM CẮT SẸO
Bấm cắt sẹo là một phương pháp phẫu thuật sử dụng dụng cụ bấm sinh thiết để loại bỏ phần mô sẹo sâu hoặc nâng mô sẹo lên cho bằng phẳng với bề mặt da rồi khâu lại hoặc thực hiện kỹ thuật ghép da (lấy da vùng khác ghép vào vùng tổn thương) để cải thiện các chỗ bị sẹo.
Phương pháp này thường được chỉ định cho các trường hợp sẹo rỗ đáy nhọn, sẹo rỗ đáy vuông rộng và sâu.
BÓC TÁCH SẸO
Bóc tách sẹo hay còn gọi là subcision là một phương pháp phẫu thuật sử dụng dụng cụ kim lưỡng cực để đâm xuyên qua da và cắt đứt các sợi xơ bên dưới sẹo, giúp nâng mô sẹo lên và làm đầy sẹo.
Phương pháp này thường được chỉ định cho các trường hợp sẹo rỗ hình lượn sóng, sẹo rỗ đáy vuông, sẹo rỗ đáy tròn.
CHẤT LÀM ĐẦY MÔ MỀM
Chất làm đầy mô mềm, hay còn được gọi là filler, là một loại chất được tiêm vào da để làm đầy các rãnh nhăn, vết lõm, hoặc các vùng da bị thiếu hụt mô. Chất làm đầy mô mềm có thể được sử dụng để điều trị sẹo rỗ, giúp làm đầy các vết lõm trên da, cải thiện độ đàn hồi và săn chắc của da.
Có nhiều loại chất làm đầy mô mềm khác nhau được sử dụng để điều trị sẹo rỗ. Các loại chất làm đầy phổ biến bao gồm:
- Chất làm đầy hyaluronic acid (HA): HA là một chất tự nhiên có trong cơ thể. Chất làm đầy HA có khả năng giữ nước tốt, giúp da trở nên căng mọng và mịn màng.
- Chất làm đầy collagen: Collagen là một loại protein có trong da. Chất làm đầy collagen giúp tăng cường độ đàn hồi và săn chắc của da.
- Chất làm đầy poly-L-lactic acid (PLLA): PLLA là một loại axit amin tổng hợp. Chất làm đầy PLLA có khả năng kích thích sản sinh collagen tự nhiên của da.
LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ SẸO RỖ
Việc lựa chọn phương pháp điều trị sẹo rỗ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Tình trạng sẹo rỗ: Các loại sẹo rỗ có hình dạng và độ sâu khác nhau, do đó cần lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
- Mức độ nghiêm trọng của sẹo rỗ: Sẹo rỗ nhẹ có thể điều trị bằng các phương pháp không xâm lấn, còn sẹo rỗ nặng cần điều trị bằng các phương pháp xâm lấn.
- Mong muốn của người bệnh: Người bệnh cần cân nhắc các yếu tố như hiệu quả, thời gian điều trị, chi phí và rủi ro khi lựa chọn phương pháp điều trị.
MỘT SỐ LƯU Ý QUAN TRỌNG KHI ĐIỀU TRỊ SẸO RỖ
Điều trị càng sớm càng tốt: Sẹo rỗ càng để lâu thì càng khó điều trị. Khi sẹo mới hình thành, chân sẹo còn non và chưa bị xơ cứng thì sẽ dễ điều trị hơn.
Lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp: Có nhiều phương pháp điều trị sẹo rỗ, bao gồm:
- Phương pháp không xâm lấn: sử dụng các sản phẩm bôi ngoài da, kem trị sẹo, laser vi điểm,…
- Phương pháp xâm lấn: sử dụng các thủ thuật như lăn kim, cấy ghép da,…
- Phương pháp phẫu thuật: sử dụng các dụng cụ phẫu thuật để loại bỏ sẹo.
- Phương pháp kết hợp: kết hợp nhiều phương pháp với nhau để đạt hiệu quả tốt nhất.
Tuân thủ phác đồ điều trị: Bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp với tình trạng sẹo của bạn. Bạn cần tuân thủ phác đồ này để đạt hiệu quả tốt nhất.
Chăm sóc da đúng cách: Sau khi điều trị, bạn cần chăm sóc da đúng cách để hỗ trợ quá trình phục hồi da. Bạn nên sử dụng các sản phẩm dưỡng ẩm, chống nắng,…
