UNG THƯ VÒM HỌNG GIAI ĐOẠN ĐẦU: DẤU HIỆU, CHẨN ĐOÁN, ĐIỀU TRỊ

UNG THƯ VÒM HỌNG GIAI ĐOẠN ĐẦU: DẤU HIỆU, CHẨN ĐOÁN, ĐIỀU TRỊ 1

Ung thư vòm họng thường phổ biến hơn ở những người có lối sống không lành mạnh và có tiền sử gia đình. Khi xuất hiện các triệu chứng như cảm cúm, sổ mũi kéo dài không giảm, quan trọng để đi khám kiểm tra tai mũi họng để loại trừ khả năng ung thư vòm họng. Bài viết dưới đây phunutoancau sẽ chia sẻ đến các bạn chi tiết những biểu hiện ung thư vòm họng, nguyên nhân ung thư vòm họng.

UNG THƯ VÒM HỌNG GIAI ĐOẠN ĐẦU: DẤU HIỆU, CHẨN ĐOÁN, ĐIỀU TRỊ 3

UNG THƯ VÒM HỌNG LÀ GÌ?

Ung thư vòm họng là một bệnh lý ác tính nguy hiểm, thường xuất hiện với các triệu chứng ở vùng mũi họng và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý đường hô hấp. Điều này thường khiến người bệnh chủ quan và trì hoãn việc đi khám bác sĩ. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc ung thư vòm họng khá cao, chiếm khoảng 3% tổng số bệnh nhân ung thư được chẩn đoán mỗi năm. Điều đáng lưu ý là khoảng 70% bệnh nhân mắc ung thư vòm họng thường phát hiện bệnh ở giai đoạn tiến triển, làm tăng độ khó trong quá trình điều trị.

Nguyên nhân cụ thể của ung thư vòm họng vẫn chưa được rõ ràng, nhưng nhiều yếu tố nguy cơ đã được xác định. Điều này bao gồm nhiễm virus Epstein-Barr (EBV) hoặc virus HPV, môi trường sống ô nhiễm, thói quen ăn uống không lành mạnh (bao gồm việc ăn nhiều thực phẩm muối như trứng muối, cá muối, dưa cà muối), tiêu thụ nhiều bia rượu, hút thuốc lá, yếu tố di truyền, và tăng tuổi. Người có nguy cơ cao hơn khi có người thân trong gia đình đã mắc ung thư vòm họng, và nguy cơ tăng lên theo độ tuổi.

Vậy biểu hiện của ung thư vòm họng là gì? Cùng theo dõi phần tiếp theo để hiểu rõ triệu chứng của ung thư vòm họng.

DẤU HIỆU UNG THƯ VÒM HỌNG GIAI ĐOẠN ĐẦU

Giai đoạn đầu, hay còn được gọi là giai đoạn ủ bệnh, là thời kỳ khi khối u bắt đầu hình thành một cách âm thầm trong cơ thể. Trong giai đoạn này, bệnh nhân thường không có triệu chứng ung thư vòm họng rõ ràng hoặc chỉ xuất hiện những biểu hiện ung thư vòm họng nhẹ, dễ nhầm lẫn với các bệnh đường hô hấp khác như ngạt mũi, ù tai, đau đầu thoáng qua, giống cảm lạnh. Điều này có thể khiến nhiều người bệnh chủ quan và trì hoãn việc tìm kiếm sự chăm sóc y tế sớm. Dưới đây là các dấu hiệu bị ung thư vòm họng thường gặp:

ĐAU RÁT HỌNG, KHẢN TIẾNG

Một trong các hiện tượng ung thư vòm họng là đau rát họng và khản tiếng là dấu hiệu của sự phát triển của khối u, gây tổn thương niêm mạc và cấu trúc vùng hầu-họng. Kết quả là cảm giác đau khi nói hoặc nuốt, và sau đó, cổ họng trở nên đau rát nặng hơn, dẫn đến hiện tượng khản tiếng. Các triệu chứng này, mặc dù có thể dễ bị nhầm lẫn với các bệnh hô hấp khác, thường có đặc điểm phân biệt là đau ở cùng một bên cổ họng, tăng dần và không phản ứng tích cực với thuốc điều trị thông thường.

Người có các triệu chứng liên quan đến đường hô hấp nên lưu ý đến các biểu hiện phân biệt. Nếu đã tự sử dụng thuốc điều trị cảm cúm, đau họng mà triệu chứng không giảm hoặc kéo dài hơn 3 tuần, đặc biệt nếu có yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá, uống rượu, hoặc tiền sử gia đình với ung thư vòm họng, việc thăm bác sĩ để được tầm soát và loại trừ khả năng mắc bệnh ung thư là cần thiết.

HO CÓ ĐỜM

Ho có đờm biểu hiện của ung thư vòm họng thường là một trong những dấu hiệu của sự phát triển của khối u. Loại ho này thường có đặc điểm dai dẳng và kéo dài, không giảm đi sau khi sử dụng các loại thuốc chữa ho hoặc điều trị cảm cúm thông thường. Điều này phản ánh sự tác động của khối u lên niêm mạc và cấu trúc vùng hầu-họng, gây kích thích và kích thích ho dài hạn.

NGẠT MŨI

Triệu chứng ung thư vòm họng điển hình là ngạt mũi một bên, ban đầu có thể xuất hiện từng lúc và thường kèm theo chảy máu mũi. Điều này thường là kết quả của sự phát triển của khối u, ảnh hưởng đến lỗ mũi sau và tạo áp lực chèn ép. Khối u có thể mở rộng ra phía trước, gây ngạt mũi và gặp khó khăn trong việc thoải mái cho người bệnh.

NỔI HẠCH

Nổi hạch là một trong những triệu chứng của ung thư vòm họng ở giai đoạn đầu. Người bị ung thư vòm họng có thể phát hiện nổi hạch ở vùng cổ bằng cách sờ vào 2 vị trí hạch dưới cằm, và chúng thường phát triển to lên, gây cảm giác đau nhức. Nổi hạch này không nhỏ như trong trường hợp của bệnh lý viêm nhiễm thông thường.

ĐAU ĐẦU

Đau đầu trong bệnh ung thư vòm họng thường được mô tả là cơn đau mang tính chất âm ỉ và xuất hiện từng cơn. Mặc dù cơn đau thường chỉ mang tính chất thoáng qua và có mức độ nhẹ, tuy nhiên, nếu đau đầu kéo dài và không giảm đi sau khi sử dụng các biện pháp tự nhiên hoặc thuốc giảm đau thông thường, nên chú ý đến dấu hiệu này. Đau đầu có thể là một trong những biểu hiện của sự ảnh hưởng của khối u lên cấu trúc và niêm mạc vùng hầu-họng.

Các triệu chứng ung thư vòm họng giai đoạn đầu có thể tương tự với các bệnh hô hấp thông thường. Tuy nhiên, sự chú ý đặc biệt cần được đưa ra khi các triệu chứng như sổ mũi hoặc đau rát họng tập trung ở một bên cổ họng, có biểu hiện kéo dài và không giảm sau khi sử dụng thuốc. Những người có nguy cơ mắc bệnh nên theo dõi và điều tra ngay nếu các triệu chứng kéo dài không chấm dứt.

NGUYÊN NHÂN UNG THƯ VÒM HỌNG

Nguyên nhân gây ung thư vòm họng chưa được xác định chính xác, tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng người nhiễm virus Epstein-Barr (EBV) có khả năng cao hơn về nguy cơ mắc ung thư vòm họng. Mặc dù chưa có nguyên nhân cụ thể, những người có thói quen sử dụng nhiều bia rượu, hút thuốc lá hoặc ăn nhiều đồ ăn lên men như dưa muối được xem là nhóm đối tượng dễ mắc loại bệnh ung thư nguy hiểm này.

Bệnh ung thư vòm họng có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất là ở nam giới trong độ tuổi từ 40 đến 60.

CHẨN ĐOÁN UNG THƯ VÒM HỌNG GIAI ĐOẠN ĐẦU

Chẩn đoán ung thư vòm họng ở giai đoạn đầu thường bao gồm các bước sau:

THĂM KHÁM

Bác sĩ sẽ thực hiện một cuộc thăm khám toàn diện từ đầu tới cổ để kiểm tra và quan sát các dấu hiệu của bệnh ung thư vòm họng. Các vùng như cổ, hạch, và vòm miệng sẽ được kiểm tra cẩn thận.

NỘI SOI HỌNG

Sử dụng các dụng cụ nội soi chuyên dụng để kiểm tra cận lâm sàng trong vòm họng. Nội soi có thể giúp bác sĩ nhìn thấy các biểu hiện bất thường, khối u, hay các dấu hiệu của ung thư.

CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH

Hình ảnh X-quang, cắt lớp vi tính (CT), hoặc cộng hưởng từ (MRI) có thể được sử dụng để xác định kích thước, hình dạng, và mức độ lan rộng của khối u. Các hình ảnh này cũng giúp bác sĩ đánh giá tác động của khối u lên các mô và cấu trúc xung quanh.

SINH THIẾT

Nếu có bất kỳ dấu hiệu bệnh ung thư vòm họng, một xét nghiệm sinh thiết có thể được thực hiện để xác định liệu pháp điều trị phù hợp. Sinh thiết sẽ lấy một mẫu nhỏ của mô từ vùng bị nghi ngờ để kiểm tra dưới kính hiển vi.

Quá trình chẩn đoán này giúp bác sĩ đưa ra đánh giá chính xác về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và lên kế hoạch điều trị phù hợp.

ĐIỀU TRỊ UNG THƯ VÒM HỌNG GIAI ĐOẠN ĐẦU

XẠ TRỊ

Xạ trị là một phương pháp điều trị ung thư sử dụng tia năng lượng cao để phá hủy tế bào ung thư. Trong trường hợp khối u vòm họng nhỏ, xạ trị bằng chiếu tia ngoài có thể là liệu pháp độc lập và hiệu quả. Tuy nhiên, đối với những trường hợp phức tạp hơn, việc kết hợp xạ trị với hóa trị cũng có thể được áp dụng.

HÓA TRỊ

Hóa trị là phương pháp điều trị ung thư sử dụng hóa chất để tiêu diệt tế bào ung thư. Có ba cách chính để sử dụng hóa trị trong điều trị ung thư vòm họng:

Hóa trị kết hợp với xạ trị:

  • Kết hợp hóa trị với xạ trị có thể tăng cường hiệu quả của xạ trị.
  • Tuy nhiên, tác dụng phụ của hóa trị khi kết hợp với xạ trị có thể làm cho quá trình điều trị trở nên khó chịu đối với nhiều bệnh nhân.

Hóa trị sau xạ trị:

  • Hóa trị sau xạ trị nhằm tiêu diệt tế bào ung thư còn lại trong cơ thể, bao gồm cả tế bào ung thư đã di căn.
  • Hiệu quả của phương pháp này phụ thuộc nhiều vào khả năng chịu đựng của người bệnh, và một số người có thể phải ngưng điều trị do tác dụng phụ không mong muốn.

Hóa trị trước xạ trị:

  • Hóa trị hỗ trợ thường được thực hiện trước xạ trị đơn thuần hoặc đồng thời với xạ trị.
  • Phương pháp này đang được nghiên cứu nhiều hơn để xác định hiệu quả điều trị trong ung thư vòm họng.

PHẪU THUẬT

Phẫu thuật thường không được ưu tiên trong việc điều trị ung thư tại vòm họng, do tính nguy hiểm và rủi ro cao. Thay vào đó, phẫu thuật thường được chỉ định để loại bỏ các hạch bạch huyết ung thư ở cổ, hoặc trong một số trường hợp, để loại bỏ một khối u ở vòm họng.

Quyết định sử dụng hóa trị và cách kết hợp với các phương pháp khác thường phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân và đặc điểm của khối u. Quan trọng nhất là tư vấn của bác sĩ và đội ngũ chuyên gia y tế để xác định phương pháp điều trị phù hợp nhất và giảm thiểu tác dụng phụ.

HÌNH ẢNH UNG THƯ VÒM HỌNG QUA CÁC GIAI ĐOẠN

HÌNH ẢNH UNG THƯ VÒM HỌNG QUA CÁC GIAI ĐOẠN 5

Ung thư vòm họng là một loại ung thư bắt nguồn từ các tế bào trong vòm họng, là một phần của đường hô hấp trên. Ung thư vòm họng không phổ biến trên thế giới, nhưng lại là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở Việt Nam. Ung thư vòm họng thường gặp nhiều ở nam hơn so với nữ giới. Hiểu biết về hình ảnh của ung thư vòm họng qua các giai đoạn có thể giúp người bệnh phát hiện và xác định sớm giai đoạn để thăm khám khi có dấu hiệu bất thường. Hãy cùng phunutoancau tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây.

HÌNH ẢNH UNG THƯ VÒM HỌNG QUA CÁC GIAI ĐOẠN 7

UNG THƯ VÒM HỌNG LÀ GÌ?

Ung thư vòm họng là loại ung thư biểu mô tế bào vảy thường gặp nhất ở vòm họng phía sau hoặc chỗ thắt vòm họng hay “ngách hầu” (50%). Các khối ung thư có thể phát triển lan vào hốc mũi, khoang miệng hoặc vào trong hộp sọ. Ung thư vòm họng xảy ra khi tế bào vùng vòm mũi họng phát triển những đột biến gen không kiểm soát và sống ngay cả sau khi các tế bào khỏe mạnh chết đi.

Ung thư vòm họng là một loại ung thư phổ biến ở Việt Nam, đứng thứ 5 trong số các loại ung thư thường gặp, chỉ sau ung thư phổi, vú, tử cung, buồng trứng, ung thư gan. Tỷ lệ mắc ung thư vòm họng ở Việt Nam là 9 – 10 bệnh nhân/100.000 dân/năm, cao gấp 3 lần so với các nước phát triển.

NGUYÊN NHÂN GÂY UNG THƯ VÒM HỌNG

THUỐC LÁ

Khi hút thuốc lá (chủ động) hoặc hít phải khói thuốc (bị động), một lượng hóa chất gây ung thư đã xâm nhập vào phổi của bạn. Đây là lý do thuốc lá trở thành nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi. Không chỉ vậy, các bộ phận khác của cơ thể tiếp xúc với thuốc lá, bao gồm vùng cổ họng, cũng dễ dàng bị tế bào ung thư tấn công.

RƯỢU

Nếu thuốc lá làm tăng nguy cơ ung thư vòm họng, thì rượu là tác nhân khiến cho bệnh nặng hơn. Nghiên cứu cho thấy uống rượu trong khi hút thuốc sẽ tăng đáng kể nguy cơ ung thư vùng đầu cổ so với việc chỉ hút thuốc hoặc chỉ uống rượu. Nguyên nhân là rượu hoạt động như một chất kích thích trong miệng và cổ họng, đưa các hóa chất trong thuốc lá xâm nhập vào tế bào một cách dễ dàng hơn.

Bên cạnh đó, rượu cũng làm chậm khả năng phân hủy và loại bỏ các hóa chất độc hại của cơ thể. Hai điều này tạo thành một “combo” vô cùng có lợi cho tế bào ung thư hình thành và phát triển.

VIRUS U NHÚ Ở NGƯỜI – HPV

Trước đây, thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư vòm họng. Trong những năm gần đây, virus u nhú ở người (HPV) đã trở thành nguyên nhân phổ biến nhất của căn bệnh này.

HPV là một nhóm gồm khoảng 100 loại virus lây lan qua quan hệ tình dục bằng đường sinh dục hậu môn và miệng; trong số đó có một số loại có khả năng gây ung thư. Các chuyên gia cho rằng, tình trạng quan hệ tình dục bằng miệng sẽ dẫn đến sự gia tăng nguy cơ mắc ung thư vùng họng liên quan đến HPV.

TRIỆU CHỨNG CỦA UNG THƯ VÒM HỌNG

Ung thư vòm họng thường không có triệu chứng ở giai đoạn đầu. Khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể gặp các triệu chứng sau:

  • Đau họng dai dẳng
  • Khàn tiếng
  • Chảy máu cam
  • Khó nuốt
  • Đau tai
  • Tê hoặc ngứa ran ở mặt, cổ.

HÌNH ẢNH CỦA UNG THƯ VÒM HỌNG QUA CÁC GIAI ĐOẠN

Để có thể nhận thấy rõ sự khác biệt, cần biết được t cấu trúc và hình ảnh vòm họng người bình thường. Hình ảnh vòm họng khỏe mạnh sẽ gồm các phần sau:

  • Mặt trước: Cửa mũi sau;
  • Mặt sau: Cân quanh họng, niêm mạc họng và đốt sống cổ 1,2;
  • Hai mặt bên gồm loa vòi nhĩ và tổ chức bạch huyết (amidan);
  • Mặt dưới: Thông với họng miệng;
  • Mặt trên: Bờ dưới thân xương bướm, mảnh nền xương chẩm, amidan Luschka.

GIAI ĐOẠN 1

Ở giai đoạn đầu, khối u ung thư thường chỉ nhỏ và khu trú trong vòm họng. Hình ảnh vòm họng lúc này có thể không có gì khác biệt so với vòm họng bình thường. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ, có thể thấy một số dấu hiệu sau:

HÌNH ẢNH UNG THƯ VÒM HỌNG QUA CÁC GIAI ĐOẠN 9
  • Có một nốt sần nhỏ, cứng, không đau ở vòm họng.
  • Niêm mạc vòm họng có màu đỏ hoặc hồng đậm hơn bình thường.
  • Có thể có xuất huyết nhẹ ở vòm họng.

GIAI ĐOẠN 2

Ở giai đoạn này, khối u ung thư đã phát triển lớn hơn và lan rộng ra ngoài vòm họng. Hình ảnh vòm họng lúc này có thể có một số thay đổi sau:

  • Niêm mạc vòm họng có màu đỏ sẫm hoặc tím.
  • Có thể có hạch bạch huyết sưng to ở cổ.
  • Người bệnh có thể bị đau họng, khó nuốt, khàn tiếng.
HÌNH ẢNH UNG THƯ VÒM HỌNG QUA CÁC GIAI ĐOẠN 11

GIAI ĐOẠN 3

Ở giai đoạn này, khối u ung thư đã lan rộng đến các cấu trúc xung quanh vòm họng, như hốc mũi, xoang cạnh mũi, sàn sọ, đốt sống cổ. Hình ảnh vòm họng lúc này có thể có một số thay đổi sau:

HÌNH ẢNH UNG THƯ VÒM HỌNG QUA CÁC GIAI ĐOẠN 13
  • Niêm mạc vòm họng có màu đỏ sẫm hoặc đen.
  • Có thể có chảy máu từ mũi hoặc vòm họng.
  • Người bệnh có thể bị đau tai, tê hoặc ngứa ran ở mặt, cổ.

GIAI ĐOẠN 4

HÌNH ẢNH UNG THƯ VÒM HỌNG QUA CÁC GIAI ĐOẠN 15

Ở giai đoạn này, khối u ung thư đã di căn đến các cơ quan khác trong cơ thể, như phổi, gan, xương, não. Hình ảnh vòm họng lúc này có thể không có gì khác biệt so với giai đoạn 3. Tuy nhiên, người bệnh có thể có các triệu chứng của di căn, như ho, khó thở, đau xương, đau đầu,…

CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ UNG THƯ VÒM HỌNG

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh và một số yếu tố khác, bác sĩ sẽ đưa ra kế hoạch điều trị với phương pháp phù hợp. Các phương pháp điều trị ung thư vòm họng bao gồm:

PHẪU THUẬT

Phẫu thuật là biện pháp điều trị có thể được thực hiện vào tất cả các giai đoạn của bệnh. Bác sĩ tiến hành phẫu thuật để cắt bỏ khối u hoặc hạch vùng cổ và một số mô lành xung quanh. Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể được tiếp tục điều trị bằng xạ trị hoặc hóa trị.

XẠ TRỊ

Xạ trị là biện pháp điều trị sử dụng tia X năng lượng cao hoặc các loại tia khác để tiêu diệt tế bào ung thư hoặc ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư. Có 2 biện pháp xạ trị:

  • Xạ trị ngoài: Sử dụng máy bên ngoài cơ thể để chiếu chùm tia về phía tổ chức ung thư.
  • Xạ trị trong: Sử dụng các chất phóng xạ để đặt trực tiếp vào bên trong hoặc gần tổ chức ung thư.

HÓA TRỊ

Hóa trị là biện pháp điều trị sử dụng thuốc viên uống hoặc thuốc tiêm truyền qua đường tĩnh mạch để ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư cũng như tiêu diệt tế bào ung thư. Hóa trị ung thư vòm họng có thể được thực hiện cùng lúc với xạ trị (hóa – xạ đồng thời) hoặc sau khi hoàn tất xạ trị hoặc trước khi xạ trị. Bác sĩ sẽ quyết định hóa trị như thế nào tùy thuộc vào dạng bệnh và giai đoạn bệnh.

LIỆU PHÁP TRÚNG ĐÍCH

Đây là biện pháp điều trị sử dụng thuốc để tấn công các tế bào ung thư đặc hiệu. Kháng thể đơn dòng là một dạng điều trị trúng đích. Các kháng thể đơn dòng này có tác dụng tiêu diệt tế bào ung thư, ngăn chặn con đường phát triển hoặc lan tràn của tế bào ung thư.

Cetuximab là một loại kháng thể đơn dòng hoạt động bằng cách liên kết với một protein bề mặt tế bào ung thư làm ngăn chặn sự phát triển và phân chia của tế bào này. Nó được sử dụng trong điều trị ung thư tái phát và di căn.

CÁCH PHÒNG NGỪA UNG THƯ VÒM MŨI HỌNG

THAY ĐỔI LỐI SỐNG VÀ THÓI QUEN ĂN UỐNG

  • Bỏ thuốc lá: Đây là biện pháp phòng ngừa ung thư vòm mũi họng hiệu quả nhất. Nếu bạn đang hút thuốc, hãy bỏ thuốc càng sớm càng tốt.
  • Giảm uống rượu bia: Nếu bạn uống rượu bia, hãy hạn chế lượng uống, không quá 2 ly rượu vang mỗi ngày đối với phụ nữ và 3 ly rượu vang mỗi ngày đối với nam giới.
  • Ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc, có thể giúp giảm nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư vòm mũi họng.

TIÊM NGỪA VẮC XIN HPV

Vắc xin HPV có thể giúp bảo vệ bạn khỏi nhiễm virus HPV, một yếu tố nguy cơ gây ung thư vòm mũi họng. Vắc xin HPV được khuyến cáo tiêm cho trẻ em từ 9 đến 12 tuổi.

KHÁM SÀNG LỌC VÀ KHÁM SỨC KHỎE ĐỊNH KỲ

Khám sàng lọc và khám sức khỏe định kỳ có thể giúp phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư, từ đó giúp điều trị hiệu quả hơn.

Hình ảnh của ung thư vòm họng qua các giai đoạn có thể thay đổi tùy thuộc vào kích thước và vị trí của khối u. Tuy nhiên, nhìn chung, các dấu hiệu phổ biến nhất của ung thư vòm họng là đau họng, khó nuốt, khàn tiếng, chảy máu cam, đau tai, tê hoặc ngứa ran ở mặt, cổ. Nếu bạn có các dấu hiệu này, hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.