Chỉ cần ăn từ 3 lá ngón trở lên có thể gây tử vong ngay lập tức là một sự thực đáng lo ngại. Tuy nhiên, nhiều người vẫn không biết chính xác lá ngón là loại cây gì, và tại sao chúng lại chứa chất độc nguy hiểm đến vậy mà chỉ cần một lượng nhỏ cũng đủ để gây ra hậu quả nghiêm trọng. Cùng tìm hiểu nhé!
CÂY LÁ NGÓN THƯỜNG MỌC Ở ĐÂU?
Lá ngón thường được tìm thấy mọc tự nhiên tại các vùng núi phía bắc của Việt Nam như Hòa Bình, Cao Bằng, Hà Tây, Hà Giang, Lào Cai, và Tuyên Quang, cũng như ở khu vực núi Măng Đen. Ngoài ra, loài cây này cũng có thể được tìm thấy ở một số khu vực của Trung Quốc và một số nước vùng nhiệt đới ở Châu Mỹ.
CÁCH NHẬN BIẾT CÂY LÁ NGÓN
Theo các nguồn tài liệu cổ, lá ngón được miêu tả là một loại dây leo, thân quấn, thường xanh và có thể dài tới 12 mét. Thân và cành của nó không có lông, và có thể có một số khía dọc trên thân.
Lá của cây mọc đối, có hình trứng thuôn dài, hơi hình mác, đầu nhọn và phía cuống nhọn hoặc hơi từ. Mép lá thường nguyên, bóng nhẵn, có kích thước từ 7 đến 12 cm dài và từ 2,5 đến 5,5 cm rộng.
Hoa của cây mọc thành chùm ở đầu cành hoặc ở kẽ lá. Cánh hoa thường có màu vàng, và mùa hoa thường là vào tháng 6, 8 và 10.
Quả của lá ngón thường có dạng nang, màu nâu hình thon, dài khoảng 1 cm và rộng 0,5 cm. Hạt nhỏ, có một rìa mỏng màu nâu nhạt xung quanh, có hình thận.
MỨC NGUY HIỂM CỦA LÁ NGÓN
Lá ngón, còn được gọi là ngón vàng hoặc thuốc rút ruột, là một loại cây dây leo không lông, có thân và cành có khía dọc. Lá mọc đối, hình trứng thuôn dài, mép nguyên, bóng nhẵn, có kích thước từ 7-12cm dài và 2,5-5,5cm rộng. Hoa mọc thành chùm ở đầu cành hoặc ở kẽ lá, với cánh hoa màu vàng, thường nở vào tháng 6, 8 và 10. Quả của cây là một nang, có màu nâu, hình thon, dài 1cm và rộng 0,5cm.
Lá ngón được xếp vào nhóm “độc bảng A”, một trong bốn loại cây có độc tính cực cao ở Việt Nam, bao gồm củ chi, lá ngón, trúc đào và cây sui. Chỉ cần ăn 3 lá ngón đã đủ có thể dẫn đến tử vong ngay lập tức.
Trong lá ngón chứa một loại chất độc kịch độc gọi là alkaloid, một loại độc tố cực kỳ nguy hiểm. Alkaloid có tính độc hại cao đối với hệ thần kinh, và chỉ cần một lượng nhỏ đã đủ gây ra tử vong. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng 3 giọt nước từ lá ngón cũng đã làm chuột chết sau 9 phút.
Triệu chứng của ngộ độc lá ngón bao gồm khát nước, đau họng, chóng mặt, buồn nôn, mỏi cơ, hạ thân nhiệt, hạ huyết áp, đau bụng dữ dội, khó thở, và các biểu hiện khác, cuối cùng dẫn đến tử vong do ngừng hô hấp. Do đó, việc nhận biết và tránh tiếp xúc với lá ngón là cực kỳ quan trọng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
CÁCH SƠ CỨU KHI BỊ NGỘ ĐỘC LÁ NGÓN
Khi phát hiện người bị ngộ độc từ cây lá ngón, việc thực hiện các biện pháp xử lý ban đầu là rất quan trọng để cứu sống nạn nhân. Trước hết, cần phải nhanh chóng loại bỏ chất độc ra khỏi cơ thể bằng cách kích thích gây nôn, uống nhiều nước, hoặc kích thích họng để gây nôn. Sau đó, cần phải chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để tiếp tục xử lý, bằng cách rửa dạ dày, uống than hoạt, và truyền dịch để ngăn cản hấp thu độc chất.
Mục tiêu là phải nhanh chóng vận chuyển nạn nhân tới bệnh viện chuyên khoa có đầy đủ trang thiết bị cấp cứu để điều trị giải độc và tránh các biến chứng nguy hiểm, có thể dẫn đến tử vong. Hiệu quả của việc cấp cứu chỉ được đảm bảo khi thực hiện sớm dưới 1 giờ sau khi ngộ độc.
Tuy nhiên, hiện nay, do thiếu hiểu biết, các vụ tự tử hoặc đầu độc bằng lá ngón vẫn diễn ra khá nhiều, đặc biệt là ở các vùng núi. Do đó, khả năng cứu sống nạn nhân trở nên khó khăn vì không thể sơ cứu kịp thời.
Bác sĩ cũng lưu ý rằng việc kích thích gây nôn chỉ nên thực hiện khi bệnh nhân tỉnh táo và hợp tác. Không nên sử dụng thuốc gây nôn vì có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như liệt hầu họng hoặc co giật.
Để phòng ngừa ngộ độc từ lá ngón, biện pháp hiệu quả nhất là loại bỏ tất cả cây lá ngón được tìm thấy. Phần lớn trường hợp bị ngộ độc từ lá ngón là do tự tử hoặc đầu độc, do đó cần phát hiện và điều trị kịp thời các tình trạng tâm thần như trầm cảm, stress… để ngăn chặn nguy cơ tiếp xúc với lá ngón.
KẾT LUẬN
Hy vọng qua bài viết này, mọi người đã nhận thức được mức độ nguy hiểm của lá ngón. Vì vậy, hãy cẩn thận và bảo vệ bản thân cũng như những người xung quanh khi tiếp xúc với loại cây này. Tuyệt đối không nên bẻ hoa để chụp hình, và hạn chế tiếp xúc với lá ngón trong môi trường tự nhiên. Điều quan trọng nhất là phải nhớ tránh xa chúng để tránh nguy cơ ngộ độc và đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mọi người.
NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
1. Dấu hiệu ngộ độc lá ngón?
- Khô miệng, khát nước, buồn nôn, nôn mửa.
- Chóng mặt, hoa mắt, ù tai, co giật.
- Khó thở, tím tái, ngưng thở và tử vong.
2. Cách phòng tránh ngộ độc lá ngón?
- Tuyệt đối không ăn hoặc sử dụng bất kỳ bộ phận nào của cây lá ngón.
- Nhắc nhở trẻ em không ăn các loại cây lạ, không rõ nguồn gốc.
- Tuyên truyền, giáo dục về tác hại của cây lá ngón cho cộng đồng.
3. Nên làm gì khi phát hiện người khác ăn phải lá ngón?
- Giữ bình tĩnh và xử lý nhanh chóng.
- Gây nôn cho nạn nhân.
- Đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
4. Tỷ lệ tử vong khi ngộ độc lá ngón?
- Rất cao, có thể lên đến 90% nếu không được cấp cứu kịp thời.
