HOA THIÊN LÝ CÓ TÁC DỤNG GÌ ĐỐI VỚI SỨC KHỎE? 

HOA THIÊN LÝ CÓ TÁC DỤNG GÌ ĐỐI VỚI SỨC KHỎE?  1

Hoa thiên lý, hay còn gọi là cây dạ lý hương – một loài thực vật quen thuộc tại nhiều quốc gia nhiệt đới và cận nhiệt đới, trong đó có Việt Nam. Với vẻ đẹp dịu dàng và mùi hương nhẹ nhàng, hoa thiên lý không chỉ là một biểu tượng trong văn hóa Việt mà còn đóng vai trò quan trọng trong ẩm thực và y học dân gian.

HOA THIÊN LÝ CÓ TÁC DỤNG GÌ ĐỐI VỚI SỨC KHỎE?  3

TÌM HIỂU VỀ CÂY HOA THIÊN LÝ 

Cây thiên lý là một loài thực vật thân thảo, dạng dây leo mảnh mai, không có tua cuốn, và phần thân hơi có lông, đặc biệt là ở những bộ phận còn non. Hoa của cây thường mọc thành chùm lớn dưới nách lá, mỗi bông hoa có 5 cánh mở rộng với màu xanh lục hoặc hơi ngả vàng.

Thời gian cây ra hoa là từ đầu tháng 5 đến tháng 10, và cây bắt đầu đậu quả từ tháng 10 đến tháng 12. Cây thiên lý thường được trồng để làm cảnh và thu hoạch hoa, lá dùng trong nấu canh. Hoa thiên lý không chỉ là một nguyên liệu ẩm thực thơm ngon mà còn có tác dụng giải nhiệt, chống rôm sảy, mụn nhọt và chữa mất ngủ.

Loại hoa này có vị ngọt, tính bình, có tác dụng dưỡng can, thanh nhiệt, giải độc, chống rôm sảy và bồi bổ sức khỏe, là vị thuốc an thần, giúp chữa mất ngủ. Lá cây thiên lý còn có công dụng giảm đau nhức xương khớp, sát khuẩn, chống viêm, chống loét, và kích thích lên da non.

TÁC DỤNG CỦA CÂY HOA THIÊN LÝ

AN THẦN, CHỐNG MẤT NGỦ

Để điều trị chứng mất ngủ, bạn cần chuẩn bị khoảng 30-50 gram mỗi loại hoa thiên lý và lá vông nem, rửa sạch nấu canh chung với nhau, có thể cho thêm thịt heo, cá diếc để bồi bổ sức khỏe và ngon miệng hơn. Sau đó, sử dụng liên tục trong vòng 1 tuần sẽ có hiệu quả.

HỖ TRỢ NGƯỜI BỆNH TRĨ

Hoa thiên lý là một loại thực phẩm có tác dụng giải nhiệt, rất tốt cho người bị bệnh trĩ. Ngoài ra, hoa thiên lý còn có tính sát trùng tự nhiên mạnh, giúp loại bỏ vi khuẩn và ngăn ngừa viêm nhiễm.

Các thành phần trong hoa thiên lý có khả năng làm lành vết thương nhanh chóng. Đối với những người bị bệnh trĩ, chỉ cần bổ sung hoa thiên lý vào khẩu phần ăn hàng ngày bằng cách nấu canh cua với lá lốt hoặc làm nem hoa thiên lý. Những món ăn dân dã này không chỉ thơm ngon mà còn giúp giải nhiệt, tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ điều trị bệnh trĩ.

THỰC PHẨM TỐT CHO VIỆC GIẢM CÂN

Hoa thiên lý chứa nhiều chất xơ, chất diệp lục và ít calo, vì vậy khi ăn các món chế biến từ hoa thiên lý sẽ mang lại cảm giác no lâu hơn bình thường, giúp hạn chế hiệu quả việc hấp thụ chất béo.

ĐIỀU TRỊ ĐAU NHỨC XƯƠNG KHỚP

Đối với những người mắc bệnh xương khớp, nên sử dụng cả lá và hoa thiên lý để đạt hiệu quả tốt nhất. Hoa thiên lý có thể xào với thịt bò hoặc chế biến cùng các nguyên liệu khác như thịt heo, rau, gan động vật,…

HỖ TRỢ ĐIỀU TRỊ VÔ SINH

Nam giới vô sinh có thể ăn nhiều các món chế biến từ hoa thiên lý. Một nguyên nhân phổ biến gây vô sinh là do tiếp xúc nhiều với chì, trong khi hoa thiên lý chứa hàm lượng kẽm cao. Kẽm giúp đẩy chì ra khỏi tinh dịch, từ đó ngăn ngừa chứng vô sinh ở nam giới.

NGỪA GIUN KIM

Để trị giun kim, cần chuẩn bị 30g hoa thiên lý, 25g lá đinh lăng và 20g rau sam. Rửa sạch các nguyên liệu và để ráo, sau đó sắc nước uống mỗi ngày 3 lần, liên tục trong 3 ngày. Ngoài ra, có thể dùng lá thiên lý non nấu canh cho trẻ ăn liên tục từ 1 tuần trở lên để phát huy hiệu quả của thiên lý.

ĐIỀU TRỊ MỤN NHỌT

Lấy lá thiên lý tươi giã nhuyễn rồi đắp trực tiếp lên mụn nhọt. Thực hiện liên tục cho đến khi mụn nhọt xẹp hẳn.

NGĂN NGỪA RÔM SẢY

Vào mùa hè nóng nực, rôm sảy ở trẻ em là vấn đề xuất hiện phổ biến. Mặc dù điều này không gây nguy hiểm cho sức khỏe của trẻ nhưng lại gây ra cảm giác ngứa ngáy, khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Trong trường hợp này bạn chỉ cần lấy hoa thiên lý nghiền nhỏ rồi nấu với bột hoặc cháo cho bé ăn sẽ có tác dụng thanh nhiệt, giải độc cho cơ thể.

HOA THIÊN LÝ CÓ TÁC DỤNG GÌ ĐỐI VỚI SỨC KHỎE?  5

NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG CÂY HOA THIÊN LÝ

Khi dùng lá và hoa thiên lý chế biến thức ăn và làm thuốc chữa bệnh nên lưu ý:

  • Khi dùng chế biến món ăn từ hoa thiên lý chữa bệnh đau khớp không nên kết hợp với các thực phẩm chứa sắt như gan, thịt lợn, rau muống,… Vì chất sắt có trong các loại thực phẩm này sẽ đẩy kẽm ra khỏi cơ thể.
  • Khi chế biến hoa thiên lý không nấu chín kỹ quá sẽ làm giảm dinh dưỡng và không đem lại hiệu quả cho việc điều trị.

NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Cách thu hoạch hoa thiên lý?

  • Nên thu hoạch hoa thiên lý vào buổi sáng sớm, khi hoa còn tươi và có nhiều dinh dưỡng nhất.
  • Dùng tay hái nhẹ nhàng từng chùm hoa, tránh làm dập nát hoa.
  • Sau khi thu hoạch, nên bảo quản hoa thiên lý trong tủ lạnh để giữ được độ tươi ngon.

2. Ai nên sử dụng hoa thiên lý?

Hoa thiên lý an toàn cho hầu hết mọi người, bao gồm:

  • Người lớn tuổi
  • Trẻ em
  • Phụ nữ mang thai và cho con bú

Tuy nhiên, những người có một số bệnh lý sau đây nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng hoa thiên lý:

  • Người có bệnh lý về gan, thận hoặc tim
  • Người đang sử dụng thuốc tây

3. Lưu ý khi sử dụng hoa thiên lý?

  • Nên sử dụng hoa thiên lý tươi, không nên sử dụng hoa thiên lý đã bị hỏng hoặc dập nát.
  • Nên rửa sạch hoa thiên lý trước khi sử dụng.
  • Không nên sử dụng hoa thiên lý quá liều.
  • Nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào sau khi sử dụng hoa thiên lý, nên ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.

KẾT LUẬN

Mặc dù lá và hoa thiên lý rất tốt cho sức khỏe nhưng thành phần ẩn sâu bên trong nó lại chứa độc tố. Vì vậy không nên quá lạm dụng, người bình thường chỉ nên ăn khoảng 2 lần mỗi tuần là tốt nhất. Bên cạnh để đảm bảo an toàn, bệnh nhân nên tham khảo thêm ý kiến từ bác sĩ trong quá trình sử dụng loại dược liệu này chữa bệnh.

KHỔ QUA RỪNG CÓ TÁC DỤNG GÌ? UỐNG KHỔ QUA RỪNG NHIỀU CÓ TỐT KHÔNG?

KHỔ QUA RỪNG CÓ TÁC DỤNG GÌ? UỐNG KHỔ QUA RỪNG NHIỀU CÓ TỐT KHÔNG? 7

Khổ qua rừng, còn gọi là mướp đắng rừng, là một loại cây dây leo mọc hoang dại ở các vùng nhiệt đới, đặc biệt phổ biến ở Việt Nam. Loại quả này được biết đến với vị đắng đặc trưng và nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu công dụng của khổ qua rừng đối với sức khỏe.

TỔNG QUAN VỀ KHỔ QUA RỪNG

Khổ qua rừng, còn được gọi là mướp đắng, mướp mủ, cẩm lệ chi, có chu kỳ sống khoảng 3-4 tháng và thuộc họ bầu bí. Thân của nó có cạnh, dây có thể bò đạp 2-3m. Lá mọc so le, dài từ 5-10 cm, rộng từ 4-8 cm, có phiến lá chia thành 5-7 thùy, hình trứng, mép khía răng; gân lá có lông ngắn. Hoa đực và hoa cái mọc riêng biệt ở nách lá, có cuống dài, cánh hoa màu vàng. Quả hình thoi, bằng ngón tay cái, lớn nhất bằng ngón chân cái người lớn, mặt ngoài có nhiều u lồi. Quả chưa chín có màu xanh, khi chín sẽ chuyển sang màu vàng.

Khổ qua rừng thường mọc hoang dại tự nhiên, phổ biến ở các vùng miền núi và trung du, rừng thưa. Ngày nay, người ta đã thực hiện nhân giống và trồng loài cây này ở nhiều nơi. So với khổ qua nhà, lá và quả của khổ qua rừng thường nhỏ hơn và vị cũng đắng hơn rất nhiều. Người dân thường hái lá non và đọt khổ qua rừng để sử dụng trong các món ăn, mặc dù vị có chút đắng nhưng chúng có dược tính cao hơn so với khổ qua thường.

Trong khổ qua rừng, có một số hợp chất có hoạt tính sinh học, chủ yếu là momordicin I và II, cucurbitacin B và một số hợp chất khác, cùng với nước, protein, lipid, carbohydrat, và khoáng chất như canxi, kali, magiê, sắt, kẽm, cùng với nhiều lượng vitamin B1, B2, A, C… Đây là những chất có thể nâng cao chức năng miễn dịch của cơ thể. Toàn thân của cây khổ qua rừng, từ rễ, lá đến quả, đều có thể được sử dụng làm vị thuốc.

KHỔ QUA RỪNG CÓ TÁC DỤNG GÌ? UỐNG KHỔ QUA RỪNG NHIỀU CÓ TỐT KHÔNG? 9

TÁC DỤNG CỦA KHỔ QUA RỪNG

ĐIỀU TRỊ BỆNH TIỂU ĐƯỜNG

Trà khổ qua chứa các chất như peptide, ancaloit và charantins, giúp giảm đường huyết. Uống trà khổ qua có thể giúp kiểm soát mức đường trong máu và hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường hiệu quả. Các nghiên cứu tại Hoa Kỳ về khổ qua đã chỉ ra rằng loại quả này có thể cải thiện chức năng của tuyến tụy. Khổ qua cũng có khả năng tăng cường độ nhạy cảm của insulin và thúc đẩy quá trình chuyển hóa glucose, giúp ngăn ngừa sự tăng đường huyết.

GIẢM CÂN, GIẢM BÉO BỤNG

Trà mướp đắng là một lựa chọn tuyệt vời cho những người muốn giảm cân hoặc đang gặp vấn đề về cân nặng. Thức uống này có ít calo và ít protein, nhưng lại có khả năng ổn định đường huyết, làm giảm mỡ máu và ngăn chặn sự tăng sinh của tế bào mỡ. Việc thường xuyên uống trà khổ qua rừng có thể mang lại hiệu quả đáng kể trong việc giảm cân. Các nghiên cứu sơ bộ trên con người đã chỉ ra rằng khổ qua có thể giúp giảm béo bụng.

HỖ TRỢ ĐIỀU TRỊ UNG THƯ

Các axit amin trong mướp đắng được coi là “chìa khóa” tiêu diệt tế bào ung thư, đặc biệt là ung thư vú và ung thư tá tràng. Khi kết hợp với các chất chống oxy hóa, vitamin C và chất kháng khuẩn, axit amin giúp chống lại tế bào ung thư. Bệnh nhân ung thư uống trà khổ qua rừng mỗi ngày có lợi không? Theo khuyến nghị, việc uống trà khổ qua rừng hàng ngày giúp hỗ trợ điều trị ung thư.

THANH NHIỆT VÀ GIẢI ĐỘC

Trà khổ qua rừng có những tác dụng gì? Tác dụng nổi bật nhất của trà khổ qua là thanh nhiệt và giải độc. Theo đông y, uống trà mướp đắng giúp tán nhiệt, thanh tâm, bổ thận, lợi tiểu, giải độc khí và dưỡng huyết. Sử dụng trà mướp đắng mỗi ngày giúp mát gan, trị mụn trứng cá, mụn nhọt và rôm sảy. Thức uống này cũng giúp làn da trở nên mịn màng và khỏe mạnh hơn.

KHỔ QUA RỪNG CÓ TÁC DỤNG GÌ? UỐNG KHỔ QUA RỪNG NHIỀU CÓ TỐT KHÔNG? 11

CÁC CÔNG DỤNG KHÁC CỦA TRÀ KHỔ QUA

Ngoài khả năng ức chế tế bào ung thư, axit amin trong mướp đắng còn có khả năng tiêu diệt virus và mầm bệnh. Trà khổ qua rừng giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài. Chiết xuất mướp đắng có thể bài tiết cholesterol xấu, ổn định huyết áp và có lợi cho tim mạch. Các yếu tố tiền vitamin A trong mướp đắng giúp cải thiện thị lực. Ngoài ra, trà mướp đắng còn có tác dụng an thần và giúp dễ ngủ.

UỐNG TRÀ KHỔ QUA MỖI NGÀY NHƯ THẾ NÀO?

Nếu nằm ngoài những trường hợp không nên uống trà khổ qua thì theo các chuyên gia, liều lượng khổ qua khô nên dùng mỗi ngày ở mức 30 – 60g khổ qua khô. Nếu dùng nhiều hơn sẽ có nguy cơ ngộ độc, tác dụng phụ và không tốt cho sức khỏe. Bạn vẫn có thể uống trà khổ qua rừng mỗi ngày nhưng ở liều lượng 1 – 2 ly mà thôi.

ĐỐI TƯỢNG KHÔNG NÊN UỐNG TRÀ KHỔ QUA RỪNG?

Với những tác dụng phụ kể trên, trà khổ qua rừng là thức uống cần tránh đối với nhiều người. Đây là những trường hợp không nên uống trà khổ qua:

  • Người mắc bệnh lý về gan: Không dùng trà mướp đắng để tránh làm men gan tăng cao dẫn tới xơ gan, suy gan.
  • Phụ nữ mang thai: Tuyệt đối không uống trà mướp đắng để tránh co bóp tử cung gây xuất huyết, sinh non hoặc sảy thai.
  • Phụ nữ cho con bú: Chiết xuất mướp đắng có thể truyền qua sữa mẹ khiến bé kém hấp thụ, chậm lớn.
  • Người có kế hoạch thụ thai: Không dùng trà khổ qua rừng để tránh cản trở khả năng thụ thai ở cả nam và nữ.
  • Người bị bệnh huyết áp thấp: Uống trà mướp đắng gây hạ đường huyết, chóng mặt thậm chí là bị ngất xỉu, hôn mê.
  • Người bị rối loạn tiêu hóa: Uống trà mướp đắng gây khó tiêu, làm tồi tệ hơn tình trạng đau bụng, tiêu chảy.
  • Người đang sử dụng thuốc: Mướp đắng có thể gây tương tác thuốc. Bạn nên cân nhắc việc uống trà khổ qua khi đang uống thuốc.
  • Trẻ em dưới 2 tuổi: Không uống trà khổ qua để tránh bị suy giảm dưỡng chất, rối loạn tiêu hóa.

NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Ai nên tránh uống trà khổ qua rừng?

Phụ nữ mang thai và cho con bú

Người bị hạ đường huyết

Người bị huyết áp thấp

Người có vấn đề về tiêu hóa

Người bị thiếu máu, bệnh gan và bệnh thận

Trẻ em

Người có tiền sử dị ứng

2. Uống trà khổ qua rừng mỗi ngày có tốt không?

Trà khổ qua được nhiều người biết rằng có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên không phải ai cũng biết uống trà khổ qua mỗi ngày có tốt không. Việc uống quá nhiều trà khổ qua hoặc không đúng đối tượng có thể gây hại sức khỏe.

3. Tác dụng phụ của trà khổ qua rừng?

Theo khuyến nghị, uống trà khổ qua mỗi ngày liên tục trong 3 tháng với liều lượng hợp lý sẽ đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, nếu sử dụng với liều lượng cao có thể gặp phải một số tác dụng phụ sau:

  • Làm tăng các enzyme men gan gây hại cho bệnh lý về gan.
  • Khó chịu ở dạ dày, đầy hơi, đau bụng, rối loạn tiêu hóa.
  • Hạ đường huyết quá mức gây mệt mỏi, chóng mặt, đau đầu.
  • Cản trở khả năng hấp thụ dinh dưỡng và làm chậm phát triển ở trẻ nhỏ.
  • Suy giảm số lượng tinh trùng, ảnh hưởng xấu đến khả năng thụ thai.
  • Co bóp tử cung, dễ gây sảy thai hoặc sinh non ở phụ nữ mang thai.

KẾT LUẬN

Khổ qua rừng là một loại thảo dược quý với nhiều lợi ích cho sức khỏe, từ việc hỗ trợ điều trị ung thư đến cải thiện sức khỏe tim mạch và hệ miễn dịch. Tuy nhiên, cần sử dụng khổ qua rừng một cách hợp lý và thận trọng, đặc biệt đối với những người có các vấn đề sức khỏe cụ thể. Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi thêm khổ qua rừng vào chế độ ăn uống để đảm bảo an toàn và hiệu quả.