XÉT NGHIỆM DOUBLE TEST PHƯƠNG PHÁP SÀNG LỌC DỊ TẬT THAI NHI CHÍNH XÁC 

XÉT NGHIỆM DOUBLE TEST PHƯƠNG PHÁP SÀNG LỌC DỊ TẬT THAI NHI CHÍNH XÁC  1

Việc thực hiện xét nghiệm Double test đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá nguy cơ dị tật thai nhi, giúp mẹ bầu và bác sĩ có cơ sở thông tin chính xác để đưa ra các quyết định và giải pháp phù hợp. Đề xuất bạn nên đến các bệnh viện chuyên khoa Sản và Xét nghiệm, nơi được trang bị thiết bị hiện đại để đảm bảo kết quả đánh giá chính xác. Việc thăm bác sĩ và thực hiện các xét nghiệm thai kỳ là quan trọng để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho cả mẹ và thai nhi.

XÉT NGHIỆM DOUBLE TEST PHƯƠNG PHÁP SÀNG LỌC DỊ TẬT THAI NHI CHÍNH XÁC  3

XÉT NGHIỆM DOUBLE TEST LÀ GÌ?

Xét nghiệm Double test là một phần quan trọng của quá trình sàng lọc huyết thanh trong tam cá nguyệt đầu tiên của thai kỳ, nhằm dự đoán sự xuất hiện các bất thường về nhiễm sắc thể. Xét nghiệm này đo nồng độ của hormone gonadotropin màng đệm beta-người tự do (beta hCG) và protein huyết tương A (PAPP-A) trong máu. Thai kỳ bình thường sẽ có 22 cặp nhiễm sắc thể thường và 1 cặp nhiễm sắc thể giới tính XX hoặc XY. Nếu xuất hiện bất thường, thai nhi có thể mắc các hội chứng di truyền như Down, Edward, Patau.

Khi có sự thay đổi về nồng độ hCG và PAPP-A, đặc biệt là khi xuất hiện tam nhiễm, bác sĩ có thể tiếp tục thực hiện siêu âm để đánh giá tình trạng của thai nhi. Xét nghiệm Double test mang ý nghĩa quan trọng, giúp mẹ sớm biết về tình trạng của thai nhi và cùng bác sĩ xác định phương pháp điều trị phù hợp. Đối với phụ nữ mang thai ở độ tuổi lớn hoặc có tiền sử gia đình về các hội chứng Down, Edward, Patau, việc thực hiện Double test là quan trọng để đánh giá rủi ro di truyền và đưa ra quyết định phù hợp.

ĐỐI TƯỢNG LÀM XÉT NGHIỆM DOUBLE TEST 

Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, tất cả phụ nữ mang thai đều nên thực hiện xét nghiệm Double test. Tuy nhiên, đối với những thai phụ thuộc nhóm nguy cơ cao, xét nghiệm này càng trở nên cần thiết hơn.

Các đối tượng thuộc nhóm nguy cơ cao bao gồm:

  • Thai phụ trên 35 tuổi.
  • Thai phụ từng có tiền sử thai lưu, sảy thai.
  • Trong gia đình có người từng mắc bệnh dị tật bẩm sinh.
  • Trong quá trình mang thai, thai phụ bị nhiễm virus.
  • Kết quả siêu âm độ mờ da gáy nguy cơ cao.

Những thai phụ thuộc nhóm nguy cơ cao có nguy cơ mắc các bất thường nhiễm sắc thể ở thai nhi cao hơn so với những thai phụ bình thường. Do đó, xét nghiệm Double test sẽ giúp phát hiện sớm những bất thường này, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời, giúp bảo vệ sức khỏe và sự phát triển của thai nhi.

ƯU VÀ NHƯỢC ĐIỂM CỦA XÉT NGHIỆM DOUBLE TEST

ƯU ĐIỂM CỦA XÉT NGHIỆM DOUBLE TEST

  • Xét nghiệm Double test là xét nghiệm sàng lọc trước sinh không xâm lấn, an toàn cho cả mẹ và bé.
  • Xét nghiệm được thực hiện trong khoảng từ tuần thứ 11 đến tuần thứ 14 của thai kỳ, thời gian lấy mẫu và trả kết quả nhanh chóng.
  • Xét nghiệm Double test có độ chính xác cao, lên tới 80-90%.

NHƯỢC ĐIỂM CỦA XÉT NGHIỆM DOUBLE TEST

  • Xét nghiệm Double test chỉ giúp xác định nguy cơ thai nhi mắc một số bất thường lệch bội nhiễm sắc thể, không thể chẩn đoán chính xác.
  • Xét nghiệm Double test có thể cho kết quả dương tính giả, khiến thai phụ lo lắng, ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe thai kỳ.

XÉT NGHIỆM DOUBLE TEST NÊN THỰC HIỆN KHI NÀO?

Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, xét nghiệm Double test được thực hiện trong khoảng từ tuần thứ 11 đến tuần thứ 14 của thai kỳ. Thời điểm tốt nhất để thực hiện xét nghiệm là vào tuần thứ 12 của thai kỳ.

  • Nồng độ β-hCG tự do và PAPP-A thay đổi đáng kể trong suốt thai kỳ. Nếu thực hiện xét nghiệm quá sớm hoặc quá muộn, kết quả có thể không chính xác.
  • Kết quả xét nghiệm Double test kết hợp với siêu âm độ mờ da gáy có thể giúp phát hiện sớm các bất thường nhiễm sắc thể ở thai nhi, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời, giúp bảo vệ sức khỏe và sự phát triển của thai nhi.

Do vậy, nếu thực hiện xét nghiệm Double test quá sớm, khi nồng độ β-hCG tự do và PAPP-A vẫn chưa đạt mức ổn định, kết quả xét nghiệm có thể không chính xác. Ngược lại, nếu thực hiện xét nghiệm quá muộn, khi nồng độ β-hCG tự do và PAPP-A đã thay đổi đáng kể, kết quả xét nghiệm cũng có thể không chính xác.

Vì vậy, mẹ bầu nên thực hiện xét nghiệm Double test trong khoảng từ tuần thứ 11 đến tuần thứ 14 của thai kỳ, tốt nhất là vào tuần thứ 12 của thai kỳ để có kết quả chính xác nhất.

XÉT NGHIỆM DOUBLE TEST PHƯƠNG PHÁP SÀNG LỌC DỊ TẬT THAI NHI CHÍNH XÁC  5

QUY TRÌNH THỰC HIỆN XÉT NGHIỆM DOUBLE TEST 

BƯỚC 1: TƯ VẤN

Khi đi khám thai vào tuần thứ 11 đến 13, bác sĩ sẽ tư vấn để hiểu rõ hơn về ý nghĩa của xét nghiệm Double test sàng lọc nguy cơ dị tật thai nhi và chỉ định mẹ bầu thực hiện xét nghiệm.

BƯỚC 2: LẤY MÁU

Kỹ thuật viên sẽ lấy mẫu máu của mẹ bầu từ tĩnh mạch tay. Mẹ bầu không cần nhịn ăn trước khi lấy máu.

BƯỚC 3: XÉT NGHIỆM

Mẫu máu của mẹ bầu sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích nồng độ β-hCG tự do và PAPP-A. Kết quả xét nghiệm sẽ có trong vòng 2-3 ngày.

BƯỚC 4: TƯ VẤN KẾT QUẢ

Kết quả xét nghiệm Double test sẽ được bác sĩ tư vấn cho mẹ bầu. Kết quả sẽ được phân loại thành hai nhóm:

  • Nhóm nguy cơ cao: Nguy cơ thai nhi mắc các bất thường nhiễm sắc thể cao, trên 1/250.
  • Nhóm nguy cơ thấp: Nguy cơ thai nhi mắc các bất thường nhiễm sắc thể thấp, dưới 1/250.

Nếu kết quả xét nghiệm thuộc nhóm nguy cơ cao, mẹ bầu sẽ được tư vấn thực hiện các xét nghiệm xâm lấn hơn như chọc ối hoặc sinh thiết gai nhau để xác định chính xác tình trạng của thai nhi.

CÁCH ĐỌC KẾT QUẢ XÉT NGHIỆM DOUBLE TEST

Kết quả xét nghiệm thường được trình bày dưới dạng tỷ lệ và được chia thành hai nhóm: nhóm có nguy cơ cao và nhóm có nguy cơ thấp. 

  • Nhóm có nguy cơ cao: tỷ lệ 1:10 – 1:250 (có nghĩa là cứ 10 – 250  thai nhi thì có 1 thai nhi có nguy cơ mắc bệnh này).
  • Nhóm có nguy cơ thấp: tỷ lệ 1:1000 trở lên (có nghĩa là trong 1000 thai nhi chỉ có 1 thai nhi có nguy cơ mắc bệnh này).

Tùy vào kết quả xét nghiệm và chẩn đoán ban đầu của bác sĩ mà bạn có thể được khuyên tiến hành thêm các xét nghiệm khác như Triple test, NIPT hay chọc ối, sinh thiết gai nhau,…

Nếu chỉ dựa vào kết quả xét nghiệm này thì không thể khẳng định 100% là thai nhi hoàn toàn khỏe mạnh và không gặp phải bất thường nào mà chỉ đơn thuần đưa ra tỷ lệ nguy cơ dị tật bẩm sinh ở thai nhi.

LƯU Ý KHI THỰC HIỆN XÉT NGHIỆM DOUBLE TEST

  • Mẹ bầu nên thực hiện xét nghiệm Double test tại các cơ sở y tế uy tín, có đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giỏi, giàu kinh nghiệm.
  • Mẹ bầu cần thực hiện đúng hướng dẫn của bác sĩ trước và sau khi thực hiện xét nghiệm.
  • Nếu kết quả xét nghiệm Double test có nguy cơ cao, mẹ bầu cần bình tĩnh, trao đổi với bác sĩ để có quyết định phù hợp.

Đồng thời, Double test chỉ đánh giá, sàng lọc nguy cơ đối với hội chứng Down, Edwards, Patau, chứ không đánh giá các dị tật do nguyên nhân khác. Do vậy, mẹ bầu nên khám định kỳ tại các bệnh viện có chuyên khoa Sản phụ khoa và Trung tâm Xét nghiệm có trang bị máy móc hiện đại để bác sĩ theo dõi sức khỏe cả mẹ và bé, đảm bảo an toàn thai kỳ và sinh con khỏe mạnh.

CÁC MỐC KHÁM THAI QUAN TRỌNG MẸ BẦU CẦN NHỚ TRONG SUỐT THAI KỲ

CÁC MỐC KHÁM THAI QUAN TRỌNG MẸ BẦU CẦN NHỚ TRONG SUỐT THAI KỲ 7

Các mốc khám thai quan trọng là những thời điểm trong thai kỳ mà mẹ bầu cần đi khám để được bác sĩ theo dõi sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi. Việc khám thai định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề bất thường, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

CÁC MỐC KHÁM THAI QUAN TRỌNG MẸ BẦU CẦN NHỚ TRONG SUỐT THAI KỲ 9

Lợi ích của việc khám thai đúng hẹn

Khám thai là việc làm quan trọng và vô cùng cần thiết đối với phụ nữ mang thai. Tuân thủ đầy đủ và đúng lịch khám được bác sĩ chỉ định sẽ giúp mẹ bầu nắm được sự phát triển sự phát triển của thai nhi qua từng giai đoạn, cũng như được bác sĩ hướng dẫn cách chăm sóc, chế độ dinh dưỡng ở từng tam cá nguyệt để đảm bảo sức khỏe mẹ và thai nhi.

Phát hiện sớm các bất thường

Khám thai định kỳ giúp phát hiện sớm các bất thường ở sức khỏe sản phụ hoặc thai nhi, từ đó có biện pháp xử lý kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm. Một số bất thường có thể được phát hiện qua khám thai bao gồm: dị tật thai nhi, bệnh lý thai kỳ….

Đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé

Khám thai định kỳ giúp mẹ bầu được theo dõi sức khỏe tổng quát, từ đó có chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho cả mẹ và bé.

Tăng cơ hội sinh con khỏe mạnh

Khám thai định kỳ giúp mẹ bầu phát hiện sớm các bất thường và được điều trị kịp thời, từ đó tăng cơ hội sinh con khỏe mạnh.

Các mốc khám thai quan trọng mẹ bầu cần nhớ

CÁC MỐC KHÁM THAI QUAN TRỌNG MẸ BẦU CẦN NHỚ TRONG SUỐT THAI KỲ 11

Khám thai lần đầu: Khi thai kỳ 5-8 tuần

Khám thai lần đầu là một trong những mốc khám thai quan trọng nhất trong thai kỳ. Mẹ bầu nên đi khám thai lần đầu khi có thai khoảng 5 – 8 tuần, ngay sau khi phát hiện có thai bằng dấu hiệu trễ kinh, que thử thai 2 vạch hoặc các dấu hiệu mang thai sớm.

Khám thai lần đầu giúp mẹ bầu phát hiện sớm các bất thường ở sức khỏe sản phụ hoặc thai nhi, từ đó có biện pháp xử lý kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm. Cụ thể, khám thai lần đầu giúp:

  • Xác định tuổi thai và ngày dự sinh: Siêu âm là phương pháp chính xác nhất để xác định tuổi thai và ngày dự sinh. 
  • Tầm soát dị tật thai nhi: Hiện nay, có một số phương pháp sàng lọc dị tật thai nhi như double test, triple test, NIPT,… Các phương pháp này có thể giúp phát hiện sớm một số dị tật bẩm sinh ở thai nhi, chẳng hạn như hội chứng Down, Edwards, Patau,…
  • Kiểm tra sức khỏe tổng quát của mẹ bầu: Bác sĩ sẽ kiểm tra cân nặng, chiều cao, huyết áp, nhóm máu, yếu tố Rh,… của mẹ bầu. Từ đó, bác sĩ sẽ có biện pháp chăm sóc sức khỏe phù hợp cho mẹ bầu trong suốt thai kỳ.

Khám thai lần 2 khi thai kỳ 8-10 tuần

Lần khám thai thứ hai được thực hiện khi thai nhi được khoảng 8-10 tuần tuổi.

Trường hợp ở lần khám đầu tiên bác sĩ siêu âm chưa thấy phôi thai làm tổ hoặc chưa nghe tim thai, mẹ bầu sẽ được hẹn lịch khám vào lúc 8-10 tuần. Ở lần khám này, mẹ sẽ được kiểm tra toàn diện hơn các vấn đề phôi thai, siêu âm tim thai…

Khám thai lần 3 khi thai kỳ 11-13 tuần 6 ngày

Lần khám thai thứ ba được thực hiện khi thai nhi được khoảng 11-13 tuần 6 ngày tuổi. Đây là mốc khám thai quan trọng giúp phát hiện, tầm soát dị tật thai nhi đầu tiên.

Theo các nghiên cứu, độ mờ da gáy của thai nhi đạt đỉnh vào khoảng tuần thứ 13 của thai kỳ và bắt đầu giảm dần sau đó. Vì vậy, chỉ có kết quả đo độ mờ da gáy trong khoảng thời gian 11-13 tuần 6 ngày mới có ý nghĩa.

Các xét nghiệm sàng lọc dị tật thai nhi thường được sử dụng là double test hoặc triple test. Các xét nghiệm này có độ chính xác khoảng 80-90%, giúp mẹ bầu có thêm thông tin để quyết định việc tiếp tục thai kỳ hay không

Đây là một xét nghiệm tầm soát cho độ chính xác cao lên đến 99%. Nguy cơ sảy thai do chọc ối hoặc sinh thiết gai nhau là rất thấp, dưới 1% nên mẹ không cần lo lắng.

Khám thai lần 4 khi thai kỳ 16-18 tuần

Ở giai đoạn khám thai khi thai nhi đạt mức 16-18 tuần tuổi, mẹ bầu tiếp tục được thực hiện các kiểm tra thường quy như cân nặng, huyết áp, xét nghiệm nước tiểu và siêu âm để đảm bảo theo dõi sự phát triển của thai nhi trong bụng mẹ.

Trong trường hợp mẹ bầu chưa thực hiện xét nghiệm máu để tầm soát các bất thường về số lượng nhiễm sắc thể, đợt khám này có thể bao gồm Triple Test. Đây là một xét nghiệm máu thường được tiến hành khi thai nhi đạt mức 16-18 tuần tuổi để sàng lọc các bệnh lý, tuy độ nhạy có thể thấp hơn so với giai đoạn trước đó. Hoặc nếu phù hợp, bác sĩ có thể đề xuất xét nghiệm NIPT.

Ngoài ra, đối với những mẹ bầu có tiền sử sinh non hoặc đang ở trong thai kỳ có yếu tố nguy cơ, bác sĩ có thể khuyến cáo bước đo chiều dài kênh cổ tử cung để có cái nhìn tổng quan và đánh giá thêm về tình trạng sức khỏe của thai nhi.

Lần khám thứ 5: Thai kỳ 20-24 tuần

Trong giai đoạn thai kỳ 20-24 tuần, bác sĩ sẽ thực hiện siêu âm 4D và các xét nghiệm để kiểm tra hình thái thai nhi và phát hiện bất thường. Đo chiều dài kênh cổ tử cung cũng được thực hiện để tầm soát dấu hiệu sinh non. Mẹ bầu cũng sẽ được tiêm vắc xin ngừa uốn ván mũi đầu tiên để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Nếu phát hiện bất thường, bác sĩ có thể đề xuất chọc ối để kiểm tra chính xác hơn.

Đặc biệt, trong lần khám thai này, một điều quan trọng khác là mẹ bầu sẽ được tiêm vắc xin ngừa uốn ván mũi đầu tiên. Đây là một biện pháp an toàn và quan trọng giúp bảo vệ cả mẹ và thai nhi khỏi các biến thể của uốn ván mũi, đồng thời cung cấp miễn dịch cho thai nhi sau khi chúng ra đời.

Giai đoạn thai kỳ 24 -28 tuần

Trong giai đoạn thai kỳ từ 24-28 tuần, mẹ bầu sẽ trải qua các kiểm tra lâm sàng thông thường để theo dõi sự phát triển của thai nhi. Siêu âm 2D sẽ được thực hiện để kiểm tra tăng trưởng của thai nhi, lượng nước ối, và vị trí bám của nhau thai.

Xét nghiệm quan trọng tại đây là nghiệm pháp dung nạp glucose để sớm phát hiện đái tháo đường thai kỳ. Bác sĩ có thể chỉ định điều chỉnh chế độ ăn, lối sống, hoặc sử dụng insulin tùy thuộc vào kết quả của xét nghiệm.

Nếu thai nhi đã hơn 27 tuần, mẹ bầu sẽ tiếp tục tiêm vắc xin Boostrix ngừa bạch hầu, ho gà, và uốn ván. Đối với trường hợp viêm gan B, xét nghiệm máu có thể được thực hiện để đánh giá cần thiết của việc điều trị viêm gan B, nhằm giảm nguy cơ lây nhiễm cho thai nhi.

Lần khám thứ 7: Thai kỳ 28-32 tuần

Sau các kiểm tra lâm sàng thường quy, mẹ bầu sẽ thực hiện siêu âm hình thái học quý 3 để phát hiện các bất thường khởi phát muộn ở thai nhi, như đầu nhỏ, bất thường hệ thần kinh trung ương, kiểm tra tim thai, và ước tính kích thước thai nhi.

Lần khám thứ 8: Thai kỳ 32-36 tuần

Mẹ bầu không nên bỏ lỡ mốc khám thai ở tuần 32-36 để kiểm tra ngôi thai và sự phát triển của thai nhi. Từ thời điểm này, mẹ bầu sẽ thường xuyên đi khám mỗi 2 tuần 1 lần. Trong những trường hợp đặc biệt, có thể thực hiện các xét nghiệm bổ sung tùy thuộc vào tình hình cụ thể của từng thai phụ.

Lần khám thứ 9: Thai kỳ 36-40 tuần

Trong giai đoạn này, mẹ bầu sẽ được hẹn tái khám mỗi tuần để bác sĩ đánh giá sức khỏe của thai nhi thông qua siêu âm và đo tim thai. Đồng thời, đánh giá cổ tử cung và khung chậu của mẹ nhằm tiên lượng khả năng sinh ngả âm đạo.

Những lưu ý cho mẹ bầu khi đi khám thai

Bên cạnh việc nắm rõ các mốc đi khám thai, mẹ bầu cũng cần ghi nhớ những lưu ý dưới đây để việc thăm khám diễn ra nhanh chóng và suôn sẻ, tránh gây mất nhiều thời gian khiến mẹ bầu mệt mỏi, nhất là những mẹ mang thai “tập đầu”:

  • Nên mặc trang phục thoải mái, tốt nhất mẹ nên chọn đầm suông rộng và dép bệt êm chân để việc thăm khám được thuận tiện hơn.
  • Tránh sử dụng chất kích thích và nên nhịn ăn để tăng độ chính xác của các kết quả xét nghiệm. Mẹ có thể chuẩn bị thêm bánh ngọt hoặc sữa để ăn trong lúc chờ đợi kết quả, tránh để cơ thể bị mất sức và ngất xỉu.
  • Ở tam cá nguyệt đầu tiên, mẹ cần uống nhiều nước và nhịn đi tiểu để hình ảnh siêu âm được rõ nét hơn. Bước sang những tháng tiếp theo, thai nhi phát triển lớn hơn nên mẹ cần tránh uống nước và đi tiểu trước khi siêu âm. Mẹ có thể hỏi ý kiến bác sĩ để được dặn dò những lưu ý ở lần khám sau.
  • Mẹ nên vệ sinh cơ thể sạch sẽ, nhất là vùng kín để việc thăm khám an toàn, nhất là ở giai đoạn đầu có thực hiện siêu âm đầu dò.
  • Mẹ nên lưu trữ tất cả hồ sơ thăm khám, các kết quả kiểm tra xét nghiệm ở trong một tập hồ sơ để dễ dàng mang theo ở mỗi mốc khám thai.
  • Mẹ nhớ xin giấy xác nhận thăm khám tại cơ sở y tế để được hưởng các quyền lợi thai sản của bảo hiểm xã hội hoặc bảo hiểm thai sản.

Hi vọng qua bài viết này mẹ bầu sẽ nắm được các mốc khám thai quan trọng để không bỏ lỡ các xét nghiệm tầm soát, sàng lọc dị tật thai nhi.