Từ thời xa xưa, người Việt đã có thói quen sử dụng các loại rau gia vị cũng như thuốc chữa bệnh, và lá mơ là một trong số đó. Dù chỉ là một loại rau dân dã, thường mọc leo ở bờ tường hoặc hàng rào, nhưng lá mơ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và có thể hỗ trợ điều trị nhiều bệnh khác nhau. Hãy cùng tìm hiểu về tác dụng của lá mơ và cách sử dụng nó.
TỔNG QUAN VỀ CÂY MƠ
Cây mơ lông (Paederia tomentosa), còn được biết đến với các tên gọi như mơ leo, dây mơ lông, mơ tam thể, ngưu bì đống,… là một loại thực vật thuộc họ cà phê. Nó được trồng như một loại rau gia vị và cũng được sử dụng như một vị thuốc. Đây là một loài dây leo, dễ trồng và sống khỏe mạnh. Lá của cây mơ lông mọc đối nhau, có hình dạng trứng và nhọn ở đầu. Bề mặt của lá được phủ bởi một lớp lông mịn, mặt trên màu xanh và mặt dưới màu tím. Khi vò nát, lá mơ lông có một mùi đặc trưng, có thể hơi khó chịu với một số người. Vì vậy, mơ lông còn được biết đến với tên gọi “cây thúi địch”.
Bộ phận được sử dụng phổ biến nhất của cây mơ lông là lá. Thân và rễ thường ít được sử dụng hơn. Lá mơ lông có thể được thu hái quanh năm và có thể sử dụng tươi hoặc phơi khô. Thân và rễ cũng có thể được cắt ngắn và sử dụng tươi hoặc phơi khô để bảo quản và sử dụng dần.
TÁC DỤNG CỦA LÁ MƠ
Theo Y học cổ truyền, lá mơ lông có vị đắng xen chát, tính mát, và có mùi đặc trưng, có thể không dễ chịu với nhiều người. Các nghiên cứu trong Y học hiện đại đã xác định rằng loại lá này chứa các thành phần như tinh dầu, protein, vitamin C, caroten và một số thành phần khác. Lá mơ lông được sử dụng trong Đông Y với các tác dụng như sau:
- Sát khuẩn, thanh nhiệt, giải độc, trừ phong, hoạt huyết, chữa đầy hơi, và khó tiêu.
- Chữa tiêu chảy, hỗ trợ điều trị đi ngoài ra máu và kiết lỵ.
- Giảm ho đờm, hỗ trợ điều trị ho do viêm phế quản.
- Hoạt chất Sulfur dimethyl disulphide trong lá mơ có tính kháng khuẩn và kháng viêm, giúp tiêu diệt vi khuẩn trong đường tiêu hóa, hỗ trợ điều trị hội chứng ruột kích thích.
- Các thành phần kháng viêm cũng giúp trung hòa acid dạ dày, giảm triệu chứng và hỗ trợ điều trị tổn thương trong dạ dày.
- Các thuốc dùng lá mơ lông từ xa xưa đã được sử dụng để giảm triệu chứng trào ngược dạ dày, chữa viêm đại tràng, sa trực tràng.
- Alkaloid trong lá mơ cũng giúp giảm tác động của các gốc tự do gây hại cho cơ thể.
- Sử dụng lá mơ để chữa viêm họng cũng được coi là an toàn và hiệu quả.
Từ xa xưa đến nay, nhiều phương pháp sử dụng lá mơ để chăm sóc sức khỏe và các bài thuốc trị bệnh đã được truyền đạt và áp dụng rộng rãi.
CÁCH DÙNG LÁ MƠ CHĂM SÓC SỨC KHỎE
Việc lá mơ lông xuất hiện trong nhiều bài thuốc chữa bệnh là điều dễ hiểu. Dưới đây là một số bài thuốc phổ biến sử dụng lá mơ lông:
BÀI THUỐC TRỊ GIUN BẰNG LÁ MƠ
Để chữa trị giun kim, giun đũa, bạn có thể sử dụng khoảng 50g lá mơ sạch, giã nhỏ kèm theo một ít muối, sau đó vắt lấy nước cốt và uống. Bạn cũng có thể ăn lá mơ tươi sống. Đề xuất sử dụng bài thuốc này trong 3 buổi sáng liên tiếp khi dạ dày còn trống rỗng.
Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng nước cốt lá mơ lông để bơm thụt vào hậu môn vào buổi tối trước khi đi ngủ. Sau khi bơm nước thuốc, cần giữ lại trong khoảng 15 – 20 phút để bài thuốc có thể phát huy tác dụng.
BÀI THUỐC CHỮA KIẾT LỴ TỪ MƠ LÔNG
Các thành phần có tác dụng tương tự như kháng sinh trong lá mơ có khả năng tiêu diệt khuẩn lỵ amip và shigella gây ra bệnh kiết lỵ.
Để chữa trị chứng bệnh này, người bệnh có thể sử dụng lá mơ lông đã được rửa sạch và thái nhỏ, sau đó trộn chung với lòng đỏ trứng gà. Tiếp theo, bạn sử dụng lá chuối tươi, cũng được rửa sạch và lót xuống đáy chảo. Hỗn hợp trứng và lá mơ sau đó được đổ lên trên lá chuối, và sau đó đun trên lửa nhỏ cho đến khi chín, sau đó lật mặt. Món ăn này nên được thưởng thức khi còn nóng, và tiếp tục ăn liên tục trong vòng 3 – 5 ngày để giảm các triệu chứng của kiết lỵ và một số bệnh đường ruột khác.
BÀI THUỐC CHỮA ĐAU NHỨC XƯƠNG KHỚP TỪ MƠ LÔNG
Để giảm các triệu chứng của bệnh phong thấp và đau nhức xương khớp, bạn có thể sử dụng lá mơ theo các cách sau:
- Sắc nước từ thân và lá cây mơ lông, sau đó uống hàng ngày.
- Giã nát lá mơ và hãm trong nước sôi như hãm trà. Sau đó, rót nước lá mơ ra cốc và thêm một ít rượu trước khi uống.
- Dùng thân và lá mơ lông, cắt thành khúc ngắn rồi phơi khô hoặc sấy khô. Ngâm khoảng 1kg lá mơ lông khô trong 2 lít rượu gạo trắng khoảng 10 ngày. Mỗi ngày, bạn có thể uống 1 – 2 ly nhỏ và sử dụng rượu mơ lông để xoa bóp các vùng xương khớp đau nhức.
BÀI THUỐC CHỮA VIÊM ĐẠI TRÀNG
Lá mơ mang lại nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là trong việc chữa trị viêm đại tràng. Đối với những người thường xuyên gặp đau bụng, tiêu chảy sau khi ăn đồ lạ, hoặc cảm thấy đầy bụng và chướng hơi, việc sử dụng bài thuốc sau có thể hữu ích: Lá mơ được rửa sạch, thái nhỏ, sau đó trộn với nước cốt từ gừng tươi và lòng đỏ trứng gà. Hỗn hợp này được hấp cách thủy cho đến khi chín, sau đó bạn có thể thưởng thức ngay khi món ăn còn nóng. Uống mỗi ngày 1 lần, áp dụng trong 15 ngày liên tiếp có thể giảm các triệu chứng như đã nêu trên.
Ngoài ra, lá mơ lông cũng có thể được sử dụng để giảm triệu chứng của bệnh trĩ và nhiều bệnh khác.
MỘT SỐ LƯU Ý KHI SỬ DỤNG BÀI THUỐC TỪ LÁ MƠ
Khi sử dụng lá mơ, cần lưu ý các điều sau:
- Chọn lá mơ sạch, không bị nhiễm các loại thuốc bảo vệ thực vật để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Trước khi sử dụng, hãy rửa sạch lá mơ và ngâm trong nước muối loãng khoảng 10 phút.
- Các bài thuốc từ lá mơ chỉ giúp giảm triệu chứng bệnh và không thể chữa khỏi bệnh gốc. Vì vậy, khi gặp vấn đề về sức khỏe, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị đúng cách. Các bài thuốc từ lá mơ chỉ là phương pháp điều trị bổ trợ.
- Nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc để tránh tương tác với các loại thuốc chữa bệnh Tây y và đảm bảo an toàn khi sử dụng lá mơ.
KẾT LUẬN
Sau khi đọc bài viết, bạn đã hiểu được các tác dụng của lá mơ và cách sử dụng nó trong ẩm thực và y học. Bạn có thể dùng lá mơ để ăn sống hoặc kết hợp với các nguyên liệu khác để tạo ra những món ăn ngon và bổ dưỡng. Ngoài ra, cũng có nhiều bài thuốc từ lá mơ được sử dụng để điều trị bệnh tật. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả và an toàn, bạn nên tuân thủ hướng dẫn của thầy thuốc và không nên tự ý kết hợp các nguyên liệu một cách tùy ý để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
