“Cách đây mấy ngày, một người hàng xóm đến nhờ tôi xem giúp mắt của con gái mình. Con gái cô ấy đang học đại học, vừa sang tuổi đôi mươi, nhưng gần đây thị lực suy giảm nhanh chóng, bỏ kính ra hai mắt trông rất dại và đờ đẫn. Cô cứ cho rằng đó là do con gái đeo kính lâu ngày, ai mà chẳng thế. Nhưng độ này con gái hay kêu mắt khô, thậm chí đến khi ngáp cũng không còn chảy nước mắt nữa. Cô cho rằng đây là vấn đề nghiêm trọng, vì vậy cô muốn nhờ tôi khám thử xem sao.
Tôi chỉ hỏi vài câu là biết cô bé này đang bị thiếu máu gan trầm trọng do thức khuya. Từ khi lên đại học, cô bé bắt đầu “buông thả”, hay thức đêm xem phim, lướt web. Cận thị sẽ không làm cho mắt cô bé khô nghiêm trọng như vậy, nhưng thức đêm thì có. Vì sao ư? Vì thức đêm nghĩa là bạn đang tiêu hao can huyết. Nó sẽ dẫn đến việc can huyết hư ”.
Đó là lời chia sẻ của một bác sĩ sau khi khám cho bệnh nhân. Vậy can huyết hư là gì?
Câu chuyện về “can huyết hư” trong bối cảnh y học cổ truyền thường là một cách tiếp cận từ góc độ đặc trưng của nền y học truyền thống, chẳng hạn như y học truyền thống Trung Quốc hoặc Ấn Độ. Thuật ngữ này thường được sử dụng để mô tả một trạng thái nơi máu trong cơ thể bị “nhiễm độc,” và nguyên nhân thường được liên kết với các yếu tố như chế độ ăn không lành mạnh, lối sống không lành mạnh, và các bệnh lý mạn tính.
Dưới đây là một số giải thích về nguyên nhân và triệu chứng của can huyết hư:
Nguyên nhân gây can huyết hư:
Tích tụ độc tố do ăn uống không lành mạnh: Chế độ ăn chứa quá nhiều thực phẩm có thể tạo ra độc tố trong cơ thể.
Sinh hoạt không điều độ: Thiếu hoạt động vận động có thể dẫn đến sự tích tụ độc tố và làm suy giảm sức khỏe chung.
Làm việc quá sức: Áp lực công việc và căng thẳng có thể góp phần vào tình trạng can huyết hư.
Bệnh lý mạn tính như viêm gan, xơ gan: Các bệnh lý này có thể làm tăng cường sự tích tụ độc tố trong cơ thể.
Tác nhân ngoại sinh như nhiễm trùng, hóa chất: Nhiễm trùng và tác nhân hóa học có thể góp phần vào can huyết.
Triệu chứng của can huyết hư:
Nhức đầu, chóng mặt, hoa mắt: Do ảnh hưởng của độc tố đến hệ thống thần kinh.
Mệt mỏi, khó ngủ, mất ngủ: Do sự ảnh hưởng của can huyết đến quá trình thải độc tố và chất cặn từ cơ thể.
Chán ăn, buồn nôn, nôn: Dấu hiệu của sự không cân bằng chất dinh dưỡng và chất độc tố.
Đau bụng, đi ngoài phân lỏng: Tính độc hại có thể gây kích thích cho đường hệ tiêu hóa.
Da vàng, mắt vàng: Đây có thể là dấu hiệu của vấn đề gan.
Rụng tóc, mụn nhọt: Sự suy giảm sức khỏe tổng thể có thể ảnh hưởng đến tình trạng da và tóc.
Can huyết hư nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong.
Và quay trở lại với câu chuyện vị bác sĩ chia sẻ ở trên thì theo quan điểm của y học cổ truyền, đặc biệt là trong ngữ cảnh của Hoàng đế nội kinh, một phần của y học Trung Quốc truyền thống. Sức khỏe của mắt được liên kết chặt chẽ với tình trạng máu gan và cân nhắc về việc nuôi dưỡng mắt thông qua việc duy trì máu gan.
Cụ thể, quan điểm này nhấn mạnh:
Mối quan hệ giữa máu gan và sức khỏe mắt: Theo quan điểm này, máu gan được xem là nguồn năng lượng quan trọng cung cấp cho mắt để thực hiện chức năng bình thường.
Máu về gan khi đi ngủ: Quan điểm rằng máu về gan khi đi ngủ là quan trọng để hỗ trợ quá trình nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng cho cơ thể và tâm trí.
Thức khuya và làm việc căng thẳng: Đề cập đến việc tránh thức khuya, làm việc căng thẳng và sử dụng mắt quá mức để tránh tình trạng tiêu hao can huyết.
Rủi ro thiếu máu gan: Nếu không giữ cho gan được nghỉ ngơi và hồi phục đúng cách, có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu gan.
Dưới đây là chi tiết về các triệu chứng và tác động của việc thiếu can huyết:
Triệu chứng liên quan đến mắt:
Mắt khô: Thiếu máu có thể dẫn đến giảm sức ẩm trong mắt, gây mắt khô và không thoải mái.
Nhìn lâu sẽ cảm thấy hoa mắt: Thiếu máu có thể làm giảm cung cấp dưỡng chất cho mắt, dẫn đến cảm giác hoa mắt khi nhìn lâu.
Triệu chứng về giấc ngủ và tâm lý:
Buổi tối ngủ không yên giấc, mơ nhiều: Thiếu can huyết có thể gây ra sự không ổn định trong giấc ngủ và tình trạng tâm lý, làm giảm chất lượng giấc ngủ và tăng khả năng mơ nhiều.
Rối loạn cảm xúc, tinh thần bất ổn: Mối liên kết giữa gan và cảm xúc trong y học cổ truyền được coi là quan trọng, vì vậy khi thiếu can huyết, cảm xúc có thể trở nên rối loạn và tinh thần bất ổn.
Dễ gặp ác mộng, buồn bực, cáu giận: Tình trạng cảm xúc không ổn định có thể dẫn đến tình trạng tâm lý không tích cực, bao gồm ác mộng, buồn bực, và cáu giận, đặc biệt là trước kỳ kinh nguyệt.
Tác động lên tình trạng da mặt và đầu:
Da mặt không được nuôi dưỡng, xỉn màu: Thiếu can huyết có thể ảnh hưởng đến sự cung cấp dưỡng chất cho da mặt, làm giảm độ ẩm và gây xỉn màu.
Ngứa và rụng tóc: Do khí huyết không đủ để cung cấp đủ dưỡng chất cho da đầu, dẫn đến tình trạng ngứa và rụng tóc.
Gan thiếu máu nên không thể lấp đầy mạch xung và mạch nhâm. Mạch xung là “bể” của mười hai kinh mạch, quản lý khí huyết của các cơ quan nội tạng. Mạch nhâm có nhiệm vụ điều hòa phần âm của toàn thân. Mạch xung cùng với mạch nhâm duy trì, điều hòa hoạt động sinh lý ở phụ nữ. do đó xuất hiện tình trạng kinh nguyệt ra ít, màu tương đối nhạt. Ngoài ra móng tay của những người này cũng có những đường sọc rõ rệt, dễ gãy móng.
Dù có những biểu hiện không ảnh hưởng lớn nhưng tất cả các triệu chứng này đều là lời cảnh báo cho bạn rằng can huyết không đủ, cần chú ý đến cơ thể của bản thân.
Vậy làm thế nào để bổ sung máu cho gan?
Trong trường hợp nghiêm trọng, bạn có thể điều tiết bằng thuốc. Nếu tình trạng vẫn còn nhẹ, mọi ngày. Nhưng trước đó, chúng ta cần loại bỏ những thói quen có hại cho gan. Đi làm là việc ai cũng phải thực hiện đã đành, nhưng sau một ngày làm việc vất vả, buổi tối đừng thức khuya nữa, đặc biệt là thức khuya để nghĩ ngợi lung tung. Hãy đi ngủ sớm, như vậy mới có thể giúp gan đủ máu, vừa khỏe mạnh vừa xinh xắn. Sau một giấc ngủ, chẳng những sức lực phục hồi, tinh thần thoải mái, mà da dẻ cũng sẽ có sự cải thiện đáng kể.
Tốt nhất nên đi ngủ lúc mười giờ tối. Đây là giờ hợi, còn gọi là giờ “nhân định”, lúc này con người nên tĩnh lặng và nằm xuống đi ngủ, không nên hoạt động, đặc biệt là xem máy tính hay điện thoại.
Nếu bất đắc dĩ phải thức muộn, tối đa cũng không nên quá mười một giờ. Ngoài việc tránh thức khuya, mọi người cũng cần chú ý tới thời lượng ngủ. Người trưởng thành nên bảo đảm ngủ ít nhất bảy tiếng một ngày. Ngoài ra, không nên để mắt làm việc quá sức, nếu cần làm việc trên máy tính và điện thoại trong thời gian dài, cách một tiếng hãy đứng lên vận động, nhìn ra xa hoặc nhắm mắt nghỉ ngơi một lúc. Đây mới chính là cách sống và làm việc có trách nhiệm với sức khỏe của bản thân.
Những điều cần ghi nhớ:
Thức đêm là tiêu hao can huyết
Đi ngủ sớm và ngủ đủ giấc để vừa khỏe mạnh vừa xinh xắn.
Tốt nhất nên ngủ lúc mười giờ tối, người trưởng thành cân đảm bảo ngủ ít nhất bảy tiếng một ngày.
BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ?
Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng axit và thức ăn từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng khó chịu như ợ nóng, ợ chua, nghẹn, nuốt khó, đau họng, ho khan, buồn nôn… Trào ngược dạ dày có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Cần lưu ý việc lựa chọn thực phẩm phù hợp và kiêng những thực phẩm có hại có thể giúp giảm bớt sự khó chịu do trào ngược dạ dày gây ra và cải thiện sức khỏe tổng thể của người bệnh. Nếu bạn vẫn còn băn khoăn chưa biết nên ăn và không nên ăn những loại thực phẩm gì khi gặp phải căn bệnh này thì hãy tham khảo bài viết dưới đây của chúng mình nhé!
CÁC BIỂU HIỆN CỦA TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN
BUỒN NÔN, NÔN
Những triệu chứng này thường xuất hiện khi ăn quá no hoặc nằm ngay sau khi ăn. Người bệnh có thể gặp phải tình trạng buồn nôn sau khi ăn, nôn mửa hoặc có cảm giác mắc nghẹn thức ăn. Triệu chứng buồn nôn sau khi ăn cũng dễ xảy ra hơn khi bị say tàu xe, ốm nghén, hoặc sử dụng một số loại thuốc…
Ợ HƠI, Ợ NÓNG, Ợ CHUA
Ợ hơi thường xuyên lúc đói là triệu chứng cần nghĩ đến bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Ợ nóng là cảm giác nóng rát từ dạ dày hoặc vùng ngực dưới, lan lên cổ. Ợ chua xảy ra nhiều nhất vào buổi sáng khi đánh răng và thường đi kèm với ợ nóng. Bệnh nhân có cảm giác ợ lên kèm theo vị chua trong miệng. Các triệu chứng ợ này có thể tăng lên khi ăn no, uống nước, đầy bụng khó tiêu, hoặc khi cúi gập người, nằm nghỉ, hoặc ngủ vào ban đêm.
KHÓ NUỐT
Khi bệnh trào ngược dạ dày thực quản trở nặng, axit dạ dày trào ngược lên với tần suất lớn, gây phù nề và sưng tấy niêm mạc thực quản. Điều này khiến bệnh nhân có cảm giác khó nuốt, nuốt nghẹn và vướng ở cổ.
ĐAU, TỨC NGỰC
Người bệnh có cảm giác bị đè ép, thắt ở ngực, lan ra lưng và cánh tay. Triệu chứng này khiến bệnh trào ngược dạ dày thực quản dễ bị nhầm lẫn với các bệnh tim mạch. Cảm giác đau này xuất phát từ đoạn thực quản chạy qua ngực. Axit trào ngược lên kích thích các đầu mút sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản, gây ra cảm giác đau tương tự như đau ngực.
MIỆNG TIẾT NHIỀU NƯỚC BỌT
Đây là phản xạ tự nhiên của miệng khi gặp axit chua trào lên sau khi ợ chua. Nước bọt sẽ tiết ra nhiều hơn bình thường để trung hòa axit.
KHẢN GIỌNG VÀ HO
Người bị trào ngược dạ dày thực quản có thể gặp phải khản giọng và ho liên tục. Hiện tượng này là do dây thanh quản tiếp xúc với axit dạ dày, gây sưng tấy. Kết quả là người bệnh sẽ cảm thấy khó nói và có thể phát triển thành tình trạng ho kéo dài sau thời gian.
ĐẮNG MIỆNG
Khi dịch vị trào lên, nếu có kèm theo dịch mật, người bệnh thường cảm thấy đắng miệng. Đây là dấu hiệu của sự rối loạn thần kinh dạ dày, dẫn đến việc mở quá mức van môn vị và dịch mật trào ra. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể trải qua các triệu chứng như chán ăn, sụt cân, thiếu máu hoặc xuất hiện các vấn đề như chảy máu ở đường tiêu hóa.
NGUYÊN NHÂN GÂY TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN
NGUYÊN NHÂN TẠI DẠ DÀY
Thức ăn đọng lại tại dạ dày có thể là do nhiều nguyên nhân như viêm dạ dày, ung thư dạ dày, hoặc hẹp môn vị, làm chậm lưu thông các chất trong dạ dày xuống ruột và tăng áp lực trong dạ dày. Ngoài ra, áp lực trong ổ bụng có thể tăng đột ngột do ho, hắt hơi hoặc gắng sức, cũng có thể làm gia tăng nguy cơ trào ngược dạ dày.
NGUYÊN NHÂN DO THỰC QUẢN
SUY CƠ THẮT DƯỚI THỰC QUẢN
Cơ thắt dưới thực quản là cơ quan cuối cùng của thực quản trước khi nối với dạ dày. Thường chỉ mở ra khi chúng ta nuốt thức ăn, sau đó tự động co lại để ngăn chặn dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Tuy nhiên, đôi khi áp lực cơ bị giảm và dịch dạ dày có thể trào ngược lên thực quản. Khi dịch dạ dày trào ngược lên, dịch nhày trong thực quản, chứa bicarbonat và nước bọt có tính kiềm, sẽ trung hòa axit của dịch vị, giảm hoặc loại bỏ sự kích thích của dịch vị lên niêm mạc thực quản. Nhu động của thực quản sau đó đẩy dịch trào ngược trở xuống dạ dày. Suy cơ thắt dưới thực quản là nguyên nhân dẫn đến bệnh trào ngược dạ dày – thực quản.
Các yếu tố gây ra suy cơ thắt dưới thực quản bao gồm rối loạn nhu động thực quản, giảm tiết nước bọt (do hút thuốc lá, v.v.), sử dụng các loại thuốc kích thích β thụ cảm, ức chế α, kháng tiết choline, theophylline; cũng như tiêu thụ các chất như cafein, rượu, thuốc lá, chocolate hay thực phẩm giàu mỡ.
THOÁT VỊ HOÀNH
Cơ hoành là một cơ dẹt hình vòm, chia làm hai phần giữa khoang ngực và khoang bụng. Khi cơ hoành co lại, nó tăng cường sức mạnh cho cơ thắt dưới thực quản, giúp ngăn chặn trào ngược của dạ dày thực quản. Tuy nhiên, khi xảy ra thoát vị hoành, một phần của dạ dày có thể di chuyển lên trên cơ hoành. Kết quả là cơ thắt dưới thực quản không đặt ở cùng một mức với cơ hoành, dễ dẫn đến trào ngược.
NGUYÊN NHÂN TẠI DẠ DÀY
Khi thức ăn đọng lại tại dạ dày do các vấn đề như viêm dạ dày, ung thư dạ dày, hoặc hẹp môn vị, các chất trong dạ dày sẽ chậm lưu thông xuống ruột, dẫn đến tăng áp lực trong dạ dày.
Ngoài ra, áp lực trong ổ bụng có thể tăng đột ngột do các hoạt động như ho, hắt hơi hoặc gắng sức, cũng có thể là nguyên nhân gây ra trào ngược dạ dày.
MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN KHÁC
Stress có thể tăng tiết cortisol, một hormone gây ra sự tăng axit trong dạ dày và gia tăng trương lực co bóp của nó, làm dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Stress cũng có thể gây rối loạn nhu động thực quản, làm cho cơ thắt thực quản trở nên nhạy cảm và dễ bị giãn mở không đúng lúc, dẫn đến việc trào ngược dịch vị lên thực quản.
Thói quen ăn uống không lành mạnh như ăn quá no, ăn muộn vào buổi tối, tiêu thụ các loại hoa quả có tính axit (như cam, chanh) khi đói, ăn đồ ăn nhanh hoặc chiên rán cũng tạo áp lực lên trương lực của cơ thắt thực quản. Điều này làm cho cơ thắt trở nên yếu, mở đóng không đều, dẫn đến trào ngược dịch vị.
Các yếu tố bẩm sinh như cơ thắt thực quản dưới yếu, bệnh nhân bị sa dạ dày, hay có thoát vị cơ hoành, chấn thương từ tai nạn cũng có thể gây ra trào ngược dạ dày. Ở trẻ nhỏ, trào ngược dạ dày thường được coi là bình thường với triệu chứng như nôn trớ, và triệu chứng này thường giảm dần khi trẻ lớn lên và biến mất hoàn toàn khi trưởng thành.
Béo phì cũng có thể tăng áp lực lên dạ dày và cơ thắt thực quản dưới, làm cho cơ thắt trở nên yếu, và do đó dễ gây ra trào ngược dịch vị.
TÁC HẠI CỦA TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN
Trào ngược dạ dày – thực quản thường xuyên có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm:
Barrett thực quản: Barrett thực quản là tình trạng mà các tế bào lót ở vùng thấp của thực quản bị biến đổi màu sắc do tiếp xúc lặp đi lặp lại với axit từ dạ dày. Đây là một biến chứng hiếm gặp của trào ngược dạ dày – thực quản, chỉ xảy ra ở một tỷ lệ phần trăm nhỏ người mắc bệnh.
Ung thư thực quản: Ung thư thực quản là một biến chứng nghiêm trọng của trào ngược dạ dày – thực quản, mặc dù hiếm gặp. Nó đi kèm với một loạt các triệu chứng khó chịu, bao gồm nuốt nghẹn, trớ, đau sau xương ức, cảm giác đau kéo dài, khàn tiếng, ho liên tục, và đau ngực. Hội chứng nhiễm trùng cũng có thể phát triển, và có thể sờ thấy hạch to ở hố thượng đòn bên trái hoặc cả hai bên.
Bệnh nhân mắc ung thư thực quản thường trải qua một chuỗi các vấn đề sức khỏe, bao gồm suy dinh dưỡng và mất cân nặng. Trong vòng một tháng, họ có thể giảm cân mạnh hơn 5kg do khó khăn trong việc nuốt nghẹn và tiêu hóa thức ăn. Da thường trở nên sạm màu, khô ráp, và có nhiều nếp nhăn rõ ràng, đặc biệt là trên mặt và hai bàn tay.
Viêm và loét niêm mạc thực quản: dẫn đến các triệu chứng như khó nuốt, đau khi nuốt, và đau ngực. Các triệu chứng đặc biệt bao gồm đau phía sau xương ức khi ăn uống, buồn nôn, ói mửa, và mất cảm giác thèm ăn.
Hẹp thực quản: Xơ hóa thực quản do viêm gây ra sự co rút và hẹp thực quản.
Viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản: Dịch axit từ trào ngược dạ dày – thực quản, ngay cả khi là một lượng nhỏ, có thể tác động đến đường hô hấp trên và gây ra các vấn đề như viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản hoặc viêm phổi. Những người bị trào ngược thường trải qua các triệu chứng như ho, khò khè kéo dài mà không có sự cải thiện đáng kể sau khi áp dụng các phương pháp điều trị thông thường. Một số người cũng có thể gặp vấn đề với việc khàn tiếng do dây thanh quản trong cổ họng bị dày lên do tác động của dịch axit.
Bên cạnh đó, người bị trào ngược cũng có thể gặp các vấn đề khác như mòn răng do tác động trực tiếp của axit lên men răng, viêm tai do dịch axit lan qua ống Eustachio, và viêm tuyến giáp do tác động của axit lên vùng cổ và cổ họng.
CÁCH CHỮA TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN
Để điều trị trào ngược dạ dày – thực quản, bác sĩ thường sẽ đề xuất một loạt biện pháp, bao gồm:
Thay đổi lối sống: Điều chỉnh lối sống là một phần quan trọng trong việc quản lý trào ngược dạ dày – thực quản. Điều này có thể bao gồm thay đổi chế độ ăn uống, lịch trình ăn và ngủ, cũng như việc kiểm soát cân nặng và tập thể dục đều đặn.
Điều trị nội khoa: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm axit dạ dày hoặc các loại thuốc khác như thuốc ức chế bơm proton (PPIs) để giảm sản xuất axit trong dạ dày và giảm các triệu chứng của trào ngược.
Điều trị ngoại khoa: Trong một số trường hợp nặng, bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp ngoại khoa như phẫu thuật để củng cố cơ thắt dưới thực quản hoặc sửa chữa các vấn đề về cấu trúc dạ dày – thực quản.
Lựa chọn thực phẩm phù hợp: Hạn chế thực phẩm kích thích sản xuất axit như các loại trái cây axit như chanh, cam và thực phẩm cay nóng. Thay vào đó, ưu tiên thực phẩm kiềm như các loại tinh bột và đạm dễ tiêu hóa để giảm axit dạ dày và nguy cơ trào ngược.
Thực hiện các biện pháp phòng ngừa: Tránh thói quen hại sức khỏe như hút thuốc lá và uống rượu, cũng như hạn chế ăn quá no và ăn muộn vào buổi tối. Ngủ với đầu cao hơn chân cũng có thể giúp giảm triệu chứng của trào ngược.
NGƯỜI BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ?
ĐỖ, ĐẬU
Các loại đậu như đậu Hà Lan, đậu xanh, và đậu đỏ chứa hàm lượng chất xơ cao cùng các amino acid, là lựa chọn tốt nhất dành cho người bị trào ngược dạ dày thực quản. Chất xơ giúp cải thiện quá trình tiêu hóa và giảm áp lực lên dạ dày, ngăn ngừa trào ngược axit. Ngoài ra, các amino acid trong đậu hỗ trợ quá trình phục hồi niêm mạc dạ dày và thực quản bị tổn thương do axit. Đậu cũng là nguồn cung cấp protein thực vật tốt, giúp cân bằng dinh dưỡng mà không gây kích ứng dạ dày. Hơn nữa, đậu còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết, góp phần tăng cường sức khỏe tổng thể cho người bệnh.
ĐẠM DỄ TIÊU
Các loại đạm dễ tiêu bao gồm thịt thăn lợn, thịt ngan, và thịt lưỡi lợn. Những loại đạm này giúp trung hòa axit, giảm các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày. Ngoài thịt thăn lợn, thịt ngan và thịt lưỡi lợn, còn có nhiều loại đạm khác cũng dễ tiêu và có thể giúp trung hòa axit trong dạ dày. Một số ví dụ bao gồm thịt gà không da, cá hồi, tôm, trứng gà, và đậu hũ. Những loại đạm này thường giàu protein, dễ tiêu hóa và chứa ít chất béo, giúp giảm bớt căng thẳng cho hệ tiêu hóa.
BÁNH MÌ, BỘT YẾN MẠCH
Đây là hai loại thực phẩm tốt trong thực đơn cho người bị trào ngược dạ dày. Bánh mì và bột yến mạch rất tốt trong việc giảm lượng axit dư thừa trong dạ dày, giúp hạn chế tổn thương đối với người bị trào ngược dạ dày thực quản.
NGHỆ VÀ MẬT ONG
Nghệ và mật ong được coi là những loại thực phẩm tự nhiên có tính chất chống viêm và có thể hỗ trợ điều trị trào ngược dạ dày thực quản. Nghệ chứa curcumin, một chất chống viêm mạnh có khả năng giảm viêm và làm dịu niêm mạc dạ dày. Mật ong cũng có tính chất chống viêm và kháng khuẩn, giúp làm giảm viêm nhiễm và làm lành các tổn thương trong dạ dày thực quản.
Cách sử dụng nghệ và mật ong để hỗ trợ điều trị trào ngược dạ dày thực quản có thể là thêm nghệ và mật ong vào các món ăn, nước uống hoặc đơn giản là trộn chúng với nước ấm và uống trước khi đi ngủ. Tuy nhiên, nên lưu ý rằng mỗi người có thể phản ứng khác nhau với các loại thực phẩm, vì vậy nếu có bất kỳ biểu hiện không mong muốn hoặc mất nhiều thời gian để kiểm soát triệu chứng, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng nghệ và mật ong như một phương pháp điều trị.
SỮA CHUA
Một loại thực phẩm khác cũng được các bác sĩ khuyên nên có trong thực đơn cho người trào ngược dạ dày là sữa chua. Sữa chua giúp tiêu hóa thức ăn nhanh hơn và chứa men lợi khuẩn cải thiện tiêu hóa. Người bị trào ngược dạ dày nên sử dụng sữa chua hàng ngày, tuy nhiên không nên ăn khi đói.
GỪNG VÀ NGHỆ VÀNG
Gừng và nghệ vàng là hai gia vị truyền thống thường được sử dụng trong ẩm thực Việt từ xa xưa đến nay. Bên cạnh tác dụng làm tăng vị giác và làm nổi bật hương vị của món ăn, gừng và nghệ còn có nhiều lợi ích trong việc điều trị các vấn đề liên quan đến dạ dày nhờ tính chất chống viêm tự nhiên của chúng.
Trong thời gian gần đây, nghiên cứu khoa học đã phát triển và tạo ra hoạt chất nano curcumin được chiết xuất từ nghệ thông qua sử dụng công nghệ nano. Điều này đã cải thiện hiệu quả điều trị bệnh bằng nghệ lên đến 40 lần so với việc sử dụng nghệ tươi hoặc tinh bột nghệ truyền thống.
Hoạt chất nano curcumin có kích thước siêu nhỏ, cho phép nó dễ dàng thâm nhập vào các mô cơ thể và tác động trực tiếp vào các quá trình viêm nhiễm. Điều này giúp tăng cường khả năng hấp thụ và sử dụng curcumin bởi cơ thể, từ đó tăng khả năng điều trị và giảm các triệu chứng liên quan đến bệnh dạ dày.
DƯA HẤU HOẶC DƯA GANG
Đây là hai loại quả có khả năng trung hòa axit trong dạ dày mà nhiều chuyên gia y tế khuyên dùng cho những người bị trào ngược dạ dày. Không chỉ vậy, chúng còn cung cấp lượng vitamin dồi dào và giúp giảm bớt hiện tượng ợ chua, ợ nóng khó chịu.
ĐU ĐỦ
Trong đu đủ chín có nhiều chymopapain và enzym papain, có khả năng phá vỡ các protein khó tiêu hóa. Đu đủ chín còn giúp kích thích hệ tiêu hóa, trị táo bón, và giảm thiểu triệu chứng khó tiêu. Bên cạnh đó, nó xoa dịu dạ dày thông qua việc giảm tiết axit, hỗ trợ người bị trào ngược dạ dày thực quản.
THANH LONG
Trong thanh long có một hàm lượng lớn chất xơ hòa tan và nước. Ngoài ra, chất nhầy của thanh long hoạt động tương tự như một lớp màng giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi bị tổn thương bởi các tác động khác. Quả thanh long còn cung cấp rất nhiều dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể mà không đòi hỏi dạ dày phải tốn quá nhiều công sức để tiêu hóa chúng.
DƯA CHUỘT
Đây là loại quả rất giàu chất xơ, nhiều khoáng chất bổ dưỡng như folate, canxi, vitamin C, và cả erepsin – một loại protein hỗ trợ tiêu hóa. Khi ăn dưa chuột, người bệnh sẽ cải thiện được các triệu chứng ợ chua, ợ nóng do trào ngược dạ dày gây nên.
NGƯỜI BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN KIÊNG GÌ
THỰC PHẨM CÓ TÍNH AXIT CAO
“Trào ngược dạ dày kiêng ăn gì” Phải kể đến đầu tiên là những loại trái cây như chanh, cam, bưởi, và dứa có hàm lượng axit cao, dễ gây kích thích dạ dày và làm tăng nguy cơ trào ngược axit. Các sản phẩm từ cà chua cũng thuộc nhóm này, vì chúng có thể làm tăng lượng axit trong dạ dày, gây ra cảm giác khó chịu và đau đớn cho người bị trào ngược dạ dày.
THỨC ĂN VÀ ĐỒ UỐNG KÍCH THÍCH SẢN XUẤT AXIT
Đồ uống có ga, cà phê, và các loại đồ uống chứa caffeine đều kích thích dạ dày sản xuất nhiều axit hơn. Rượu bia cũng làm suy yếu cơ thắt dưới thực quản, khiến axit dễ dàng trào ngược lên thực quản. Đồ ăn cay, nóng cũng nên tránh, vì chúng có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày và thực quản.
THỰC PHẨM CHỨA CHẤT BÉO VÀ DẦU MỠ CAO
Thức ăn chiên rán và đồ ăn nhanh chứa nhiều chất béo và dầu mỡ, làm chậm quá trình tiêu hóa và tăng áp lực lên dạ dày. Thịt mỡ cũng là một nguyên nhân khiến trào ngược axit trở nên tồi tệ hơn, do chất béo trong thịt làm giãn cơ thắt dưới thực quản.
SÔ CÔ LA VÀ CÁC SẢN PHẨM CHỨA SÔ CÔ LA
Sô cô la có thể làm giãn cơ thắt dưới thực quản, tạo điều kiện thuận lợi cho axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Vì vậy, người bị trào ngược dạ dày thực quản nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn các sản phẩm chứa sô cô la.
THỰC PHẨM CHỨA BẠC HÀ
Kẹo cao su bạc hà và trà bạc hà là những thực phẩm cần kiêng vì bạc hà có thể làm giãn cơ thắt dưới thực quản, gây ra triệu chứng trào ngược axit.
CÁC THÓI QUEN ĂN UỐNG KHÔNG LÀNH MẠNH
Ăn quá no, ăn đêm, và ăn ngay trước khi đi ngủ đều có thể tăng áp lực lên dạ dày và gây ra trào ngược axit. Để giảm nguy cơ này, nên ăn các bữa nhỏ và tránh ăn trong vòng 2-3 giờ trước khi đi ngủ.
NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
1. Nên ăn uống như thế nào để hạn chế trào ngược dạ dày?
Chia nhỏ bữa ăn thành 5-6 bữa mỗi ngày thay vì 3 bữa chính.
Ăn chậm, nhai kỹ.
Tránh ăn quá no, đặc biệt là trước khi đi ngủ.
Hạn chế ăn khuya.
Uống đủ nước mỗi ngày.
Không nằm ngay sau khi ăn.
Tập thể dục thường xuyên.
Giảm căng thẳng, stress.
Tránh hút thuốc lá.
2. Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Triệu chứng trào ngược dạ dày thường xuyên xảy ra và không cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp điều trị tại nhà.
Có các biến chứng của trào ngược dạ dày như loét dạ dày, hẹp thực quản…
Xuất hiện các dấu hiệu nguy hiểm như đau tức ngực dữ dội, khó thở, nôn ra máu…
3. Bị trào ngược dạ dày có thể khỏi hoàn toàn không?
Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Với những trường hợp nhẹ, áp dụng chế độ ăn uống hợp lý và lối sống khoa học có thể giúp kiểm soát tốt bệnh và hạn chế tái phát.
Với những trường hợp nặng, cần điều trị y tế để cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.
KẾT LUẬN
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa trào ngược dạ dày tái phát. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp và kiêng những thực phẩm có hại có thể giúp giảm bớt sự khó chịu do trào ngược dạ dày gây ra và cải thiện sức khỏe tổng thể của người bệnh. Những khi đã áp dụng các cách trên mà tình trạng vẫn không thuyên giảm, bạn nên đến bệnh viện để tham khảo ý kiến của bác sỹ. Hy vọng những thông tin trong bài viết này sẽ giúp ích cho ban.
