SỬ DỤNG NƯỚC MUỐI SINH LÝ CHO TRẺ SƠ SINH

SỬ DỤNG NƯỚC MUỐI SINH LÝ CHO TRẺ SƠ SINH 1

Nước muối sinh lý là một loại dung dịch dùng để vệ sinh hết sức quen thuộc, được dùng phổ biến trong từng gia đình. Nhiều cha mẹ thường dùng xuyên dùng nước muối sinh lý để xịt rửa mũi, họng cho con, kể cả bé sơ sinh. Tuy nhiên, dưới góc độ khoa học, thói quen này có hợp lý hay không? Hãy cùng lắng nghe ý kiến từ chuyên gia về vấn đề này.

CÔNG DỤNG CỦA NƯỚC MUỐI SINH LÝ

SỬ DỤNG NƯỚC MUỐI SINH LÝ CHO TRẺ SƠ SINH 3

Nước muối sinh lý là một dung dịch đơn thuần gồm nước (H2O) và muối (NaCl) với nồng độ muối chính xác là 0,9%, tương đương với 9 phần ngàn. Đặc biệt, nước muối sinh lý được yêu cầu phải đạt tiêu chuẩn đóng gói vô khuẩn. Tên gọi “sinh lý” xuất phát từ tính chất của dung dịch này, khi áp suất thẩm thấu của nước muối sinh lý gần giống với môi trường sinh lý bên trong cơ thể.

Với tính chất tương tự với dịch cơ thể, nước muối sinh lý đóng vai trò quan trọng trong việc bù dịch tuần hoàn. Khi cơ thể mất nước do các nguyên nhân như tiêu chảy, nôn mửa, hoặc bài tiết mồ hôi nhiều, việc chỉ uống nước chín có thể làm gia tăng nguy cơ rối loạn điện giải và tụt huyết áp. Nước chín cung cấp lại nước mà không kèm theo các chất điện giải cần thiết. Trong các tình huống cấp tính, việc bù dịch thường được thực hiện thông qua việc truyền nước muối sinh lý vào đường tĩnh mạch.

Ngoài ra, nước muối sinh lý được sử dụng phổ biến để làm sạch vết thương không nhiễm trùng và trên các niêm mạc của cơ thể như mắt, mũi, tai, họng. Điều này giúp duy trì môi trường sạch sẽ và giảm kích ứng mà không làm tổn thương mô.

HIỂM HỌA KHI LẠM DỤNG NƯỚC MUỐI SINH LÝ

Ngày nay, trên thị trường có nhiều loại nước muối sinh lý được bày bán với quảng cáo phổ biến. Các sản phẩm này đa dạng với nhiều kiểu thiết kế phong phú, phù hợp cho từng đối tượng, kể cả các loại nước muối sinh lý dành cho trẻ sơ sinh.

Tuy nhiên, cần nhớ rằng cơ thể chúng ta là một bộ máy diệu kỳ, có khả năng tự điều hòa hoạt động và tự vệ sinh. Trong các khoang mũi họng, lớp niêm mạc trên cùng thường bài tiết chất nhầy có vai trò quan trọng. Lớp nhầy này giữ ẩm và làm ấm luồng không khí hít vào, đồng thời làm sạch bề mặt bằng cách cuốn trôi bụi bặm và vi khuẩn qua các đường thoát tự nhiên. Lớp nhầy còn đóng vai trò miễn dịch bằng cách giải phóng men tiêu hủy để chống lại vi khuẩn, tạo hàng rào bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật.

Việc sử dụng nước muối sinh lý quá thường xuyên có thể dẫn đến việc xóa nhòa chức năng của lớp niêm mạc mũi xoang. Đối với trẻ em, thậm chí khi sử dụng loại nước muối sinh lý dành cho trẻ sơ sinh, các mẹ bỉm sữa có thể vô tình làm mất phản xạ bài tiết chất nhầy từ những ngày đầu đời. Nếu rửa mũi họng không đúng cách, còn có thể tạo điều kiện cho nhiễm trùng và đưa vi trùng sâu vào cơ thể. Ngưng sử dụng đột ngột sau một khoảng thời gian rửa mũi họng liên tục có thể làm giảm độ ẩm, làm khô rát, và kích thích, tạo điều kiện thuận lợi cho siêu vi và vi khuẩn hô hấp tấn công.

Vai trò của nước muối sinh lý cho bé thực sự hiệu quả khi trẻ gặp vấn đề về đường hô hấp, như sổ mũi, khò khè, ho đờm, và nóng sốt. Rửa mũi họng và các xoang đúng cách sẽ giúp loại bỏ chất bẩn, tiêu diệt vi khuẩn, và khôi phục sự thông thoáng tự nhiên cho đường thở của bé.

HƯỚNG DẪN RỬA MŨI HỌNG ĐÚNG CÁCH BẰNG NƯỚC MUỐI SINH LÝ

Để tận dụng hết hiệu quả khi sử dụng các sản phẩm nước muối sinh lý cho bé, cha mẹ cần có kiến thức cụ thể. Các nhà sản xuất thường có cách thiết kế sản phẩm khác nhau, và việc lựa chọn giữa các dạng có vòi xịt sẵn, dễ sử dụng và dễ đo lường lượng cần thiết cho một lần sử dụng là quan trọng. Đối với trẻ biết nói, việc rửa mũi cần được giải thích một cách chi tiết để kêu gọi sự hợp tác từ trẻ. Đối với trẻ lớn hơn, cha mẹ cần làm mẫu, sau đó hướng dẫn và khuyến khích để trẻ có thể tự làm cho chính mình.

Quá trình rửa mũi bằng nước muối sinh lý cho bé cần được thực hiện theo từng bước một, mạch lạc để tránh làm trẻ hoặc làm họ sợ hãi và khóc. Đầu tiên, giữ đầu trẻ ổn định trên một bề mặt cứng, nghiêng hẳn về một bên, với một chiếc khăn hoặc gạc đặt phía dưới. Tiếp theo, nhẹ nhàng đưa vòi bơm vào bên cạnh cánh mũi của lỗ mũi ở phía trên. Chờ nước chảy ra từ mũi phía dưới. Lặp lại hai đến ba lần tùy thuộc vào tình trạng của trẻ, sau đó làm tương tự cho bên đối diện. Cuối cùng, lau khô bên trong mũi bằng tăm bông, nhưng cần đảm bảo không đưa quá sâu và lau sạch cánh mũi ngoài của trẻ bằng vải mềm.

SỬ DỤNG NƯỚC MUỐI SINH LÝ CHO TRẺ SƠ SINH 5

Nếu dịch mũi của trẻ quá nhầy đặc, có thể thêm vài giọt nước muối sinh lý để làm loãng. Đồng thời, có thể sử dụng ống hút để lấy bớt chất nhầy. Luôn nhớ rằng các dụng cụ sử dụng cho trẻ phải là loại chuyên dụng cho sơ sinh, và thao tác cần phải nhẹ nhàng và cẩn thận.

Tóm lại, việc rửa mũi và họng bằng nước muối sinh lý là một biện pháp hiệu quả, an toàn và dễ thực hiện tại nhà. Tuy nhiên, cha mẹ cần hạn chế việc sử dụng quá mức và hiểu rõ về thời điểm nên sử dụng cũng như cách thực hiện để bảo vệ sức khỏe hô hấp của con trẻ. Nếu phát hiện dấu hiệu bất thường, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để được tư vấn và kiểm tra sức khỏe.

THUỐC VIÊM MŨI DỊ ỨNG VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA VIÊM MŨI DỊ ỨNG

THUỐC VIÊM MŨI DỊ ỨNG VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA VIÊM MŨI DỊ ỨNG 7

Viêm mũi dị ứng là một vấn đề phổ biến, đặc biệt là vào thời điểm chuyển mùa. Triệu chứng của bệnh bao gồm hắt hơi, nghẹt mũi và chảy nước mũi, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và hiệu suất làm việc của người bệnh. Các loại thuốc hiện nay được sử dụng để điều trị viêm mũi dị ứng chủ yếu tập trung vào việc làm giảm triệu chứng, nhưng không thể hoàn toàn loại bỏ bệnh.

THUỐC VIÊM MŨI DỊ ỨNG VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA VIÊM MŨI DỊ ỨNG 9

TRIỆU CHỨNG CỦA VIÊM MŨI DỊ ỨNG

Mỗi người có thể thể hiện các triệu chứng của viêm mũi dị ứng một cách đa dạng, nhưng nhìn chung, các dấu hiệu bao gồm:

  • Cảm giác ngứa mũi: Đây là triệu chứng phổ biến nhất và gây khó chịu cho người bệnh. Ngoài cảm giác ngứa mũi, họ cũng có thể cảm thấy ngứa ở vùng da cổ, mắt, họng hoặc tai.
  • Hắt xì: Bệnh nhân thường xuyên hắt xì, đặc biệt là khi thời tiết thay đổi đột ngột. Đôi khi có thể gặp các triệu chứng khác như co thắt cơ hoặc đau đầu sau mỗi cơn hắt xì.
  • Nghẹt mũi: Nghẹt mũi thường xuất phát từ sự phù nề của niêm mạc mũi và sự chảy nước mũi quá mức. Điều này gây ra sự bất tiện và khiến bệnh nhân phải thở qua miệng.
  • Sổ mũi: Ban đầu, dịch từ mũi có thể trong suốt, nhưng sau đó có thể trở thành màu xanh hoặc vàng khi bị nhiễm trùng.
  • Mệt mỏi: Bệnh nhân thường cảm thấy đau nhức và mệt mỏi, có cảm giác uể oải.
THUỐC VIÊM MŨI DỊ ỨNG VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA VIÊM MŨI DỊ ỨNG 11

THUỐC VIÊM MŨI DỊ ỨNG THƯỜNG ĐƯỢC BÁC SĨ CHỈ ĐỊNH

THUỐC HỖ TRỢ THÔNG MŨI

Trong danh sách các loại thuốc điều trị viêm mũi dị ứng, không thể không nhắc đến các loại thuốc hỗ trợ thông mũi, có tác dụng chủ yếu làm co mạch máu để giảm nhanh tình trạng nghẹt mũi và sổ mũi. Các thuốc này có thể được sản xuất dưới dạng uống, nhỏ mũi hoặc xịt mũi, và chứa các thành phần hoạt chất như phenylpropanolamine và pseudoephedrin.

Tuy nhiên, cũng cần cảnh báo về nguy cơ gặp phải các tác dụng phụ trong quá trình sử dụng, bao gồm cảm giác hồi hộp, run tay chân, tiểu tiện khó khăn và đánh trống ngực. Đặc biệt, mặc dù hiếm nhưng phenylpropanolamine cũng có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như tai biến mạch máu não.

Cần lưu ý rằng nhóm thuốc này chỉ nên được sử dụng trong khoảng thời gian ngắn, thường không quá 7 ngày. Sử dụng lâu dài có thể gây ra hiện tượng nhờn thuốc, tăng khả năng tái phát bệnh và dẫn đến viêm mũi mạn tính khó điều trị. Do đó, không nên lạm dụng các loại thuốc hỗ trợ thông mũi mặc dù có các khuyến cáo từ nhà sản xuất và bác sĩ chuyên khoa.

NHÓM THUỐC KHÁNG HISTAMIN

Histamin là một chất hóa học mà cơ thể sản xuất khi tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng. Nó có thể gây ra các triệu chứng như chảy nước mũi, hắt hơi, ngứa mũi, và ngứa mắt. Nhóm thuốc kháng histamin có tác dụng làm giảm các phản ứng quá mẫn này, giúp cải thiện sự thoải mái cho người bệnh.

Một số loại thuốc kháng histamin thế hệ H1 được sử dụng phổ biến trong điều trị viêm mũi dị ứng bao gồm promethazin, chlorpheniramine và diphenhydramine. Mặc dù hiệu quả trong việc ngăn chặn phản ứng dị ứng, nhưng chúng cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn như khô miệng, khô mắt, mờ mắt, buồn ngủ và táo bón. Các thuốc kháng histamin thế hệ H2, bao gồm loratadin, astemizol, cetirizine và fexofenadine, được phát triển để giảm thiểu các tác dụng phụ này và dần thay thế nhóm thuốc histamin thế hệ trước. Chúng vẫn giữ lại hiệu quả trong điều trị, nhưng ít gây ra tác dụng phụ hơn.

THUỐC CORTICOID DẠNG XỊT

Corticoid không chỉ được sử dụng dưới dạng uống mà còn được bào chế thành dạng xịt để kiểm soát các triệu chứng của viêm mũi dị ứng. Tác dụng chính của thuốc là giảm các phản ứng như ngứa mũi, chảy nước mũi, nghẹt mũi và mất khứu giác. Trong quá trình điều trị bằng corticoid, việc kiên nhẫn và tuân thủ liều lượng là rất quan trọng. Tự ý ngừng sử dụng thuốc có thể khiến bệnh trạng kéo dài, gây ra hiện tượng nhờn thuốc hoặc tạo điều kiện cho các biến chứng nguy hiểm.

Mặc dù thuốc dạng xịt thường có tác dụng tại chỗ, nhưng giống như các loại corticoid dạng uống và thuốc co mạch khác, việc sử dụng corticoid dạng xịt cũng cần tuân theo hướng dẫn điều trị từ bác sĩ.

THUỐC VIÊM MŨI DỊ ỨNG VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA VIÊM MŨI DỊ ỨNG 13

THUỐC CORTICOID DẠNG UỐNG

Mặc dù thuốc corticoid dạng uống mang lại hiệu quả nhanh chóng trong việc điều trị viêm mũi dị ứng, nhưng cũng cần phải cảnh giác đặc biệt trước các tác dụng phụ mà nó có thể gây ra, đặc biệt khi sử dụng trong thời gian dài hoặc với liều lượng cao. Trong tình huống này, bệnh nhân có thể phải đối mặt với một số nguy cơ như loãng xương, viêm loét dạ dày, tăng đường huyết và suy tuyến thượng thận.

Vì lẽ đó, khi sử dụng corticoid dạng uống để điều trị viêm mũi dị ứng, bác sĩ thường chỉ định cho bệnh nhân sử dụng thuốc trong khoảng thời gian không quá 7 ngày.

THUỐC VỆ SINH MŨI

Nước muối sinh lý NaCl 0,9% là một loại dung dịch được sử dụng phổ biến để làm sạch mũi, có sẵn trên thị trường. Dung dịch này giúp vệ sinh mũi và họng, cải thiện triệu chứng khô mũi và làm dịu niêm mạc mũi mà gần như không gây ra tác dụng phụ khi sử dụng. Đặc biệt, NaCl 0,9% cũng an toàn cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người lớn, phụ nữ mang thai và đang cho con bú. Đối với các bé, có thể được dùng như một thuốc chống viêm mũi dị ứng cho bé bằng cách nhỏ mũi trực tiếp.

Khi sử dụng nước muối sinh lý cho trẻ em, cha mẹ cần tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng để tránh làm tổn thương niêm mạc mũi của trẻ.

THUỐC VIÊM MŨI DỊ ỨNG VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA VIÊM MŨI DỊ ỨNG 15

THUỐC KHÁNG SINH

Trong trường hợp viêm mũi dị ứng xuất hiện bội nhiễm vi khuẩn, việc sử dụng thuốc kháng sinh chỉ được xem xét khi cần thiết. Các loại thuốc kháng sinh thường được sử dụng bao gồm nhóm Cephalosporin, Penicillin và các nhóm khác, phụ thuộc vào tình trạng bệnh lý cụ thể của người bệnh. Khi sử dụng thuốc kháng sinh, bệnh nhân cần tuân thủ đúng liệu trình điều trị và không tự ý thay đổi hoặc ngừng sử dụng thuốc mà không có hướng dẫn từ chuyên gia y tế, để tránh tình trạng kháng thuốc kháng sinh.

Đối với những người bị viêm mũi dị ứng nặng do bất thường cấu trúc mũi hoặc vách ngăn mũi, phương pháp phẫu thuật có thể được xem xét như một phương pháp điều trị.

THUỐC VIÊM MŨI DỊ ỨNG VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA VIÊM MŨI DỊ ỨNG 17

CÁCH PHÒNG NGỪA VIÊM MŨI DỊ ỨNG

Các loại thuốc điều trị viêm mũi dị ứng như đã nêu trên giúp giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống, tuy nhiên không thể loại bỏ bệnh hoàn toàn. Để ngăn ngừa viêm mũi dị ứng tái phát, bệnh nhân cần tuân thủ các biện pháp sau:

  • Tránh tiếp xúc với các nguyên nhân gây dị ứng như khói bụi, phấn hoa, nước hoa, lông mèo, lông chó, khói thuốc lá, v.v.
  • Dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, tạo môi trường thoáng đãng và vệ sinh.
  • Không lạm dụng thuốc, sử dụng đúng liều lượng và thời gian theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
  • Sử dụng máy tạo độ ẩm, máy lọc không khí để loại bỏ bụi bẩn và hạn chế dị ứng.
  • Xông mũi với các dược liệu như gừng, sả để cải thiện triệu chứng.
  • Thông báo ngay với bác sĩ nếu có dấu hiệu của tác dụng phụ khi sử dụng thuốc để tìm giải pháp thích hợp.
  • Giữ ấm cơ thể trong thời tiết lạnh.
  • Nếu viêm mũi dị ứng tái phát thường xuyên và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, bạn nên thăm các bác sĩ chuyên khoa để tìm nguyên nhân và phương pháp điều trị phù hợp.
THUỐC VIÊM MŨI DỊ ỨNG VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA VIÊM MŨI DỊ ỨNG 19

KẾT LUẬN

Viêm mũi dị ứng là một trong những bệnh lý phổ biến, không gây nguy hiểm nhưng lại ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống và hiệu suất công việc của bệnh nhân. Ngoài việc sử dụng các loại thuốc điều trị viêm mũi dị ứng theo chỉ định, bệnh nhân cũng nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa để ngăn chặn việc bệnh tái phát.

NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Viêm mũi dị ứng có chữa khỏi hoàn toàn không?

Hiện nay chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn viêm mũi dị ứng. Tuy nhiên, có thể kiểm soát tốt các triệu chứng bằng cách sử dụng thuốc và thay đổi lối sống.

2. Cách sử dụng thuốc?

  • Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng.
  • Sử dụng đúng liều lượng và thời gian theo chỉ định của bác sĩ.
  • Không tự ý tăng hoặc giảm liều.

3. Thuốc viêm mũi dị ứng có tác dụng phụ không?

Tất cả các loại thuốc đều có thể có tác dụng phụ. Một số tác dụng phụ thường gặp của thuốc viêm mũi dị ứng bao gồm: buồn ngủ, khô miệng, nhức đầu.

4. Có nên sử dụng các biện pháp dân gian để chữa viêm mũi dị ứng?

Có thể sử dụng các biện pháp dân gian như: xông hơi nước muối, uống trà gừng,… để hỗ trợ điều trị. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các biện pháp này không thể thay thế cho thuốc điều trị.