BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ?

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 1

Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng axit và thức ăn từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng khó chịu như ợ nóng, ợ chua, nghẹn, nuốt khó, đau họng, ho khan, buồn nôn… Trào ngược dạ dày có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Cần lưu ý việc lựa chọn thực phẩm phù hợp và kiêng những thực phẩm có hại có thể giúp giảm bớt sự khó chịu do trào ngược dạ dày gây ra và cải thiện sức khỏe tổng thể của người bệnh. Nếu bạn vẫn còn băn khoăn chưa biết nên ăn và không nên ăn những loại thực phẩm gì khi gặp phải căn bệnh này thì hãy tham khảo bài viết dưới đây của chúng mình nhé!

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 3

CÁC BIỂU HIỆN CỦA TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN

BUỒN NÔN, NÔN

Những triệu chứng này thường xuất hiện khi ăn quá no hoặc nằm ngay sau khi ăn. Người bệnh có thể gặp phải tình trạng buồn nôn sau khi ăn, nôn mửa hoặc có cảm giác mắc nghẹn thức ăn. Triệu chứng buồn nôn sau khi ăn cũng dễ xảy ra hơn khi bị say tàu xe, ốm nghén, hoặc sử dụng một số loại thuốc…

Ợ HƠI, Ợ NÓNG, Ợ CHUA

Ợ hơi thường xuyên lúc đói là triệu chứng cần nghĩ đến bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Ợ nóng là cảm giác nóng rát từ dạ dày hoặc vùng ngực dưới, lan lên cổ. Ợ chua xảy ra nhiều nhất vào buổi sáng khi đánh răng và thường đi kèm với ợ nóng. Bệnh nhân có cảm giác ợ lên kèm theo vị chua trong miệng. Các triệu chứng ợ này có thể tăng lên khi ăn no, uống nước, đầy bụng khó tiêu, hoặc khi cúi gập người, nằm nghỉ, hoặc ngủ vào ban đêm.

KHÓ NUỐT

Khi bệnh trào ngược dạ dày thực quản trở nặng, axit dạ dày trào ngược lên với tần suất lớn, gây phù nề và sưng tấy niêm mạc thực quản. Điều này khiến bệnh nhân có cảm giác khó nuốt, nuốt nghẹn và vướng ở cổ.

ĐAU, TỨC NGỰC

Người bệnh có cảm giác bị đè ép, thắt ở ngực, lan ra lưng và cánh tay. Triệu chứng này khiến bệnh trào ngược dạ dày thực quản dễ bị nhầm lẫn với các bệnh tim mạch. Cảm giác đau này xuất phát từ đoạn thực quản chạy qua ngực. Axit trào ngược lên kích thích các đầu mút sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản, gây ra cảm giác đau tương tự như đau ngực.

MIỆNG TIẾT NHIỀU NƯỚC BỌT

Đây là phản xạ tự nhiên của miệng khi gặp axit chua trào lên sau khi ợ chua. Nước bọt sẽ tiết ra nhiều hơn bình thường để trung hòa axit.

KHẢN GIỌNG VÀ HO

Người bị trào ngược dạ dày thực quản có thể gặp phải khản giọng và ho liên tục. Hiện tượng này là do dây thanh quản tiếp xúc với axit dạ dày, gây sưng tấy. Kết quả là người bệnh sẽ cảm thấy khó nói và có thể phát triển thành tình trạng ho kéo dài sau thời gian.

ĐẮNG MIỆNG

Khi dịch vị trào lên, nếu có kèm theo dịch mật, người bệnh thường cảm thấy đắng miệng. Đây là dấu hiệu của sự rối loạn thần kinh dạ dày, dẫn đến việc mở quá mức van môn vị và dịch mật trào ra. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể trải qua các triệu chứng như chán ăn, sụt cân, thiếu máu hoặc xuất hiện các vấn đề như chảy máu ở đường tiêu hóa.

NGUYÊN NHÂN GÂY TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN

NGUYÊN NHÂN TẠI DẠ DÀY

Thức ăn đọng lại tại dạ dày có thể là do nhiều nguyên nhân như viêm dạ dày, ung thư dạ dày, hoặc hẹp môn vị, làm chậm lưu thông các chất trong dạ dày xuống ruột và tăng áp lực trong dạ dày. Ngoài ra, áp lực trong ổ bụng có thể tăng đột ngột do ho, hắt hơi hoặc gắng sức, cũng có thể làm gia tăng nguy cơ trào ngược dạ dày.

NGUYÊN NHÂN DO THỰC QUẢN

SUY CƠ THẮT DƯỚI THỰC QUẢN

Cơ thắt dưới thực quản là cơ quan cuối cùng của thực quản trước khi nối với dạ dày. Thường chỉ mở ra khi chúng ta nuốt thức ăn, sau đó tự động co lại để ngăn chặn dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Tuy nhiên, đôi khi áp lực cơ bị giảm và dịch dạ dày có thể trào ngược lên thực quản. Khi dịch dạ dày trào ngược lên, dịch nhày trong thực quản, chứa bicarbonat và nước bọt có tính kiềm, sẽ trung hòa axit của dịch vị, giảm hoặc loại bỏ sự kích thích của dịch vị lên niêm mạc thực quản. Nhu động của thực quản sau đó đẩy dịch trào ngược trở xuống dạ dày. Suy cơ thắt dưới thực quản là nguyên nhân dẫn đến bệnh trào ngược dạ dày – thực quản.

Các yếu tố gây ra suy cơ thắt dưới thực quản bao gồm rối loạn nhu động thực quản, giảm tiết nước bọt (do hút thuốc lá, v.v.), sử dụng các loại thuốc kích thích β thụ cảm, ức chế α, kháng tiết choline, theophylline; cũng như tiêu thụ các chất như cafein, rượu, thuốc lá, chocolate hay thực phẩm giàu mỡ.

THOÁT VỊ HOÀNH

Cơ hoành là một cơ dẹt hình vòm, chia làm hai phần giữa khoang ngực và khoang bụng. Khi cơ hoành co lại, nó tăng cường sức mạnh cho cơ thắt dưới thực quản, giúp ngăn chặn trào ngược của dạ dày thực quản. Tuy nhiên, khi xảy ra thoát vị hoành, một phần của dạ dày có thể di chuyển lên trên cơ hoành. Kết quả là cơ thắt dưới thực quản không đặt ở cùng một mức với cơ hoành, dễ dẫn đến trào ngược.

NGUYÊN NHÂN TẠI DẠ DÀY

Khi thức ăn đọng lại tại dạ dày do các vấn đề như viêm dạ dày, ung thư dạ dày, hoặc hẹp môn vị, các chất trong dạ dày sẽ chậm lưu thông xuống ruột, dẫn đến tăng áp lực trong dạ dày.

Ngoài ra, áp lực trong ổ bụng có thể tăng đột ngột do các hoạt động như ho, hắt hơi hoặc gắng sức, cũng có thể là nguyên nhân gây ra trào ngược dạ dày.

MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN KHÁC

Stress có thể tăng tiết cortisol, một hormone gây ra sự tăng axit trong dạ dày và gia tăng trương lực co bóp của nó, làm dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Stress cũng có thể gây rối loạn nhu động thực quản, làm cho cơ thắt thực quản trở nên nhạy cảm và dễ bị giãn mở không đúng lúc, dẫn đến việc trào ngược dịch vị lên thực quản.

Thói quen ăn uống không lành mạnh như ăn quá no, ăn muộn vào buổi tối, tiêu thụ các loại hoa quả có tính axit (như cam, chanh) khi đói, ăn đồ ăn nhanh hoặc chiên rán cũng tạo áp lực lên trương lực của cơ thắt thực quản. Điều này làm cho cơ thắt trở nên yếu, mở đóng không đều, dẫn đến trào ngược dịch vị.

Các yếu tố bẩm sinh như cơ thắt thực quản dưới yếu, bệnh nhân bị sa dạ dày, hay có thoát vị cơ hoành, chấn thương từ tai nạn cũng có thể gây ra trào ngược dạ dày. Ở trẻ nhỏ, trào ngược dạ dày thường được coi là bình thường với triệu chứng như nôn trớ, và triệu chứng này thường giảm dần khi trẻ lớn lên và biến mất hoàn toàn khi trưởng thành.

Béo phì cũng có thể tăng áp lực lên dạ dày và cơ thắt thực quản dưới, làm cho cơ thắt trở nên yếu, và do đó dễ gây ra trào ngược dịch vị.

TÁC HẠI CỦA TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN 

Trào ngược dạ dày – thực quản thường xuyên có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm:

Barrett thực quản: Barrett thực quản là tình trạng mà các tế bào lót ở vùng thấp của thực quản bị biến đổi màu sắc do tiếp xúc lặp đi lặp lại với axit từ dạ dày. Đây là một biến chứng hiếm gặp của trào ngược dạ dày – thực quản, chỉ xảy ra ở một tỷ lệ phần trăm nhỏ người mắc bệnh.

Ung thư thực quản: Ung thư thực quản là một biến chứng nghiêm trọng của trào ngược dạ dày – thực quản, mặc dù hiếm gặp. Nó đi kèm với một loạt các triệu chứng khó chịu, bao gồm nuốt nghẹn, trớ, đau sau xương ức, cảm giác đau kéo dài, khàn tiếng, ho liên tục, và đau ngực. Hội chứng nhiễm trùng cũng có thể phát triển, và có thể sờ thấy hạch to ở hố thượng đòn bên trái hoặc cả hai bên.

Bệnh nhân mắc ung thư thực quản thường trải qua một chuỗi các vấn đề sức khỏe, bao gồm suy dinh dưỡng và mất cân nặng. Trong vòng một tháng, họ có thể giảm cân mạnh hơn 5kg do khó khăn trong việc nuốt nghẹn và tiêu hóa thức ăn. Da thường trở nên sạm màu, khô ráp, và có nhiều nếp nhăn rõ ràng, đặc biệt là trên mặt và hai bàn tay.

Viêm và loét niêm mạc thực quản: dẫn đến các triệu chứng như khó nuốt, đau khi nuốt, và đau ngực. Các triệu chứng đặc biệt bao gồm đau phía sau xương ức khi ăn uống, buồn nôn, ói mửa, và mất cảm giác thèm ăn.

Hẹp thực quản: Xơ hóa thực quản do viêm gây ra sự co rút và hẹp thực quản.

Viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản: Dịch axit từ trào ngược dạ dày – thực quản, ngay cả khi là một lượng nhỏ, có thể tác động đến đường hô hấp trên và gây ra các vấn đề như viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản hoặc viêm phổi. Những người bị trào ngược thường trải qua các triệu chứng như ho, khò khè kéo dài mà không có sự cải thiện đáng kể sau khi áp dụng các phương pháp điều trị thông thường. Một số người cũng có thể gặp vấn đề với việc khàn tiếng do dây thanh quản trong cổ họng bị dày lên do tác động của dịch axit.

Bên cạnh đó, người bị trào ngược cũng có thể gặp các vấn đề khác như mòn răng do tác động trực tiếp của axit lên men răng, viêm tai do dịch axit lan qua ống Eustachio, và viêm tuyến giáp do tác động của axit lên vùng cổ và cổ họng.

CÁCH CHỮA TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN

Để điều trị trào ngược dạ dày – thực quản, bác sĩ thường sẽ đề xuất một loạt biện pháp, bao gồm:

Thay đổi lối sống: Điều chỉnh lối sống là một phần quan trọng trong việc quản lý trào ngược dạ dày – thực quản. Điều này có thể bao gồm thay đổi chế độ ăn uống, lịch trình ăn và ngủ, cũng như việc kiểm soát cân nặng và tập thể dục đều đặn.

Điều trị nội khoa: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm axit dạ dày hoặc các loại thuốc khác như thuốc ức chế bơm proton (PPIs) để giảm sản xuất axit trong dạ dày và giảm các triệu chứng của trào ngược.

Điều trị ngoại khoa: Trong một số trường hợp nặng, bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp ngoại khoa như phẫu thuật để củng cố cơ thắt dưới thực quản hoặc sửa chữa các vấn đề về cấu trúc dạ dày – thực quản.

Lựa chọn thực phẩm phù hợp: Hạn chế thực phẩm kích thích sản xuất axit như các loại trái cây axit như chanh, cam và thực phẩm cay nóng. Thay vào đó, ưu tiên thực phẩm kiềm như các loại tinh bột và đạm dễ tiêu hóa để giảm axit dạ dày và nguy cơ trào ngược.

Thực hiện các biện pháp phòng ngừa: Tránh thói quen hại sức khỏe như hút thuốc lá và uống rượu, cũng như hạn chế ăn quá no và ăn muộn vào buổi tối. Ngủ với đầu cao hơn chân cũng có thể giúp giảm triệu chứng của trào ngược.

NGƯỜI BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ?

ĐỖ, ĐẬU

Các loại đậu như đậu Hà Lan, đậu xanh, và đậu đỏ chứa hàm lượng chất xơ cao cùng các amino acid, là lựa chọn tốt nhất dành cho người bị trào ngược dạ dày thực quản. Chất xơ giúp cải thiện quá trình tiêu hóa và giảm áp lực lên dạ dày, ngăn ngừa trào ngược axit. Ngoài ra, các amino acid trong đậu hỗ trợ quá trình phục hồi niêm mạc dạ dày và thực quản bị tổn thương do axit. Đậu cũng là nguồn cung cấp protein thực vật tốt, giúp cân bằng dinh dưỡng mà không gây kích ứng dạ dày. Hơn nữa, đậu còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết, góp phần tăng cường sức khỏe tổng thể cho người bệnh.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 5

ĐẠM DỄ TIÊU

Các loại đạm dễ tiêu bao gồm thịt thăn lợn, thịt ngan, và thịt lưỡi lợn. Những loại đạm này giúp trung hòa axit, giảm các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày. Ngoài thịt thăn lợn, thịt ngan và thịt lưỡi lợn, còn có nhiều loại đạm khác cũng dễ tiêu và có thể giúp trung hòa axit trong dạ dày. Một số ví dụ bao gồm thịt gà không da, cá hồi, tôm, trứng gà, và đậu hũ. Những loại đạm này thường giàu protein, dễ tiêu hóa và chứa ít chất béo, giúp giảm bớt căng thẳng cho hệ tiêu hóa.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 7

BÁNH MÌ, BỘT YẾN MẠCH

Đây là hai loại thực phẩm tốt trong thực đơn cho người bị trào ngược dạ dày.  Bánh mì và bột yến mạch rất tốt trong việc giảm lượng axit dư thừa trong dạ dày, giúp hạn chế tổn thương đối với người bị trào ngược dạ dày thực quản.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 9

NGHỆ VÀ MẬT ONG

Nghệ và mật ong được coi là những loại thực phẩm tự nhiên có tính chất chống viêm và có thể hỗ trợ điều trị trào ngược dạ dày thực quản. Nghệ chứa curcumin, một chất chống viêm mạnh có khả năng giảm viêm và làm dịu niêm mạc dạ dày. Mật ong cũng có tính chất chống viêm và kháng khuẩn, giúp làm giảm viêm nhiễm và làm lành các tổn thương trong dạ dày thực quản.

Cách sử dụng nghệ và mật ong để hỗ trợ điều trị trào ngược dạ dày thực quản có thể là thêm nghệ và mật ong vào các món ăn, nước uống hoặc đơn giản là trộn chúng với nước ấm và uống trước khi đi ngủ. Tuy nhiên, nên lưu ý rằng mỗi người có thể phản ứng khác nhau với các loại thực phẩm, vì vậy nếu có bất kỳ biểu hiện không mong muốn hoặc mất nhiều thời gian để kiểm soát triệu chứng, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng nghệ và mật ong như một phương pháp điều trị.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 11

SỮA CHUA

Một loại thực phẩm khác cũng được các bác sĩ khuyên nên có trong thực đơn cho người trào ngược dạ dày là sữa chua. Sữa chua giúp tiêu hóa thức ăn nhanh hơn và chứa men lợi khuẩn cải thiện tiêu hóa. Người bị trào ngược dạ dày nên sử dụng sữa chua hàng ngày, tuy nhiên không nên ăn khi đói.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 13

GỪNG VÀ NGHỆ VÀNG

Gừng và nghệ vàng là hai gia vị truyền thống thường được sử dụng trong ẩm thực Việt từ xa xưa đến nay. Bên cạnh tác dụng làm tăng vị giác và làm nổi bật hương vị của món ăn, gừng và nghệ còn có nhiều lợi ích trong việc điều trị các vấn đề liên quan đến dạ dày nhờ tính chất chống viêm tự nhiên của chúng.

Trong thời gian gần đây, nghiên cứu khoa học đã phát triển và tạo ra hoạt chất nano curcumin được chiết xuất từ nghệ thông qua sử dụng công nghệ nano. Điều này đã cải thiện hiệu quả điều trị bệnh bằng nghệ lên đến 40 lần so với việc sử dụng nghệ tươi hoặc tinh bột nghệ truyền thống.

Hoạt chất nano curcumin có kích thước siêu nhỏ, cho phép nó dễ dàng thâm nhập vào các mô cơ thể và tác động trực tiếp vào các quá trình viêm nhiễm. Điều này giúp tăng cường khả năng hấp thụ và sử dụng curcumin bởi cơ thể, từ đó tăng khả năng điều trị và giảm các triệu chứng liên quan đến bệnh dạ dày.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 15

DƯA HẤU HOẶC DƯA GANG

Đây là hai loại quả có khả năng trung hòa axit trong dạ dày mà nhiều chuyên gia y tế khuyên dùng cho những người bị trào ngược dạ dày. Không chỉ vậy, chúng còn cung cấp lượng vitamin dồi dào và giúp giảm bớt hiện tượng ợ chua, ợ nóng khó chịu.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 17

ĐU ĐỦ

Trong đu đủ chín có nhiều chymopapain và enzym papain, có khả năng phá vỡ các protein khó tiêu hóa. Đu đủ chín còn giúp kích thích hệ tiêu hóa, trị táo bón, và giảm thiểu triệu chứng khó tiêu. Bên cạnh đó, nó xoa dịu dạ dày thông qua việc giảm tiết axit, hỗ trợ người bị trào ngược dạ dày thực quản.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 19

THANH LONG

Trong thanh long có một hàm lượng lớn chất xơ hòa tan và nước. Ngoài ra, chất nhầy của thanh long hoạt động tương tự như một lớp màng giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi bị tổn thương bởi các tác động khác. Quả thanh long còn cung cấp rất nhiều dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể mà không đòi hỏi dạ dày phải tốn quá nhiều công sức để tiêu hóa chúng.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 21

DƯA CHUỘT

Đây là loại quả rất giàu chất xơ, nhiều khoáng chất bổ dưỡng như folate, canxi, vitamin C, và cả erepsin – một loại protein hỗ trợ tiêu hóa. Khi ăn dưa chuột, người bệnh sẽ cải thiện được các triệu chứng ợ chua, ợ nóng do trào ngược dạ dày gây nên.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 23

NGƯỜI BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN KIÊNG GÌ

THỰC PHẨM CÓ TÍNH AXIT CAO

“Trào ngược dạ dày kiêng ăn gì” Phải kể đến đầu tiên là những loại trái cây như chanh, cam, bưởi, và dứa có hàm lượng axit cao, dễ gây kích thích dạ dày và làm tăng nguy cơ trào ngược axit. Các sản phẩm từ cà chua cũng thuộc nhóm này, vì chúng có thể làm tăng lượng axit trong dạ dày, gây ra cảm giác khó chịu và đau đớn cho người bị trào ngược dạ dày.

THỨC ĂN VÀ ĐỒ UỐNG KÍCH THÍCH SẢN XUẤT AXIT

Đồ uống có ga, cà phê, và các loại đồ uống chứa caffeine đều kích thích dạ dày sản xuất nhiều axit hơn. Rượu bia cũng làm suy yếu cơ thắt dưới thực quản, khiến axit dễ dàng trào ngược lên thực quản. Đồ ăn cay, nóng cũng nên tránh, vì chúng có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày và thực quản.

THỰC PHẨM CHỨA CHẤT BÉO VÀ DẦU MỠ CAO

Thức ăn chiên rán và đồ ăn nhanh chứa nhiều chất béo và dầu mỡ, làm chậm quá trình tiêu hóa và tăng áp lực lên dạ dày. Thịt mỡ cũng là một nguyên nhân khiến trào ngược axit trở nên tồi tệ hơn, do chất béo trong thịt làm giãn cơ thắt dưới thực quản.

SÔ CÔ LA VÀ CÁC SẢN PHẨM CHỨA SÔ CÔ LA

Sô cô la có thể làm giãn cơ thắt dưới thực quản, tạo điều kiện thuận lợi cho axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Vì vậy, người bị trào ngược dạ dày thực quản nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn các sản phẩm chứa sô cô la.

THỰC PHẨM CHỨA BẠC HÀ

Kẹo cao su bạc hà và trà bạc hà là những thực phẩm cần kiêng vì bạc hà có thể làm giãn cơ thắt dưới thực quản, gây ra triệu chứng trào ngược axit.

CÁC THÓI QUEN ĂN UỐNG KHÔNG LÀNH MẠNH

Ăn quá no, ăn đêm, và ăn ngay trước khi đi ngủ đều có thể tăng áp lực lên dạ dày và gây ra trào ngược axit. Để giảm nguy cơ này, nên ăn các bữa nhỏ và tránh ăn trong vòng 2-3 giờ trước khi đi ngủ.

NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Nên ăn uống như thế nào để hạn chế trào ngược dạ dày?

  • Chia nhỏ bữa ăn thành 5-6 bữa mỗi ngày thay vì 3 bữa chính.
  • Ăn chậm, nhai kỹ.
  • Tránh ăn quá no, đặc biệt là trước khi đi ngủ.
  • Hạn chế ăn khuya.
  • Uống đủ nước mỗi ngày.
  • Không nằm ngay sau khi ăn.
  • Tập thể dục thường xuyên.
  • Giảm căng thẳng, stress.
  • Tránh hút thuốc lá.

2. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

  • Triệu chứng trào ngược dạ dày thường xuyên xảy ra và không cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp điều trị tại nhà.
  • Có các biến chứng của trào ngược dạ dày như loét dạ dày, hẹp thực quản…
  • Xuất hiện các dấu hiệu nguy hiểm như đau tức ngực dữ dội, khó thở, nôn ra máu…

3. Bị trào ngược dạ dày có thể khỏi hoàn toàn không?

  • Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
  • Với những trường hợp nhẹ, áp dụng chế độ ăn uống hợp lý và lối sống khoa học có thể giúp kiểm soát tốt bệnh và hạn chế tái phát.
  • Với những trường hợp nặng, cần điều trị y tế để cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.

KẾT LUẬN 

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa trào ngược dạ dày tái phát. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp và kiêng những thực phẩm có hại có thể giúp giảm bớt sự khó chịu do trào ngược dạ dày gây ra và cải thiện sức khỏe tổng thể của người bệnh. Những khi đã áp dụng các cách trên mà tình trạng vẫn không thuyên giảm, bạn nên đến bệnh viện để tham khảo ý kiến của bác sỹ. Hy vọng những thông tin trong bài viết này sẽ giúp ích cho ban. 

TRẺ BỊ RỐI LOẠN TIÊU HÓA PHẢI LÀM GÌ? NGUYÊN NHÂN, DẤU HIỆU VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ

TRẺ BỊ RỐI LOẠN TIÊU HÓA PHẢI LÀM GÌ? NGUYÊN NHÂN, DẤU HIỆU VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ 25

Rối loạn tiêu hóa là một vấn đề phổ biến ở trẻ nhỏ. Dù hầu hết các trường hợp không quá nguy hiểm, nhưng nếu không chăm sóc và điều trị kịp thời, có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Vì vậy, khi phát hiện trẻ bị rối loạn tiêu hóa, phụ huynh cần có biện pháp xử lý như thế nào?

TRẺ BỊ RỐI LOẠN TIÊU HÓA PHẢI LÀM GÌ? NGUYÊN NHÂN, DẤU HIỆU VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ 27

RỐI LOẠN TIÊU HÓA Ở TRẺ LÀ GÌ?

Rối loạn tiêu hóa ở trẻ là một tình trạng cơ vòng trong hệ tiêu hóa bị co thắt một cách bất thường, gây ra đau bụng và có thay đổi trong quá trình tiêu hóa thức ăn. Mặc dù không gây nguy hại đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng không tốt tới sự phát triển của trẻ.

Trẻ bị rối loạn tiêu hóa có thể dẫn đến suy dinh dưỡng và chậm phát triển do trong giai đoạn nhỏ tuổi, trẻ cần nguồn dinh dưỡng đáng kể để phát triển. Nếu không điều trị kịp thời, tình trạng này có thể tiến triển thành một bệnh mãn tính và trẻ sẽ thường xuyên gặp phải rối loạn tiêu hóa khi lớn lên.

Do đó, việc chăm sóc và điều trị rối loạn tiêu hóa ở trẻ cần được chú ý và thực hiện kịp thời để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ.

NGUYÊN NHÂN RỐI LOẠN TIÊU HÓA Ở TRẺ EM

Nguyên nhân khiến trẻ bị rối loạn tiêu hóa có thể bao gồm các yếu tố sau đây:

SỨC ĐỀ KHÁNG YẾU

Hệ tiêu hóa của trẻ từ 0 đến 6 tuổi còn non nớt và sức đề kháng chưa phát triển hoàn thiện, khiến cho trẻ dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng…

HỆ TIÊU HÓA CHƯA HOÀN THIỆN

Trẻ nhỏ thường có hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, dễ bị ảnh hưởng bởi thức ăn lạ, kém chất lượng hoặc vi khuẩn, virus gây bệnh trong thức ăn. Hệ miễn dịch của trẻ cũng còn non yếu, dễ bị tấn công và gây ra các vấn đề tiêu hóa.

SỬ DỤNG KHÁNG SINH

Việc sử dụng kháng sinh ở trẻ nhỏ trong thời gian dài có thể làm mất cân bằng vi sinh vật trong đường ruột, gây ra rối loạn tiêu hóa. Kháng sinh không chỉ tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh mà còn loại bỏ các vi khuẩn có lợi.

THỨC ĂN KHÔNG ĐẢM BẢO

Ngộ độc thức ăn có thể xảy ra khi trẻ ăn phải thực phẩm ôi thiu, không đảm bảo vệ sinh, ăn đồ tươi sống hoặc nấu chưa chín. Các loại thức ăn không đảm bảo có thể chứa các vi khuẩn, ký sinh trùng gây ra các vấn đề tiêu hóa.

MÔI TRƯỜNG SỐNG KHÔNG SẠCH SẼ

Môi trường sống ô nhiễm, khói bụi, nước uống ô nhiễm cũng có thể làm tăng nguy cơ bị nhiễm vi khuẩn gây bệnh và dẫn đến rối loạn tiêu hóa.

LOẠN KHUẨN ĐƯỜNG RUỘT

Mất cân bằng giữa lợi khuẩn và vi khuẩn có hại trong đường ruột có thể gây ra rối loạn tiêu hóa. Nếu vi khuẩn có hại chiếm ưu thế, có thể gây ra các triệu chứng như tiêu chảy, phân kèm nhầy.

BIẾN CHỨNG TỪ CÁC BỆNH KHÁC

Các bệnh như viêm tai giữa, viêm mũi họng, viêm phổi, viêm phế quản… cũng có thể gây ra rối loạn tiêu hóa do vi khuẩn từ các bệnh này xâm nhập vào đường tiêu hóa.

Nhận biết và xử lý kịp thời các nguyên nhân trên sẽ giúp bảo vệ sức khỏe tiêu hóa của trẻ và ngăn chặn các vấn đề tiêu hóa từ sớm.

TRIỆU CHỨNG RỐI LOẠN TIÊU HÓA Ở TRẺ

Đối với trẻ nhỏ, việc nhận biết và điều trị rối loạn tiêu hóa là vô cùng quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển của bé. Dưới đây là một số dấu hiệu rối loạn tiêu hóa ở trẻ:

TIÊU CHẢY

Về tiêu chảy, đây là tình trạng mà trẻ phân lỏng nhiều hơn 3 lần/ngày, thường xảy ra do nhiễm virus, nhiễm khuẩn, hoặc tiêu thụ thực phẩm ôi thiu hoặc kém chất lượng. Tiêu chảy thường là một biểu hiện rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ và cần được xử lý kịp thời để tránh mất nước, mất điện giải, và nguy cơ đe dọa tính mạng.

NÔN TRỚ

Nôn là quá trình cơ thể đẩy các chất trong dạ dày qua miệng thông qua các cử động cơ bắp, thường là do phản ứng tự nhiên của cơ thể. Trớ, một hiện tượng phổ biến, xảy ra khi thức ăn hoặc sữa bị trào ra khỏi miệng khi bé rướn người hoặc thay đổi tư thế đột ngột. Đa số trẻ nhỏ trải qua giai đoạn này trong những tháng đầu đời, và đây là một hiện tượng sinh lý tự nhiên không đáng lo ngại.

Tuy nhiên, nếu trẻ lớn hơn vẫn gặp phải tình trạng nôn trớ, có thể đó là dấu hiệu của các vấn đề bệnh lý. Nếu sau 1 tuổi, trẻ vẫn thường xuyên gặp nôn trớ, chậm tăng cân, hoặc sợ ăn, có thể con bạn đang mắc phải rối loạn tiêu hóa hoặc các vấn đề sức khỏe khác liên quan đến tiêu hóa. Trong trường hợp này, việc đưa bé đi khám sức khỏe để kiểm tra là cần thiết để biết chính xác tình trạng sức khỏe của bé.

TÁO BÓN

Táo bón là một trong những dạng rối loạn tiêu hóa thường gặp ở trẻ nhỏ. Điển hình là khi trẻ không đi ngoại tiện thường xuyên, thỉnh thoảng mới có một hoặc hai lần trong 2-3 ngày. Phân thường khô rắn, cứng, lớn, gây khó khăn khi đi ngoại tiện và có thể gây đau bụng. Hậu quả của táo bón có thể khiến trẻ biếng ăn, sợ ăn và chậm phát triển.

Nguyên nhân của táo bón có thể là do việc tiêu thụ thực phẩm khó tiêu như đồ chiên rán, thức ăn cứng, thức ăn giàu đạm, thiếu chất xơ, nước, hoặc căng thẳng tinh thần. Các yếu tố y tế như sinh non, suy giảm, nứt hậu môn, phình đại tràng bẩm sinh, hoặc sử dụng nhiều kháng sinh cũng có thể gây ra tình trạng táo bón.

Ợ HƠI CHÁN ĂN

Rối loạn tiêu hóa có thể dẫn đến triệu chứng ợ hơi và cảm giác đầy bụng. Bụng thường căng tròn và bé thường xuyên đánh ợ hơi, thậm chí có mùi hôi. Tình trạng này khiến trẻ trở nên kém ăn, lười ăn do tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng kém hiệu quả.

ĐI NGOÀI PHÂN NÁT VÀ PHÂN SỐNG

Tình trạng này thường xảy ra khi hệ tiêu hóa gặp vấn đề, dẫn đến việc thức ăn không được tiêu hóa hoàn toàn. Điều này khiến phân trở nên lỏng và có chất nhầy, hoặc thậm chí là phân sống. Nếu phân có màu máu, đây có thể là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng và cần được kiểm tra ngay lập tức.

ĐAU BỤNG

Rối loạn tiêu hóa thường gây ra đau bụng ở trẻ. Dấu hiệu có thể bao gồm trẻ khóc nhiều, chướng bụng, mặt đỏ, chân co lên bụng, tay nắm chặt, và nhiều biểu hiện khác. Đối với trẻ nhỏ, họ có thể không thể diễn đạt được cảm giác đau bụng của mình, vì vậy việc quan sát kỹ các biểu hiện là rất quan trọng.

CHẬM TĂNG CÂN

Chậm tăng cân là một dấu hiệu khác có thể xuất hiện khi trẻ gặp phải rối loạn tiêu hóa. Khi hệ tiêu hóa không hoạt động mạnh mẽ, khả năng tiêu hóa thức ăn và hấp thu dinh dưỡng giảm đi, dẫn đến việc trẻ không nhận đủ lượng dưỡng chất cần thiết để phát triển.

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ KHI TRẺ BỊ RỐI LOẠN TIÊU HÓA

Khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa, có một số biện pháp đơn giản và tự nhiên mà phụ huynh có thể thực hiện tại nhà để giúp cải thiện tình trạng của trẻ:

CHĂM SÓC DINH DƯỠNG

  • Đảm bảo trẻ ăn thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa như sữa chua, các loại rau cải, trái cây.
  • Hạn chế các thực phẩm có thể làm tăng tình trạng rối loạn tiêu hóa như thức ăn nhiều chất béo, đường, và thức ăn nhanh.

SỬ DỤNG CÁC LIỆU PHÁP TỰ NHIÊN

  • Lá ổi: Nấu lá ổi thành nước uống để giúp trị tiêu chảy.
  • Trà bạc hà hoặc hoa cúc: Có tác dụng làm dịu và giảm triệu chứng đầy bụng, khó tiêu.
  • Nước chanh: Giúp giải khát và làm giảm triệu chứng đầy bụng.
  • Gừng: Có thể sử dụng gừng để giảm đau bụng và triệu chứng rối loạn tiêu hóa khác.

THĂM KHÁM BÁC SĨ VÀ SỬ DỤNG THUỐC

  • Nếu tình trạng rối loạn tiêu hóa của trẻ không thuyên giảm sau khi áp dụng các biện pháp trên, cha mẹ nên đưa trẻ đi thăm khám với bác sĩ để được tư vấn và đưa ra phương án điều trị phù hợp.
  • Bác sĩ có thể kê đơn cho trẻ sử dụng một số loại thuốc kháng sinh đúng liều để điều trị vi khuẩn gây ra các vấn đề tiêu hóa.

BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA RỐI LOẠN TIÊU HÓA Ở TRẺ

Rối loạn tiêu hóa có thể được ngăn ngừa bằng cách áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau đây:

  • Bú mẹ cung cấp dinh dưỡng tốt nhất và giúp tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ, giảm nguy cơ bị nhiễm trùng đường tiêu hóa.
  • Đảm bảo rằng bữa ăn hàng ngày của trẻ cung cấp đủ các dưỡng chất cần thiết để hỗ trợ hệ tiêu hóa và duy trì sức khỏe tổng thể.
  • Chọn thực phẩm tươi ngon, sạch sẽ và chế biến chúng một cách an toàn để ngăn ngừa vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh khác.
  • Đảm bảo vệ sinh cá nhân và môi trường sống của trẻ, bao gồm lau chùi sạch sẽ đồ đạc, đồ chơi và giữ cho không gian sống của trẻ luôn thoáng đãng và sạch sẽ.
  • Khuyến khích trẻ ăn chậm và nhai kỹ thức ăn để tăng hiệu quả tiêu hóa.
  • Khuyến khích trẻ vận động thường xuyên để duy trì sức khỏe và khả năng tiêu hóa tốt.
  • Cung cấp men vi sinh và lợi khuẩn cho trẻ có thể giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột và hỗ trợ quá trình tiêu hóa.
  • Rèn cho trẻ thói quen đi vệ sinh đúng cách và định kỳ, điều này giúp duy trì sức khỏe của hệ tiêu hóa.
  • Đưa trẻ đến các cơ sở y tế định kỳ để kiểm tra sức khỏe và nhận tư vấn y tế phù hợp.

Việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa này sẽ giúp giảm nguy cơ rối loạn tiêu hóa ở trẻ và duy trì sức khỏe tổng thể của họ.

TRẺ BỊ RỐI LOẠN TIÊU HÓA NÊN ĂN GÌ, KIÊNG GÌ?

THỰC PHẨM TỐT CHO TRẺ

  • Chuối: Chuối giàu kali và chất xơ pectin, giúp cải thiện quá trình tiêu hóa và bảo vệ đường ruột.
  • Sốt táo: Sốt táo giàu protein, giúp giảm triệu chứng rối loạn tiêu hóa và cải thiện tiêu hóa.
  • Thực phẩm từ gạo: Gạo trắng, cháo xay, cháo hạt… là thực phẩm dễ tiêu hóa, giúp kiểm soát tình trạng tiêu chảy.
  • Rau xanh: Rau xanh cung cấp vitamin và khoáng chất, hỗ trợ tiêu hóa chất béo không lành mạnh.
  • Thịt gà: Thịt gà ít chất béo, dễ tiêu hóa và giàu dinh dưỡng, giúp cải thiện tình trạng khó chịu ở dạ dày.
  • Sữa chua: Sữa chua chứa vi khuẩn có lợi, giúp cải thiện rối loạn đường ruột và hỗ trợ tiêu hóa.
  • Ngũ cốc nguyên hạt: Ngũ cốc nguyên hạt giàu chất đạm và dầu thực vật tự nhiên, thúc đẩy hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

THỰC PHẨM NÊN KIÊNG:

  • Đồ ăn nhanh: Thịt hộp, xúc xích, pizza… chứa nhiều chất béo khó tiêu hóa, nên tránh.
  • Thực phẩm đường: Kẹo, bánh, nước ngọt… chứa đường nên hạn chế để tránh tình trạng tiêu chảy.
  • Thực phẩm giàu tinh bột: Đậu, bắp… có thể làm tăng tình trạng táo bón, nên kiêng khi trẻ gặp vấn đề này.
  • Sữa chứa lactose: Trẻ bị bất dung nạp lactose nên tránh sử dụng sữa có hàm lượng lactose cao, nên thay thế bằng sữa ít lactose hoặc không lactose.

Việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng của trẻ với các loại thực phẩm phù hợp sẽ giúp cải thiện tình trạng rối loạn tiêu hóa và duy trì sức khỏe cho bé.