Top 2 cháo trẻ em

NHỮNG DẤU HIỆU CẢNH BÁO SỐT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM

NHỮNG DẤU HIỆU CẢNH BÁO SỐT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM 1

Sốt xuất huyết, hay còn gọi là sốt Dengue, là một trong những nguyên nhân dẫn đến tử vong hàng đầu ở trẻ em. Vì thế, các bậc cha mẹ cần nhận biết được một số dấu hiệu của sốt xuất huyết ở trẻ em để có thể phát hiện sớm, đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời, từ đó tránh được các biến chứng nghiêm trọng.

NHỮNG DẤU HIỆU CẢNH BÁO SỐT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM 3

TRIỆU CHỨNG SỐT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM

Sốt xuất huyết ở trẻ em có biểu hiện đa dạng và phức tạp. Bệnh thường bắt đầu đột ngột và phát triển nhanh chóng qua ba giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục.

GIAI ĐOẠN SỐT

Trong giai đoạn đầu của sốt xuất huyết ở trẻ em, các biểu hiện thường bao gồm sốt cao đột ngột và liên tục. Ở trẻ nhỏ, có thể thấy trẻ bứt rứt và quấy khóc, trong khi ở trẻ lớn hơn, các triệu chứng có thể bao gồm đau đầu, cảm giác chán ăn, buồn nôn, biểu hiện của da sung huyết (như chấm xuất huyết dưới da), đau ở các khớp, nhức mắt, và có thể có chảy máu chân răng hoặc chảy máu cam.

Kết quả xét nghiệm máu thường không phản ánh rõ ràng trong giai đoạn sốt. Dung tích hồng cầu thường là bình thường, số lượng tiểu cầu có thể giảm dần, trong khi lượng bạch cầu thường giảm.

GIAI ĐOẠN NGUY HIỂM

Sau giai đoạn sốt, trẻ bước vào giai đoạn nguy hiểm của bệnh, thường diễn ra từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 sau khi mắc bệnh. Biểu hiện của sốt xuất huyết ở trẻ trong giai đoạn này có thể là sốt vẫn tiếp tục hoặc đã giảm, nhưng trẻ bị thoát huyết tương, khiến bụng bướu to ra do lượng dịch trong máu thoát ra ồ ạt. Tình trạng này thường kéo dài trong 24-48 giờ và có nguy cơ gây tử vong ở trẻ em mắc sốt xuất huyết.

Khi đi khám, có thể nhận thấy các dấu hiệu như sự tràn dịch ở màng phổi, màng bụng, gan to bất thường, và phù nề ở mi mắt. Trong trường hợp thoát huyết tương nặng, trẻ có thể trải qua sốc, biểu hiện bao gồm vật vã, bứt rứt, lờ đờ, lạnh chân tay, da lạnh, ẩm, mạch nhanh nhỏ, tiểu ít; huyết áp kẹt (huyết áp tối đa và tối thiểu cách nhau dưới 20mmHg), tụt huyết áp hoặc không đo được huyết áp. Đặc biệt, trẻ có thể xuất hiện xuất huyết dưới da hoặc các vết bầm tím, các đốm xuất huyết rải rác ở phần trước hai chân, mặt trong hai cánh tay, bụng, đùi, mạng sườn, cùng với xuất huyết ở niêm mạc như chảy máu mũi, chảy máu chân răng, hoặc tiểu ra máu.

Cần lưu ý rằng, xuất huyết không phải là biểu hiện bắt buộc của sốt xuất huyết ở trẻ em, nên dù có hay không xuất hiện triệu chứng này, bệnh vẫn có thể đã ở giai đoạn nguy hiểm và gây tử vong. Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất là sốc, được nhận biết qua ba dấu hiệu chính: giảm tri giác, giảm thân nhiệt và giảm huyết áp.

Trong giai đoạn nguy hiểm này, xét nghiệm máu thường cho thấy lượng tiểu cầu giảm mạnh, chỉ còn dưới 100.000/mm3, và trong những trường hợp nặng, trẻ có thể mắc rối loạn đông máu, một tình trạng cực kỳ nguy hiểm.

GIAI ĐOẠN PHỤC HỒI

Sau giai đoạn nguy hiểm, khoảng từ 48 đến 72 giờ là giai đoạn phục hồi, trong đó trẻ không còn sốt, tình trạng sức khỏe cải thiện đáng kể. Trẻ có biểu hiện thèm ăn, huyết áp ổn định hơn và tiểu nhiều hơn. Trong khi xét nghiệm máu, số lượng bạch cầu tăng lên nhanh chóng, số lượng tiểu cầu dần trở về mức bình thường, nhưng thường chậm hơn so với bạch cầu.

BIẾN CHỨNG SAU KHI TRẺ BỊ SỐT XUẤT HUYẾT LÀ GÌ?

Phát hiện và điều trị ngay sau khi có biểu hiện sốt xuất huyết ở trẻ là cực kỳ quan trọng để hạn chế tối đa các biến chứng về lâu dài. Tuy nhiên, nếu điều trị muộn, trẻ có thể đối mặt với những nguy hiểm sau:

  • Suy gan, suy thận, suy tạng.
  • Mất máu do xuất huyết nặng.
  • Viêm cơ tim, suy tim, và một số bệnh lý khác liên quan đến tim mạch.
  • Rối loạn tri giác là biến chứng do xuất huyết não gây ra.

Việc can thiệp kịp thời và hiệu quả là chìa khóa để giảm thiểu nguy cơ gặp phải những biến chứng nghiêm trọng từ bệnh sốt xuất huyết ở trẻ.

NHỮNG DẤU HIỆU CẢNH BÁO SỐT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM 5

ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT CHO TRẺ EM TẠI NHÀ

Khi nhận thấy dấu hiệu của sốt xuất huyết ở trẻ em, cần ngay lập tức đưa trẻ đến bệnh viện để kiểm tra và chẩn đoán. Phần lớn trường hợp sốt xuất huyết ở trẻ em có thể được điều trị tại nhà (ngoại trú) và đến tái khám đầy đủ theo lịch hẹn. Để đạt hiệu quả tốt nhất trong quá trình điều trị, cần tuân thủ các chỉ dẫn của bác sĩ, bao gồm:

  • Hạ sốt: Nếu trẻ có sốt cao hơn 39°C, cần sử dụng thuốc hạ sốt paracetamol theo hướng dẫn của bác sĩ. Quần áo nên được nới lỏng và làm mát trẻ.
  • Bổ sung nước và chất điện giải: Khuyến khích trẻ uống nhiều nước, oresol, nước trái cây hoặc cháo loãng pha với muối để bổ sung chất điện giải.
  • Chế độ ăn uống: Chia nhỏ bữa ăn, ăn thức ăn loãng, dễ tiêu, cân bằng dinh dưỡng. Tránh thực phẩm và nước uống có màu sẫm để không gây nhầm lẫn với xuất huyết tiêu hóa.
  • Nghỉ ngơi: Khuyến khích trẻ nghỉ ngơi tại nhà và hạn chế vận động trong thời gian bị sốt xuất huyết.

Trong trường hợp trẻ có một trong các biểu hiện sau, cần ngay lập tức đưa trẻ đến cơ sở y tế:

  • Vật vã, lừ đừ.
  • Đau bụng nặng.
  • Da xung huyết nhưng tứ chi lạnh.
  • Nôn ói đột ngột, liên tục.
  • Xuất huyết tiêu hóa đột ngột.

CÁC CÁCH PHÒNG CHỐNG BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM

Hiện tại, Việt Nam vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu và vắc xin phòng bệnh sốt xuất huyết. Biện pháp phòng bệnh đang được áp dụng là chủ động kiểm soát các loại côn trùng trung gian truyền bệnh. Để bảo vệ sức khỏe của trẻ em và phòng chống căn bệnh sốt xuất huyết nguy hiểm, cha mẹ có thể thực hiện những biện pháp sau:

Loại bỏ nơi sinh sống và sinh sản của muỗi bằng cách đậy kín các dụng cụ chứa nước, thả cá vào các dụng cụ đựng nước dung tích lớn, vệ sinh hàng tuần các dụng cụ chứa nước và thu gom, vứt bỏ các vật dụng, phế liệu trong nhà và xung quanh nhà.

Phòng chống muỗi đốt cho trẻ bằng cách mặc quần áo dài tay, ngủ trong màn, sử dụng bình xịt diệt muỗi, nhang hương chống muỗi, kem xua muỗi, vợt điện diệt muỗi.

Phối hợp với cấp chính quyền và ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng chống dịch bệnh sốt xuất huyết định kỳ.

Những biện pháp trên có thể giúp giảm nguy cơ lây nhiễm sốt xuất huyết và bảo vệ sức khỏe của trẻ em.

NHỮNG DẤU HIỆU CẢNH BÁO SỐT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM 7

NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Chẩn đoán sốt xuất huyết ở trẻ em được thực hiện như thế nào?

Bác sĩ sẽ chẩn đoán dựa trên triệu chứng, tiền sử dịch tễ và các xét nghiệm cận lâm sàng như xét nghiệm máu.

2. Sốt xuất huyết có nguy hiểm không?

Sốt xuất huyết có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:

  • Sốc
  • Xuất huyết nội tạng
  • Viêm não

3. Tỷ lệ tử vong do sốt xuất huyết ở trẻ em là bao nhiêu?

Tỷ lệ tử vong do sốt xuất huyết ở trẻ em khá thấp nếu được điều trị kịp thời.

4. Trẻ em đã từng mắc sốt xuất huyết có thể mắc lại không?

Có thể. Sau khi mắc sốt xuất huyết, trẻ em sẽ có miễn dịch với tuýp virus Dengue gây bệnh, nhưng vẫn có thể mắc lại do virus Dengue có 4 tuýp khác nhau.

KẾT LUẬN

Số trẻ em tử vong do sốt xuất huyết đang tăng lên qua các năm, gây ra mối lo lớn cho nhiều bậc cha mẹ. Do đó, các phụ huynh cần đặc biệt chú ý đến sức khỏe của con mình. Khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, việc đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức để được thăm khám và điều trị bệnh sốt xuất huyết là rất quan trọng, giúp tránh được những biến chứng nguy hiểm không mong muốn.

CÁC TRIỆU CHỨNG SỐT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM CẦN PHÁT HIỆN SỚM

CÁC TRIỆU CHỨNG SỐT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM CẦN PHÁT HIỆN SỚM 9

Sốt xuất huyết ở trẻ em có thể gây nhầm lẫn với các bệnh sốt khác như cảm cúm, cảm lạnh hoặc nhiễm trùng. Để phân biệt, cần chú ý đến các điểm sau đây để nhận biết triệu chứng, dấu hiệu sốt xuất huyết ở trẻ em từ giai đoạn sớm. Dưới đây là một số dấu hiệu trẻ bị sốt xuất huyết cần chú ý để có thể điều trị sốt xuất huyết kịp thời.

CÁC TRIỆU CHỨNG SỐT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM CẦN PHÁT HIỆN SỚM 11

SỐT XUẤT HUYẾT LÀ GÌ?

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra. Bệnh lây truyền từ người sang người qua muỗi vằn Aedes aegypti. Muỗi vằn là loại muỗi nhỏ, có màu đen, có đốm trắng ở chân và lưng. Muỗi vằn thường hoạt động mạnh vào ban ngày, đặc biệt là vào sáng sớm và chiều tối.

NGUYÊN NHÂN GÂY SỐT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM

Sốt xuất huyết ở trẻ em do virus Dengue gây ra. Virus Dengue là một loại virus RNA thuộc họ Flaviviridae. Virus Dengue có 4 chủng chính, được ký hiệu là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4.

Muỗi vằn là vật chủ trung gian truyền bệnh sốt xuất huyết. Muỗi vằn là loài muỗi nhỏ, có màu đen, có các đốm trắng ở lưng. Muỗi vằn thường sinh sản ở các vật dụng chứa nước đọng, như chum, vại, bể nước, chậu nước,…

DẤU HIỆU SỐT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM KHÔNg nên bỏ

Các triệu chứng của sốt xuất huyết ở trẻ em thường xuất hiện sau 4-7 ngày kể từ khi bị muỗi đốt. Các triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết thường gặp bao gồm:

  • Sốt cao đột ngột, có thể lên đến 40 độ C. Sốt cao thường kéo dài 2-7 ngày.
  • Phát ban sốt xuất huyết thường xuất hiện sau khi sốt 2-5 ngày. Phát ban có thể là các chấm nhỏ li ti hoặc các mảng lớn, màu đỏ.
  • Đau đầu, đau nhức cơ bắp, khớp.
  • Buồn nôn, nôn mửa.
  • Chảy máu, có thể gặp ở các vị trí như chảy máu chân răng, chảy máu mũi, chảy máu cam, xuất huyết dưới da,…

Một số biểu hiện của bệnh sốt xuất huyết khác có thể gặp ở trẻ em mắc sốt xuất huyết:

  • Trẻ nhỏ có thể bị sưng phù ở các bộ phận trên cơ thể như chân tay, mặt,…
  • Trẻ có thể bị đau bụng, nôn mửa nhiều, dẫn đến mất nước.
  • Trẻ có thể bị gan to, lách to.

BIẾN CHỨNG SỐT XUẤT HUYẾT ở trẻ thường LÀ GÌ?

SỐC SỐT XUẤT HUYẾT

Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em. Sốc sốt xuất huyết xảy ra khi cơ thể mất quá nhiều dịch và chất điện giải do thoát huyết tương. Sốc sốt xuất huyết có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

XUẤT HUYẾT

Xuất huyết là một biểu hiện thường gặp của bệnh sốt xuất huyết trẻ . Xuất huyết có thể xảy ra ở nhiều vị trí trong cơ thể, bao gồm:

  • Chảy máu cam, chảy máu chân răng
  • Chảy máu đường tiêu hóa, đường tiểu
  • Xuất huyết não

TỔN THƯƠNG NỘI TẠNG

Bệnh sốt xuất huyết ở có thể gây tổn thương đến nhiều cơ quan nội tạng, bao gồm:

Gan: Gan có thể bị sưng to, rối loạn chức năng

  • Thận: Thận có thể bị suy giảm chức năng
  • Tim: Tim có thể bị suy tim
  • Não: Não có thể bị tổn thương

CÁC BIẾN CHỨNG KHÁC

Ngoài các biến chứng trên, bệnh sốt xuất huyết cũng có thể gây ra các biến chứng khác như:

  • Suy hô hấp
  • Suy đa tạng
  • Viêm phổi
  • Viêm cơ tim
  • Viêm não
CÁC TRIỆU CHỨNG SỐT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM CẦN PHÁT HIỆN SỚM 13

CÁCH ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM

THUỐC HẠ SỐT

Thuốc hạ sốt là loại thuốc được sử dụng phổ biến nhất để điều trị sốt xuất huyết. Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý sử dụng thuốc đúng cách và đúng liều lượng theo chỉ định của bác sĩ. Không tự ý sử dụng thuốc hạ sốt ngoài, đặc biệt là các loại thuốc chứa aspirin, ibuprofen vì có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết.

Nếu trẻ sốt cao, phụ huynh cho trẻ mặc quần áo thoáng mát, tránh mặc đồ quá dày, quá chật. Cha mẹ cũng cần lau mát cho trẻ bằng nước ấm để hạ sốt.

THUỐC CHỐNG NÔN

Nếu trẻ bị nôn nhiều, cha mẹ có thể cho trẻ uống thuốc chống nôn theo chỉ định của bác sĩ.

THUỐC GIẢM ĐAU

Nếu trẻ bị đau nhức cơ, khớp, cha mẹ có thể cho trẻ uống thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ.

BỔ SUNG NƯỚC

Trẻ bị sốt xuất huyết cần được bổ sung nhiều nước để tránh mất nước và điện giải do sốt cao và xuất huyết. Cha mẹ có thể cho trẻ uống nước lọc, nước ép hoa quả nguyên chất, oresol hoặc các loại nước điện giải khác.

BỔ SUNG DINH DƯỠNG

Trẻ bị sốt xuất huyết cần được ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, ưu tiên các thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu vitamin và khoáng chất. Cha mẹ có thể cho trẻ ăn cháo, súp, sữa, trái cây,…

Xét nghiệm sốt xuất huyết tại nhà

Xét nghiệm sốt xuất huyết tại nhà là một phương pháp đơn giản và thuận tiện để chẩn đoán bệnh sốt xuất huyết. Có hai loại xét nghiệm sốt xuất huyết tại nhà phổ biến nhất là:

  • Xét nghiệm nhanh kháng nguyên NS1: Xét nghiệm này sử dụng một que thử để phát hiện kháng nguyên NS1 của virus sốt xuất huyết trong máu. Kháng nguyên NS1 là một protein được sản xuất bởi virus sốt xuất huyết trong giai đoạn đầu của bệnh. Xét nghiệm nhanh kháng nguyên NS1 có độ nhạy và độ đặc hiệu cao, có thể phát hiện virus sốt xuất huyết trong vòng 3-5 ngày sau khi khởi phát bệnh.
  • Xét nghiệm Real-time PCR: Xét nghiệm này sử dụng kỹ thuật PCR để phát hiện DNA của virus sốt xuất huyết trong máu. PCR là một kỹ thuật sinh học phân tử có thể nhân bản một đoạn DNA cụ thể theo nhiều lần. Xét nghiệm Real-time PCR có độ nhạy và độ đặc hiệu cao hơn xét nghiệm nhanh kháng nguyên NS1, có thể phát hiện virus sốt xuất huyết trong vòng 1-2 ngày sau khi khởi phát bệnh.

Để thực hiện xét nghiệm sốt xuất huyết tại nhà, bạn cần mua bộ xét nghiệm tại các nhà thuốc hoặc cửa hàng trực tuyến. Hướng dẫn sử dụng bộ xét nghiệm thường được cung cấp kèm theo.

Quy trình chung cho cả hai loại xét nghiệm là:

  • Lấy mẫu máu: Bạn có thể lấy mẫu máu ở đầu ngón tay hoặc ở ven tay.
  • Tách huyết tương: Bạn có thể dùng kim tiêm hoặc một thiết bị chuyên dụng để tách huyết tương từ máu.
  • Tiến hành xét nghiệm: Bạn tiến hành xét nghiệm theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Kết quả xét nghiệm sẽ có trong vòng 15-30 phút sau khi hoàn thành xét nghiệm. Nếu kết quả xét nghiệm dương tính, bạn cần đến cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị.

BỐ MẸ LƯU Ý CÁCH CHĂM SÓC KHI CON MẮC BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT

  • Khi trẻ bị sốt xuất huyết, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời. Ngoài ra, cha mẹ cũng cần lưu ý một số cách chăm sóc trẻ tại nhà để giúp trẻ mau chóng hồi phục sức khỏe.
  • Không tự ý sử dụng thuốc ngoài mà chưa có chỉ định của bác sĩ.
  • Khi thấy bé sốt cao trên 39 độ, bạn cần cho bé uống thuốc hạ sốt theo đúng chỉ định. Bố mẹ không lạm dụng paracetamol trong nhiều giờ liên tục.
  • Bố mẹ cố gắng bổ sung nhiều nước lọc, nước ép hoa quả nguyên chất, oresol và rau củ,… để bổ sung điện giải.
  • Phân chia thành nhiều bữa ăn nhỏ trong một ngày nhưng phải đảm bảo thức ăn dễ tiêu hóa.Bố mẹ hạn chế cho con ăn thức ăn chứa màu sẫm, tránh trường hợp nhầm lẫn với xuất huyết tiêu hóa (nếu có).

CÁCH PHÒNG SỐT XUẤT HUYẾT

Hiện tại, sốt xuất huyết đã có vắc xin phòng ngừa nhưng hiệu quả không được như mong đợi nên chưa được tiếp cận với người dân, vì vậy cách phòng tốt nhất là diệt môi trường sống và triệt đường sinh sản của muỗi. Với những khu vực có nước đọng trong nhà cần được dọn dẹp sạch sẽ, bình chứa nước cần được đậy nắp kín tránh muỗi trẻ trứng trong đó. Những vật phế thải như rác, tô chén, chum vỡ… vật có thể chứa nước đọng cần được dọn dẹp sạch sẽ vì muỗi có thể sinh sôi nảy nở ở đó.

Bên cạnh giữ môi trường xung quanh sạch sẽ thì bố mẹ cần phòng ngừa việc bị muỗi đốt bằng cách mặc quần áo dài tay, ngủ có mùng/màn và giăng lưới khu vực cửa sổ. Đặc điểm của muỗi vằn sốt xuất huyết là chích ban ngày trong khi đó chúng ta có khuynh hướng ngủ ban đêm mới giăng mùng/màn, còn ban ngày thì không. Vì vậy cần chú ý sáng sớm và chiều tối là 2 thời điểm để bảo vệ trẻ, tránh không cho trẻ đi đến những chỗ có nước đọng, đặc biệt là nước sạch vì muỗi sốt xuất huyết không đẻ trứng ở những nơi nước dơ như cống rãnh.

Với những biện pháp phòng ngừa sốt xuất huyết trên, chúng ta có thể góp phần giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh cho bản thân và gia đình.