CỦ MÀI LÀ CỦ GÌ? CÔNG DỤNG CỦA CỦ MÀI

CỦ MÀI LÀ CỦ GÌ? CÔNG DỤNG CỦA CỦ MÀI 1

Củ mài là một loại cây dại thường mọc ở vùng rừng núi phía Bắc của Việt Nam. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về củ mài là gì và công dụng của nó. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin để giải đáp những thắc mắc đó.

CỦ MÀI LÀ CỦ GÌ? CÔNG DỤNG CỦA CỦ MÀI 3

TỔNG QUAN VỀ CỦ MÀI

CỦ MÀI LÀ CỦ GÌ?

Củ mài là một loại thực vật hoang dại thường mọc ở vùng rừng núi phía Bắc của Việt Nam. Nó thuộc họ thân leo, với thân cây nhẵn hơi góc cạnh, có màu đỏ hồng. Lá cây hình tim, mọc so le và thường có một cục nhỏ ở góc lá được gọi là dái mài.

Cây củ mài có hoa màu vàng, khúc khuỷu mọc thành từng cụm đơn tính. Thường mỗi cây sẽ cho một hoặc hai củ. Củ mài hình trụ dài và thường ăn sâu xuống đất, có thể dài tới hàng mét. Vỏ của củ có màu nâu xám, trong thịt màu trắng mềm.

Thường thì củ mài được thu hoạch vào mùa hè khi lá cây đã lụi hết. Sau khi thu hoạch, người dùng thường rửa sạch và chế biến theo ý muốn của mình. Rễ củ là bộ phận có thể sử dụng được của cây mài.

CỦ MÀI LÀ CỦ GÌ? CÔNG DỤNG CỦA CỦ MÀI 5

THÀNH PHẦN HÓA HỌC CÓ TRONG CỦ MÀI

Củ mài chủ yếu chứa tinh bột nhưng cũng bao gồm mucin, một loại protein nhớt, allantoin, cholin, các axit amin như arginin và men maltase.

Về mặt dinh dưỡng, củ mài có 63,25% tinh bột, 0,45% chất béo, và 6,75% chất đạm, là một nguồn dự trữ quý có giá trị dinh dưỡng cao, chỉ đứng sau gạo và ngô.

Theo tài liệu từ Trung Quốc, củ mài còn chứa khoảng 16% tinh bột, mucin, cholin, 16 axit amin, các men oxy hóa, và vitamin C; trong mucin cũng chứa acid phytic.

Ngoài ra, củ mài cũng chứa nhiều loại nguyên tố vi lượng, nhưng hàm lượng này có thể biến đổi tùy thuộc vào điều kiện môi trường nơi cây mọc. Cuối cùng, củ mài còn chứa d-abscicin và dopamin.

CÔNG DỤNG CỦA CỦ MÀI

THEO Y HỌC CỔ TRUYỀN

Theo y học cổ truyền, hoài sơn được xem là vị thuốc có tính bình, vị ngọt, quy vào các kinh tỳ, vị, phế, thận. Nhờ các tính chất này, hoài sơn được coi là vị thuốc có tác dụng dưỡng vị, sinh tân, bổ tỳ, bổ thận, ích phế, chỉ khát.

Nó được coi là một trong những vị thuốc bổ, trị ăn uống khó tiêu, tiêu chảy kéo dài, di tinh, di niệu, phế hư ho hư, bệnh tiểu đường, bạch đới, và chữa tỳ vị hư nhược.

Về tính năng và chủ trị, vị thuốc này được sử dụng để dưỡng vị, chỉ tả, dưỡng vị, ích phế, sáp tinh, và bổ thận. Chủ trị bao gồm trị phế hư, ho hen suyễn, di tinh, phế hư, tiêu khát, và đới hạ.

Trong y học phương Đông, hoài sơn được coi là vị thuốc bổ, có tính thu sáp, được sử dụng trong viêm ruột kinh niên, đi tiểu đêm, di tinh, mồ hôi trộm, tiểu đường, và ăn uống khó tiêu.

CỦ MÀI LÀ CỦ GÌ? CÔNG DỤNG CỦA CỦ MÀI 7

THEO Y HỌC HIỆN ĐẠI

Trong y học hiện đại, hoài sơn được coi là một chất bổ. Trong thành phần của nó, có chất mucin, có khả năng tan trong nước dưới điều kiện nhiệt độ và acid loãng, và mucin sẽ phân giải thành protid và hydrat carbon. Những chất này được cho là có tính bổ đối với cơ thể.

Ngoài ra, men tìm thấy trong hoài sơn cũng có khả năng phân hủy đường rất cao. Dưới điều kiện nhiệt độ 45 – 55°C và acid loãng, men này có thể phân giải đường để tiêu hóa 5 lần trọng lượng đường chỉ sau 3 giờ.

CÁC BÀI THUỐC TỪ CỦ MÀI

CHỮA BỆNH TIỂU ĐƯỜNG

Phối hợp các thành phần như sau: Hoài sơn 180g, Liên tử 90g, Phục linh 40g, Ngũ vị tử 350g, Thỏ ty tử 300g. Sau khi nghiền thành bột mịn, trộn với rượu và hòa tan với nước làm thành viên bằng hạt đậu xanh. Mỗi lần uống 50 viên với nước cơm.

CHỮA CHÓNG MẶT, ĐAU ĐẦU, ĐAU TOÀN THÂN, CHÂN TAY LẠNH, ĂN UỐNG KÉM.

Phối hợp các loại thuốc với liều lượng như sau: Hoài sơn 60g, Nhục thung dung 120g, Ngũ vị tử 180g, Thỏ ty tử 90g, Thần phục 30g, Xích thạch chỉ 30g, Đỗ trọng (sao) 90g. Sau khi chuẩn bị xong các loại thuốc, nghiền thành bột và trộn với hồ làm viên bằng hạt đậu đen. Mỗi lần uống khoảng từ 20 – 30 viên.

CỦ MÀI LÀ CỦ GÌ? CÔNG DỤNG CỦA CỦ MÀI 9

PHÌ NHI HOÀN (THUỐC KIỆN TỲ TIÊU THỰC, DÙNG CHO TRẺ EM GẦY YẾU)

Phối hợp các vị thuốc với liều lượng như sau: Hoài sơn (sao) 60g, Bạch biển đậu (sao) 45g, Sơn tra 45g, Phục linh 45g, Mạch nha 45g, Đương quy 45g, Thần khúc 45g, Sử quân tử 40g, Bạch truật (sao) 30g, Trần bì 30g, Hoàng liên 20g, Cam thảo 20g. Sau khi chuẩn bị xong các thành phần, tiến hành nghiền thành bột mịn, sau đó trộn với mật làm thành viên bằng hạt đậu. Mỗi lần uống khoảng 3g, mỗi ngày uống từ 2 – 3 lần.

CHỮA SUY DINH DƯỠNG TRẺ EM CÓ KÈM THEO TIÊU CHẢY

Phối hợp các thành phần sau: Hoài sơn 100g, Ý dĩ 100g, Vỏ Quýt 25g, Bạch truật 50g, Mạch nha 100g, Phòng đảng sâm hoặc Bố chính sâm 50g, Hạt Cau 25g. Tất cả các dược liệu được sấy khô, sau đó nghiền thành bột mịn, trộn đều. Dùng hàng ngày từ 16 – 20g bột.

CHỮA TỲ VỊ HƯ NHƯỢC, TIỂU NHIỀU, ĂN ÍT, TIÊU CHẢY LÂU KHÔNG KHỎI

Có thể phối hợp các loại thuốc bao gồm Hoài sơn, Bạch truật (sao), Đảng sâm, mỗi loại 10g để sắc nước uống, hoặc có thể sử dụng Hoài sơn nấu chung với gạo để ăn vào mỗi buổi sáng.

CHỮA DI MỘNG TINH

Thành phần bao gồm Hoài sơn và quả Chốc xôi (sao vàng) sau khi nghiền nhuyễn và sắc uống nước.

CỦ MÀI LÀ CỦ GÌ? CÔNG DỤNG CỦA CỦ MÀI 11

CHỮA BỆNH DƯƠNG ÙY, LƯNG ĐAU

Phối hợp các thành phần với tỉ lệ sau: Hoài sơn 10 phần, Độc hoạt 8 phần, Đỗ trọng 12 phần, Ngưu tất 12 phần, Quế tâm 8 phần, Ba kích 12 phần, Phòng phong 6 phần, Cẩu tích 8 phần, Ngũ gia bì 10 phần, Sơn thù du 10 phần. Tất cả các thành phần đều được nghiền thành bột mịn, sau đó trộn đều. Dùng khi đói, mỗi lần khoảng 10g, hàng ngày.

LƯU Ý DÙNG CỦ MÀI

Tránh sử dụng củ mài cho những người có thân nhiệt thấp. Một số thành phần trong củ mài có thể tương tác với thuốc sử dụng trong liệu pháp thay thế hormone hoặc thuốc tránh thai. Đối với một số đối tượng nhất định, nên tránh sử dụng củ mài, bao gồm: phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, phụ nữ mắc các bệnh liên quan đến hormone. Ăn quá nhiều củ mài có thể gây ra các hiện tượng như buồn nôn, tiêu chảy. Ngoài ra, có thể xuất hiện một số phản ứng sau khi ăn củ mài như phát ban. Vì vậy, cần thận trọng khi tiêu thụ loại thực phẩm này.

KẾT LUẬN

Hi vọng thông tin trong bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về thành phần và công dụng của củ mài. Từ đó, bạn có thể áp dụng những cách chế biến phù hợp và hiệu quả cho sức khỏe của bản thân và gia đình.

NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Thành phần dinh dưỡng của củ mài?

Củ mài chứa nhiều protein, vitamin, khoáng chất và các hợp chất có hoạt tính sinh học.

2. Lưu ý khi sử dụng củ mài?

  • Nên chọn mua củ mài có nguồn gốc rõ ràng.
  • Không nên dùng củ mài đã bị hư hỏng.
  • Nên chế biến củ mài chín kỹ trước khi ăn.

3. Cách sử dụng củ mài?

Củ mài có thể được sử dụng để chế biến thành nhiều món ăn như: nấu canh, hầm, xào, luộc, làm chè,…

ĐỐT SỐNG CỔ BỊ LỒI CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?

ĐỐT SỐNG CỔ BỊ LỒI CÓ NGUY HIỂM KHÔNG? 13

Cột sống là một hệ thống xương đốt sống xếp chồng lên nhau, với các đĩa đệm nằm giữa mỗi đốt sống. Những đĩa đệm này có hình dạng tròn, chức năng giảm xóc cho xương đốt sống và giúp cột sống linh hoạt. Tuy nhiên, qua thời gian, các đĩa đệm có thể bị thoái hóa và gây ra nhiều rắc rối trong việc vận động.

ĐỐT SỐNG CỔ BỊ LỒI CÓ NGUY HIỂM KHÔNG? 15

XƯƠNG ĐỐT SỐNG CỔ BỊ LỒI LÀ GÌ?

Đốt sống cổ lồi là một tình trạng khi đĩa đệm trong cột sống cổ bị phồng lên và tràn ra khỏi vị trí bình thường của nó. Điều này gây ra áp lực lớn lên các dây thần kinh xung quanh, dẫn đến các triệu chứng như đau cổ, đau vai, và đau nhức. Các bệnh nhân thường cảm nhận cảm giác nhói ở cổ hoặc vai, và có thể gặp ngứa và tê ở các ngón tay.

Tình trạng lồi đĩa đệm thường phát sinh ở những người trong độ tuổi từ 30 đến 50, thường do chấn thương cột sống cổ. Mức độ nghiêm trọng của triệu chứng thường phụ thuộc vào mức độ phồng của đĩa đệm và thường trở nên xấu đi khi hoạt động và cải thiện khi nghỉ ngơi.

NGUYÊN NHÂN ĐỐT SỐNG CỔ BỊ LỒI

Lồi đĩa đệm cổ là hiện tượng mà đĩa đệm ở giữa các đốt sống bị phồng lên và tràn ra khỏi vị trí bình thường. Nguyên nhân chính của tình trạng này thường liên quan đến quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, đặc biệt là ở khu vực cột sống cổ khiến cho đĩa đệm trở nên mỏng và ít đàn hồi hơn. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra lồi đĩa đệm cổ:

  • Thoái hóa cột sống cổ: Quá trình mài mòn tự nhiên của đĩa đệm khiến chúng trở nên mỏng và ít đàn hồi. Điều này thường bắt đầu từ khoảng tuổi 30 và kéo dài khiến gần 9 người trong 10 trên 60 tuổi trở lên bị thoái hóa đốt sống cổ.
  • Thoát vị đĩa đệm cổ: Quá trình lão hóa có thể gây rách và xẹp đi đĩa đệm, tạo áp lực lớn lên các mô xung quanh và dây thần kinh cột sống, gây ra đau nhức và tê.
  • Tư thế không đúng: Thói quen ngồi, đứng, hoặc nâng đồ vật nặng không đúng cũng có thể tạo áp lực lớn lên cột sống, góp phần vào quá trình hao mòn đĩa đệm.
  • Dị tật bẩm sinh: Nếu có tiền sử gia đình về lồi đĩa đệm, nguy cơ di truyền cũng tăng lên.
  • Chấn thương và té ngã: Các chấn thương cột sống cổ, đặc biệt là sau tai nạn hoặc té ngã, có thể làm tăng nguy cơ lồi đĩa đệm.
  • Các yếu tố khác: Hút thuốc lá, ít vận động, thừa cân cũng là yếu tố gia tăng áp lực giữa các đốt sống, góp phần vào quá trình lão hóa của đĩa đệm cổ.

PHÌNH LỒI ĐĨA ĐỆM CỘT SỐNG CỔ CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?

Các trường hợp phình lồi đĩa đệm ở cột sống cổ có thể mang lại những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến những vấn đề nguy hiểm như liệt nửa người, liệt tứ chi, tái phát nhiễm trùng ngực và vết loét tì đè. Ngoài ra, một số bệnh nhân còn phải đối mặt với đau mạn tính và rối loạn chức năng thần kinh nghiêm trọng. Trong những trường hợp lồi đĩa đệm gây áp lực lên tủy sống hoặc rễ thần kinh, tổn thương có thể là vĩnh viễn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. 

CÁCH PHÒNG NGỪA LỒI ĐĨA ĐỆM CỘT SỐNG CỔ

Đối với những người ở độ tuổi trung niên trở lên, việc xây dựng một lối sống lành mạnh để phòng ngừa bệnh lồi đốt sống cổ là rất quan trọng. Bệnh lồi đốt sống cổ thường là một dấu hiệu ban đầu của thoát vị đĩa đệm, một quá trình tự nhiên của cơ thể. Tuy nhiên, khi kết hợp với nhiều bệnh khớp khác, quá trình này có thể diễn ra nhanh hơn và gây ra nhiều đau đớn cho người bệnh.

Để phòng ngừa bệnh lồi đốt sống cổ, mỗi người nên tuân thủ các lời khuyên sau:

  • Thiết lập và duy trì thói quen ăn uống, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý.
  • Nếu thừa cân, bạn nên giảm cân và duy trì cân nặng ở mức vừa phải.
  • Thường xuyên vận động giúp đưa dưỡng chất đến cho các khớp tốt hơn, giúp cột sống vững chắc và linh hoạt. Một số môn thể thao tốt cho sức khỏe của đĩa đệm là bơi lội, yoga và đi bộ.
  • Tư thế bê vác vật nặng cần đúng: thẳng lưng, đưa vật gần sát người rồi mới bê lên.
  • Nếu làm việc trong tư thế ngồi lâu, hãy thỉnh thoảng đứng lên và xoay người.

CÁCH ĐIỀU TRỊ PHÌNH LỒI ĐĨA ĐỆM CỘT SỐNG CỔ

Các phương pháp điều trị cho phình đĩa đệm đốt sống cổ khi ở mức độ nhẹ bao gồm sử dụng thuốc và thực hiện các bài tập vật lý trị liệu. Thuốc chống viêm không steroid và thuốc giảm đau dây thần kinh thường được kê đơn để giảm đau và giảm áp lực tại khu vực đĩa đệm bị phình lên.

Các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp kéo giãn và tăng cường cơ bắp cổ. Tuy nhiên, trong trường hợp triệu chứng nặng, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật. Các phương pháp phẫu thuật có thể bao gồm cắt bỏ đĩa đệm, nucleotomy, cắt đốt sống, hợp nhất cột sống và thay thế đĩa đệm.

Để giảm đau và tăng cường sức khỏe, việc sử dụng chườm nóng và lạnh cũng là một phương pháp khác có thể được áp dụng. Tuy nhiên, để phòng ngừa và giảm nguy cơ chấn thương tại đốt sống cổ, mỗi người nên xây dựng lối sống lành mạnh. Điều này bao gồm tư thế làm việc khoa học, duy trì thói quen ăn uống, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, tập thể dục thường xuyên và bê vác vật nặng một cách đúng cách.

Tóm lại, lồi đĩa đệm ở cột sống cổ là một bệnh lý phổ biến liên quan đến hệ thống xương khớp của cột sống. Bệnh này xảy ra khi bao xơ đĩa đệm bị rách, khiến các nhân nhầy thoát khỏi vị trí ban đầu nhưng không thoát hoàn toàn. Đây là giai đoạn sớm của thoát vị đĩa đệm và có khả năng gây ra những biến chứng nghiêm trọng như tàn phế, bại liệt, hoặc mất hoàn toàn khả năng vận động. Vì vậy, nếu bạn có những triệu chứng bất thường như đau nhức vùng cột sống cổ, nên điều trị ngay tại cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời để tránh những biến chứng đáng sợ.