THEO DÕI, NHẬN BIẾT, PHÒNG TRÁNH CÁC BIẾN CHỨNG HẬU COVID-19 Ở TRẺ EM

THEO DÕI, NHẬN BIẾT, PHÒNG TRÁNH CÁC BIẾN CHỨNG HẬU COVID-19 Ở TRẺ EM 1

Gần đây, số trẻ mắc COVID-19 tại nước ta đang gia tăng, mặc dù triệu chứng của COVID-19 ở trẻ em thường nhẹ hơn so với người lớn và ít trường hợp phải nhập viện. Tuy nhiên, một tỉ lệ nhất định trẻ sau khi mắc COVID-19 có thể trải qua một chuỗi triệu chứng kéo dài như ho, đau đầu, mệt mỏi, rối loạn hành vi, mất vị giác. Hiện tượng này đang thu hút sự quan tâm của ngành y tế và các bậc phụ huynh về vấn đề hậu COVID-19 ở trẻ, bao gồm biểu hiện và có thể gây ra những hậu quả gì ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ hay không.

THEO DÕI, NHẬN BIẾT, PHÒNG TRÁNH CÁC BIẾN CHỨNG HẬU COVID-19 Ở TRẺ EM 3

HẬU COVID-19 LÀ GÌ?

Trong bài viết này, chúng tôi sử dụng thuật ngữ “hậu COVID-19” để mô tả các triệu chứng kéo dài sau khi trẻ mắc COVID-19, theo định nghĩa được Tổ chức Y tế Thế giới đưa ra vào tháng 10/2021. Hậu COVID-19 được định nghĩa là tình trạng mà các triệu chứng kéo dài ít nhất 2 tháng, xuất hiện sau khi bệnh khởi phát và không được chẩn đoán là do nguyên nhân khác.

Trong trường hợp của trẻ em, hậu COVID-19 ám chỉ một nhóm các triệu chứng lâu dài (như mệt mỏi, rối loạn vị giác, đau đầu, ho, khó thở…) sau khi trẻ mắc COVID-19 trong vòng 3 tháng và ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày của trẻ. Các triệu chứng này có thể bắt đầu từ khi trẻ mắc bệnh ban đầu hoặc mới xuất hiện sau khi trẻ đã hồi phục và không do nguyên nhân khác gây ra.

Tùy thuộc vào thời gian kéo dài của các triệu chứng, có các thuật ngữ khác nhau:

Tình trạng COVID-19 cấp tính (Acute COVID-19): các triệu chứng xuất hiện trong vòng 4 tuần đầu kể từ ngày mắc bệnh.

Tình trạng COVID-19 bán cấp/dai dẳng (Subacute/ongoing/persistent COVID-19): các triệu chứng kéo dài từ 4 đến 12 tuần kể từ ngày mắc bệnh.

Tình trạng COVID-19 mạn tính (Chronic COVID-19): các triệu chứng kéo dài sau 12 tuần kể từ ngày mắc bệnh, có thể kéo dài tới 6 tháng.

HẬU COVID-19 CÓ THƯỜNG GẶP HAY KHÔNG?

Tỷ lệ trẻ em mắc các triệu chứng dai dẳng sau khi mắc COVID-19 có thể biến động tùy theo các nghiên cứu được thực hiện ở các quốc gia khác nhau, ở các nhóm tuổi và dân số đặc biệt khác nhau, cũng như các phương pháp định lượng thời gian xuất hiện các triệu chứng khác nhau. Thêm vào đó, các triệu chứng phổ biến của hậu COVID-19 ở trẻ em cũng đa dạng và có thể biến đổi, điều này cũng ảnh hưởng đến tỷ lệ mắc các triệu chứng.

Do đó, hiện nay chưa có con số chính xác về tỷ lệ mắc hậu COVID-19 ở trẻ em.

NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN HẬU COVID-19 LÀ GÌ?

Tổ chức Y tế Thế giới đánh giá rằng hậu COVID-19 là một tình trạng chưa có căn nguyên cụ thể, có sự kết hợp của nhiều yếu tố bao gồm đặc điểm của virus, tình trạng miễn dịch của cơ thể, và các di chứng sau điều trị hồi sức tích cực.

Ngoài ra, có một số tình huống khác cũng có thể gây ra các triệu chứng mới hoặc kéo dài sau COVID-19, bao gồm:

  • Vi rút tồn tại lâu hơn thường do hệ thống miễn dịch không hoạt động hiệu quả.
  • Tình trạng tái nhiễm do một chủng virus khác.
  • Thể lực yếu do thiếu vận động khi ốm.
  • Stress hậu sang chấn hoặc di chứng tâm thần, đặc biệt ở những người có tiền sử lo âu, trầm cảm, mất ngủ, hoặc các bệnh lý tâm thần khác.
  • Sự hình thành các kháng thể tự miễn sau nhiễm virus.

Một số nhà khoa học cũng đưa ra các giả thuyết sâu hơn:

  • Tình trạng phản ứng viêm mạn tính: Có nghiên cứu chỉ ra rằng virus SARS-CoV-2 có thể cư trú trong đường ruột của trẻ sau khi trải qua bệnh và kích thích sự phản ứng viêm liên tục.
  • Tình trạng tăng đông và tắc các vi mạch nhỏ trong thời kỳ mắc COVID-19 cấp tính có thể gây ra tổn thương mạn tính kéo dài, như sự tăng đông trong các động mạch vành có thể gây ra đau ngực kéo dài sau khi hồi phục.

TRIỆU CHỨNG HẬU COVID Ở TRẺ EM

Hậu COVID-19, trẻ em có thể trải qua một loạt các triệu chứng đặc trưng, bao gồm:

Triệu chứng hô hấp: Các triệu chứng như khó thở, đau ngực, và ho kéo dài có thể xuất hiện do virus SARS-CoV-2 tác động vào hệ thống hô hấp.

Triệu chứng tim mạch: Trẻ có thể phát triển viêm cơ tim, gây ra các triệu chứng như đau ngực, mệt mỏi, và nhịp tim không đều.

Triệu chứng khứu giác và vị giác: Một số trẻ có thể gặp phải thay đổi về khứu giác và vị giác, làm thay đổi thói quen ăn uống và khó nhận biết mùi nguy hiểm.

Triệu chứng thần kinh: Hậu COVID-19 có thể gây ra các vấn đề thần kinh như viêm não hoặc đột quỵ, dẫn đến thay đổi trong ngôn ngữ, tâm trạng, hành vi và vận động.

Triệu chứng tinh thần: Một số trẻ có thể gặp khó khăn trong việc học tập, tập trung, và gặp phải các vấn đề như viết chậm, đọc chậm, khi mắc kẹt trong tình trạng thiếu ngủ hoặc căng thẳng.

Triệu chứng thể chất: Hậu COVID-19 cũng có thể gây ra sự giảm sức chịu đựng và mệt mỏi khi tham gia các hoạt động thể chất.

Đau đầu: Đây là một triệu chứng phổ biến, đặc biệt là ở những trẻ mắc kẹt trong tình trạng thiếu ngủ và căng thẳng.

Thay đổi hành vi và tâm lý: Có nguy cơ cao hơn về các vấn đề hành vi và tâm lý, đặc biệt là ở những trẻ có tiền sử các vấn đề tâm thần hoặc hành vi.

Viêm đa cơ quan (MIS-C): Đây là một di chứng nguy hiểm, có thể dẫn đến tử vong, xuất hiện sau khoảng 2-6 tuần sau khi mắc COVID-19. Biểu hiện điển hình bao gồm sốt kéo dài, niêm mạc da bị tổn thương, rối loạn tiêu hóa, suy tim, và triệu chứng tiểu đường

MỨC ĐỘ NGUY HIỂM DO HẬU COVID-19 GÂY RA CHO TRẺ EM

Các chuyên gia y tế cảnh báo rằng, các di chứng hậu COVID-19 ở trẻ em thường không đáng lo ngại nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Thông thường, khi được can thiệp đúng cách, diễn biến của các di chứng này thường là thuận lợi và trẻ có khả năng hồi phục tương đối tốt. Tuy nhiên, nếu phát hiện muộn, có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng đến mức tử vong.

Đặc biệt, hội chứng MIS-C (viêm đa cơ quan) là một biến chứng nặng của hậu COVID-19, không thể coi thường vì nó có thể gây tổn thương đa cơ quan. Việc nhập viện và điều trị ngay lập tức là cần thiết trong trường hợp này.

THEO DÕI, NHẬN BIẾT, PHÒNG TRÁNH CÁC BIẾN CHỨNG HẬU COVID-19 Ở TRẺ EM 5

KHI NÀO CẦN KHÁM HẬU COVID CHO TRẺ

Sau khi hồi phục từ COVID-19, sức khỏe của trẻ sẽ dần hồi phục, nhưng cơ thể cần thời gian để làm điều này. Thời gian kéo dài của tình trạng hậu COVID-19 ở trẻ vẫn chưa thể xác định chính xác, và các di chứng của nó vẫn có thể gây nguy hiểm cho trẻ.

Vì vậy, nếu các triệu chứng hậu COVID-19 như đã được đề cập kéo dài hơn 4 tuần hoặc trẻ trải qua khó thở, đau tức ngực thường xuyên, sốt cao kéo dài, hoặc xuất hiện các biểu hiện nguy hiểm khác, cần đưa trẻ đến bệnh viện kiểm tra ngay lập tức. Tại đó, bác sĩ sẽ đánh giá mức độ nặng nhẹ của các di chứng hậu COVID-19, tìm nguyên nhân xuất hiện triệu chứng, phát hiện các biến chứng và đưa ra các biện pháp điều trị phù hợp (nếu cần) để ngăn chặn kịp thời các hậu quả tiêu cực đối với sức khỏe và sự sống của trẻ.

THEO DÕI, NHẬN BIẾT, PHÒNG TRÁNH CÁC BIẾN CHỨNG HẬU COVID-19 Ở TRẺ EM 7

NHỮNG VIỆC CẦN LÀM ĐỂ TRÁNH HẬU COVID-19 CHO TRẺ 

Bởi vẫn chưa xác định được nguyên nhân cụ thể của hậu COVID-19, hiện tại không có bất kỳ biện pháp vật lý, thuốc hoặc thực phẩm nào có thể ngăn chặn việc phát triển của tình trạng này. Phương pháp duy nhất để ngăn chặn hậu COVID-19 là phòng tránh việc nhiễm SARS-CoV-2 cho trẻ bằng cách áp dụng các biện pháp phòng bệnh hiệu quả và tiêm vắc-xin COVID-19 khi được khuyến nghị. Khi trẻ mắc COVID-19, cần tiến hành theo dõi và chăm sóc theo hướng dẫn của nhân viên y tế, và đưa trẻ tới cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Biến chứng hậu COVID-19 có thể kéo dài bao lâu?

Hiện nay, vẫn chưa biết chính xác biến chứng hậu COVID-19 có thể kéo dài bao lâu. Tuy nhiên, một số trẻ em có thể gặp triệu chứng trong nhiều tháng sau khi mắc COVID-19.

2. Làm thế nào để chẩn đoán biến chứng hậu COVID-19 ở trẻ em?

Bác sĩ sẽ chẩn đoán dựa trên các triệu chứng của trẻ, tiền sử mắc COVID-19 và các xét nghiệm chẩn đoán khác.

3. Cha mẹ có thể làm gì để giúp trẻ đối phó với biến chứng hậu COVID-19?

  • Cho trẻ nghỉ ngơi đầy đủ
  • Khuyến khích trẻ ăn uống lành mạnh
  • Giúp trẻ giải tỏa căng thẳng
  • Trao đổi với trẻ về cảm xúc của trẻ
  • Tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia nếu cần thiết

4. Có nguồn thông tin nào uy tín về biến chứng hậu COVID-19 ở trẻ em?

5. Biến chứng hậu COVID-19 có ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý của trẻ em không?

Một số trẻ em có thể gặp các vấn đề về sức khỏe tâm lý sau khi mắc COVID-19. Các vấn đề sức khỏe tâm lý có thể bao gồm:

  • Lo lắng
  • Trầm cảm
  • Rối loạn stress sau sang chấn (PTSD)

KẾT LUẬN

Để phát hiện sớm các di chứng hậu COVID-19 ở trẻ em, sau khi trẻ đã hồi phục khoảng 2-3 tuần, cha mẹ cần chú ý quan sát sức khỏe tổng thể của trẻ. Nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào không bình thường, nên đưa trẻ đến cơ sở y tế đáng tin cậy để được kiểm tra. Để hỗ trợ quá trình hồi phục, trẻ cần được khuyến khích vận động nhẹ nhàng, ăn uống cân đối và đủ dinh dưỡng, hạn chế tiếp xúc với các thiết bị điện tử, và có chế độ nghỉ ngơi khoa học.

HUYỆT TRUNG QUẢN NẰM Ở ĐÂU? CÔNG DỤNG CỦA HUYỆT TRUNG QUẢN

HUYỆT TRUNG QUẢN NẰM Ở ĐÂU? CÔNG DỤNG CỦA HUYỆT TRUNG QUẢN 9

Theo y học cổ truyền, huyệt Trung Quản được xem là một phần không thể thiếu trong việc duy trì sức khỏe của hệ tiêu hóa con người. Đặc biệt, nó được cho là có vai trò quan trọng trong việc cân bằng một số chức năng của dạ dày và hỗ trợ giảm cân hiệu quả.

HUYỆT TRUNG QUẢN NẰM Ở ĐÂU? CÔNG DỤNG CỦA HUYỆT TRUNG QUẢN 11

HUYỆT TRUNG QUẢN LÀ HUYỆT GÌ?

Huyệt Trung Quản được đặt tên như vậy vì theo quan điểm của người xưa, từ phần ức đến lỗ rốn là ống dạ dày, hay còn được gọi là quản, và huyệt này nằm ở vị trí trung tâm của đường nối này.

Ngoài tên gọi chính là Huyệt Trung Quản, huyệt này còn có các tên gọi khác như Huyệt Thái Thương, Huyệt Trung Hoãn, Huyệt Thượng Ký, Huyệt Trung Oản, Huyệt Trung Uyển, và Huyệt Vị Quản.

Đặc tính của huyệt Trung Quản:

  • Là huyệt Hội của mạch Nhâm cùng với các kinh Tiểu trường, Tam tiêu và Vị.
  • Là huyệt Hội của Phủ và Huyệt Mộ của Vị.
  • Huyệt Trung Quản được xem là trung tâm khí của Tỳ.
  • Nó cũng là một trong nhóm 9 huyệt Hồi Dương Cứu Nghị.
  • Nằm trong 4 huyệt Hội Khí của mạch Dương, có huyệt Trung Quản.

HUYỆT TRUNG QUẢN Ở ĐÂU?

Huyệt Trung Quản được đặt ở vị trí cụ thể như sau: Từ lỗ rốn, đi theo đường thẳng lên bốn ngón tay hoặc có thể lấy điểm ở phía giữa của đoạn nối từ lỗ rốn đến ức, còn được biết đến là chấn thuỷ – đường gặp nhau của hai bờ sườn. Việc xác định chính xác vị trí của huyệt đạo rất quan trọng trong quá trình khám và điều trị bệnh.

HUYỆT TRUNG QUẢN CÓ CÔNG DỤNG GÌ?

Huyệt Trung Quản là điểm tập trung của nhiều đường kinh, vì vậy huyệt này có tác động đáng kể đến sức khỏe con người, đặc biệt là đối với hệ tiêu hóa. Một số tác dụng quan trọng của huyệt Trung Quản bao gồm:

  • Điều hòa và hỗ trợ hoạt động của dạ dày.
  • Giảm triệu chứng đầy hơi, khó tiêu, trào ngược dạ dày.
  • Hỗ trợ trong việc điều trị viêm loét dạ dày tá tràng.
  • Có thể hỗ trợ bệnh nhân điều trị thừa cân và béo phì.

Việc kích thích huyệt Trung Quản có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và giúp cải thiện các vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa và cân nặng.

HUYỆT TRUNG QUẢN GIÚP ĐIỀU TRỊ BÉO PHÌ

Theo y học cổ truyền, thừa cân béo phì thường xuất phát từ việc khí huyết không được lưu thông, gây ra ứ trệ và tích tụ năng lượng thừa trong cơ thể. Điều này dẫn đến sự gia tăng về trọng lượng đến một mức độ khiến cơ thể trở nên béo phì.

Biện pháp điều trị béo phì thường tập trung vào việc kích thích lưu thông khí huyết và phân bố năng lượng một cách hợp lý. Cụ thể, việc áp dụng các phương pháp xoa bóp và kích thích huyệt như sau:

  • Xoa bóp thư giãn: Xoa bóp giúp giải tỏa căng thẳng, làm sảng khoái tinh thần và tăng cường sức khỏe.
  • Tác động vào huyệt Trung Quản: Điều này giúp hạn chế cảm giác đói và tăng cường lưu thông máu, cải thiện chức năng tiêu hóa, giúp cơ thể xử lý chất béo hiệu quả hơn.
  • Bấm huyệt Trung Quản và xoa bóp: Điều này giúp tăng nhiệt độ và hóa lỏng mỡ thừa dưới da, từ đó hỗ trợ quá trình đào thải mỡ thừa thông qua tuyến mồ hôi và các đường tiết mồ hôi tự nhiên của cơ thể.

ĐIỀU TRỊ VIÊM LOÉT DẠ DÀY TÁ TRÀNG

Theo y học cổ truyền, viêm loét dạ dày – tá tràng thường xuất phát từ các yếu tố kích thích làm cho Can khí trong cơ thể bị uất kết, gây ra sự mất cân bằng trong quá trình bài tiết. Khi Can khí bị rối loạn, dạ dày không thể hoạt động bình thường, dẫn đến tình trạng viêm loét. Một nguyên nhân khác là do chế độ ăn uống không điều độ, gây tổn thương và mất đi khả năng kiện vận của dạ dày.

Có hai loại Can khí thường gặp:

  • Can khí phạm Vị: Biểu hiện của loại Can khí này thường bao gồm đau tức thượng vị, đau lan tỏa hai bên và sau lưng. Các triệu chứng đi kèm có thể bao gồm cảm giác đầy bụng, ợ hơi, ợ chua, chất lưỡi đỏ, và rêu lưỡi vàng. Điều trị thường áp dụng phương pháp châm tả.
  • Tỳ Vị hư hàn: Biểu hiện của loại Can khí này thường là đau âm ỉ ở vùng thượng vị, nôn nhiều, nôn ra dịch dạ dày lỏng, mệt mỏi, và rêu lưỡi trắng. Điều trị thường sử dụng phương pháp châm cứu.

TRỊ NẤC CỤT BẰNG HUYỆT TRUNG QUẢN

Nấc cụt thường xảy ra khi thức ăn bị nghẹn lại giữa hệ thống tiêu hóa, gây khó chịu cho người bệnh. Thông thường, nấc cụt sẽ tự khỏi sau một khoảng thời gian ngắn, thường chỉ vài phút. Tuy nhiên, nếu nấc cụt kéo dài và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, gây chán ăn và bỏ bữa, việc áp dụng phương pháp điều trị bằng kích thích huyệt Trung Quản có thể hữu ích.

Theo quan điểm của Đông y, nấc cụt thường do vị khí nghịch lên gây ra. Khi nuốt thức ăn, thường thức ăn sẽ đi xuống dạ dày để đợi tiêu hóa. Tuy nhiên, khi chức năng của dạ dày bị suy yếu hoặc có sự rối loạn trong quá trình nuốt, nhu động thực quản, có thể dẫn đến tình trạng nấc cụt.

Nấc cụt có hai dạng: thể thực chứng và thể hư chứng. Đối với thể hư chứng, tiếng nấc thường nhỏ hơn, người bệnh thở nhanh và nông hơn, tay chân lạnh, mạch hư. Điều trị thường áp dụng phương pháp châm bổ.

Trên đây là một số thông tin về huyệt Trung Quản cùng cách áp dụng hợp lý để hỗ trợ quá trình điều trị bệnh, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến đường tiêu hoá. Hy vọng rằng, những thông tin này sẽ giúp quý độc giả hiểu rõ hơn về cách bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình thông qua các phương pháp Đông y.