SEDUXEN LÀ THUỐC GÌ? NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG THUỐC SEDUXEN

SEDUXEN LÀ THUỐC GÌ? NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG THUỐC SEDUXEN 1

Hãy cùng tìm hiểu về Seduxen, một loại thuốc chứa hoạt chất diazepam. Seduxen thường được sử dụng trong các trường hợp mất ngủ kéo dài, trầm cảm, cũng như để điều trị sảng rượu cấp, co giật hoặc co cứng cơ. Đây là một loại thuốc được chỉ định để giảm căng thẳng và tạo ra hiệu ứng an thần, giúp cải thiện tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.

SEDUXEN LÀ THUỐC GÌ? NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG THUỐC SEDUXEN 3

SEXUDEN SỬ DỤNG ĐIỀU TRỊ BỆNH LÝ NÀO?

Trầm cảm: Seduxen được sử dụng để giảm triệu chứng của trạng thái trầm cảm.

Trạng thái bồn chồn và lo âu: Seduxen được sử dụng để giảm căng thẳng và lo âu, bao gồm cả triệu chứng từ việc cai rượu đột ngột như mê sảng.

Trạng thái co cứng cơ: Seduxen có thể được sử dụng để giúp giảm triệu chứng của trạng thái co cứng cơ do nhiều nguyên nhân khác nhau.

Trạng thái co giật: Seduxen có thể được sử dụng như một phần của liệu pháp để giảm các cơn co giật như uốn ván và động kinh.

Phẫu thuật và các can thiệp chẩn đoán: Dạng tiêm của Seduxen thường được sử dụng trong các quá trình phẫu thuật và các can thiệp chẩn đoán như nội soi và nha khoa, cũng như trong các trường hợp tiền mê.

CÁCH DÙNG VÀ LIỀU DÙNG

CÁCH DÙNG

Nên sử dụng Seduxen với liều thấp nhất có thể mà vẫn đảm bảo hiệu quả, và chỉ trong thời gian ngắn nhất cần thiết.

Không nên sử dụng Seduxen liều cao hoặc kéo dài quá 4 tuần. Trước khi ngừng sử dụng hoàn toàn, cần giảm dần liều thuốc.

Tránh uống Seduxen cùng với sữa, nước ép hoặc bất kỳ thức uống nào khác ngoài nước lọc, vì điều này có thể làm giảm hiệu quả của thuốc.

LIỀU DÙNG

Người lớn

  • Trung bình hàng ngày: 5 – 15 mg (1 – 3 viên) chia thành nhiều lần. Liều mỗi lần không vượt quá 10 mg.

Tình trạng lo âu, bồn chồn

  • Liều mỗi lần: 2,5 – 5 mg (½ – 1 viên).
  • Liều hàng ngày thường từ 5-20 mg.

Điều trị bổ trợ trạng thái co giật

  • Liều mỗi lần: 2,5 – 10 mg (½ – 2 viên), 2 – 4 lần mỗi ngày.

Điều trị mê sảng trong cai rượu

  • Liều khởi đầu thông thường: 20-40 mg mỗi ngày (4 – 8 viên).
  • Liều duy trì: 15 – 20 mg (3 – 4 viên) mỗi ngày.

Điều trị tình trạng co cứng, cứng đơ

  • 5 – 20 mg (1 – 4 viên) mỗi ngày.

Người cao tuổi và người ốm yếu, bệnh nhân suy giảm chức năng gan

  • Nên sử dụng liều thấp nhất, khoảng bằng nửa liều thông thường sau khi xem xét tình trạng của bệnh nhân.

Trẻ em

  • Liều dùng cần được tính toán cho từng cá thể dựa trên tuổi, mức độ trưởng thành, v.v.
  • Liều khởi đầu thông thường cho trẻ em là 1,25 – 2,5 mg mỗi ngày, chia thành 2-4 lần theo nhu cầu.
SEDUXEN LÀ THUỐC GÌ? NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG THUỐC SEDUXEN 5

CHỐNG CHỈ ĐỊNH CỦA THUỐC SEDUXEN

Seduxen không được sử dụng trong các trường hợp sau đây:

  • Người có dị ứng với bất kỳ thành phần nào của Seduxen.
  • Phụ nữ mang thai ở 3 tháng đầu thai kỳ (trong 6 tháng cuối thai kỳ chỉ dùng khi thực sự cần thiết và dưới sự theo dõi của bác sĩ).
  • Phụ nữ đang cho con bú.
  • Người mắc bệnh lý về đường hô hấp nặng, kèm theo khó thở.
  • Người bệnh suy gan nặng.
  • Người mắc bệnh trầm cảm.
  • Người mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ.
  • Người yếu cơ, mắc bệnh glaucoma.
  • Người nghiện rượu, ma túy.

TÁC DỤNG PHỤ KHÔNG MONG MUỐN VÀ LƯU Ý KHI DÙNG THUỐC

TÁC DỤNG PHỤ

Có một số tác dụng phụ có thể xuất hiện khi sử dụng thuốc Seduxen:

  • Tác dụng phụ thường gặp: Yếu cơ, mệt mỏi, cảm giác buồn ngủ.
  • Tác dụng phụ hiếm gặp: Lú lẫn, chóng mặt, không điều chỉnh được các cử động và bước đi, tâm trạng không vui, da đỏ, táo bón, hạ huyết áp, bất ổn khớp, tiểu tiện không kiểm soát được, miệng khô, buồn nôn hoặc nôn nhiều nước bọt, nhịp tim chậm, thay đổi ham muốn tình dục, rối loạn trí nhớ, thay đổi cảm xúc.
  • Tác dụng phụ rất hiếm gặp: Da vàng, rối loạn chức năng gan, rối loạn tạo máu.

Đặc biệt, sử dụng Seduxen trong thời gian dài có thể gây nghiện hoặc lệ thuộc. Khi ngừng sử dụng, có thể xuất hiện các triệu chứng cai thuốc như lo âu, khó ngủ, run, bồn chồn, mất khả năng tập trung, ù tai, cảm giác nhịp tim nhanh, ảo giác, buồn nôn và chán ăn.

LƯU Ý KHI SỬ DỤNG

Có một số lưu ý quan trọng khi sử dụng thuốc Seduxen như sau:

Đối với dạng thuốc tiêm bắp, nên tiêm sâu vào cơ. Đối với dạng tiêm tĩnh mạch, cần tiêm chậm (không quá 0,5ml trong vòng 30 giây). Tránh tiêm vào động mạch chính, động mạch ngoại hoặc tĩnh mạch nhỏ.

Trong trường hợp người bệnh có suy hô hấp, hoặc rơi vào tình trạng hôn mê và ngừng thở, việc sử dụng thuốc cần được đánh giá kỹ lưỡng do nguy cơ trụy hô hấp cao.

Liều dùng thuốc cần được xác định cẩn thận đối với những người bị suy thận, suy gan, người cao tuổi, suy phổi mạn, trẻ sơ sinh và trẻ em.

Đối với người mắc bệnh trầm cảm hoặc có dấu hiệu của trầm cảm, việc sử dụng thuốc cần được tiến hành với sự chú ý cao độ, do nguy cơ tự tử có thể tăng cao. Sử dụng thuốc trong thời gian dài có thể dẫn đến tình trạng lệ thuộc, và việc ngưng sử dụng thuốc đột ngột sau thời gian điều trị dài có thể gây ra các triệu chứng cai thuốc.

Đối với trẻ em dưới 6 tuổi, cần hạn chế sử dụng thuốc an thần, chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ.

Người lái xe hoặc vận hành máy móc cần cẩn thận trong 12-24 giờ sau khi sử dụng thuốc, đặc biệt là trong giai đoạn ban đầu của điều trị.

SEDUXEN LÀ THUỐC GÌ? NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG THUỐC SEDUXEN 7

TƯƠNG TÁC THUỐC

Seduxen có thể tương tác với một số loại thuốc khác khi sử dụng đồng thời:

Thuốc hướng tâm thần và thuốc chống co giật: Có thể làm tăng tác dụng của Seduxen. Các loại thuốc này bao gồm phenothiazine, thuốc ngủ, thuốc giảm đau, barbiturat, thuốc chống trầm cảm, thuốc ức chế men MAO, và rượu.

Các thuốc gây cảm ứng enzym chuyển hóa: Các loại thuốc như thuốc chống động kinh (phenytoin, carbamazepin…) có thể làm tăng quá trình thải trừ của Seduxen.

Các thuốc giãn cơ: Sử dụng chung với Seduxen có thể dẫn đến nguy cơ không thể dự đoán tác dụng của Seduxen, và tăng nguy cơ ngừng thở ở người bệnh.

Omeprazol hoặc cimetidine: Khi sử dụng đồng thời với Seduxen, có thể làm tăng sự thanh thải của Seduxen.

SỬ DỤNG SEDUXEN QUÁ LIỀU NÊN XỬ LÝ NHƯ THẾ NÀO?

Nếu sử dụng quá liều Seduxen, có thể gây ra các tác dụng phụ như yếu cơ, lú lẫn, và buồn ngủ. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, có thể gây ra ngất, rối loạn tuần hoàn, hô hấp, và thậm chí là ngừng thở.

Cách xử trí khi quá liều Seduxen:

  • Thực hiện rửa dạ dày.
  • Theo dõi chặt chẽ nhịp tim, hô hấp, mạch và huyết áp.
  • Truyền dịch tĩnh mạch hoặc thông khí đường hô hấp.
  • Sử dụng Noradrenalin hoặc Metaraminol để đối phó với tình trạng hạ huyết áp.

CÁCH BẢO QUẢN THUỐC SEDUXEN

Để bảo quản thuốc ngủ Seduxen, hãy đặt nó ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp, và ở nhiệt độ phòng từ 15 – 30 độ. Tránh bảo quản thuốc ở nơi có độ ẩm thấp, đặc biệt là trong nhà tắm.

Hãy giữ thuốc nằm ngoài tầm tay của trẻ em và thú nuôi.

Không sử dụng thuốc khi đã hết hạn sử dụng theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Nên xử lý thuốc hết hạn một cách đúng đắn, không vứt bỏ lung tung để tránh gây ô nhiễm môi trường.

NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Seduxen có thể gây tác dụng phụ nào trên huyết áp?

Seduxen có thể gây tác dụng phụ là hạ huyết áp (hypotension).

2. Seduxen có tác dụng gì đối với trạng thái co giật?

Seduxen có tác dụng chống co giật (anticonvulsant) bằng cách ức chế hoạt động của các tế bào thần kinh trong não, giúp kiểm soát và ngăn chặn cơn co giật.

3. Người bị dị ứng với thành phần nào của Seduxen thì không nên sử dụng?

Người bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào của Seduxen đều không nên sử dụng thuốc này.

4. Có thể uống thuốc Seduxen cùng với thức uống khác không?

Không nên uống thuốc Seduxen cùng với sữa, nước ép hoặc các loại thức uống khác ngoài nước lọc, vì điều này có thể làm giảm hiệu quả của thuốc.

KẾT LUẬN

Để sử dụng Seduxen một cách an toàn và hiệu quả, người bệnh cần tham khảo ý kiến và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ. Seduxen được chỉ định trong điều trị các trường hợp như mất ngủ kéo dài, trầm cảm, tình trạng sảng rượu cấp, co giật, hoặc co cứng cơ.

CHỤP CT LÀ GÌ? TÌM HIỂU VỀ ƯU, NHƯỢC ĐIỂM VÀ QUY TRÌNH CHỤP CT

CHỤP CT LÀ GÌ? TÌM HIỂU VỀ ƯU, NHƯỢC ĐIỂM VÀ QUY TRÌNH CHỤP CT 9

Hiện nay, việc sử dụng kỹ thuật chụp CT đã được tích hợp vào quy trình tầm soát bệnh lý, giúp tăng cường tốc độ và hiệu quả của quá trình đánh giá sức khỏe. Tuy nhiên, giống như các công nghệ kỹ thuật khác, bên cạnh những ưu điểm, việc chụp CT cũng đi kèm với một số nhược điểm cụ thể.

CHỤP CT LÀ GÌ? TÌM HIỂU VỀ ƯU, NHƯỢC ĐIỂM VÀ QUY TRÌNH CHỤP CT 11

CHỤP CT LÀ GÌ?

Chụp CT (Chụp cắt lớp vi tính) là kỹ thuật sử dụng nhiều tia X quét lên một khu vực của cơ thể theo lát cắt ngang, sau đó kết hợp với xử lý bằng máy vi tính để tạo ra hình ảnh 2D hoặc 3D của phần cơ thể cần chụp.

ỨNG DỤNG CỦA CHỤP CT TRONG LÂM SÀNG

Phát hiện các vấn đề bất thường trong lĩnh vực thần kinh sọ não như khối u, khối máu tụ dập não, thiếu máu, chảy máu, và phù não.

Phát hiện các bệnh lý khác nhau trong các khu vực như đầu – mặt – cổ, tim, ngực, bụng, khung chậu, xương, và mô mềm, bao gồm cả các bệnh lý mạch máu.

Hỗ trợ trong hướng dẫn phẫu thuật, xạ trị và theo dõi sau phẫu thuật. Kỹ thuật 3D-CT cho phép đánh giá chính xác vị trí bị tổn thương trong không gian 3 chiều để định hướng tốt cho phẫu thuật cũng như xạ trị.

Tạo ra hình ảnh 3D trong các trường hợp bệnh lý bất thường bẩm sinh, giúp các bác sĩ phẫu thuật có thể điều trị tốt hơn các dị tật bẩm sinh.

MỤC ĐÍCH CỦA CHỤP CT

CT Scan được sử dụng phổ biến và có ý nghĩa quan trọng trong lĩnh vực y tế để chẩn đoán và hỗ trợ điều trị các bệnh lý khác nhau. Cụ thể:

Phát hiện ung thư và theo dõi quá trình điều trị ung thư ở các giai đoạn khác nhau.

Kiểm tra chấn thương đầu, xương và cơ quan nội tạng, cũng như tình trạng chảy máu trong trường hợp tai nạn hoặc nguyên nhân khác.

Xác định vị trí và nguyên nhân nhiễm trùng.

Phát hiện vị trí cục máu đông gây đột quỵ, xuất huyết hoặc các tình trạng khác.

Chẩn đoán các vấn đề mạch máu và tim như bệnh động mạch vành, chứng phình động mạch.

Chẩn đoán các rối loạn cơ xương như loãng xương, u xương, gãy xương.

Phát hiện và theo dõi các bệnh lý phổi như viêm phổi, khí phế thủng, tắc mạch phổi, viêm phổi tắc nghẽn mạn tính, xơ phổi, u phổi.

Kiểm tra tình trạng sỏi thận và bàng quang.

Phát hiện các chức năng não bất thường, suy giảm nhận thức hoặc nguyên nhân gây suy giảm nhận thức.

Ngoài ra, CT cũng được sử dụng để hỗ trợ quá trình sinh thiết, xạ trị và phẫu thuật, đặc biệt là trong các ca phẫu thuật phức tạp ở não và cột sống, cũng như trong các ca cấy ghép tạng.

ƯU, NHƯỢC ĐIỂM CỦA CHỤP CT

ƯU ĐIỂM

Hình ảnh rõ nét: Do không có hiện tượng nhiều hình chồng lên nhau, nên hình ảnh từ CT rất sắc nét.

Phân giải hình ảnh mô mềm cao: CT có khả năng phân giải hình ảnh mô mềm tốt hơn so với chụp X-quang, giúp phát hiện các bệnh lý mềm mô một cách chi tiết.

Độ phân giải không gian cao đối với xương: Đây là ưu điểm lý tưởng để khảo sát các bệnh lý xương.

Thời gian chụp nhanh: Thích hợp cho việc đánh giá các bệnh cấp cứu và khảo sát các bộ phận di động trong cơ thể như tim, gan, ruột, phổi, vì thời gian chụp CT rất nhanh.

Khả năng sử dụng cho các trường hợp đặc biệt: Do CT sử dụng tia X, nên có thể áp dụng cho các bệnh nhân có chống chỉ định với MRI, như người có máy tạo nhịp, máy trợ thính cố định, van tim kim loại hoặc có dị vật trong cơ thể.

NHƯỢC ĐIỂM

Do khả năng đâm xuyên mạnh của tia X, CT thường hạn chế trong việc phát hiện các tổn thương mềm mô so với MRI.

Độ phân giải hình ảnh của CT thường thấp hơn so với MRI, đặc biệt là đối với các cấu trúc mô mềm, điều này khiến việc phát hiện các tổn thương nhỏ trở nên khó khăn.

CT cũng khó phát hiện các tổn thương sụn khớp, dây chằng và tủy sống.

Nếu cơ quan và tổn thương có độ tương phản tương đương, thì việc phát hiện và phân biệt chúng trên CT scanner cũng gặp khó khăn.

Mặc dù CT là kỹ thuật sử dụng tia X và có tiềm ẩn nguy cơ nhiễm xạ, nhưng mức độ nhiễm xạ mỗi lần chụp đều nằm trong giới hạn cho phép, do đó bệnh nhân không cần quá lo lắng về ảnh hưởng đến sức khỏe của mình.

CHỤP CT CÓ TIÊM THUỐC CẢN QUANG KHÔNG?

Thuốc cản quang là loại thuốc được tiêm vào cơ thể để làm nổi bật một mô hoặc tổn thương trong hình ảnh chụp CT. Chúng thường chứa i ốt, khiến cho những cấu trúc hoặc tổn thương bắt thuốc sẽ có màu trắng sáng trên hình ảnh CT, giúp phân biệt chúng với các cấu trúc khác xung quanh.

Các loại thuốc cản quang mới thường có độ hấp thụ tốt. Tuy nhiên, có thể xuất hiện một số tác dụng phụ sau khi tiêm thuốc như: đỏ phừng mặt, buồn nôn và nôn mửa, ngứa, nổi mề đay, cảm giác lạnh hoặc sốt,… Nếu một bệnh nhân có phản ứng dị ứng thực sự với một loại thuốc cản quang chứa i ốt, họ sẽ phản ứng lại khi tiêm thuốc đó. Do đó, người bệnh và bác sĩ cần nhận biết các triệu chứng dị ứng đó để tránh sử dụng loại thuốc đã gây dị ứng trong các lần tiêm sau.

CHỤP CT LÀ GÌ? TÌM HIỂU VỀ ƯU, NHƯỢC ĐIỂM VÀ QUY TRÌNH CHỤP CT 13

CHỈ ĐỊNH TIÊM THUỐC CẢN QUANG

Phần lớn các trường hợp chụp cắt lớp vi tính bụng cần tiêm thuốc cản quang, trừ khi đã biết rõ nguyên nhân gây đau quặn thận là do sỏi niệu quản hoặc trong các trường hợp nghi ngờ có khối u.

Các trường hợp viêm, áp xe cần tiêm thuốc cản quang, trừ khi viêm phổi đã được chẩn đoán chắc chắn và không cần phân biệt với các bệnh lý khác.

Bệnh lý mạch máu như phình mạch, giả phình, dị dạng mạch máu, bóc tách động mạch cũng yêu cầu sử dụng thuốc cản quang trong quá trình chụp cắt lớp vi tính.

Ngoài ra, một số trường hợp đặc biệt cũng cần sử dụng thuốc cản quang, như tìm nguồn mạch nuôi của phổi biệt lập, đánh giá vùng tái tưới máu của tổn thương, chẩn đoán mức độ vách hóa của tụ máu dưới màng cứng giai đoạn bán cấp,…

CHỐNG CHỈ ĐỊNH TIÊM THUỐC CẢN QUANG

Chống chỉ định tương đối

Có những trường hợp chống chỉ định tương đối khi sử dụng thuốc cản quang trong quá trình chụp cắt lớp vi tính:

  • Người bị suy gan, suy tim mất bù không nên sử dụng thuốc cản quang.
  • Người bị suy thận ở mức độ III, IV. Nếu cần tiêm thuốc, bác sĩ cần lên kế hoạch chạy thận nhân tạo cho bệnh nhân ngay sau khi tiêm thuốc cản quang.
  • Người bị đa u tủy, đặc biệt là bệnh nhân thiểu niệu. Trong trường hợp cần phải chụp cắt lớp vi tính, cần truyền dịch cho bệnh nhân.
  • Người có cơ địa dị ứng. Trong trường hợp buộc phải chụp CT để chẩn đoán bệnh, cần cho bệnh nhân dùng steroid 13, 5 và 1 giờ trước khi chụp. Ngoài ra, có thể dùng kháng histamin và chuẩn bị sẵn các phương tiện hồi sức.
  • Người mắc bệnh mãn tính như đái tháo đường, cường giáp, hen suyễn, hồng cầu hình liềm không nên sử dụng thuốc cản quang.
  • Phụ nữ đang mang thai không nên sử dụng thuốc cản quang trong quá trình chụp cắt lớp vi tính.

Chống chỉ định tuyệt đối

  • Người bị mất nước nặng.
  • Người bị dị ứng với i ốt.

QUY TRÌNH CHỤP CT

TRƯỚC KHI CHỤP CT

Trước khi thực hiện chụp cắt lớp vi tính, bệnh nhân cần tuân thủ các hướng dẫn sau:

  • Tháo bỏ tất cả các vật bằng kim loại trên cơ thể như trang sức, kẹp tóc, kính, đồng hồ, áo nịt ngực có gọng kim loại, thiết bị trợ thính và răng giả để tránh nhiễu ảnh khi chụp.
  • Phụ nữ có thai hoặc nghi ngờ có thai cần thông báo cho nhân viên y tế để đưa ra phương án lựa chọn phù hợp.
  • Bệnh nhân phải thông báo cho y bác sĩ nếu đang mắc các bệnh như tiểu đường, tĩnh mạch, hen suyễn, thận và dị ứng thuốc.
  • Bệnh nhân và người thân cần ký vào bản cam kết tiêm thuốc cản quang nếu cần tiêm thuốc cản quang.
  • Bệnh nhân cần nhịn ăn trước 4 – 6 giờ trước khi tiêm thuốc cản quang. Tuy nhiên, có thể uống nước với lượng vừa phải trước khi chụp cắt lớp vi tính 2 giờ.
  • Đối với trẻ sơ sinh hoặc trẻ mới biết đi, nếu phải chụp CT, bác sĩ có thể cho trẻ ngủ để chụp các bộ phận không cần tiêm thuốc. Nếu cần tiêm thuốc cản quang, trẻ cần dùng an thần để tránh cử động gây mờ hình ảnh và làm mất tính chính xác của kết quả chẩn đoán.
  • Tùy vào vị trí cơ thể cần chụp CT, bệnh nhân có thể được yêu cầu cởi quần, áo và mặc áo do bệnh viện cung cấp.

TRONG KHI CHỤP CT

Khi thực hiện chụp cắt lớp vi tính, bệnh nhân thường được đặt trong các tư thế sau:

  • Nằm ngửa trên bàn trong phòng chụp hoặc theo một số tư thế đặc biệt theo yêu cầu của chẩn đoán.
  • Thời gian chụp thường kéo dài từ 3 đến 5 phút, nhưng có thể kéo dài hơn trong một số trường hợp (lên tới 15 – 45 phút) và nhân viên y tế sẽ giải thích kỹ lưỡng cho bệnh nhân.
  • Bệnh nhân cần nằm yên khi chụp CT. Trong trường hợp chụp ngực và bụng, bệnh nhân nên nín thở theo hướng dẫn của nhân viên y tế.
  • Bệnh nhân tiêm thuốc cản quang thường có cảm giác nóng dọc theo vùng mặt, cổ và ngực, có thể lan tới vùng bẹn trong vòng vài giây. Tuy nhiên, người bệnh vẫn cần nằm yên khi chụp để đảm bảo có kết quả tốt nhất.
  • Trong một số trường hợp chụp CT đường tiêu hóa, bệnh nhân có thể được yêu cầu uống thuốc cản quang hoặc nước để tăng độ tương phản của cấu trúc ống tiêu hóa, hỗ trợ chẩn đoán tốt hơn.

SAU KHI CHỤP CT

Bệnh nhân không tiêm thuốc cản quang có thể tiếp tục hoạt động bình thường sau khi chụp, chỉ cần tuân thủ các hướng dẫn như ăn uống thêm nếu cần và không phải làm thêm các xét nghiệm khác.

Bệnh nhân sau khi tiêm thuốc cản quang sẽ được giữ đường truyền ở tĩnh mạch và theo dõi trong phòng theo dõi khoảng 30 phút. Nếu không có diễn biến bất thường, nhân viên y tế sẽ tháo kim ra (nếu không có chỉ định sử dụng đường truyền tĩnh mạch). Sau khi tháo kim, bệnh nhân cần đè tay vào vị trí tiêm thuốc trong khoảng 5 – 10 phút để tránh chảy máu. Trong vòng 24 giờ sau tiêm thuốc cản quang, bệnh nhân cần uống nhiều nước để đào thải thuốc ra khỏi cơ thể.

Nếu bệnh nhân có bất kỳ biểu hiện bất thường nào sau khi chụp cắt lớp vi tính như chóng mặt, buồn nôn, nôn ói, ngứa, đỏ da, khó thở, sốt,… họ nên thông báo ngay với nhân viên y tế hoặc đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và phát hiện bệnh kịp thời.

LƯU Ý KHI CHỤP CT

Chụp CT bụng thường yêu cầu người bệnh nhịn ăn trước khi chụp từ 4-6 giờ để đảm bảo hình ảnh của đường tiêu hóa rõ ràng. Đối với CT thận tiết niệu hoặc bàng quang, người bệnh cần nhịn tiểu.

Để nâng cao hiệu quả chẩn đoán hình ảnh, đặc biệt là trong việc phân biệt các loại mô mềm khác nhau, thường cần sử dụng chất cản quang. Trước khi chụp CT có sử dụng chất cản quang, người bệnh cũng cần nhịn ăn từ 4-6 giờ trước. Mặc dù chất cản quang được coi là an toàn, nhưng một số người có thể gặp phản ứng dị ứng, mặc dù hiếm.

Các triệu chứng của phản ứng dị ứng với chất cản quang có thể bao gồm: đau đầu, hắt hơi, buồn nôn, nôn, lú lẫn, suy nhược, đổ mồ hôi, căng thẳng, khó thở, khó chịu vùng thượng vị, chảy nước mắt, ngứa mắt, nổi mề đay, đỏ da, da nhợt nhạt. Nếu người bệnh từng có tiền sử dị ứng với thuốc cản quang, cần thông báo cho bác sĩ. Hoặc nếu gặp bất kỳ triệu chứng bất thường nào trong quá trình chụp CT, cũng cần thông báo cho kỹ thuật viên ngay lập tức.

Trong vài trường hợp hiếm gặp, thuốc cản quang cũng có thể gây tổn thương thận, nhưng chủ yếu là ở bệnh nhân tiểu đường và bệnh nhân bệnh thận. Bác sĩ sẽ thảo luận với bệnh nhân và cân nhắc sử dụng thuốc cản quang trước khi quyết định sử dụng.

Phụ nữ đang mang thai hoặc nghi ngờ có thai được khuyến cáo không nên chụp CT vùng bụng hoặc xương chậu trừ khi lợi ích cao hơn nguy cơ. Mặc dù mức độ phơi nhiễm bức xạ trong CT được cho là thấp và không gây hại cho thai nhi, nhưng bác sĩ có thể giảm liều bức xạ hoặc chọn sử dụng phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác nếu có thể.

Ở trẻ em, việc chụp CT có thể tăng lượng tiếp xúc bức xạ suốt đời do tuổi đời còn trẻ. Máy quét CT mới có tính năng cài đặt liều bức xạ thấp hơn phù hợp với độ tuổi của trẻ.

NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Chụp cắt lớp có nguy hiểm không?

Có rất ít rủi ro liên quan đến chụp cắt lớp. Mặc dù chụp CT khiến bạn tiếp xúc với nhiều bức xạ hơn X quang thông thường, nhưng nguy cơ ung thư do bức xạ gây ra là rất nhỏ nếu bạn chỉ chụp một lần. Tuy nhiên, nguy cơ ung thư có thể tăng lên theo thời gian nếu bạn chụp X quang hoặc chụp CT nhiều lần. Với trẻ em thường là ung thư ngực và bụng. Do đó, để phòng tránh nguy cơ này, bạn không nên tự ý thực hiện chụp cắt lớp mà cần tuân theo chỉ định của bác sĩ.

2. Chụp CT có giảm tuổi thọ không?

Cho đến nay vẫn chưa có một nghiên cứu khoa học hay khảo sát nào chứng minh việc chụp CT ảnh hưởng đến tuổi thọ. Thực tế cho thấy các bác sĩ cũng rất thận trọng khi chỉ định thực hiện kỹ thuật CT, trừ phi kỹ thuật này thật sự cần thiết cho quá trình chẩn đoán. Ngoài ra, chỉ định kỹ thuật cũng phải phù hợp với từng loại bệnh lý, hạn chế tối đa liều lượng tia X ảnh hưởng tới người bệnh. Hơn nữa, bác sĩ cũng sẽ chắc chắn rằng lợi ích của việc chẩn đoán là cao hơn nguy cơ. Nếu có thể, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện siêu âm hay cộng hưởng từ (MRI) để thay thế. Do đó, bạn có thể yên tâm về tính an toàn khi thực hiện kỹ thuật chụp CT nếu tuân theo chỉ định của bác sĩ.

3. Chụp CT bao nhiêu tiền?

Tùy vào thế hệ máy, kỹ thuật chụp, bộ phận chụp (đầu, ngực, bụng…), mức phí quy định của từng bệnh viện mà giá chụp CT dao động trong khoảng từ 900.000 đến 5.000.000VNĐ.

4. Khi nào nên chụp CT?

Như trên đã nói, những đối tượng thuộc nhóm nguy cơ cần phải thực hiện kỹ thuật chụp CT, bao gồm người gặp các vấn đề về xương và khớp; vấn đề ung thư, bệnh tim, khí phế thũng hoặc khối u ở gan; người đang có những vết thương bên trong và chảy máu (do tai nạn xe cộ); xác định vị trí khối u, cục máu đông, chất lỏng dư thừa hoặc nhiễm trùng ở người bệnh…

KẾT LUẬN

Chụp cắt lớp vi tính là phương pháp chẩn đoán hình ảnh rất chính xác, giúp phát hiện nhiều loại bệnh lý trên các cơ quan khác nhau của cơ thể. Để đảm bảo kết quả chẩn đoán chính xác nhất, bệnh nhân nên tuân thủ đúng theo hướng dẫn của y bác sĩ khi thực hiện chụp CT.