THỰC PHẨM TĂNG SỨC ĐỀ KHÁNG XUNG QUANH TA

THỰC PHẨM TĂNG SỨC ĐỀ KHÁNG XUNG QUANH TA 1

Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động của hệ miễn dịch, do đó chúng ta cần bổ sung các thực phẩm tăng sức đề kháng trong bữa ăn hằng ngày. Hãy cùng tìm hiểu nên ăn gì để tăng sức đề kháng trong bài viết dưới đây.

SỨC ĐỀ KHÁNG LÀ GÌ?

THỰC PHẨM TĂNG SỨC ĐỀ KHÁNG XUNG QUANH TA 3

Sức đề kháng hay khả năng miễn dịch của cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn và phản ứng trước sự xâm nhập của các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus, và ký sinh trùng. Đối với cơ thể, sự duy trì của hệ thống miễn dịch là chìa khóa để ngăn chặn sự phát triển và lan truyền của các tác nhân gây bệnh từ môi trường.

Cơ thể hoạt động tối ưu khi có một hệ thống miễn dịch mạnh mẽ, và sức đề kháng suy giảm có thể là kết quả của nhiều yếu tố khác nhau. Hệ miễn dịch suy yếu, ô nhiễm không khí, chế độ dinh dưỡng không cân đối, thói quen thức khuya, sử dụng kháng sinh một cách không cân đối, tình trạng thừa cân hoặc béo phì đều có thể góp phần làm giảm sức đề kháng.

Các đối tượng như người cao tuổi, người mắc các bệnh mãn tính, trẻ em, phụ nữ mang thai, và người mới ốm dậy đặt ra thách thức lớn trong việc duy trì và cải thiện sức đề kháng của họ. Vì vậy, việc tăng cường sức đề kháng thông qua chế độ dinh dưỡng là một khía cạnh quan trọng để duy trì sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật.

CÁC THỰC PHẨM GIÚP TĂNG SỨC ĐỀ KHÁNG

Bên cạnh việc rèn luyện sức khỏe, có lối sống lành mạnh, tránh căng thẳng thì bổ sung các thực phẩm tăng sức đề kháng đóng vai trò quan trọng tạo nên sức mạnh của hệ miễn dịch. Vậy chúng ta ăn uống gì để tăng sức đề kháng?

TRÁI CÂY HỌ CAM, QUÝT

Trái cây họ cam, quýt như cam, chanh, quýt,… là nguồn cung cấp vitamin C dồi dào cho cơ thể. Vitamin C có tác dụng cải thiện chức năng của hệ miễn dịch, giúp làm giảm triệu chứng cảm lạnh thông thường. Ngoài ra, vitamin C còn thúc đẩy sản xuất interferon – một loại protein có tác dụng chống lại mầm bệnh. Vì vậy, khi tìm hiểu nên ăn gì để tăng sức đề kháng thì các loại trái cây họ cam, quýt luôn được nhắc đến hàng đầu.

THỰC PHẨM TĂNG SỨC ĐỀ KHÁNG XUNG QUANH TA 5

ĐU ĐỦ

Đu đủ chứa nhiều vitamin C, đặc biệt là enzyme papain có tác dụng chống viêm. Ngoài ra, đu đủ còn là nguồn cung cấp kali, vitamin B, acid folic,… có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch.

HẠNH NHÂN

Hạnh nhân là thực phẩm cung cấp một lượng vitamin và khoáng chất dồi dào, đặc biệt là vitamin E, magie, mangan, chất xơ. Vitamin E là vitamin tan trong dầu, vì vậy sự hấp thu cần có mặt chất béo. Do đó, hạnh nhân là thực phẩm cung cấp nguồn vitamin E hoàn hảo nhờ hàm lượng chất béo cao và nhiều vitamin tốt cho sức khỏe.

QUẢ KIWI

Quả kiwi chứa nhiều vitamin A, E, C,… là những vitamin giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả. Một quả kiwi mỗi ngày đủ để đáp ứng nhu cầu vitamin C theo khuyến nghị. Bên cạnh đó, quả kiwi còn chứa nhiều chất xơ, kali tốt cho hệ tiêu hóa và tim mạch.

CẢI BÓ XÔI

Ăn uống gì để tăng sức đề kháng? Cải bó xôi chính là câu trả lời nhờ chứa hàm lượng chất dinh dưỡng thiết yếu cao và các chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E, flavonoid, carotenoid. Theo một số nghiên cứu, thành phần flavonoid trong cải bó xôi có tác dụng phòng ngừa cảm lạnh thông thường ở người lớn.

TÁO

Táo chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng với cơ thể như vitamin A, B, C, kali, acid folic, … Trong đó, vitamin C có khả năng chống lại bệnh cúm hiệu quả. Táo có thể sử dụng để ăn trực tiếp hoặc ép nước uống,… đều rất tốt cho hệ miễn dịch.

THỰC PHẨM TĂNG SỨC ĐỀ KHÁNG XUNG QUANH TA 7

ỚT CHUÔNG ĐỎ

Ăn gì để tăng sức đề kháng đó chính là ớt chuông đỏ, vì loại thực phẩm này chứa lượng vitamin C rất dồi dào. Theo các nghiên cứu, lượng vitamin C trong ớt chuông đỏ cao gấp 2 lần trong các loại trái cây họ cam, quýt. Không chỉ vậy, ớt chuông đỏ giàu beta caroten có tác dụng tăng cường miễn dịch và tăng sức dẻo dai cho làn da.

TỎI

Không chỉ được dùng như một gia vị thông dụng trong chế biến món ăn, tỏi còn được sử dụng để ngăn ngừa cảm cúm, viêm đường hô hấp, giảm mỡ máu, hạ huyết áp,… Trong tỏi chứa nhiều iod và tinh dầu có tác dụng chống viêm, diệt khuẩn hiệu quả.

Ngoài ra, tỏi chứa hàm lượng cao vitamin A, D, B, C,… và các khoáng chất thiết yếu khác.

GỪNG

Tương tự tỏi, gừng vừa là một gia vị trong nấu ăn, vừa được sử dụng như một vị thuốc. Gừng có công dụng làm dịu họng, giảm viêm, buồn nôn và đau; làm chậm quá trình sản xuất cholesterol.

TRÀ XANH

Trà xanh là thực phẩm không thể không nhắc đến khi tìm hiểu về vấn đề ăn uống gì để tăng sức đề kháng. Trà xanh có chứa flavonoid làm giảm nguy cơ cảm lạnh thông thường. Theo các nghiên cứu, tiêu thụ những thực phẩm giàu flavonoid sẽ làm giảm nguy cơ bị nhiễm khuẩn hô hấp so với những người không sử dụng.

Tuy nhiên không nên sử dụng quá nhiều hoặc dùng vào buổi tối vì đối với cơ địa đặc biệt khó ngủ dễ gây nên tình trạng mất ngủ.

KHOAI LANG

Khoai lang là một thực phẩm tăng sức đề kháng có hàm lượng beta carotene cao. Beta carotene chính là tiền chất của vitamin A, giúp làn da khỏe mạnh, bảo vệ da khỏi các tổn thương từ tia cực tím.

THỰC PHẨM TĂNG SỨC ĐỀ KHÁNG XUNG QUANH TA 9

CÁ BÉO

Nên ăn gì để tăng sức đề kháng thì cá béo là lựa chọn không thể thiếu trong chế độ ăn hằng ngày. Các loại cá béo như cá ngừ, cá hồi, cá thu,… là nguồn cung cấp omega-3 dồi dào. Bổ sung omega-3 có thể làm giảm nguy cơ mắc viêm khớp dạng thấp.

THỊT BÒ

Hàm lượng protein và vitamin B6 trong thịt bò tương đối cao, 100g thịt bò có thể tạo ra 22g protein. Vì vậy, thịt bò là thực phẩm được lựa chọn khi tìm hiểu ăn gì tăng sức đề kháng cho trẻ và người lớn. Ngoài ra, thịt bò giàu kẽm và các khoáng chất thiết yếu khác, giúp tăng cường quá trình tổng hợp protein, tăng cường sức đề kháng.

MẬT ONG VÀ ĐÔNG TRÙNG HẠ THẢO

Sự kết hợp của mật ong và đông trùng hạ thảo là “cặp bài trùng” giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể tự nhiên một cách hiệu quả. Đông trùng hạ thảo có chứa rất nhiều các axit amin, protein,… tốt cho sức khỏe. Mật ong có tác dụng chống viêm, tăng cường quá trình trao đổi chất, đào thải độc tố, kháng khuẩn, khám viêm, tiêu diệt virus, vi khuẩn gây bệnh,…

Sự kết hợp của 2 thực phẩm này sẽ tạo ra bài thuốc tự nhiên vô cùng tốt, bổ trợ lẫn nhau, giúp tiêu diệt các vi khuẩn, virus gây bệnh, đồng thời giúp bồi bổ cơ thể, làm tăng cường sức đề kháng, bảo vệ hệ miễn dịch mạnh mẽ, chống lại bệnh tật.

NHỮNG LƯU Ý KHI BỔ SUNG THỰC PHẨM TĂNG SỨC ĐỀ KHÁNG

Không một loại hay nhóm thực phẩm nào là hoàn hảo, nên chúng ta phải ăn đa dạng các loại thực phẩm khác nhau. Một chế độ dinh dưỡng khoa học, cân đối phải có đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng đó là chất bột đường, chất béo, chất đạm, vitamin và khoáng chất. Trong đó:

NHÓM BỘT ĐƯỜNG (GLUCID)

  • Chiếm khoảng 50-60% nhu cầu năng lượng của cơ thể.
  • Sử dụng gạo không xay xát kỹ để bảo toàn các vitamin nhóm B và chất xơ. Kết hợp với khoai lang, khoai tây để đa dạng hóa chế độ ăn.

NHÓM CHẤT ĐẠM (PROTEIN)

THỰC PHẨM TĂNG SỨC ĐỀ KHÁNG XUNG QUANH TA 11
  • Chiếm khoảng 15-20% nhu cầu năng lượng.
  • Ưu tiên ăn phối hợp giữa đạm động vật (thịt, cá, trứng, sữa) và đạm thực vật (đậu, hạt).
  • Hạn chế ăn quá nhiều thịt đỏ để giảm nguy cơ các bệnh ung thư, tim mạch, và gout.

NHÓM CHẤT BÉO (LIPID)

  • Chiếm khoảng 20-30% nhu cầu năng lượng.
  • Hạn chế sử dụng mỡ động vật, ưu tiên chất béo chưa bão hòa như omega-3, omega-6, omega-9 có trong dầu oliu, dầu hướng dương.

NHÓM VITAMIN VÀ KHOÁNG CHẤT

  • Cần bổ sung từ rau xanh và quả chín.
  • Đa dạng hóa thực phẩm để đảm bảo cung cấp đủ vitamin và khoáng chất cần thiết cho sức khỏe.

Ngoài ra, cần bổ sung đầy đủ nước cho cơ thể, trung bình 1,5 – 2 lít/ngày. Cần hạn chế sử dụng thức ăn chế biến sẵn, nước ngọt có gas, bánh kẹo ngọt, nhiều đường… vì có thể làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì, rối loạn đường máu, tăng huyết áp, ung thư, đái tháo đường,…. Những thói quen xấu như thức khuya, bỏ bữa, lười vận động, … đều có tác động xấu đến sức đề kháng, làm suy yếu hệ miễn dịch. Do đó, chúng ta cũng nên tránh những thói quen xấu này.

Tóm lại, để duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh thì ngoài chế độ dinh dưỡng hợp lý, cân đối thì bạn cần luyện tập thể dục thường xuyên, tránh xa lo âu và căng thẳng, hạn chế sử dụng rượu bia cũng như chất kích thích, …

TÁC DỤNG CỦA CÂY DIỆP HẠ CHÂU VÀ NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG

TÁC DỤNG CỦA CÂY DIỆP HẠ CHÂU VÀ NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG 13

Theo quan điểm của Đông y, cây diệp hạ châu có vị ngọt đắng, tính bình, thuộc vào hai kinh là can và phế. Loại cây này được biết đến với các tác dụng như tiêu độc, làm sạch và cân bằng can lợi mật, kích thích sự lưu thông của huyết khí, và kích thích quá trình tiểu tiện. Ngoài ra, diệp hạ châu cũng được sử dụng trong điều trị các vấn đề như viêm họng, mụn nhọt, viêm da thần kinh, viêm ruột tiêu chảy và phù thũng.

TÁC DỤNG CỦA CÂY DIỆP HẠ CHÂU VÀ NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG 15

TỔNG QUAN VỀ CÂY DIỆP HẠ CHÂU

Diệp hạ châu, còn được biết đến với tên khoa học Phyllanthus urinaria, thuộc vào chi Phyllanthus (L.) và họ Phyllanthaceae (họ Diệp hạ châu). Loài cây này thường được tìm thấy nhiều ở các vùng nhiệt đới châu Á, bao gồm Việt Nam, Trung Quốc và các đảo ở Ấn Độ Dương.

Ngoài tên gọi chính là diệp hạ châu, cây này còn được gọi với một số tên khác như cây chó đẻ, chó đẻ răng cưa, diệp hạ châu đắng hoặc cây cau trời.

Cây diệp hạ châu thường cao khoảng 30cm, có nhiều cành nhỏ màu tím nhạt. Lá mọc so le, xếp thành hai dãy sít nhau giống như lá kép lông chim, có hình dạng thuôn bầu dục hoặc trái xoan ngược, dài từ 0.5 đến 1.5cm, đầu lá có thể nhọn hoặc hơi tù, mặt trên màu xanh sẫm và mặt dưới màu xanh nhạt, không cuống hoặc có cuống ngắn. Hoa trắng nở dưới lá, đơn tính, hoa đực và hoa cái mọc từ cùng một gốc. Quả nang hình cầu nằm gần mặt đất.

Thường thì hoa diệp hạ châu nở từ tháng 4 đến tháng 7, còn quả thì từ tháng 7 đến tháng 10, nhưng thảo dược này có thể thu hoạch quanh năm. Sau khi thu hoạch, cây được rửa sạch và chế biến thành từng khúc nhỏ.

Có thể sử dụng thảo dược ở dạng tươi hoặc khô tùy theo mục đích sử dụng. Dạng khô thường được bảo quản lâu hơn và khi phơi khô sẽ có màu nâu sậm. Người ta thường bảo quản thảo dược trong túi ni lông hoặc hộp nhựa có nắp đậy, ở nơi khô ráo, thoáng mát để tránh sâu bọ, mọt và côn trùng.

Bộ phận thường dùng để làm thuốc là toàn cây, bỏ rễ. Sau khi rửa sạch, cây diệp hạ châu có thể dùng tươi hoặc ở dạng phơi sấy khô.

TÁC DỤNG CỦA DIỆP HẠ CHÂU

Theo nghiên cứu, chiết xuất từ cây diệp hạ châu không chỉ bảo vệ tế bào gan mà còn có khả năng kháng khuẩn với các loại vi khuẩn như tụ cầu vàng, trực khuẩn mủ xanh, trực khuẩn coli và diệt nấm.

Trong y học cổ truyền, diệp hạ châu được cho là có vị hơi đắng, tính mát và có tác dụng sát trùng, tiêu viêm, tiêu độc, tán ứ, thông huyết mạch và lợi tiểu.

Theo kinh nghiệm dân gian, diệp hạ châu đã được sử dụng để điều trị nhiều tình trạng như viêm da cơ địa, lở ngứa, viêm họng, mụn nhọt, sản hầu ứ huyết đau bụng và tưa lưỡi ở trẻ em. Ngoài ra, dược liệu này còn được áp dụng trong điều trị bệnh sốt, rắn rết cắn.

Theo tài liệu từ Ấn Độ, diệp hạ châu còn được sử dụng như một lựa chọn thay thế cho cây chó đẻ P. niruri trong điều trị các vấn đề như khó tiêu, lỵ, phù cùng các bệnh lý đường niệu – sinh dục, bệnh lậu và hỗ trợ người bệnh đái tháo đường.

TÁC DỤNG CỦA CÂY DIỆP HẠ CHÂU VÀ NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG 17

CÁCH DÙNG, LIỀU DÙNG CÂY DIỆP HẠ CHÂU

Theo Dược điển Việt Nam V, tập 2, diệp hạ châu được khuyến cáo sử dụng như sau:

  • Liều dùng hàng ngày từ 8g đến 16g, đun sắc uống.
  • Dùng ngoài: lấy cây tươi giã nát, đắp lên vết thương hoặc loét do côn trùng cắn.
  • Liều dùng và cách sử dụng có thể thay đổi tùy theo loại bệnh và mức độ triệu chứng, cần điều chỉnh phù hợp với từng trường hợp cụ thể.

CÁC BÀI THUỐC TỪ CÂY DIỆP HẠ CHÂU

TIÊU ĐỘC

Bài 1: Diệp hạ châu 1 nắm, giã hoặc nghiền nát với ít muối, ép thành nước uống, bã đắp vào chỗ đau. Bài thuốc có tác dụng trong trị nhọt độc sưng đau.

Bài 2: Diệp hạ châu và lá thồm lồm liều lượng bằng nhau; đinh hương 1 nắm. Tất cả đem giã nát, đắp vào chỗ đau. Thuốc để điều trị lở loét không liền miệng

THANH CAN LỢI MẬT

Bài 1: Diệp hạ châu 24g, chi tử 8g, nhân trần 12g, hạ khô thảo 12g và sài hồ 12g. Sắc thuốc uống trong ngày và uống liên tục 3 tháng. Thuốc có tác dụng điều trị viêm gan virus B.

Bài 2 :Diệp hạ châu 30g, chi tử 12g và mã đề thảo 20g. Sắc thuốc uống trong ngày. Thuốc dùng để chữa viêm gan vàng da, viêm ruột tiêu chảy.

Bài 3: Diệp hạ châu 16g, vỏ bưởi khô 5g, bồ bồ 16g, hậu phác 8g; thổ phục linh, tích huyết thảo, chi tử, rễ đinh lăng mỗi vị 12g và vỏ cây đại 8g. Sắc thuốc uống trong ngày. Thuốc dùng để chữa viêm gan virus.

THÔNG HUYẾT, HOẠT HUYẾT

Bài 1: Lá diệp hạ châu và mần tưới mỗi thứ 1 nắm, có thể dùng thêm bột đại hoàng 8g. Tất cả đem giã nhỏ, thêm đồng tiện, vắt lấy nước uống; bã đắp vết thương. Bài thuốc có tác dụng tốt với vết thương ứ máu.

Bài 2: Lá diệp hạ châu 1 nắm, giã nhỏ, thêm ít vôi tôi và đắp lên miệng vết thương khi bị thương hay chảy máu.

CHỮA SỐT RÉT

Bài 1: Lá diệp hạ châu 8g, ô mai 4g, thường sơn 12g, dây gân 10g, dây cóc 4g, dạ giao đằng 10g, thảo quả 10g, lá mãng cầu tươi và binh lang 4g. Sắc thuốc uống trong ngày trước khi lên cơn sốt rét 2 giờ. Tác dụng của bài thuốc để chữa sốt rét.

Bài 2: Diệp hạ châu 12g và cam thảo đất 12g. Sắc thuốc uống hàng ngày. Thuốc có tác dụng chữa suy tế bào gan gan, sốt rét và nhiễm độc nổi mẩn mụn do nhiệt.

Bài 3: Diệp hạ châu 10g, cỏ nhọ nồi 20g và xuyên tâm liên 10g. Các vị tán thành bột. Mỗi ngày chia uống thành 3 lần, mỗi lần 4 – 5g. Tác dụng trong điều trị sốt rét.

NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Lưu ý khi sử dụng diệp hạ châu trong điều trị?

Diệp hạ châu có thể gây khó chịu cho dạ dày hoặc tiêu chảy.

Không nên dùng dược liệu diệp hạ châu đối với phụ nữ có thai và trẻ em dưới 2 tuổi.

Dược liệu này có thể tương tác với một số thuốc, thực phẩm chức năng hay dược liệu khác mà bạn đang sử dụng.

2. Cây diệp hạ châu có độc không?

Diệp hạ châu có chứa một số chất có thể gây độc nếu sử dụng quá liều. Do đó, cần sử dụng diệp hạ châu với liều lượng vừa phải và theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc thầy thuốc.

3. Mua cây diệp hạ châu ở đâu?

Cây diệp hạ châu có thể mua tại các cửa hàng thuốc Đông y hoặc tìm thấy ở nhiều nơi hoang dã.

4. Giá cây diệp hạ châu bao nhiêu?

Giá cây diệp hạ châu dao động tùy thuộc vào chất lượng và nơi bán. Trung bình, giá diệp hạ châu khô khoảng 50.000 – 100.000 đồng/kg.

KẾT LUẬN

Mặc dù là một loại cây mọc hoang, nhưng diệp hạ châu chứa rất nhiều hoạt chất có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, những thông tin về công dụng điều trị bệnh và các bài thuốc chỉ mang tính tham khảo. Khi gặp phải các triệu chứng không bình thường, quan trọng là người bệnh nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị bệnh. Đồng thời, họ cũng nên thảo luận với bác sĩ về việc sử dụng các bài thuốc từ diệp hạ châu để tránh tối đa các tác dụng phụ không mong muốn từ loại dược liệu này.