HOA THIÊN LÝ CÓ TÁC DỤNG GÌ ĐỐI VỚI SỨC KHỎE? 

HOA THIÊN LÝ CÓ TÁC DỤNG GÌ ĐỐI VỚI SỨC KHỎE?  1

Hoa thiên lý, hay còn gọi là cây dạ lý hương – một loài thực vật quen thuộc tại nhiều quốc gia nhiệt đới và cận nhiệt đới, trong đó có Việt Nam. Với vẻ đẹp dịu dàng và mùi hương nhẹ nhàng, hoa thiên lý không chỉ là một biểu tượng trong văn hóa Việt mà còn đóng vai trò quan trọng trong ẩm thực và y học dân gian.

HOA THIÊN LÝ CÓ TÁC DỤNG GÌ ĐỐI VỚI SỨC KHỎE?  3

TÌM HIỂU VỀ CÂY HOA THIÊN LÝ 

Cây thiên lý là một loài thực vật thân thảo, dạng dây leo mảnh mai, không có tua cuốn, và phần thân hơi có lông, đặc biệt là ở những bộ phận còn non. Hoa của cây thường mọc thành chùm lớn dưới nách lá, mỗi bông hoa có 5 cánh mở rộng với màu xanh lục hoặc hơi ngả vàng.

Thời gian cây ra hoa là từ đầu tháng 5 đến tháng 10, và cây bắt đầu đậu quả từ tháng 10 đến tháng 12. Cây thiên lý thường được trồng để làm cảnh và thu hoạch hoa, lá dùng trong nấu canh. Hoa thiên lý không chỉ là một nguyên liệu ẩm thực thơm ngon mà còn có tác dụng giải nhiệt, chống rôm sảy, mụn nhọt và chữa mất ngủ.

Loại hoa này có vị ngọt, tính bình, có tác dụng dưỡng can, thanh nhiệt, giải độc, chống rôm sảy và bồi bổ sức khỏe, là vị thuốc an thần, giúp chữa mất ngủ. Lá cây thiên lý còn có công dụng giảm đau nhức xương khớp, sát khuẩn, chống viêm, chống loét, và kích thích lên da non.

TÁC DỤNG CỦA CÂY HOA THIÊN LÝ

AN THẦN, CHỐNG MẤT NGỦ

Để điều trị chứng mất ngủ, bạn cần chuẩn bị khoảng 30-50 gram mỗi loại hoa thiên lý và lá vông nem, rửa sạch nấu canh chung với nhau, có thể cho thêm thịt heo, cá diếc để bồi bổ sức khỏe và ngon miệng hơn. Sau đó, sử dụng liên tục trong vòng 1 tuần sẽ có hiệu quả.

HỖ TRỢ NGƯỜI BỆNH TRĨ

Hoa thiên lý là một loại thực phẩm có tác dụng giải nhiệt, rất tốt cho người bị bệnh trĩ. Ngoài ra, hoa thiên lý còn có tính sát trùng tự nhiên mạnh, giúp loại bỏ vi khuẩn và ngăn ngừa viêm nhiễm.

Các thành phần trong hoa thiên lý có khả năng làm lành vết thương nhanh chóng. Đối với những người bị bệnh trĩ, chỉ cần bổ sung hoa thiên lý vào khẩu phần ăn hàng ngày bằng cách nấu canh cua với lá lốt hoặc làm nem hoa thiên lý. Những món ăn dân dã này không chỉ thơm ngon mà còn giúp giải nhiệt, tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ điều trị bệnh trĩ.

THỰC PHẨM TỐT CHO VIỆC GIẢM CÂN

Hoa thiên lý chứa nhiều chất xơ, chất diệp lục và ít calo, vì vậy khi ăn các món chế biến từ hoa thiên lý sẽ mang lại cảm giác no lâu hơn bình thường, giúp hạn chế hiệu quả việc hấp thụ chất béo.

ĐIỀU TRỊ ĐAU NHỨC XƯƠNG KHỚP

Đối với những người mắc bệnh xương khớp, nên sử dụng cả lá và hoa thiên lý để đạt hiệu quả tốt nhất. Hoa thiên lý có thể xào với thịt bò hoặc chế biến cùng các nguyên liệu khác như thịt heo, rau, gan động vật,…

HỖ TRỢ ĐIỀU TRỊ VÔ SINH

Nam giới vô sinh có thể ăn nhiều các món chế biến từ hoa thiên lý. Một nguyên nhân phổ biến gây vô sinh là do tiếp xúc nhiều với chì, trong khi hoa thiên lý chứa hàm lượng kẽm cao. Kẽm giúp đẩy chì ra khỏi tinh dịch, từ đó ngăn ngừa chứng vô sinh ở nam giới.

NGỪA GIUN KIM

Để trị giun kim, cần chuẩn bị 30g hoa thiên lý, 25g lá đinh lăng và 20g rau sam. Rửa sạch các nguyên liệu và để ráo, sau đó sắc nước uống mỗi ngày 3 lần, liên tục trong 3 ngày. Ngoài ra, có thể dùng lá thiên lý non nấu canh cho trẻ ăn liên tục từ 1 tuần trở lên để phát huy hiệu quả của thiên lý.

ĐIỀU TRỊ MỤN NHỌT

Lấy lá thiên lý tươi giã nhuyễn rồi đắp trực tiếp lên mụn nhọt. Thực hiện liên tục cho đến khi mụn nhọt xẹp hẳn.

NGĂN NGỪA RÔM SẢY

Vào mùa hè nóng nực, rôm sảy ở trẻ em là vấn đề xuất hiện phổ biến. Mặc dù điều này không gây nguy hiểm cho sức khỏe của trẻ nhưng lại gây ra cảm giác ngứa ngáy, khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Trong trường hợp này bạn chỉ cần lấy hoa thiên lý nghiền nhỏ rồi nấu với bột hoặc cháo cho bé ăn sẽ có tác dụng thanh nhiệt, giải độc cho cơ thể.

HOA THIÊN LÝ CÓ TÁC DỤNG GÌ ĐỐI VỚI SỨC KHỎE?  5

NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG CÂY HOA THIÊN LÝ

Khi dùng lá và hoa thiên lý chế biến thức ăn và làm thuốc chữa bệnh nên lưu ý:

  • Khi dùng chế biến món ăn từ hoa thiên lý chữa bệnh đau khớp không nên kết hợp với các thực phẩm chứa sắt như gan, thịt lợn, rau muống,… Vì chất sắt có trong các loại thực phẩm này sẽ đẩy kẽm ra khỏi cơ thể.
  • Khi chế biến hoa thiên lý không nấu chín kỹ quá sẽ làm giảm dinh dưỡng và không đem lại hiệu quả cho việc điều trị.

NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Cách thu hoạch hoa thiên lý?

  • Nên thu hoạch hoa thiên lý vào buổi sáng sớm, khi hoa còn tươi và có nhiều dinh dưỡng nhất.
  • Dùng tay hái nhẹ nhàng từng chùm hoa, tránh làm dập nát hoa.
  • Sau khi thu hoạch, nên bảo quản hoa thiên lý trong tủ lạnh để giữ được độ tươi ngon.

2. Ai nên sử dụng hoa thiên lý?

Hoa thiên lý an toàn cho hầu hết mọi người, bao gồm:

  • Người lớn tuổi
  • Trẻ em
  • Phụ nữ mang thai và cho con bú

Tuy nhiên, những người có một số bệnh lý sau đây nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng hoa thiên lý:

  • Người có bệnh lý về gan, thận hoặc tim
  • Người đang sử dụng thuốc tây

3. Lưu ý khi sử dụng hoa thiên lý?

  • Nên sử dụng hoa thiên lý tươi, không nên sử dụng hoa thiên lý đã bị hỏng hoặc dập nát.
  • Nên rửa sạch hoa thiên lý trước khi sử dụng.
  • Không nên sử dụng hoa thiên lý quá liều.
  • Nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào sau khi sử dụng hoa thiên lý, nên ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.

KẾT LUẬN

Mặc dù lá và hoa thiên lý rất tốt cho sức khỏe nhưng thành phần ẩn sâu bên trong nó lại chứa độc tố. Vì vậy không nên quá lạm dụng, người bình thường chỉ nên ăn khoảng 2 lần mỗi tuần là tốt nhất. Bên cạnh để đảm bảo an toàn, bệnh nhân nên tham khảo thêm ý kiến từ bác sĩ trong quá trình sử dụng loại dược liệu này chữa bệnh.

VITAMIN A CÓ TÁC DỤNG GÌ? NHỮNG LOẠI THỰC PHẨM GIÀU VITAMIN A

VITAMIN A CÓ TÁC DỤNG GÌ? NHỮNG LOẠI THỰC PHẨM GIÀU VITAMIN A 7

Vitamin A đóng một vai trò quan trọng không thể phủ nhận trong nhiều khía cạnh của sức khỏe, bao gồm tăng trưởng cơ thể, sức khỏe sinh sản, hệ miễn dịch và duy trì thị lực. Đảm bảo cơ thể nhận đủ lượng vitamin A là chìa khóa để ngăn chặn nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, bao gồm cả rụng tóc, khô mắt, vấn đề da, và thậm chí cả quáng gà.

VITAMIN A CÓ TÁC DỤNG GÌ? NHỮNG LOẠI THỰC PHẨM GIÀU VITAMIN A 9

VITAMIN A LÀ GÌ?

Vitamin A là chất dinh dưỡng quan trọng cho sức khỏe của con người. Điều đặc biệt là, nó không tồn tại dưới dạng một hợp chất duy nhất mà thay vào đó xuất hiện dưới nhiều dạng khác nhau. Trong thực phẩm, vitamin A có thể được tìm thấy ở dạng retinol trong các nguồn động vật và ở dạng caroten (tiền vitamin A) trong thực vật. Các nguồn giàu vitamin A bao gồm gan, lòng đỏ trứng, bơ, sữa, pho mát, rau muống, rau ngót, rau cải xanh, bí đỏ, cà rốt và xoài. Đây là những thực phẩm quan trọng giúp cung cấp lượng vitamin A cần thiết cho sức khỏe tổng thể.

VITAMIN A CÓ TÁC DỤNG GÌ?

Vitamin A là một chất dinh dưỡng thiết yếu cho sức khỏe tổng thể, bao gồm cả sức khỏe đôi mắt. Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong các quá trình sau:

TĂNG TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN THỊ GIÁC

Vitamin A cần thiết cho sự phát triển của võng mạc, một lớp mô nhạy cảm với ánh sáng nằm ở phía sau mắt. Võng mạc cần vitamin A để tạo ra sắc tố rhodopsin, giúp chúng ta nhìn thấy trong điều kiện ánh sáng yếu. Thiếu hụt vitamin A có thể dẫn đến quáng gà, một tình trạng giảm thị lực trong điều kiện ánh sáng yếu.

BẢO VỆ MẮT KHỎI TỔN THƯƠNG

Vitamin A giúp bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại, chẳng hạn như ánh sáng xanh và ô nhiễm không khí. Vitamin A cũng giúp ngăn ngừa các bệnh về mắt, chẳng hạn như thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể.

TĂNG CƯỜNG HỆ MIỄN DỊCH

Vitamin A đóng một vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng. Thiếu hụt vitamin A có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng mắt, chẳng hạn như viêm kết mạc và viêm giác mạc.

BỔ SUNG VITAMIN A ĐÚNG CÁCH

Có hai dạng vitamin A chính:

  • Preformed vitamin A (vitamin A đã chuyển hóa) chứa nhiều trong các loại thực phẩm như gia cầm, cá, thịt, các chế phẩm từ sữa. Một chất khác là tiền vitamin A có nhiều trong các sản phẩm đến từ nguồn gốc thực vật như rau quả và trái cây, được dùng rộng rãi nhất là beta-carotene.
  • Carotenoid: Đây là tiền chất vitamin A, được tìm thấy trong các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật, chẳng hạn như rau xanh, rau củ màu cam, vàng, đỏ.
VITAMIN A CÓ TÁC DỤNG GÌ? NHỮNG LOẠI THỰC PHẨM GIÀU VITAMIN A 11

Đối với trẻ em:

  • Trẻ sơ sinh (0-6 tháng tuổi): 400 mcg/ngày
  • Trẻ em (1-3 tuổi): 300 mcg/ngày
  • Trẻ em (4-8 tuổi): 400 mcg/ngày
  • Trẻ em (9-13 tuổi): 600 mcg/ngày

Đối với người lớn:

  • Nam (14 tuổi trở lên): 900 mcg/ngày
  • Nữ (14 tuổi trở lên): 700 mcg/ngày

Đối với phụ nữ mang thai:

  • Phụ nữ mang thai (14-18 tuổi): 750 mcg/ngày
  • Phụ nữ mang thai (19 tuổi trở lên): 770 mcg/ngày

Đối với phụ nữ cho con bú:

  • Phụ nữ cho con bú (14-18 tuổi): 1200 mcg/ngày
  • Phụ nữ cho con bú (19 tuổi trở lên): 1300 mcg/ngày

NGUỒN THỰC PHẨM GIÀU HÀM LƯỢNG VITAMIN A

DẦU GAN CÁ

Dầu gan cá là một nguồn vitamin A chất lượng, chỉ cần một muỗng canh dầu gan cá tuyết, cơ thể sẽ được cung cấp 4.080 mcg vitamin A. Ngoài ra, loại dầu gan cá này cũng là một nguồn giàu axit béo omega-3, giúp bảo vệ tim, chống viêm hiệu quả và hỗ trợ chữa hoặc phòng ngừa bệnh trầm cảm.

Đặc biệt, dầu gan cá tuyết cũng là nguồn bổ sung vitamin D hiệu quả, với một muỗng canh cung cấp đến 340% lượng khuyến nghị theo RDA.

GAN BÒ

Gan động vật, đặc biệt là gan bò, là một nguồn vitamin A đáng kể.

Một phần gan bò xào (85g) cung cấp lên đến 6.582 mcg (microgram) vitamin A, do động vật cũng lưu trữ vitamin A trong gan như con người. Gan không chỉ là nguồn giàu chất đạm mà còn cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng khác như vitamin B12, B2, folate, sắt và choline.

KHOAI LANG

Khoai lang là một loại củ chứa nhiều chất dinh dưỡng, bao gồm vitamin A, vitamin C, kali, chất xơ và vitamin B6. Trong một củ khoai lang nướng (100 gram), có chứa khoảng 1.403 mcg vitamin A, tương đương với 350% nhu cầu vitamin A hàng ngày của người trưởng thành.

Vitamin A trong khoai lang tồn tại dưới dạng beta-carotene, một chất tiền chất của vitamin A. Beta-carotene có thể được chuyển đổi thành vitamin A trong cơ thể.

CÀ RỐT

Cà rốt là một loại củ phổ biến, được nhiều người yêu thích bởi hương vị thơm ngon và hàm lượng dinh dưỡng cao. Trong một nửa cốc cà rốt sống (50 gram), có chứa khoảng 459 mcg vitamin A, tương đương với 115% nhu cầu vitamin A hàng ngày của người trưởng thành.

VITAMIN A CÓ TÁC DỤNG GÌ? NHỮNG LOẠI THỰC PHẨM GIÀU VITAMIN A 13

ĐẬU MẮT ĐEN

Đậu mắt đen là một loại đậu phổ biến, có nguồn gốc từ châu Mỹ. Trong một chén đậu mắt đen đã luộc (165 gram), có chứa khoảng 66 mcg vitamin A, tương đương với 17% nhu cầu vitamin A hàng ngày của người trưởng thành.

BÔNG CẢI XANH

Bông cải xanh là một loại rau họ cải, có màu xanh đậm. Đây là một nguồn cung cấp vitamin A tuyệt vời, với 60 mcg trong nửa cốc. Bông cải xanh cũng là một nguồn cung cấp vitamin K và C dồi dào, chỉ chứa 27 calo trong một khẩu phần ăn.

ỚT

Ớt chuông hoặc ớt đỏ ngọt là một nguồn cung cấp vitamin A tuyệt vời, với 117 mcg trong nửa chén. Ớt cũng rất giàu folate, vitamin B6 và C, chỉ chứa 19 calo. Ớt cũng là một thực phẩm chống oxy hóa tuyệt vời, có đặc tính kháng histamine và chống viêm.

NƯỚC ÉP CÀ CHUA

Nước ép cà chua là một nguồn cung cấp vitamin A dồi dào, với 42 mcg trong ba cốc. Cà chua cũng rất giàu vitamin C, lycopene, những hoạt chất có đặc tính chống oxy hóa. Tương tự như bí ngô, nước ép cà chua và cà chua có chứa zeaxanthin và lutein, rất tốt cho mắt.

LƯU Ý KHI BỔ SUNG VITAMIN A

Vitamin A là một chất dinh dưỡng quan trọng, nhưng bổ sung quá nhiều vitamin A có thể gây ngộ độc, dẫn đến các triệu chứng như buồn nôn, nôn, đau đầu, chóng mặt,…

Liều lượng vitamin A tối đa an toàn cho người trưởng thành là 3.000 mcg/ngày.

Để bổ sung vitamin A một cách an toàn, bạn nên ăn các thực phẩm giàu vitamin A như cà rốt, khoai lang, bí đỏ,… và tránh dùng các thực phẩm chức năng bổ sung vitamin A.

Ngoài ra, bạn cũng nên lưu ý khi chế biến các nguồn thực phẩm giàu vitamin A. Bạn không nên nấu chín các nguồn thực phẩm này quá kỹ, vì có thể làm mất đi một số chất dinh dưỡng.

Bạn có thể bổ sung vitamin A thông qua chế độ ăn uống bằng cách ăn nhiều các loại thực phẩm giàu vitamin A được liệt kê ở trên. Bạn cũng có thể bổ sung vitamin A thông qua các sản phẩm bổ sung.

Khi bổ sung vitamin A thông qua các sản phẩm bổ sung, bạn cần lưu ý không dùng quá liều. Liều cao vitamin A có thể gây ngộ độc, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm tổn thương gan và xương.