Xông khí dung là phương pháp điều trị tại chỗ các bệnh lý đường hô hấp bằng cách đưa thuốc trực tiếp vào niêm mạc đường hô hấp. Máy thở khí dung sẽ chuyển thuốc thành dạng sương mù, giúp thuốc đọng lại trên niêm mạc đường hô hấp, thấm sâu vào phế quản cho hiệu quả nhanh và giảm tối đa phản ứng phụ do thuốc uống gây nên. Để liệu pháp khí dung mang lại kết quả tốt nhất, sau đây phunutoancau sẽ chia sẻ những lưu ý cho bệnh nhân và phụ huynh khi sử dụng máy phun khí dung tại nhà.
KHÍ DUNG LÀ GÌ?
Khí dung là một phương pháp điều trị bằng cách sử dụng máy khí dung để chuyển thuốc dạng dung dịch hoặc huyền dịch thành các hạt nhỏ mịn, có kích thước từ 1-5 micromet, giúp thuốc đi sâu vào đường hô hấp dưới và lắng đọng ở đó.
Khí dung được sử dụng chủ yếu trong điều trị bệnh hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và một số bệnh đường hô hấp khác, bao gồm:
- Thuốc nhóm corticoid: Thuốc corticoid là loại thuốc có tác dụng chống viêm, chống dị ứng, giúp giảm sưng viêm, co thắt phế quản, từ đó giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
- Thuốc giãn phế quản: Thuốc giãn phế quản là loại thuốc giúp giãn cơ trơn phế quản, giúp đường thở thông thoáng, từ đó giúp cải thiện các triệu chứng khó thở, ho, khò khè của bệnh hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
- Kháng sinh: Kháng sinh được sử dụng để điều trị nhiễm trùng đường hô hấp.
- Long đờm: Long đờm giúp làm loãng đờm, giúp dễ khạc ra.
- Nước muối sinh lý 0,9%: Nước muối sinh lý 0,9% giúp làm sạch đường hô hấp.
CÁCH SỬ DỤNG MÁY THỞ KHÍ DUNG
Để sử dụng máy thở khí dung an toàn và hiệu quả, cần thực hiện theo các bước sau:
BƯỚC 1: CHUẨN BỊ
- Đặt máy thở khí dung lên bề mặt vững và phẳng.
- Lắp ráp các bộ phận của máy thở khí dung theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Nối máy thở khí dung với nguồn điện.
- Vệ sinh tay sạch sẽ bằng xà phòng và nước.
BƯỚC 2: LẤY THUỐC VÀ PHA THUỐC
- Lấy thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
- Sử dụng ống sạch để lấy thuốc cho vào cốc đựng thuốc.
- Lượng dịch trong buồng đựng thuốc không được ít hơn 2,5 ml. Trường hợp không đạt ngưỡng này thì cần bổ sung nước muối sinh lý 0,9% cho đến khi đạt được ngưỡng này.
BƯỚC 3: GẮN MÁY THỞ KHÍ DUNG
- Đậy nắp cốc thuốc.
- Gắn phần trên của cốc thuốc với mặt nạ hoặc ống thở miệng.
- Gắn phần dưới của cốc cùng ống dẫn khí với máy nén khí.
BƯỚC 4: HÍT THUỐC
- Người bệnh ngồi thẳng để phổi được giãn để cho kết quả điều trị tốt.
- Trường hợp người bệnh dùng mặt nạ thì chỉnh dây thắt và tư thế đeo cho vừa mặt.
- Trẻ đủ lớn khuyến khích trẻ ngồi thẳng người, hít thở bình thường.
- Trẻ nhỏ bế ở tư thế ngồi thẳng rồi yêu cầu trẻ thở sâu và chậm qua miệng để thuốc có thể lắng đọng trong đường hô hấp.
BƯỚC 5: TẮT MÁY THỞ KHÍ DUNG
- Dùng máy thở khí dung tối đa từ 5 – 15 phút.
- Trong khi khí dung, thuốc có thể bám vào thành cốc đựng thuốc, gõ hoặc lắc nhẹ cốc cho các giọt này rơi xuống.
- Khi không còn thấy sương phun ra nữa và máy phát ra âm thanh phù phù thì tắt máy.
LƯU Ý KHI SỬ DỤNG MÁY THỞ KHÍ DUNG
Máy thở khí dung là một thiết bị y tế hỗ trợ điều trị hiệu quả cho các bệnh lý hô hấp. Tuy nhiên, để sử dụng máy thở khí dung an toàn và hiệu quả, cần lưu ý một số điều sau:
- Chỉ dùng thuốc xông khí dung theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Bác sĩ sẽ căn cứ vào tình trạng bệnh của từng người để kê đơn thuốc xông phù hợp. Tự ý dùng thuốc xông có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
- Tuân thủ cách dùng máy thở khí dung và cách pha thuốc. Cách pha thuốc xông có ảnh hưởng đến kích thước của các hạt phun sương. Nếu pha không đúng liều lượng, các hạt phun sương không đúng kích thước sẽ không tác dụng vào bên trong hoặc bám vào thành họng, gây lãng phí thuốc và không hiệu quả.
- Nếu có các phản ứng phụ như chóng mặt, bồn chồn,… thì ngừng khí dung trong khoảng 5 phút. Sau khi tiếp tục khí dung, người bệnh cần thở chậm hơn. Nếu các phản ứng phụ tái diễn, cần thông báo cho bác sĩ để được điều chỉnh liều hoặc thay thế thuốc.
- Đảm bảo vệ sinh máy thở khí dung. Sau mỗi lần xông, cần rửa bằng dung dịch sát trùng để tránh nhiễm trùng. Sau một thời gian sử dụng, cần vệ sinh kỹ lưỡng máy thở khí dung theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Cẩn thận với các loại tinh dầu. Một số loại tinh dầu không được dùng cho trẻ sơ sinh hay trẻ quá nhỏ vì có thể gây ức chế hô hấp. Không lạm dụng tinh dầu, vì có thể gây nghiện và giảm khứu giác.
MỘT SỐ LƯU Ý KHI SỬ DỤNG MÁY PHUN KHÍ DUNG CHO TRẺ EM
- Đối với trẻ dưới 2 tuổi, cần bế trẻ ngồi trên đùi để trẻ dễ dàng hít thở khi sử dụng máy phun khí dung.
- Nếu trẻ không chịu đeo mặt nạ, có thể cho trẻ ngậm ống thở miệng. Tuy nhiên, ống thở miệng đòi hỏi sự hợp tác tốt của trẻ.
- Nếu trẻ bị ho hoặc khó thở, cần cho trẻ nghỉ ngơi và thư giãn trước khi sử dụng máy phun khí dung.
- Không sử dụng máy phun khí dung trong phòng kín hoặc thiếu ánh sáng.
- Vệ sinh dụng cụ thường xuyên để ngăn ngừa vi khuẩn và nấm mốc phát triển.
Tuân thủ các hướng dẫn sử dụng máy phun khí dung sẽ giúp đảm bảo hiệu quả điều trị và hạn chế các tác dụng phụ.