KỂ TÊN 11 LOẠI LÁ TRỊ HO KHÔNG CẦN ĐẾN THUỐC TÂY BẠN NÊN BIẾT 

KỂ TÊN 11 LOẠI LÁ TRỊ HO KHÔNG CẦN ĐẾN THUỐC TÂY BẠN NÊN BIẾT  1

Ho là một triệu chứng phổ biến của nhiều bệnh lý về đường hô hấp, gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt của người bệnh. Thay vì vội vàng sử dụng thuốc Tây, bạn có thể tham khảo các phương pháp trị ho hiệu quả từ thiên nhiên bằng các loại lá dễ kiếm. Vậy thì các loại lá trị ho đó là gì? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây!

KỂ TÊN 11 LOẠI LÁ TRỊ HO KHÔNG CẦN ĐẾN THUỐC TÂY BẠN NÊN BIẾT  3

CÔNG DỤNG CỦA CÁC LOẠI LÁ TRỊ HO

Thời tiết biến đổi không ngừng và ô nhiễm không khí đang gây ra một sự gia tăng đáng kể trong các bệnh về đường hô hấp. Việc sử dụng kháng sinh để điều trị ho trong thời gian dài có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn cho sức khỏe. Để giải quyết vấn đề này, có thể tự điều trị ho bằng các loại lá cây tự nhiên.

Các loại lá cây có sẵn và quá trình chế biến cũng không quá phức tạp. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các biện pháp điều trị ho bằng thuốc dân gian chỉ có hiệu quả khi bệnh chưa phát triển quá nặng và vi khuẩn vẫn còn ở vùng hầu họng. Nếu triệu chứng ho và sổ mũi kéo dài, có thể vi khuẩn đã lan ra các phần khác của hệ thống hô hấp. Trong trường hợp này, tốt nhất nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được điều trị bằng phương pháp phù hợp nhất.

CÁC LOẠI LÁ TRỊ HO PHỔ BIẾN

LÁ HẸ 

KỂ TÊN 11 LOẠI LÁ TRỊ HO KHÔNG CẦN ĐẾN THUỐC TÂY BẠN NÊN BIẾT  5

Trong Đông y, lá hẹ được biết đến với tính chất ôn, vị chua, hơi hăng và rất lành tính. Lá hẹ được sử dụng để tiêu đờm và trị ho hiệu quả. Pha bài thuốc từ lá hẹ rất đơn giản, chỉ cần lấy 1 nắm lá hẹ tươi, rửa sạch, phơi khô và thái khúc. Sau đó, hấp với mật ong hoặc đường phèn cho đến khi chín và sẵn sàng sử dụng. Uống 3-4 lần mỗi ngày, mỗi lần 2-3 muỗng cà phê có thể giúp giảm ho. Lá hẹ có thể sử dụng cho trẻ nhỏ, nhưng trẻ dưới 1 tuổi không nên dùng mật ong do hệ tiêu hóa còn yếu.

LÁ HÚNG CHANH

KỂ TÊN 11 LOẠI LÁ TRỊ HO KHÔNG CẦN ĐẾN THUỐC TÂY BẠN NÊN BIẾT  7

Húng chanh, hay còn gọi là lá tần, được biết đến như một phương pháp trị ho cho trẻ nhỏ. Trong lá húng chanh chứa một loại tinh dầu gọi là Cavaron, có tính chất giải độc, làm giảm chất nhầy, hạ sốt và giảm đau, khó chịu trong họng. Vì những tính chất này, lá tần được coi là một cây thuốc quan trọng trong danh mục của Bộ Y tế.

Có ba phương pháp phổ biến để sử dụng lá tần trong trị ho cho bé:

  • Lá tần chưng với quất và đường phèn.
  • Lá tần chưng với đường phèn.
  • Lá tần chưng với mật ong (phù hợp cho trẻ từ 1 tuổi trở lên).

LÁ DIẾP CÁ

KỂ TÊN 11 LOẠI LÁ TRỊ HO KHÔNG CẦN ĐẾN THUỐC TÂY BẠN NÊN BIẾT  9

Lá diếp cá, hay còn được biết đến như giấp cá, cây lá giấp hoặc ngư tinh thảo, có hương vị chua, cay và tính mát, ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp và phổi. Ngoài các tác dụng như làm mát, giải độc, kích thích tiểu tiện, giảm phù thũng, kháng vi khuẩn và chống viêm, lá diếp cá cũng được xem như một loại kháng sinh tự nhiên rất hiệu quả trong việc điều trị ho cho trẻ.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng lá diếp cá chứa hoạt chất kháng sinh có khả năng ngăn chặn sự phát triển của các vi khuẩn gây bệnh trong họng, như Staphylococcus aureus và Streptococcus pneumoniae. Ngoài ra, loại lá này cũng cung cấp chất xơ, vitamin A, B và C, giúp kích thích quá trình kháng viêm trong cơ thể và tăng cường hệ thống miễn dịch, từ đó giúp ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe như ốm đau, ho và sốt ở trẻ nhỏ một cách an toàn và hiệu quả.

Cách trị ho bằng lá diếp cá rất đơn giản. Mẹ chỉ cần xay nhuyễn lá diếp cá, trộn với nước ấm, sau đó lọc để loại bỏ cặn. Bé có thể thưởng thức một ly sinh tố tươi mát, thơm ngon và bổ dưỡng từ hỗn hợp này.

LÁ MƠ

KỂ TÊN 11 LOẠI LÁ TRỊ HO KHÔNG CẦN ĐẾN THUỐC TÂY BẠN NÊN BIẾT  11

Từ xa xưa, lá mơ đã được biết đến như một vị thuốc quý trong y học dân gian với nhiều công dụng, đặc biệt là trong việc trị ho. Loại cây dễ kiếm này sở hữu vị ngọt nhẹ, tính mát, giúp thanh nhiệt, giải độc, sát khuẩn, tiêu đờm, long đờm, từ đó mang lại hiệu quả trị ho nhanh chóng và an toàn.

Cách sử dụng lá mơ trị ho:

Nước lá mơ: Rửa sạch lá mơ, đun sôi với nước, để nguội và uống. Có thể thêm mật ong hoặc gừng vào để tăng hiệu quả.

Lá mơ luộc: Luộc lá mơ chín, vắt lấy nước uống hoặc ăn trực tiếp.

Lá mơ xào: Xào lá mơ với các nguyên liệu khác như thịt, trứng, tôm,… để tạo thành món ăn ngon miệng và bổ dưỡng, giúp trị ho hiệu quả.

Lá mơ nấu canh: Nấu lá mơ cùng các loại rau củ khác thành canh, ăn khi còn ấm để trị ho và thanh nhiệt cơ thể.

Lưu ý:

  • Nên sử dụng lá mơ tươi, sạch, không bị dập nát hoặc hư hỏng.
  • Phụ nữ mang thai và trẻ em nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng lá mơ để trị ho.

LÁ TÍA TÔ

KỂ TÊN 11 LOẠI LÁ TRỊ HO KHÔNG CẦN ĐẾN THUỐC TÂY BẠN NÊN BIẾT  13

Tía tô từ lâu đã được biết đến như một loại rau gia vị quen thuộc trong bữa ăn của người Việt. Tuy nhiên, ít ai biết rằng tía tô còn là một vị thuốc quý với nhiều công dụng, đặc biệt là trong việc trị ho, giải cảm.

Cách sử dụng lá tía tô:

Nước lá tía tô: Rửa sạch lá tía tô, đun sôi với nước, để nguội và uống. Có thể thêm mật ong hoặc gừng vào để tăng hiệu quả.

Cháo tía tô: Nấu lá tía tô cùng với cháo trắng, ăn khi còn ấm để trị ho và giải cảm.

Xông hơi lá tía tô: Cho lá tía tô vào nồi nước nóng, đun sôi. Tắt bếp, để nguội bớt. Cho bé xông hơi mặt và cổ trong 5-10 phút.

Dùng tinh dầu tía tô: Nhỏ vài giọt tinh dầu tía tô vào nước nóng, khuấy đều và xông hơi.

LÁ XƯƠNG SÔNG

KỂ TÊN 11 LOẠI LÁ TRỊ HO KHÔNG CẦN ĐẾN THUỐC TÂY BẠN NÊN BIẾT  15

Lá xương sông không chỉ là một loại gia vị phổ biến trong các món ăn mà còn là một loại thuốc quý có thể chữa nhiều bệnh, trong đó có việc chữa ho cho bé. Lá xương sông, thuộc họ Cúc, có thân thảo, lá dài và mép có răng cưa.

Nghiên cứu cho thấy lá xương sông chứa một lượng lớn tinh dầu như Limonene, Methylthymol P-cymene, các tinh dầu này có khả năng chống viêm, kháng khuẩn và làm loãng đờm. Điều này giúp làm lành tổn thương niêm mạc họng và cải thiện tình trạng ho gây khó chịu.

Để sử dụng lá xương sông trong việc trị ho cho bé, bạn có thể thực hiện như sau: Rửa sạch và thái nhỏ 2-3 lá xương sông, cho vào bát cùng với 5 thìa mật ong và hấp cách thuỷ. Sau đó, lấy nước cốt uống. Uống hai lần trong khoảng 5 ngày. Ngoài ra, bạn cũng có thể kết hợp với mật ong, lá hẹ và đường phèn. Tuy nhiên, vì vị của lá xương sông có mùi hơi nồng và hắc, bài thuốc này không phù hợp cho trẻ dưới 6 tháng tuổi. Đối với trẻ lớn hơn, hãy chỉ cho bé dùng một lượng rất nhỏ để tránh tình trạng buồn nôn và khó chịu.

LÁ CẢI CÚC

KỂ TÊN 11 LOẠI LÁ TRỊ HO KHÔNG CẦN ĐẾN THUỐC TÂY BẠN NÊN BIẾT  17

Lá cải cúc hay còn gọi là lá tần ô. Rau cải cúc có tính mát, vị ngọt hơi đắng và được sử dụng phổ biến trong ẩm thực Việt Nam vì tính tươi mát và bổ dưỡng.

Để trị ho cho trẻ em bằng cải cúc, bạn cần lấy 1 nắm lá cải cúc tươi, giã nát và chắt lấy nước. Sau đó, thêm mật ong vào và hấp cách thủy từ 10 – 15 phút. Trẻ em có thể sử dụng phương pháp này 2 – 3 lần mỗi ngày.

Đối với người lớn, để trị ho bằng cải cúc, bạn có thể chuẩn bị 100g cải cúc và 200g phổi heo để nấu canh ăn hàng ngày, giúp giảm ho nhanh chóng. Nếu có thể, bạn cũng có thể uống nước cải cúc sống bằng cách giã nát lá cải cúc và thêm mật ong vào để tiêu đờm.

LÁ KHẾ 

KỂ TÊN 11 LOẠI LÁ TRỊ HO KHÔNG CẦN ĐẾN THUỐC TÂY BẠN NÊN BIẾT  19

Theo Đông y, lá khế có tác dụng làm dịu long đờm và trị ho hiệu quả. Loại lá này có vị chua, tính bình, và ngoài công dụng chữa ho, còn có thể hỗ trợ điều trị kiết lỵ và bổ can thận.

Để sử dụng lá khế trong việc chữa ho, bạn có thể thực hiện như sau: Lấy 1 nắm lá khế tươi, rửa sạch và để ráo nước. Sau đó, giã hoặc xay mịn lá khế để lấy nước. Bạn có thể thêm vài hạt muối hoặc đường phèn vào nước này để dễ uống và tăng hiệu quả trong việc trị ho.

HOA ĐU ĐỦ ĐỰC

KỂ TÊN 11 LOẠI LÁ TRỊ HO KHÔNG CẦN ĐẾN THUỐC TÂY BẠN NÊN BIẾT  21

Hoa đu đủ đực được nhiều người truyền tai nhau về công dụng làm thuốc ho đơn giản.

Để chuẩn bị, bạn cần rửa sạch ít hoa đu đủ đực, 1 chùm hoa khế và 4 – 5 lá tía tô. Sau đó, cho các nguyên liệu này vào một tô, thêm ít đường phèn và hấp cách thủy trong vòng 15 – 20 phút. Tiếp theo, chắt lấy nước để uống. Liều lượng cho trẻ nhỏ là 1/2 muỗng cà phê một ngày, còn người lớn thì là 1 – 2 muỗng cà phê. Uống 1 – 2 lần/ngày cho đến khi hoàn toàn khỏi bệnh.

LÁ BẠC HÀ

KỂ TÊN 11 LOẠI LÁ TRỊ HO KHÔNG CẦN ĐẾN THUỐC TÂY BẠN NÊN BIẾT  23

Lá bạc hà là một loại thảo dược quý đã được con người sử dụng từ hàng ngàn năm trước. Nghiên cứu hiện đại đã chỉ ra rằng lá bạc hà chứa nhiều vitamin C, canxi, kali, sắt, phospho, magie… Những thành phần này đóng vai trò quan trọng trong hệ thống miễn dịch, giúp ngăn ngừa các bệnh về đường hô hấp và có hiệu quả trong việc trị ho.

Không chỉ có tác dụng chữa ho cho bé, lá bạc hà còn mang lại sự mát lạnh dễ chịu cho cổ họng, giảm tình trạng đau rát cho bé yêu. Bạn có thể làm trà bạc hà hoặc kết hợp với mật ong để cho bé sử dụng. Hãy kiên nhẫn và sử dụng đều đặn để đạt được hiệu quả như mong đợi.

LÁ TRẦU KHÔNG

KỂ TÊN 11 LOẠI LÁ TRỊ HO KHÔNG CẦN ĐẾN THUỐC TÂY BẠN NÊN BIẾT  25

Lá trầu không chứa một lượng phong phú các dược chất có lợi cho hệ hô hấp, bao gồm chavicol, cadinen, chavibetol… Các chất này có tác dụng tương tự như kháng sinh tự nhiên, giúp ngăn chặn nhiều loại vi khuẩn gây bệnh mũi và họng, đồng thời giảm ngứa, viêm và đau rát hiệu quả.

Tuy nhiên, do tính chất dược lý mạnh mẽ, lá trầu không chỉ phù hợp cho trẻ từ 1 tuổi trở lên. Khi sử dụng cho bé, hãy chỉ cho bé uống một lượng nhỏ lá trầu không và tránh lạm dụng. Lạm dụng có thể gây rối loạn tiêu hóa, đầy hơi và khó chịu cho trẻ. Để tăng cường hiệu quả trong việc trị ho cho bé, bạn có thể kết hợp lá trầu không với các dược liệu khác như gừng, mật ong và củ nén.

CÁC LƯU Ý KHI SỬ DỤNG CÁC LOẠI LÁ TRỊ HO

Chữa ho bằng các loại lá là phương pháp dân gian được nhiều người áp dụng bởi tính an toàn và lành tính. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tốt nhất, người bệnh cần lưu ý những điều sau:

PHÙ HỢP VỚI TÌNH TRẠNG BỆNH NHẸ

Các bài thuốc từ lá thường chỉ phù hợp với những trường hợp ho nhẹ do cảm lạnh, thay đổi thời tiết hoặc do dị ứng bụi bẩn. Với những trường hợp ho do bệnh lý nền như viêm phế quản, viêm phổi, lao phổi,… cần được điều trị y tế chuyên nghiệp.

TÙY THUỘC VÀO CƠ ĐỊA

Cách áp dụng và tốc độ khỏi bệnh khi sử dụng các bài thuốc từ lá còn phụ thuộc vào cơ địa của mỗi người. Một số người có thể thấy hiệu quả nhanh chóng, trong khi một số người khác cần kiên trì sử dụng lâu hơn.

KIÊN TRÌ SỬ DỤNG

Sử dụng các bài thuốc tại nhà bằng các loại lá thường cần sự kiên trì. Bệnh có thể thuyên giảm ít nhất sau 5 – 7 ngày sử dụng, thậm chí lâu hơn tùy vào tình trạng bệnh.

THAY THẾ MẬT ONG BẰNG ĐƯỜNG PHÈN CHO TRẺ DƯỚI 1 TUỔI

Trẻ dưới 1 tuổi có hệ tiêu hóa non nớt, vì vậy không nên sử dụng mật ong. Thay vào đó, hãy sử dụng đường phèn để đảm bảo an toàn cho bé.

THAM KHẢO Ý KIẾN BÁC SĨ KHI BỆNH NẶNG

Với những trường hợp ho nặng, ho kéo dài, kèm theo các triệu chứng như sốt cao, khó thở, nôn mửa,… cần đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Việc sử dụng các bài thuốc dân gian chỉ có tác dụng hỗ trợ chứ không giúp chữa khỏi hoàn toàn bệnh.

THAM KHẢO Ý KIẾN BÁC SĨ CHO PHỤ NỮ MANG THAI VÀ CHO CON BÚ

Phụ nữ mang thai và cho con bú có hệ miễn dịch và sức đề kháng nhạy cảm hơn. Do vậy, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, kể cả các bài thuốc từ lá.

Bằng cách tuân thủ những lưu ý trên, bạn có thể sử dụng các loại lá trị ho một cách an toàn và hiệu quả, góp phần cải thiện sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống.

NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Sử dụng lá trị ho trong bao lâu thì thấy hiệu quả?

Hiệu quả của việc sử dụng lá trị ho thường xuất hiện sau 5-7 ngày. Tuy nhiên, cũng có thể lâu hơn tùy vào tình trạng bệnh.

2. Có thể sử dụng lá trị ho kết hợp với thuốc tây không?

Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng lá trị ho kết hợp với thuốc tây để tránh tương tác thuốc.

3. Sử dụng lá trị ho có tác dụng phụ không?

Hầu hết các loại lá trị ho đều an toàn và lành tính. Tuy nhiên, một số người có thể gặp các tác dụng phụ như dị ứng, ngứa ngáy, phát ban da,… Nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, hãy ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.

4. Lá trị ho có thể bảo quản được bao lâu?

Lá tươi nên sử dụng ngay sau khi hái. Lá khô có thể bảo quản trong hộp kín ở nơi khô ráo, thoáng mát trong vòng 6 tháng.

5. Mua lá trị ho ở đâu?

Bạn có thể mua lá trị ho ở các chợ, cửa hàng thực phẩm hoặc các cửa hàng thuốc Đông y.

KẾT LUẬN 

Trên đây là 11 loại lá dễ kiếm, an toàn và hiệu quả trong việc trị ho mà bạn có thể tham khảo và áp dụng tại nhà. Việc sử dụng các loại lá này giúp bạn tiết kiệm chi phí và hạn chế tác dụng phụ của thuốc Tây. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hiệu quả của mỗi loại lá còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cơ địa, nguyên nhân gây ho và cách sử dụng.

Bên cạnh việc sử dụng các loại lá trị ho, bạn cũng cần chú ý giữ ấm cơ thể, vệ sinh môi trường sống, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức đề kháng, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.

Nếu triệu chứng ho không cải thiện sau một thời gian sử dụng hoặc có dấu hiệu nặng hơn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Chúc bạn và gia đình luôn khỏe mạnh!

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ?

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 27

Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng axit và thức ăn từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng khó chịu như ợ nóng, ợ chua, nghẹn, nuốt khó, đau họng, ho khan, buồn nôn… Trào ngược dạ dày có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Cần lưu ý việc lựa chọn thực phẩm phù hợp và kiêng những thực phẩm có hại có thể giúp giảm bớt sự khó chịu do trào ngược dạ dày gây ra và cải thiện sức khỏe tổng thể của người bệnh. Nếu bạn vẫn còn băn khoăn chưa biết nên ăn và không nên ăn những loại thực phẩm gì khi gặp phải căn bệnh này thì hãy tham khảo bài viết dưới đây của chúng mình nhé!

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 29

CÁC BIỂU HIỆN CỦA TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN

BUỒN NÔN, NÔN

Những triệu chứng này thường xuất hiện khi ăn quá no hoặc nằm ngay sau khi ăn. Người bệnh có thể gặp phải tình trạng buồn nôn sau khi ăn, nôn mửa hoặc có cảm giác mắc nghẹn thức ăn. Triệu chứng buồn nôn sau khi ăn cũng dễ xảy ra hơn khi bị say tàu xe, ốm nghén, hoặc sử dụng một số loại thuốc…

Ợ HƠI, Ợ NÓNG, Ợ CHUA

Ợ hơi thường xuyên lúc đói là triệu chứng cần nghĩ đến bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Ợ nóng là cảm giác nóng rát từ dạ dày hoặc vùng ngực dưới, lan lên cổ. Ợ chua xảy ra nhiều nhất vào buổi sáng khi đánh răng và thường đi kèm với ợ nóng. Bệnh nhân có cảm giác ợ lên kèm theo vị chua trong miệng. Các triệu chứng ợ này có thể tăng lên khi ăn no, uống nước, đầy bụng khó tiêu, hoặc khi cúi gập người, nằm nghỉ, hoặc ngủ vào ban đêm.

KHÓ NUỐT

Khi bệnh trào ngược dạ dày thực quản trở nặng, axit dạ dày trào ngược lên với tần suất lớn, gây phù nề và sưng tấy niêm mạc thực quản. Điều này khiến bệnh nhân có cảm giác khó nuốt, nuốt nghẹn và vướng ở cổ.

ĐAU, TỨC NGỰC

Người bệnh có cảm giác bị đè ép, thắt ở ngực, lan ra lưng và cánh tay. Triệu chứng này khiến bệnh trào ngược dạ dày thực quản dễ bị nhầm lẫn với các bệnh tim mạch. Cảm giác đau này xuất phát từ đoạn thực quản chạy qua ngực. Axit trào ngược lên kích thích các đầu mút sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản, gây ra cảm giác đau tương tự như đau ngực.

MIỆNG TIẾT NHIỀU NƯỚC BỌT

Đây là phản xạ tự nhiên của miệng khi gặp axit chua trào lên sau khi ợ chua. Nước bọt sẽ tiết ra nhiều hơn bình thường để trung hòa axit.

KHẢN GIỌNG VÀ HO

Người bị trào ngược dạ dày thực quản có thể gặp phải khản giọng và ho liên tục. Hiện tượng này là do dây thanh quản tiếp xúc với axit dạ dày, gây sưng tấy. Kết quả là người bệnh sẽ cảm thấy khó nói và có thể phát triển thành tình trạng ho kéo dài sau thời gian.

ĐẮNG MIỆNG

Khi dịch vị trào lên, nếu có kèm theo dịch mật, người bệnh thường cảm thấy đắng miệng. Đây là dấu hiệu của sự rối loạn thần kinh dạ dày, dẫn đến việc mở quá mức van môn vị và dịch mật trào ra. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể trải qua các triệu chứng như chán ăn, sụt cân, thiếu máu hoặc xuất hiện các vấn đề như chảy máu ở đường tiêu hóa.

NGUYÊN NHÂN GÂY TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN

NGUYÊN NHÂN TẠI DẠ DÀY

Thức ăn đọng lại tại dạ dày có thể là do nhiều nguyên nhân như viêm dạ dày, ung thư dạ dày, hoặc hẹp môn vị, làm chậm lưu thông các chất trong dạ dày xuống ruột và tăng áp lực trong dạ dày. Ngoài ra, áp lực trong ổ bụng có thể tăng đột ngột do ho, hắt hơi hoặc gắng sức, cũng có thể làm gia tăng nguy cơ trào ngược dạ dày.

NGUYÊN NHÂN DO THỰC QUẢN

SUY CƠ THẮT DƯỚI THỰC QUẢN

Cơ thắt dưới thực quản là cơ quan cuối cùng của thực quản trước khi nối với dạ dày. Thường chỉ mở ra khi chúng ta nuốt thức ăn, sau đó tự động co lại để ngăn chặn dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Tuy nhiên, đôi khi áp lực cơ bị giảm và dịch dạ dày có thể trào ngược lên thực quản. Khi dịch dạ dày trào ngược lên, dịch nhày trong thực quản, chứa bicarbonat và nước bọt có tính kiềm, sẽ trung hòa axit của dịch vị, giảm hoặc loại bỏ sự kích thích của dịch vị lên niêm mạc thực quản. Nhu động của thực quản sau đó đẩy dịch trào ngược trở xuống dạ dày. Suy cơ thắt dưới thực quản là nguyên nhân dẫn đến bệnh trào ngược dạ dày – thực quản.

Các yếu tố gây ra suy cơ thắt dưới thực quản bao gồm rối loạn nhu động thực quản, giảm tiết nước bọt (do hút thuốc lá, v.v.), sử dụng các loại thuốc kích thích β thụ cảm, ức chế α, kháng tiết choline, theophylline; cũng như tiêu thụ các chất như cafein, rượu, thuốc lá, chocolate hay thực phẩm giàu mỡ.

THOÁT VỊ HOÀNH

Cơ hoành là một cơ dẹt hình vòm, chia làm hai phần giữa khoang ngực và khoang bụng. Khi cơ hoành co lại, nó tăng cường sức mạnh cho cơ thắt dưới thực quản, giúp ngăn chặn trào ngược của dạ dày thực quản. Tuy nhiên, khi xảy ra thoát vị hoành, một phần của dạ dày có thể di chuyển lên trên cơ hoành. Kết quả là cơ thắt dưới thực quản không đặt ở cùng một mức với cơ hoành, dễ dẫn đến trào ngược.

NGUYÊN NHÂN TẠI DẠ DÀY

Khi thức ăn đọng lại tại dạ dày do các vấn đề như viêm dạ dày, ung thư dạ dày, hoặc hẹp môn vị, các chất trong dạ dày sẽ chậm lưu thông xuống ruột, dẫn đến tăng áp lực trong dạ dày.

Ngoài ra, áp lực trong ổ bụng có thể tăng đột ngột do các hoạt động như ho, hắt hơi hoặc gắng sức, cũng có thể là nguyên nhân gây ra trào ngược dạ dày.

MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN KHÁC

Stress có thể tăng tiết cortisol, một hormone gây ra sự tăng axit trong dạ dày và gia tăng trương lực co bóp của nó, làm dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Stress cũng có thể gây rối loạn nhu động thực quản, làm cho cơ thắt thực quản trở nên nhạy cảm và dễ bị giãn mở không đúng lúc, dẫn đến việc trào ngược dịch vị lên thực quản.

Thói quen ăn uống không lành mạnh như ăn quá no, ăn muộn vào buổi tối, tiêu thụ các loại hoa quả có tính axit (như cam, chanh) khi đói, ăn đồ ăn nhanh hoặc chiên rán cũng tạo áp lực lên trương lực của cơ thắt thực quản. Điều này làm cho cơ thắt trở nên yếu, mở đóng không đều, dẫn đến trào ngược dịch vị.

Các yếu tố bẩm sinh như cơ thắt thực quản dưới yếu, bệnh nhân bị sa dạ dày, hay có thoát vị cơ hoành, chấn thương từ tai nạn cũng có thể gây ra trào ngược dạ dày. Ở trẻ nhỏ, trào ngược dạ dày thường được coi là bình thường với triệu chứng như nôn trớ, và triệu chứng này thường giảm dần khi trẻ lớn lên và biến mất hoàn toàn khi trưởng thành.

Béo phì cũng có thể tăng áp lực lên dạ dày và cơ thắt thực quản dưới, làm cho cơ thắt trở nên yếu, và do đó dễ gây ra trào ngược dịch vị.

TÁC HẠI CỦA TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN 

Trào ngược dạ dày – thực quản thường xuyên có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm:

Barrett thực quản: Barrett thực quản là tình trạng mà các tế bào lót ở vùng thấp của thực quản bị biến đổi màu sắc do tiếp xúc lặp đi lặp lại với axit từ dạ dày. Đây là một biến chứng hiếm gặp của trào ngược dạ dày – thực quản, chỉ xảy ra ở một tỷ lệ phần trăm nhỏ người mắc bệnh.

Ung thư thực quản: Ung thư thực quản là một biến chứng nghiêm trọng của trào ngược dạ dày – thực quản, mặc dù hiếm gặp. Nó đi kèm với một loạt các triệu chứng khó chịu, bao gồm nuốt nghẹn, trớ, đau sau xương ức, cảm giác đau kéo dài, khàn tiếng, ho liên tục, và đau ngực. Hội chứng nhiễm trùng cũng có thể phát triển, và có thể sờ thấy hạch to ở hố thượng đòn bên trái hoặc cả hai bên.

Bệnh nhân mắc ung thư thực quản thường trải qua một chuỗi các vấn đề sức khỏe, bao gồm suy dinh dưỡng và mất cân nặng. Trong vòng một tháng, họ có thể giảm cân mạnh hơn 5kg do khó khăn trong việc nuốt nghẹn và tiêu hóa thức ăn. Da thường trở nên sạm màu, khô ráp, và có nhiều nếp nhăn rõ ràng, đặc biệt là trên mặt và hai bàn tay.

Viêm và loét niêm mạc thực quản: dẫn đến các triệu chứng như khó nuốt, đau khi nuốt, và đau ngực. Các triệu chứng đặc biệt bao gồm đau phía sau xương ức khi ăn uống, buồn nôn, ói mửa, và mất cảm giác thèm ăn.

Hẹp thực quản: Xơ hóa thực quản do viêm gây ra sự co rút và hẹp thực quản.

Viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản: Dịch axit từ trào ngược dạ dày – thực quản, ngay cả khi là một lượng nhỏ, có thể tác động đến đường hô hấp trên và gây ra các vấn đề như viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản hoặc viêm phổi. Những người bị trào ngược thường trải qua các triệu chứng như ho, khò khè kéo dài mà không có sự cải thiện đáng kể sau khi áp dụng các phương pháp điều trị thông thường. Một số người cũng có thể gặp vấn đề với việc khàn tiếng do dây thanh quản trong cổ họng bị dày lên do tác động của dịch axit.

Bên cạnh đó, người bị trào ngược cũng có thể gặp các vấn đề khác như mòn răng do tác động trực tiếp của axit lên men răng, viêm tai do dịch axit lan qua ống Eustachio, và viêm tuyến giáp do tác động của axit lên vùng cổ và cổ họng.

CÁCH CHỮA TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN

Để điều trị trào ngược dạ dày – thực quản, bác sĩ thường sẽ đề xuất một loạt biện pháp, bao gồm:

Thay đổi lối sống: Điều chỉnh lối sống là một phần quan trọng trong việc quản lý trào ngược dạ dày – thực quản. Điều này có thể bao gồm thay đổi chế độ ăn uống, lịch trình ăn và ngủ, cũng như việc kiểm soát cân nặng và tập thể dục đều đặn.

Điều trị nội khoa: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm axit dạ dày hoặc các loại thuốc khác như thuốc ức chế bơm proton (PPIs) để giảm sản xuất axit trong dạ dày và giảm các triệu chứng của trào ngược.

Điều trị ngoại khoa: Trong một số trường hợp nặng, bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp ngoại khoa như phẫu thuật để củng cố cơ thắt dưới thực quản hoặc sửa chữa các vấn đề về cấu trúc dạ dày – thực quản.

Lựa chọn thực phẩm phù hợp: Hạn chế thực phẩm kích thích sản xuất axit như các loại trái cây axit như chanh, cam và thực phẩm cay nóng. Thay vào đó, ưu tiên thực phẩm kiềm như các loại tinh bột và đạm dễ tiêu hóa để giảm axit dạ dày và nguy cơ trào ngược.

Thực hiện các biện pháp phòng ngừa: Tránh thói quen hại sức khỏe như hút thuốc lá và uống rượu, cũng như hạn chế ăn quá no và ăn muộn vào buổi tối. Ngủ với đầu cao hơn chân cũng có thể giúp giảm triệu chứng của trào ngược.

NGƯỜI BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ?

ĐỖ, ĐẬU

Các loại đậu như đậu Hà Lan, đậu xanh, và đậu đỏ chứa hàm lượng chất xơ cao cùng các amino acid, là lựa chọn tốt nhất dành cho người bị trào ngược dạ dày thực quản. Chất xơ giúp cải thiện quá trình tiêu hóa và giảm áp lực lên dạ dày, ngăn ngừa trào ngược axit. Ngoài ra, các amino acid trong đậu hỗ trợ quá trình phục hồi niêm mạc dạ dày và thực quản bị tổn thương do axit. Đậu cũng là nguồn cung cấp protein thực vật tốt, giúp cân bằng dinh dưỡng mà không gây kích ứng dạ dày. Hơn nữa, đậu còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết, góp phần tăng cường sức khỏe tổng thể cho người bệnh.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 31

ĐẠM DỄ TIÊU

Các loại đạm dễ tiêu bao gồm thịt thăn lợn, thịt ngan, và thịt lưỡi lợn. Những loại đạm này giúp trung hòa axit, giảm các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày. Ngoài thịt thăn lợn, thịt ngan và thịt lưỡi lợn, còn có nhiều loại đạm khác cũng dễ tiêu và có thể giúp trung hòa axit trong dạ dày. Một số ví dụ bao gồm thịt gà không da, cá hồi, tôm, trứng gà, và đậu hũ. Những loại đạm này thường giàu protein, dễ tiêu hóa và chứa ít chất béo, giúp giảm bớt căng thẳng cho hệ tiêu hóa.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 33

BÁNH MÌ, BỘT YẾN MẠCH

Đây là hai loại thực phẩm tốt trong thực đơn cho người bị trào ngược dạ dày.  Bánh mì và bột yến mạch rất tốt trong việc giảm lượng axit dư thừa trong dạ dày, giúp hạn chế tổn thương đối với người bị trào ngược dạ dày thực quản.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 35

NGHỆ VÀ MẬT ONG

Nghệ và mật ong được coi là những loại thực phẩm tự nhiên có tính chất chống viêm và có thể hỗ trợ điều trị trào ngược dạ dày thực quản. Nghệ chứa curcumin, một chất chống viêm mạnh có khả năng giảm viêm và làm dịu niêm mạc dạ dày. Mật ong cũng có tính chất chống viêm và kháng khuẩn, giúp làm giảm viêm nhiễm và làm lành các tổn thương trong dạ dày thực quản.

Cách sử dụng nghệ và mật ong để hỗ trợ điều trị trào ngược dạ dày thực quản có thể là thêm nghệ và mật ong vào các món ăn, nước uống hoặc đơn giản là trộn chúng với nước ấm và uống trước khi đi ngủ. Tuy nhiên, nên lưu ý rằng mỗi người có thể phản ứng khác nhau với các loại thực phẩm, vì vậy nếu có bất kỳ biểu hiện không mong muốn hoặc mất nhiều thời gian để kiểm soát triệu chứng, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng nghệ và mật ong như một phương pháp điều trị.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 37

SỮA CHUA

Một loại thực phẩm khác cũng được các bác sĩ khuyên nên có trong thực đơn cho người trào ngược dạ dày là sữa chua. Sữa chua giúp tiêu hóa thức ăn nhanh hơn và chứa men lợi khuẩn cải thiện tiêu hóa. Người bị trào ngược dạ dày nên sử dụng sữa chua hàng ngày, tuy nhiên không nên ăn khi đói.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 39

GỪNG VÀ NGHỆ VÀNG

Gừng và nghệ vàng là hai gia vị truyền thống thường được sử dụng trong ẩm thực Việt từ xa xưa đến nay. Bên cạnh tác dụng làm tăng vị giác và làm nổi bật hương vị của món ăn, gừng và nghệ còn có nhiều lợi ích trong việc điều trị các vấn đề liên quan đến dạ dày nhờ tính chất chống viêm tự nhiên của chúng.

Trong thời gian gần đây, nghiên cứu khoa học đã phát triển và tạo ra hoạt chất nano curcumin được chiết xuất từ nghệ thông qua sử dụng công nghệ nano. Điều này đã cải thiện hiệu quả điều trị bệnh bằng nghệ lên đến 40 lần so với việc sử dụng nghệ tươi hoặc tinh bột nghệ truyền thống.

Hoạt chất nano curcumin có kích thước siêu nhỏ, cho phép nó dễ dàng thâm nhập vào các mô cơ thể và tác động trực tiếp vào các quá trình viêm nhiễm. Điều này giúp tăng cường khả năng hấp thụ và sử dụng curcumin bởi cơ thể, từ đó tăng khả năng điều trị và giảm các triệu chứng liên quan đến bệnh dạ dày.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 41

DƯA HẤU HOẶC DƯA GANG

Đây là hai loại quả có khả năng trung hòa axit trong dạ dày mà nhiều chuyên gia y tế khuyên dùng cho những người bị trào ngược dạ dày. Không chỉ vậy, chúng còn cung cấp lượng vitamin dồi dào và giúp giảm bớt hiện tượng ợ chua, ợ nóng khó chịu.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 43

ĐU ĐỦ

Trong đu đủ chín có nhiều chymopapain và enzym papain, có khả năng phá vỡ các protein khó tiêu hóa. Đu đủ chín còn giúp kích thích hệ tiêu hóa, trị táo bón, và giảm thiểu triệu chứng khó tiêu. Bên cạnh đó, nó xoa dịu dạ dày thông qua việc giảm tiết axit, hỗ trợ người bị trào ngược dạ dày thực quản.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 45

THANH LONG

Trong thanh long có một hàm lượng lớn chất xơ hòa tan và nước. Ngoài ra, chất nhầy của thanh long hoạt động tương tự như một lớp màng giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi bị tổn thương bởi các tác động khác. Quả thanh long còn cung cấp rất nhiều dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể mà không đòi hỏi dạ dày phải tốn quá nhiều công sức để tiêu hóa chúng.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 47

DƯA CHUỘT

Đây là loại quả rất giàu chất xơ, nhiều khoáng chất bổ dưỡng như folate, canxi, vitamin C, và cả erepsin – một loại protein hỗ trợ tiêu hóa. Khi ăn dưa chuột, người bệnh sẽ cải thiện được các triệu chứng ợ chua, ợ nóng do trào ngược dạ dày gây nên.

BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG GÌ? 49

NGƯỜI BỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY NÊN KIÊNG GÌ

THỰC PHẨM CÓ TÍNH AXIT CAO

“Trào ngược dạ dày kiêng ăn gì” Phải kể đến đầu tiên là những loại trái cây như chanh, cam, bưởi, và dứa có hàm lượng axit cao, dễ gây kích thích dạ dày và làm tăng nguy cơ trào ngược axit. Các sản phẩm từ cà chua cũng thuộc nhóm này, vì chúng có thể làm tăng lượng axit trong dạ dày, gây ra cảm giác khó chịu và đau đớn cho người bị trào ngược dạ dày.

THỨC ĂN VÀ ĐỒ UỐNG KÍCH THÍCH SẢN XUẤT AXIT

Đồ uống có ga, cà phê, và các loại đồ uống chứa caffeine đều kích thích dạ dày sản xuất nhiều axit hơn. Rượu bia cũng làm suy yếu cơ thắt dưới thực quản, khiến axit dễ dàng trào ngược lên thực quản. Đồ ăn cay, nóng cũng nên tránh, vì chúng có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày và thực quản.

THỰC PHẨM CHỨA CHẤT BÉO VÀ DẦU MỠ CAO

Thức ăn chiên rán và đồ ăn nhanh chứa nhiều chất béo và dầu mỡ, làm chậm quá trình tiêu hóa và tăng áp lực lên dạ dày. Thịt mỡ cũng là một nguyên nhân khiến trào ngược axit trở nên tồi tệ hơn, do chất béo trong thịt làm giãn cơ thắt dưới thực quản.

SÔ CÔ LA VÀ CÁC SẢN PHẨM CHỨA SÔ CÔ LA

Sô cô la có thể làm giãn cơ thắt dưới thực quản, tạo điều kiện thuận lợi cho axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Vì vậy, người bị trào ngược dạ dày thực quản nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn các sản phẩm chứa sô cô la.

THỰC PHẨM CHỨA BẠC HÀ

Kẹo cao su bạc hà và trà bạc hà là những thực phẩm cần kiêng vì bạc hà có thể làm giãn cơ thắt dưới thực quản, gây ra triệu chứng trào ngược axit.

CÁC THÓI QUEN ĂN UỐNG KHÔNG LÀNH MẠNH

Ăn quá no, ăn đêm, và ăn ngay trước khi đi ngủ đều có thể tăng áp lực lên dạ dày và gây ra trào ngược axit. Để giảm nguy cơ này, nên ăn các bữa nhỏ và tránh ăn trong vòng 2-3 giờ trước khi đi ngủ.

NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Nên ăn uống như thế nào để hạn chế trào ngược dạ dày?

  • Chia nhỏ bữa ăn thành 5-6 bữa mỗi ngày thay vì 3 bữa chính.
  • Ăn chậm, nhai kỹ.
  • Tránh ăn quá no, đặc biệt là trước khi đi ngủ.
  • Hạn chế ăn khuya.
  • Uống đủ nước mỗi ngày.
  • Không nằm ngay sau khi ăn.
  • Tập thể dục thường xuyên.
  • Giảm căng thẳng, stress.
  • Tránh hút thuốc lá.

2. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

  • Triệu chứng trào ngược dạ dày thường xuyên xảy ra và không cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp điều trị tại nhà.
  • Có các biến chứng của trào ngược dạ dày như loét dạ dày, hẹp thực quản…
  • Xuất hiện các dấu hiệu nguy hiểm như đau tức ngực dữ dội, khó thở, nôn ra máu…

3. Bị trào ngược dạ dày có thể khỏi hoàn toàn không?

  • Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
  • Với những trường hợp nhẹ, áp dụng chế độ ăn uống hợp lý và lối sống khoa học có thể giúp kiểm soát tốt bệnh và hạn chế tái phát.
  • Với những trường hợp nặng, cần điều trị y tế để cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.

KẾT LUẬN 

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa trào ngược dạ dày tái phát. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp và kiêng những thực phẩm có hại có thể giúp giảm bớt sự khó chịu do trào ngược dạ dày gây ra và cải thiện sức khỏe tổng thể của người bệnh. Những khi đã áp dụng các cách trên mà tình trạng vẫn không thuyên giảm, bạn nên đến bệnh viện để tham khảo ý kiến của bác sỹ. Hy vọng những thông tin trong bài viết này sẽ giúp ích cho ban.