Gà hầm sâm đương quy: món ngon bổ dưỡng giúp hoạt huyết và giải uất 

Gà hầm sâm đương quy: món ngon bổ dưỡng giúp hoạt huyết và giải uất  1

Ngoài việc dùng thuốc, sử dụng thực phẩm chế biến từ các thành phần có lợi cho gan cũng là một liệu pháp được mọi người ưa chuộng. Trong đó gà hầm đương quy là một món ăn truyền thống trong y học cổ truyền với các thành phần rất có lợi cho người bị can uất.

Gà hầm sâm đương quy: món ngon bổ dưỡng giúp hoạt huyết và giải uất  3

Đương quy là một trong những loại dược liệu Đông y rất phổ biến, thường được sử dụng để bổ huyết và kích thích sự tuần hoàn máu. Khi cầm nắm đương quy, nên tránh đưa gần mũi để ngửi, mà chỉ nên để ở xa và cảm nhận mùi từ khoảng xa, vì nó có mùi rất nồng. Nhưng thuốc có mùi càng nồng thì dược tính và tác dụng của nó càng mạnh mẽ, và hiệu quả cũng được đánh giá càng cao.

Đương quy thường được sử dụng trong Đông y để sơ can và bổ huyết, tập trung vào việc tăng cường mộc khí, còn được biết đến là can khí. Tác dụng chính của đương quy là thúc đẩy luồng khí mạnh mẽ nhưng vẫn duy trì sự hài hòa và liên tục. Khi cắn, bạn sẽ nhận thấy rằng đương quy chứa dầu, không bị khô, điều này chứng tỏ tác dụng bổ máu của nó. Mùi của đương quy khá đậm, lực khí nhanh, vì vậy có khả năng kích thích sự hoạt huyết. Do đó, đương quy thường được sử dụng trong các phương pháp điều trị tăng cường hoạt huyết và bổ huyết. 

Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức có thể dẫn đến hao tổn khí huyết, nên cần phải được sử dụng một cách cân nhắc và kiểm soát. Điều này là để nhấn mạnh rằng không phải lúc nào muốn bổ máu cũng nên sử dụng đương quy mà cần được thảo luận và hướng dẫn từ chuyên gia y tế.

Gà hầm sâm đương quy: món ngon bổ dưỡng giúp hoạt huyết và giải uất  5

Công dụng chính của đương quy vẫn tập trung vào việc sơ can và thúc đẩy can khí. Thực tế, tác dụng hoạt huyết của đương quy phần lớn xuất phát từ khả năng của nó trong việc kích thích sự lưu thông của can khí lên trên. Phụ nữ thường trải qua tình trạng thiếu máu trong quá trình mang thai, sinh con, hoặc trong kỳ kinh nguyệt. Đồng thời, họ cũng dễ gặp tình trạng can uất. Do đó, đương quy có tác dụng quan trọng đối với phụ nữ, không chỉ để sơ can và giải uất mà còn để kích thích hoạt huyết và bổ máu, hiệu quả đặc biệt cao.

Công thức làm món này khá đơn giản, tương tự như cách hầm gà bình thường, chỉ khác là có thêm đương quy. Lưu ý rằng không nên thêm quá ba lát đương quy, nếu lát to chỉ cần một hoặc hai lát là đủ. Việc sử dụng quá nhiều đương quy có thể dẫn đến hao tổn khí huyết. Ngoài ra, khi mua nguyên liệu, cần chú ý chọn đương quy dùng để làm thuốc, chứ không phải đương quy ngọt.

Việc chọn gà đen sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn cho món ăn. Gà đen có tính bình, tức là không nóng không lạnh, có vị ngọt, vì vậy nó mang lại công dụng dưỡng âm, giải nhiệt, bổ gan, dưỡng thận, kiện tỳ và tránh tiêu chảy. Đặc biệt, nó rất phù hợp với phụ nữ mang thai hoặc những người có cơ thể suy nhược, thiếu máu, chức năng gan không ổn định, thận suy giảm, khí cơ ứ đọng, và tỳ vị bất hòa. Khi chuẩn bị món ăn này, tốt nhất là đập dập xương gà trước khi nấu. Không nên sử dụng nồi áp suất mà thay vào đó nên chọn nồi đất ninh với lửa nhỏ để đạt hiệu quả tốt nhất.

Cuối cùng, tôi muốn nhắc nhở mọi người rằng thuốc được thiết kế để chữa trị bệnh. Nếu bạn không có bất kỳ triệu chứng nào, không cần phải kết hợp thức ăn với thuốc và sử dụng chúng trong thời gian dài. “Hoàng đế nội kinh” đã viết rằng việc sử dụng thuốc lâu ngày có thể không tốt cho tuổi thọ. Vì vậy, mọi người cần nhận thức rằng “thuốc chữa bệnh” nên được sử dụng chỉ khi có các triệu chứng cụ thể để giúp cân bằng cơ thể. Nếu triệu chứng bệnh đã không còn, việc sử dụng thuốc cũng có thể không cần thiết nữa.

Những điều cần ghi nhớ:

  • Đương quy thường được sử dụng chủ yếu để sơ can và thúc đẩy can khí.
  • Lưu ý rằng khi nấu, không nên thêm quá ba lát đương quy. Nếu đương quy lớn, chỉ cần sử dụng một hoặc hai lát là đủ.
  • Thuốc dùng để chữa bệnh. Nếu không có triệu chứng gì thì không cần dùng dược thiện trong thời gian dài.

Tứ nghịch tán – Bài thuốc cổ cho căn bệnh can uất Kết

Tứ nghịch tán - Bài thuốc cổ cho căn bệnh can uất Kết 7

Lá Gan của chúng ta thuộc mộc, được ví như mùa xuân, luôn mong muốn được phát triển. Tựa như cây cối muốn sinh sôi phát triển cần có đủ không gian để vươn lên. Chính vì vậy, gan thích được “điều đạt”, một trạng thái mà tâm hồn có thể trải nghiệm vui vẻ và thoải mái. Trong hành trình chữa trị can khí uất kết, chúng ta như đang mở rộng lối đi cho khí, tạo ra điều kiện cho sự thông thuận, được gọi là “sơ can”. 

Tứ nghịch tán - Bài thuốc cổ cho căn bệnh can uất Kết 9

Đối với người mắc chứng can khí uất kết đơn thuần, phương thuốc điển hình nhất chính là Tứ Nghịch Tán được hợp thành từ bốn loại thảo dược: sài hồ, bạch thược, chỉ thực và cam thảo (nướng). Công thức cụ thể là mỗi loại thảo dược lấy 6g, sắc với lượng nước vừa đủ, ngày hai lần, mỗi lần khoảng một lít, uống lúc còn ấm nóng.

Sài hồ – loại thảo dược đầu tiên được nhắc đến trong bài thuốc này, nổi tiếng với công dụng giúp lưu thông khí huyết, đào thải chất độc, và kích thích quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Vị thuốc này vô cùng quan trọng, là lựa chọn đầu tiên để chữa trị chứng uất kết thông thường. Bên cạnh đó với những công dụng mà nó mang lại, cần sử dụng một cách cẩn thận. Đối với bệnh trầm cảm lâu ngày, không nên sử dụng quá nhiều sài hồ, phải để nó từ từ đẩy nhưng luồng khí tiêu cực ra khỏi cơ thể.

Bạch dược được xem như là thần dược trong bài thuốc, với vai trò quan trọng trong việc dưỡng huyết liêm âm và trung hòa tác động của sài hồ để không làm tổn thương yếu tố âm trong cơ thể.

Về thực tế, loại thảo dược này thường được dùng vỏ vì nó có khả năng phá khí rất mạnh. Nếu khí uất kết quá nghiêm trọng, giống như chúng đang cuộn vào nhau thành cục trong cơ thể, lúc này chỉ thực sẽ phá vỡ được liên kết này.

Cuối cùng là cam thảo (nướng), giống như một “lão tướng” văn võ song toàn, nó có tác dụng điều hòa dược tính của các loại thuốc khác, giúp chúng trở nên ôn hòa hơn và không gây ra phản ứng phụ trong cơ thể.

Tứ nghịch tán - Bài thuốc cổ cho căn bệnh can uất Kết 11

Mặc dù  phương thuốc này có nguồn gốc từ y học cổ truyền, đến ngày nay vẫn được áp dụng rộng rãi bởi tính toàn diện, sử dụng được cho nhiều đối tượng, phù hợp với các bệnh nhân đang mắc chứng can khí uất kết thông thường.

Bài thuốc dùng trên lâm sàng chữa chứng Can uất chân tay quyết nghịch hoặc can tỳ bất hòa gây nên bụng sườn đau hoặc nôn hoặc bụng đầy ợ hơi, mạch “huyền” có lực. Trong trường hợp có thực tích gia Mạch nha và Kê nội kim, có thể sử dụng để tiêu thực; nếu có huyết ứ gia Đơn sâm, Bồ hoàng, và Ngũ linh chi có thể được sử dụng để tán ứ chỉ thống; nếu có Hoàng đản gia, Nhân trần cao, và Uất kim có thể được sử dụng để thanh nhiệt lợi thấp thoái hoàng và giảm khí trệ nặng. Nếu xuất hiện triệu chứng đau bao tử thuộc chứng Can vị bất hòa, có thể áp dụng bài Tứ nghịch tán.

Trong trường hợp vùng thượng vị đau đầy, mồm đắng và ợ chua, có thể sử dụng Tả kim hoàn để hạ khí giáng nghịch và giải tả nhiệt khai uất.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng với những phương thuốc Đông Y đòi hỏi sự chẩn đoán chính xác đúng liều lượng dựa trên tình hình cụ thể của từng bệnh nhân và hơn hết đó là đúng người, đúng bệnh. Khi bạn không thể chắc chắn chẩn đoán chính xác triệu chứng bệnh của mình thì đừng tự ý dùng thuốc một cách tùy tiện. Bởi vì nếu can khí uất kết lâu và có dấu hiệu hóa hỏa, bạn cần dùng Đan Chi Tiêu Dao Hoàn; nếu khí trệ, huyết ứ có thể phải dùng Sài Hồ Sơ Can Tán chứ không phải Tứ Nghịch Tán.

*Những điều cần ghi nhớ:

Phương thuốc chính để chữa trị chứng can khí uất kết là Tứ Nghịch Tán, với thành phần chủ yếu là sài hồ, bạch thược, chỉ thực và cam thảo (nướng). Liều lượng cụ thể là 6g cho mỗi loại thảo dược, sắc với lượng nước vừa đủ. Uống hai lần mỗi ngày, mỗi lần khoảng một lít, khi nước còn ấm nóng.

Trong Đông y, việc chú trọng vào việc đúng bệnh, đúng người và điều chỉnh phương thuốc để phù hợp với từng trường hợp cụ thể là quan trọng. Nếu không thể tự chẩn đoán triệu chứng của mình một cách chính xác, hạn chế việc sử dụng thuốc tùy tiện