Trong những năm gần đây, có xu hướng tăng về số lượng người mắc bệnh đau dạ dày. Tình trạng này ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vậy, biểu hiện đau dạ dày phổ biến nhất là gì? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp câu hỏi này.
ĐAU DẠ DÀY LÀ GÌ?
Đau dạ dày có thể là do tổn thương của dạ dày do nhiều nguyên nhân khác nhau, hoặc chỉ là biểu hiện của các rối loạn vận động và tăng tiết acid dịch vị mà không gây tổn thương. Các triệu chứng thường bao gồm cảm giác đau âm ỉ đến dữ dội, nóng rát, tức ở vùng thượng vị. Thường thì những triệu chứng này chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đặc biệt là khi cơn đau kéo dài và dữ dội, có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm.
NGUYÊN NHÂN GÂY RA TÌNH TRẠNG ĐAU DẠ DÀY
Có nhiều nguyên nhân gây ra đau dạ dày, nhưng không phải ai cũng biết những nguyên nhân này để điều trị hiệu quả. Việc xác định nguyên nhân là rất quan trọng để phác đồ điều trị hiệu quả hơn. Dưới đây là các yếu tố nguy cơ có thể gây ra triệu chứng khó chịu này:
- Vi khuẩn HP: Khoảng 75% các trường hợp đau dạ dày khi xét nghiệm thường cho kết quả HP dương tính. Vi khuẩn HP sau khi trú ngụ trong dạ dày có thể tạo ra các vết viêm loét, gây tổn thương niêm mạc dạ dày.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh: Thói quen bỏ bữa, ăn uống không đúng giờ, ưa chuộng đồ cay nóng, chua, và thiếu vệ sinh an toàn thực phẩm cũng có thể gây ra rối loạn tiêu hóa và tổn thương dạ dày.
- Thói quen hút thuốc lá và tiếp xúc với khói thuốc lá: Thuốc lá chứa nhiều chất độc hại có thể kích thích tăng tiết pepsin và acid dịch vị dạ dày, gây tổn thương niêm mạc dạ dày.
- Thường xuyên sử dụng rượu bia, đồ uống có cồn và các chất kích thích: Rượu bia thường chứa các chất gây hại cho niêm mạc dạ dày, gây ra các vết loét và tổn thương niêm mạc dạ dày.
- Áp lực, căng thẳng quá mức: Căng thẳng và áp lực tinh thần có thể kích thích dạ dày co bóp, tăng nhu động ruột, làm cho các vấn đề về dạ dày trở nên nghiêm trọng hơn.
CÁC TRIỆU CHỨNG DẠ DÀY THƯỜNG GẶP
ĐAU Ở VỊ TRÍ TRÊN RỐN (THƯỢNG VỊ)
Đau dạ dày và tá tràng thường đi kèm với các triệu chứng đặc trưng như cảm giác đau âm ỉ, nóng rát và tức ở vùng bụng. Vị trí đau thường tập trung ở giữa vùng bụng và ngực, đôi khi lan ra sau lưng.
Các cơn đau vùng thượng vị thường xuất hiện cấp tính, theo chu kỳ khoảng 1-2 tuần trong giai đoạn đầu của bệnh. Nếu tình trạng này kéo dài, bệnh nhân sẽ chịu đựng đau triền miên.
Để phân biệt đau thượng vị do đau dạ dày hoặc các nguyên nhân khác, có thể nhận biết qua các đặc điểm sau:
- Đau vùng thượng vị do đau dạ dày thường xuất hiện theo chu kỳ, thường sau khi ăn quá no hoặc để bụng quá đói.
- Đối với bệnh nhân mắc ung thư dạ dày, các cơn đau thường kéo dài triền miên, không có chu kỳ.
- Trường hợp bị viêm loét dạ dày tá tràng có thể gây ra cảm giác đau theo chu kỳ, khó phân biệt với đau dạ dày.
- Bệnh nhân mắc viêm loét dạ dày thường cảm thấy đau nặng khi thức ăn vào cơ thể nhưng không bị đau khi đói.
- Đối với những người mắc viêm loét tá tràng, các cơn đau thường xuất hiện khi đói và giảm dần khi ăn.
Những triệu chứng này thường khó để phân biệt với các vấn đề tiêu hóa khác, vì vậy cần kết hợp thăm khám và xét nghiệm để đưa ra chẩn đoán chính xác.
ĐẦY BỤNG KHÓ TIÊU
Sự tổn thương dạ dày gây ra khó khăn trong quá trình tiêu hóa thức ăn. Sau mỗi bữa ăn, việc tiêu hóa chậm dẫn đến cảm giác đầy bụng, chướng hơi, và cảm giác bí bách.
Ợ HƠI, Ợ CHUA, Ợ NÓNG
Triệu chứng quan trọng trong việc chẩn đoán bệnh đau dạ dày là sự rối loạn trong hoạt động tiêu hóa, khiến thức ăn không được tiêu hóa kịp thời và bị lên men. Điều này dẫn đến các triệu chứng như ợ hơi, ợ chua và ợ nóng kèm theo đau vùng thượng vị. Người bệnh cảm nhận vị đắng, chua của thức ăn bị đẩy lên đến họng, sau đó có thể gặp cảm giác đau vùng ức mũi hoặc sau xương ức.
CẢM GIÁC BỊ BUỒN NÔN
Triệu chứng này không chỉ thấy ở bệnh nhân đau dạ dày mà còn là dấu hiệu của nhiều bệnh khác như viêm dạ dày, xuất huyết dạ dày, và viêm loét dạ dày tá tràng. Nôn nhiều và buồn nôn có thể ảnh hưởng đến khẩu vị, sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Nôn kèm theo thức ăn và dịch vị dạ dày có thể gây tổn thương cho niêm mạc thực quản, gây viêm họng và rách niêm mạc thực quản, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Đồng thời, việc nôn nhiều cũng gây mất nước và mất điện giải, khiến tình trạng trở nên trầm trọng hơn. Cần phải truyền dịch và bổ sung điện giải kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng như hạ huyết áp, trụy tim mạch và các vấn đề liên quan.
ĂN UỐNG KÉM, CÓ DẤU HIỆU CHÁN ĂN
Khi mắc bệnh đau dạ dày, người bệnh thường thể hiện dấu hiệu chán ăn và ăn uống kém do thức ăn không được tiêu hóa tốt hoặc do các triệu chứng bệnh gây ra. Họ cũng có thể gặp các triệu chứng như đau và cảm giác bỏng rát ở vùng thượng vị lan ra xương ức, cùng với cảm giác buồn nôn.
CHẢY MÁU TIÊU HÓA
Chảy máu tiêu hóa xảy ra khi máu từ các mạch máu chảy vào ống tiêu hóa, là một biểu hiện đau dạ dày rất nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng người bệnh trong thời gian ngắn. Việc phát hiện và đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất là cực kỳ quan trọng. Các biểu hiện thường thấy khi bị xuất huyết tiêu hóa là nôn ra máu tươi hoặc đen kèm theo thức ăn, và đi ngoài phân lẫn máu đỏ tươi hoặc đen. Mất máu nhiều có thể dẫn đến các triệu chứng như choáng váng, hoa mắt, và tụt huyết áp.
Chảy máu tiêu hóa thường được phân thành hai loại chính: xuất huyết tiêu hóa trên và xuất huyết tiêu hóa dưới. Nguyên nhân gây xuất huyết tiêu hóa trên bao gồm các vấn đề như loét dạ dày tá tràng và giãn tĩnh mạch thực quản do xơ gan. Còn nguyên nhân gây xuất huyết tiêu hóa dưới bao gồm trĩ, viêm ruột và một số bệnh về ruột khác.
KẾT LUẬN
Trên thực tế, việc nhận biết dấu hiệu đau dạ dày điển hình là vô cùng quan trọng để có thể phát hiện và điều trị các vấn đề về dạ dày một cách kịp thời và hiệu quả. Việc hiểu biết về các dấu hiệu này và sự nhận biết chính xác có thể giúp người bệnh nắm bắt tình trạng sức khỏe của mình và tìm kiếm sự can thiệp y tế kịp thời. Tuy nhiên, việc đưa ra chẩn đoán chính xác vẫn cần phải dựa vào sự thăm khám và xét nghiệm bởi các chuyên gia y tế.
NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
1. Cách chẩn đoán đau dạ dày?
- Khám lâm sàng.
- Nội soi dạ dày.
- Xét nghiệm máu, xét nghiệm phân.
2. Một số biện pháp khắc phục đau dạ dày tại nhà?
- Uống nhiều nước ấm.
- Ăn các thực phẩm tốt cho dạ dày như: sữa chua, chuối, khoai lang,…
- Uống trà gừng, trà hoa cúc.
- Sử dụng các bài thuốc dân gian như: lá mơ lông, nghệ,…
3. Chế độ ăn uống hợp lý cho người đau dạ dày?
- Ăn đúng giờ, chia nhỏ bữa ăn.
- Ăn thức ăn mềm, dễ tiêu hóa.
- Hạn chế đồ cay nóng, chua, nhiều dầu mỡ.
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây.
- Uống nhiều nước ấm.
