ĐAU DÂY THẦN KINH LIÊN SƯỜN: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ

ĐAU DÂY THẦN KINH LIÊN SƯỜN: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ 1

Đau dây thần kinh liên sườn, mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng lại tạo ra nhiều khó khăn và bất tiện trong cuộc sống hàng ngày. Để có cái nhìn chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị của bệnh này, hãy cùng khám phá những thông tin hữu ích được chia sẻ bởi phunutoancau dưới đây.

ĐAU DÂY THẦN KINH LIÊN SƯỜN: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ 3

ĐAU DÂY THẦN KINH LIÊN SƯỜN LÀ GÌ? 

Đau dây thần kinh liên sườn là tình trạng dây thần kinh liên sườn bị tổn thương, dẫn đến cảm giác đau nhức, khó chịu dọc theo đường đi của dây thần kinh. Dây thần kinh liên sườn là các dây thần kinh xuất phát từ tủy sống, đi qua các xương sườn và chi phối cảm giác, vận động cho các cơ ở ngực, bụng và lưng.

TRIỆU CHỨNG CỦA ĐAU DÂY THẦN KINH LIÊN SƯỜN

Triệu chứng điển hình của đau dây thần kinh liên sườn là cơn đau nhức, khó chịu dọc theo đường đi của dây thần kinh. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, thường xuất hiện ở một bên ngực hoặc bụng. Cơn đau có thể lan ra các vùng xung quanh như vai, cánh tay, lưng, bụng,…

Ngoài ra, người bệnh có thể gặp các triệu chứng khác như:

  • Khó thở, thở gấp
  • Khó vận động, đặc biệt là khi ho, hắt hơi, cười, cúi người
  • Mất cảm giác hoặc tê bì ở vùng da do dây thần kinh liên sườn chi phối

NGUYÊN NHÂN GÂY ĐAU DÂY THẦN KINH LIÊN SƯỜN

PHẪU THUẬT LỒNG NGỰC

Phẫu thuật lồng ngực là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau dây thần kinh liên sườn. Sau phẫu thuật, mô và dây thần kinh ở khu vực này có thể bị kích ứng, gây đau.

BỆNH ZONA

Bệnh zona là một bệnh nhiễm trùng do virus gây ra. Bệnh có thể gây phát ban trên da, kèm theo đau nhức dữ dội ở khu vực bị ảnh hưởng. Trong một số trường hợp, bệnh zona có thể gây đau dây thần kinh liên sườn.

THOÁI HÓA CỘT SỐNG

Đây là tình trạng phổ biến nhất, xảy ra khi các đĩa đệm cột sống bị tổn thương, khiến dây thần kinh bị chèn ép. Người bệnh thường cảm thấy đau âm ỉ ở vùng cột sống, lan ra 2 bên sườn.

CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG

Chấn thương cột sống có thể do tai nạn, va đập mạnh, khuân vác vật nặng sai tư thế,… khiến các đốt sống bị lệch, dập, gãy,… gây đau đớn ở vùng cột sống, sườn.

CÁC BỆNH LÝ TỦY SỐNG

U tủy, u rễ thần kinh,… là những bệnh lý tủy sống có thể gây đau vùng xương sườn, cột sống. Người bệnh thường cảm thấy đau âm ỉ, khó chịu, kèm theo các triệu chứng khác như tê bì, yếu cơ,…

CÁC BỆNH LÝ KHÁC

Một số bệnh lý như tiểu đường, viêm đa rễ thần kinh,… cũng có thể gây đau dây thần kinh liên sườn.

BIẾN CHỨNG CÓ THỂ GẶP KHI ĐAU DÂY THẦN KINH LIÊN SƯỜN

ĐAU DÂY THẦN KINH LIÊN SƯỜN: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ 5

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây đau dây thần kinh liên sườn, các biến chứng có thể gặp bao gồm:

ẢNH HƯỞNG ĐẾN HÔ HẤP

Đau dây thần kinh liên sườn cấp tính có thể gây ảnh hưởng xấu đến cơ chế hô hấp. Cơn đau có thể khiến người bệnh khó thở, thở gấp, ho, hắt hơi,… Điều này có thể dẫn đến suy giảm oxy máu và nguy cơ tử vong, đặc biệt là ở người cao tuổi, người sau phẫu thuật hoặc bị suy giảm miễn dịch.

ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG

Đau dây thần kinh liên sườn mạn tính có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Cơn đau dai dẳng, khó chịu khiến người bệnh giảm khả năng vận động, khó ngủ, mệt mỏi,… Điều này có thể dẫn đến trầm cảm, lo âu và suy giảm khả năng lao động.

CÁC BIẾN CHỨNG KHÁC

Trong một số trường hợp, đau dây thần kinh liên sườn có thể dẫn đến các biến chứng khác như:

  • Tê bì, mất cảm giác ở vùng da do dây thần kinh liên sườn chi phối.
  • Yếu cơ, teo cơ.
  • Khó kiểm soát bàng quang, ruột.

PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN 

Để chẩn đoán đau dây thần kinh liên sườn, bác sĩ sẽ hỏi bệnh và khám bệnh kỹ lưỡng. Trước khi chẩn đoán đau dây thần kinh liên sườn, bác sĩ sẽ loại trừ bất kỳ nguyên nhân nào khác gây ra tình trạng đau của bạn. Bác sĩ có thể thực hiện khám bằng cách sờ ấn vào vùng giữa xương sườn hoặc yêu cầu bạn hít thật sâu.

Việc chẩn đoán đau dây thần kinh liên sườn không biến chứng chỉ dựa vào hỏi bệnh và khám bệnh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm hình ảnh học kèm theo như:

  • X-quang ngực: Trong trường hợp chấn thương, hình ảnh X-quang hữu ích trong việc tìm các dấu hiệu gãy xương sườn, xẹp đốt sống hay dị vật.
  • Chụp cắt lớp vi tính (CT scan): Có thể thấy được các hình ảnh của xương và mô mềm, ví dụ như đánh giá được các dấu hiệu của tái phát ung thư hay di căn thành ngực hoặc các bệnh lý của nội tạng bên dưới.
  • Chụp cộng hưởng từ (MRI): Tương tự như CT scan, MRI hữu ích trong việc đánh giá cấu trúc của lồng ngực bao gồm cả xương và mô mềm. Nếu một người bệnh đã được phẫu thuật điều trị ung thư, đau ngực có thể là một dấu hiệu cho thấy tái phát hoặc di căn nên MRI có thể được chỉ định.
  • Điện cơ (EMG): Trong một số trường hợp, điện cơ có thể hữu ích trong việc đánh giá chức năng của dây thần kinh liên sườn.

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ

ĐIỀU TRỊ BẢO TỒN

Điều trị bảo tồn là phương pháp điều trị đầu tiên được áp dụng cho hầu hết các trường hợp đau dây thần kinh liên sườn. Phương pháp này bao gồm:

THUỐC GIẢM ĐAU

Thuốc giảm đau có thể giúp giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Các loại thuốc giảm đau có thể được sử dụng bao gồm:

Thuốc giảm đau không kê đơn (OTC), chẳng hạn như ibuprofen hoặc acetaminophen.

Thuốc giảm đau kê đơn, chẳng hạn như opioid hoặc thuốc chống trầm cảm ba vòng.

VẬT LÝ TRỊ LIỆU

Vật lý trị liệu có thể giúp giảm đau, cải thiện phạm vi chuyển động và tăng cường sức mạnh cơ bắp.

CÁC BIỆN PHÁP TỰ CHĂM SÓC

Các biện pháp tự chăm sóc có thể giúp giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh, bao gồm:

  • Nghỉ ngơi đầy đủ.
  • Tránh các hoạt động gây đau.
  • Sử dụng các biện pháp giảm đau tại nhà, chẳng hạn như chườm nóng hoặc lạnh.

ĐIỀU TRỊ XÂM LẤN

Điều trị xâm lấn chỉ được chỉ định trong trường hợp các phương pháp điều trị bảo tồn không hiệu quả. Các phương pháp điều trị xâm lấn bao gồm:

ĐỐT SÓNG CAO TẦN (RFA)

RFA là một thủ thuật xâm lấn tối thiểu sử dụng nhiệt để phá hủy các dây thần kinh bị tổn thương.

PHẪU THUẬT

Phẫu thuật chỉ được chỉ định trong những trường hợp hiếm gặp, chẳng hạn như khi đau dây thần kinh liên sườn do khối u hoặc chèn ép thần kinh.

BIỆN PHÁP GIÚP GIẢM ĐAU DÂY THẦN KINH LIÊN SƯỜN TẠI NHÀ

  • Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi là biện pháp quan trọng giúp giảm đau và phục hồi sức khỏe. Người bệnh nên hạn chế vận động mạnh, tránh những hoạt động gây đau đớn.
  • Sử dụng thuốc giảm đau: Thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen, naproxen,… có thể giúp giảm đau hiệu quả. Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý không nên lạm dụng thuốc, chỉ sử dụng khi cần thiết và theo chỉ định của bác sĩ.
  • Chườm nóng hoặc lạnh: Chườm nóng hoặc lạnh giúp giảm viêm, giảm đau. Người bệnh có thể chườm nóng bằng túi chườm nóng hoặc khăn ấm, chườm lạnh bằng túi chườm lạnh hoặc đá viên.
  • Tập vật lý trị liệu: Tập vật lý trị liệu giúp tăng cường sức mạnh và độ dẻo dai của cơ, cải thiện khả năng vận động, giảm đau. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tập vật lý trị liệu.

Ngoài ra, người bệnh cũng cần chú ý đến chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, đảm bảo đủ chất dinh dưỡng, ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng, stress.

Nếu cơn đau dữ dội, kéo dài hoặc không đáp ứng với các biện pháp điều trị tại nhà, người bệnh cần đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời.

ĐAU DÂY THẦN KINH SỐ 5: TRIỆU CHỨNG, NGUYÊN NHÂN VÀ PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ

ĐAU DÂY THẦN KINH SỐ 5: TRIỆU CHỨNG, NGUYÊN NHÂN VÀ PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ 7

Đau dây thần kinh số 5 là một dạng đau đặc thù, thường khởi phát đột ngột nhưng gây đau vô cùng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống thường ngày của người bệnh. Vậy cơ chế, nguyên nhân gây bệnh là gì và điều trị đau dây thần kinh số 5 như thế nào? Hãy cùng phunutoancau tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây.

ĐAU DÂY THẦN KINH SỐ 5: TRIỆU CHỨNG, NGUYÊN NHÂN VÀ PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ 9

ĐAU DÂY THẦN KINH SỐ 5 LÀ GÌ?

Đau dây thần kinh số 5 còn được gọi là đau dây tam thoa hoặc đau dây sinh ba. Đây là một dạng đau thần kinh đặc trưng bởi các cơn đau nhói, dữ dội ở vùng mặt, thường xuất hiện đột ngột và chỉ kéo dài trong thời gian ngắn.

NGUYÊN NHÂN GÂY ĐAU DÂY THẦN KINH TAM THOA

Đau dây thần kinh tam thoa là một bệnh lý gây đau dữ dội ở một bên mặt. Nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng có thể liên quan đến một số yếu tố sau:

CHÈN ÉP DÂY THẦN KINH

Nguyên nhân phổ biến nhất gây đau dây thần kinh tam thoa là do chèn ép dây thần kinh số 5. Chèn ép có thể do mạch máu, khối u hoặc các yếu tố khác.

VIÊM DÂY THẦN KINH

Viêm dây thần kinh cũng có thể là nguyên nhân gây đau dây thần kinh tam thoa. Viêm dây thần kinh có thể do nhiễm trùng, chấn thương hoặc các yếu tố khác.

BỆNH LÝ TOÀN THÂN

Một số bệnh lý toàn thân như zona, lupus ban đỏ hệ thống, xơ cứng rải rác cũng có thể gây đau dây thần kinh tam thoa.

CÁC YẾU TỐ KHÁC

Các yếu tố nguy cơ khác gây đau dây thần kinh tam thoa bao gồm:

  • Tuổi: Đau dây thần kinh tam thoa thường gặp ở người lớn tuổi, đặc biệt là phụ nữ trên 50 tuổi.
  • Tiền sử gia đình: Người có tiền sử gia đình bị đau dây thần kinh tam thoa có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

TRIỆU CHỨNG ĐAU DÂY THẦN KINH TAM THOA

Triệu chứng đặc trưng của đau dây thần kinh tam thoa là các cơn đau nhói, dữ dội ở một bên mặt. Các cơn đau thường xuất hiện đột ngột, kéo dài vài giây đến vài phút và có thể tái phát nhiều lần.

Ngoài ra, người bệnh có thể gặp các triệu chứng khác như:

  • Giảm cảm giác ở vùng mặt
  • Co giật cơ mặt
  • Khó nhai, khó nói
  • Tăng tiết nước bọt

ĐAU DÂY THẦN KINH TAM THOA CÓ NGUY HIỂM?

Các biến chứng của đau dây thần kinh tam thoa

LIỆT MẶT

Nếu dây thần kinh bị tổn thương nặng, có thể dẫn đến liệt mặt. Liệt mặt là tình trạng một bên mặt bị mất cảm giác và vận động. Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc ăn uống, nói chuyện và biểu cảm khuôn mặt.

GIẢM CẢM GIÁC Ở VÙNG MẶT

Các cơn đau có thể khiến dây thần kinh bị tổn thương, dẫn đến giảm cảm giác ở vùng mặt. Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc cảm nhận thức ăn, nhiệt độ và các kích thích khác ở vùng mặt.

CÁC VẤN ĐỀ VỀ RĂNG MIỆNG

Các cơn đau có thể khiến người bệnh ngại ngùng khi giao tiếp, dẫn đến việc vệ sinh răng miệng kém. Điều này có thể gây ra các vấn đề về răng miệng như sâu răng, viêm nha chu.

Triệu chứng của đau dây thần kinh tam thoa dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề về răng miệng. Nếu chẩn đoán sai sẽ khiến quá trình điều trị không có hiệu quả. Càng để lâu, các cơn đau sẽ kéo dài hơn, và khi chuyển đến giai đoạn nặng thì việc điều trị sẽ gặp nhiều khó khăn và cần nhiều thời gian.

CHẨN ĐOÁN ĐAU DÂY THẦN KINH TAM THOA

Chẩn đoán đau dây thần kinh tam thoa dựa trên các triệu chứng lâm sàng và kết quả thăm khám của bác sĩ. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh, chẳng hạn như chụp CT hoặc MRI, để loại trừ các nguyên nhân khác gây đau mặt.

THĂM KHÁM LÂM SÀNG

Bác sĩ sẽ khám tổng quát và kiểm tra các chức năng của dây thần kinh mặt. Bác sĩ sẽ hỏi người bệnh về các triệu chứng và tiền sử bệnh của họ.

XÉT NGHIỆM CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH

Chụp CT hoặc MRI có thể giúp bác sĩ xác định nguyên nhân gây đau dây thần kinh tam thoa.

ĐAU DÂY THẦN KINH SỐ 5: TRIỆU CHỨNG, NGUYÊN NHÂN VÀ PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ 11

ĐIỀU TRỊ BỆNH ĐAU DÂY THẦN KINH SỐ 5

ĐIỀU TRỊ NỘI KHOA

  • Thuốc chống co giật: Đây là nhóm thuốc được sử dụng phổ biến nhất trong điều trị đau dây thần kinh số 5. Các loại thuốc chống co giật thường được sử dụng là gabapentin, pregabalin, carbamazepine, phenytoin.
  • Thuốc chống trầm cảm: Nhóm thuốc này cũng có tác dụng giảm đau hiệu quả, đặc biệt là đối với những trường hợp đau dây thần kinh số 5 do nguyên nhân tâm lý. Các loại thuốc chống trầm cảm thường được sử dụng là amitriptyline, nortriptyline, desipramine.
  • Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Nhóm thuốc này có tác dụng giảm đau, chống viêm. Tuy nhiên, NSAIDs có thể gây ra một số tác dụng phụ như đau dạ dày, chảy máu dạ dày, tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim.

ĐIỀU TRỊ NGOẠI KHOA

  • Thủ thuật chọc dò dây thần kinh số 5: Thủ thuật này được thực hiện bằng cách tiêm thuốc gây tê, thuốc chống co giật hoặc thuốc chống trầm cảm vào dây thần kinh số 5. Thủ thuật này có thể giúp giảm đau tạm thời trong vài tháng đến vài năm.
  • Phẫu thuật cắt dây thần kinh số 5: Phẫu thuật này được thực hiện khi các phương pháp điều trị nội khoa và ngoại khoa khác không hiệu quả. Phẫu thuật này có thể giúp giảm đau vĩnh viễn, tuy nhiên cũng có thể gây ra một số biến chứng như tê mặt, giảm khả năng nhai, nói.

LỜI KHUYÊN CHO NGƯỜI BỆNH

  • Giảm căng thẳng, lo âu: Căng thẳng, lo âu có thể làm trầm trọng thêm tình trạng đau dây thần kinh số 5. Do đó, người bệnh cần tìm cách giảm căng thẳng, lo âu bằng các phương pháp như tập yoga, thiền, massage,…
  • Chế độ ăn uống lành mạnh: Người bệnh nên ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là các loại thực phẩm giàu vitamin B6, magiê, canxi.
  • Tránh các tác nhân kích thích cơn đau: Một số tác nhân có thể kích thích cơn đau dây thần kinh số 5 như: ăn thức ăn cứng, nóng, lạnh, gió lùa,… Người bệnh nên tránh các tác nhân này để hạn chế cơn đau.

Đau dây thần kinh số 5 là một bệnh lý gây đau đớn, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc chẩn đoán và điều trị sớm giúp cải thiện hiệu quả điều trị và giảm thiểu các biến chứng của bệnh.