BẬT MÍ CÁCH CAI SỮA CHO BÉ NHANH, AN TOÀN VÀ HIỆU QUẢ

BẬT MÍ CÁCH CAI SỮA CHO BÉ NHANH, AN TOÀN VÀ HIỆU QUẢ 1

Mặc dù việc nuôi con bằng sữa mẹ vô cùng cần thiết nhưng bất cứ trẻ nào cũng sẽ đến thời điểm cần cai bú mẹ. Tìm được cách cai sữa cho bé nhanh mà nhàn luôn là mục đích mà các mẹ hướng đến. Bài viết dưới đây của phunutoancau sẽ chia sẻ cùng các mẹ những bí kíp để đạt được mục đích ấy.

BẬT MÍ CÁCH CAI SỮA CHO BÉ NHANH, AN TOÀN VÀ HIỆU QUẢ 3

TẦM QUAN TRỌNG CỦA SỮA MẸ VÀ THỜI ĐIỂM NÊN CAI SỮA CHO BÉ

TẦM QUAN TRỌNG CỦA SỮA MẸ

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Trong sữa mẹ có chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ, bao gồm:

  • Nước: Sữa mẹ có chứa khoảng 87% là nước, giúp trẻ bù nước, điều hòa thân nhiệt và đào thải các chất cặn bã ra khỏi cơ thể.
  • Chất béo: Chất béo trong sữa mẹ là nguồn cung cấp năng lượng chính cho trẻ, giúp trẻ phát triển trí não và thị lực.
  • Protein: Protein trong sữa mẹ giúp trẻ phát triển cơ bắp và hệ miễn dịch.
  • Carbohydrate: Carbohydrate trong sữa mẹ giúp trẻ cung cấp năng lượng cho hoạt động hàng ngày.
  • Vitamin và khoáng chất: Sữa mẹ cung cấp đầy đủ các vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ, bao gồm vitamin A, vitamin D, vitamin E, vitamin K, vitamin B1, vitamin B2, vitamin B6, vitamin B12, vitamin C, canxi, sắt, kẽm, iốt,…

Ngoài ra, sữa mẹ còn có nhiều lợi ích khác đối với trẻ, bao gồm:

  • Giúp tăng cường hệ miễn dịch: Sữa mẹ có chứa các kháng thể giúp trẻ chống lại các bệnh nhiễm trùng.
  • Giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính: Nghiên cứu cho thấy, trẻ được bú sữa mẹ có nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như béo phì, tiểu đường, hen suyễn,… thấp hơn trẻ không được bú sữa mẹ.
  • Giúp phát triển trí não: Sữa mẹ chứa các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển trí não của trẻ, đặc biệt là DHA và ARA.
  • Giúp hình thành mối liên kết giữa mẹ và bé: Việc cho con bú mẹ giúp mẹ và bé gắn bó với nhau hơn, tạo nên sự gần gũi và thân thiết.

THỜI ĐIỂM NÊN CAI SỮA CHO TRẺ

Thời điểm cai sữa cho trẻ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

  • Sức khỏe của trẻ: Trẻ cần có sức khỏe tốt để có thể thích nghi với việc thay đổi chế độ ăn uống.
  • Sự sẵn sàng của trẻ: Trẻ cần có những biểu hiện sẵn sàng cai sữa, chẳng hạn như:
  • Tự ngồi vững, đi nhanh, có thể leo trèo cầu thang và có khả năng ăn thô tốt, tư duy ngôn ngữ tốt, nói được câu ngắn có nghĩa.
  • Không còn đòi bú nhiều như trước, có thể uống sữa bình hoặc ăn sữa ngoài.
  • Không còn quấy khóc khi mẹ không cho bú.
  • Sự sẵn sàng của mẹ: Mẹ cũng cần có sự chuẩn bị về mặt tâm lý để cai sữa cho trẻ.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ nên được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời và tiếp tục bú mẹ đến 2 tuổi hoặc lâu hơn nữa. Tuy nhiên, ở Việt Nam, thời điểm cai sữa cho trẻ thường sớm hơn, khoảng 12 – 18 tháng tuổi.

CÁC CÁCH CAI SỮA CHO BÉ 

Cai sữa là một quá trình quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ, giúp trẻ bắt đầu thích nghi với việc ăn uống và sinh hoạt như người lớn. Tuy nhiên, cai sữa cũng có thể là một giai đoạn khó khăn đối với cả mẹ và bé. Để cai sữa cho bé an toàn và khoa học, mẹ cần lưu ý những điều sau:

CHUẨN BỊ TÂM LÝ CHO BÉ

Trước khi bắt đầu cai sữa, mẹ cần chuẩn bị tâm lý cho bé bằng cách giải thích cho bé hiểu rằng bé đã lớn và không cần bú mẹ nữa. Mẹ có thể kể cho bé nghe những câu chuyện về các bạn nhỏ khác đã cai sữa, hoặc đưa bé đi chơi và gặp gỡ những bạn nhỏ khác không bú mẹ.

CẮT GIẢM DẦN SỐ LẦN BÚ

Mẹ không nên đột ngột cắt bỏ hoàn toàn việc cho bé bú. Thay vào đó, mẹ nên cắt giảm dần số lần bú mỗi ngày, bắt đầu từ những cữ bú ít quan trọng nhất, chẳng hạn như cữ bú đêm. Mẹ có thể thay thế các cữ bú này bằng các hoạt động khác, chẳng hạn như cho bé ăn, đọc truyện, chơi đùa,…

TĂNG CƯỜNG BỮA ĂN DẶM

Việc tăng cường bữa ăn dặm sẽ giúp bé no lâu hơn, từ đó giảm nhu cầu bú mẹ. Mẹ nên đảm bảo rằng bé ăn đủ các nhóm chất dinh dưỡng cần thiết, bao gồm đạm, tinh bột, chất béo, vitamin và khoáng chất.

MỘT SỐ CÁCH CAI SỮA CHO BÉ HIỆU QUẢ

Dưới đây là một số cách cai sữa cho bé hiệu quả mà mẹ có thể tham khảo:

CÁCH CAI SỮA THEO PHƯƠNG PHÁP GRADUAL WEANING

Phương pháp này được thực hiện bằng cách cắt giảm dần số lần bú và thời gian bú mỗi lần. Mẹ có thể bắt đầu bằng cách bỏ một cữ bú mỗi ngày, sau đó tăng dần số cữ bú cần bỏ lên theo từng tuần hoặc từng tháng.

CÁCH CAI SỮA THEO PHƯƠNG PHÁP COLD TURKEY

Phương pháp này được thực hiện bằng cách ngừng cho bé bú đột ngột. Phương pháp này có thể hiệu quả nhanh chóng, nhưng bé có thể gặp phải các triệu chứng cai sữa như quấy khóc, cáu gắt,…

CÁCH CAI SỮA THEO PHƯƠNG PHÁP MIXED FEEDING

Phương pháp này được thực hiện bằng cách kết hợp cho bé bú mẹ và ăn sữa ngoài. Mẹ có thể bắt đầu bằng cách cho bé ăn sữa ngoài một cữ mỗi ngày, sau đó tăng dần số cữ sữa ngoài lên theo từng tuần hoặc từng tháng.

LƯU Ý KHI CAI SỮA CHO BÉ

  • Không nên cai sữa cho bé quá sớm: Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới, trẻ nên được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời và tiếp tục bú mẹ ít nhất đến 2 tuổi.
  • Không nên cai sữa cho bé đột ngột: Cai sữa đột ngột có thể khiến bé gặp phải các vấn đề như quấy khóc, cáu gắt, rối loạn tiêu hóa,…
  • Cần theo dõi sức khỏe của bé trong quá trình cai sữa: Nếu bé có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trong quá trình cai sữa, mẹ cần đưa bé đi khám bác sĩ.

Cai sữa là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn của cả mẹ và bé. Mẹ cần thấu hiểu và động viên bé trong suốt quá trình này. Nếu bé quấy khóc, mẹ có thể ôm ấp, vỗ về bé để bé cảm thấy an toàn và được yêu thương.

TRẺ MẤY THÁNG MỌC RĂNG? DẤU HIỆU BÉ MỌC RĂNG

TRẺ MẤY THÁNG MỌC RĂNG? DẤU HIỆU BÉ MỌC RĂNG 5

Bé mấy tháng mọc răng? Những chiếc răng đầu tiên của bé thường sẽ lớn và nhú vào khoảng 6 tháng tuổi mặc dù các dấu hiệu mọc răng có thể bắt đầu sớm hơn. Dưới đây là các triệu chứng mọc răng thường gặp cùng với các biện pháp khắc phục để bé bớt khó chịu.

BÉ MẤY THÁNG MỌC RĂNG?

TRẺ MẤY THÁNG MỌC RĂNG? DẤU HIỆU BÉ MỌC RĂNG 7

Phần lớn trẻ sơ sinh thường trải qua quá trình mọc chiếc răng đầu tiên vào khoảng 6 tháng tuổi, và dấu hiệu của việc này có thể xuất hiện từ hai hoặc ba tháng trước khi chiếc răng thực sự nở ra.

Tuy nhiên, không phải tất cả trẻ đều tuân theo một lịch trình cụ thể. Có một số trẻ sơ sinh may mắn mọc chiếc răng đầu tiên sớm nhất khi chỉ mới 3 hoặc 4 tháng tuổi, trong khi những em bé khác có thể trải qua quá trình mọc răng đầu tiên sau khi đã đến hoặc sau sinh nhật đầu tiên của họ.

NHỮNG DẤU HIỆU NHẬN BIẾT BÉ MỌC RĂNG

Mỗi em bé đều trải qua quá trình mọc răng khác nhau. Một số hầu như không có triệu chứng, trong khi những người khác phải chịu đựng những cơn đau và quấy khóc khi mọc răng.

Biết những triệu chứng mọc răng cần chú ý có thể giúp bạn và em bé vượt qua cột mốc này. Dưới đây là một số dấu hiệu đầu tiên của việc mọc răng:

CHẢY NƯỚC DÃI

Rất khó tin khi nhìn thấy nhiều chất lỏng có thể chảy ra từ một cái miệng nhỏ nhưng quá trình mọc răng có thể kích thích sự tiết nước dãi. Thông thường, hầu hết trẻ sơ sinh từ 10 tuần đến 4 tháng tuổi bắt đầu thực hiện hành động tiếp nước, và hiện tượng nước dãi có thể kéo dài cho đến khi răng của bé phát triển.

Nếu bạn thường xuyên thấy áo quần của bé ẩm, hãy sử dụng yếm để giữ cho bé thoải mái và giữ cho quần áo sạch sẽ hơn. Để ngăn chặn tình trạng nứt nẻ, hãy nhẹ nhàng lau sạch cằm của bé suốt cả ngày.

PHÁT BAN KHI MỌC RĂNG

Nếu em bé đang mọc răng và có hiện tượng nước dãi, sự liên tục nhỏ giọt có thể gây nứt nẻ, mẩn đỏ và phát ban quanh miệng, cằm và thậm chí cả cổ và ngực của trẻ. Việc nhẹ nhàng vỗ nhẹ có thể giúp ngăn chặn sự kích ứng này.

Một giải pháp khác là tạo một lớp màng chắn ẩm cho khu vực này bằng cách sử dụng Vaseline hoặc Aquaphor. Bạn cũng có thể dùng kem dưỡng ẩm nhẹ nhàng và không mùi khi cần thiết. Những loại kem dưỡng như Lansinoh cũng rất hiệu quả để bảo vệ làn da non nớt của em bé.

HO VÀ/HOẶC PHẢN XẠ BỊT MIỆNG

Việc liên tục ho có thể khiến trẻ bị ọc sữa. Điều này không đáng lo ngại, miễn là con bạn không có các dấu hiệu khác của cảm lạnh, cúm hoặc dị ứng.

CẮN

Áp lực từ răng mọc qua dưới nướu có thể gây ra sự khó chịu cho trẻ, và điều này có thể dẫn đến giảm áp lực phản lực, nghĩa là trẻ ít hàm nhai và cắn hơn.

Trẻ trong giai đoạn mọc răng có thể ngậm bất cứ thứ gì trong tầm tay để giảm áp lực này, bao gồm cả lục lạc, bàn tay của chúng, núm vú của bạn nếu bạn đang cho con bú (tuy nhiên, nếu điều đó xảy ra, bạn nên ngừng cho con bú và thay thế bằng khăn lạnh hoặc các đồ chơi khác), ngón tay, hoặc thậm chí là nôi của chúng.

KHÓC HOẶC RÊN RỈ

Một số trẻ sơ sinh có thể mọc răng mà không phản ánh đau đớn nhiều. Tuy nhiên, có những trẻ khác phải chịu đựng đau đớn khi mô nướu bị viêm, và chúng thường diễn đạt sự không thoải mái bằng cách rên rỉ hoặc khóc lóc.

Răng đầu tiên thường là những chiếc răng đau nhất, đặc biệt là răng hàm vì chúng lớn hơn. May mắn là hầu hết trẻ sơ sinh cuối cùng sẽ quen với cảm giác mọc răng và không còn quá bận tâm sau này.

TRẺ MẤY THÁNG MỌC RĂNG? DẤU HIỆU BÉ MỌC RĂNG 9

KHÓ CHỊU

Miệng của bé sẽ đau khi chiếc răng nhỏ đè lên nướu và trồi lên bề mặt. Điều này là lẽ đương nhiên và có thể khiến trẻ cảm thấy không thoải mái.

Có trẻ có thể cáu kỉnh chỉ trong vài giờ, trong khi những trẻ khác có thể quấy khóc trong nhiều ngày hoặc thậm chí là nhiều tuần khi răng của họ đang mọc.

TỪ CHỐI ĂN

Những đứa trẻ có nhu cầu hút hoặc nhai để làm dịu đau từ quá trình mọc răng thường muốn có thứ gì đó trong miệng, có thể là bình sữa hoặc vú mẹ. Tuy nhiên, việc hút sữa có thể làm tăng áp lực lên nướu, làm tình trạng đau răng của trẻ trở nên tồi tệ hơn.

Điều này có thể giải thích tại sao một số trẻ khi đang mọc răng có thể quấy khóc và cảm thấy khó chịu hơn. Những trẻ ăn thức ăn đặc cũng có thể từ chối ăn khi chúng đang trải qua quá trình mọc răng vì cảm giác đau và không thoải mái trong miệng.

THỨC ĐÊM

Khi trẻ bắt đầu xuất hiện sự khó chịu có thể làm gián đoạn giấc ngủ ban đêm của trẻ, ngay cả khi trước đó trẻ đã ngủ suốt đêm.

KÉO TAI VÀ XOA MÁ

Những đứa trẻ sắp mọc răng có thể thể hiện dấu hiệu bằng cách giật mạnh tai, cọ má, hoặc cằm. Cảm giác đau từ nướu, đặc biệt là khi răng hàm đang mọc, có thể làm cho trẻ có xu hướng tìm cách giảm bớt cảm giác không thoải mái bằng cách chạm vào những vùng này. Nướu, tai và má chia sẻ các đường dẫn thần kinh chung, nên khi trẻ chạm vào một khu vực, nó có thể giúp giảm áp lực và cảm giác đau.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng việc kéo tai cũng có thể là một dấu hiệu của trẻ mệt mỏi hoặc nhiễm trùng tai, nên quan sát và xác định nguyên nhân đằng sau hành vi này là quan trọng.

TỤ MÁU NƯỚU RĂNG

Nếu bạn nhận thấy một cục u hơi xanh dưới lợi của bé, đó có thể là tụ máu ở nướu hoặc máu bị kẹt dưới nướu do quá trình mọc răng, và thường không có lý do gì đáng lo ngại.

Để giảm cơn đau và giúp máu tụ nhanh lành hơn, bạn có thể thử áp dụng một miếng gạc lạnh hoặc khăn lau lên nướu của bé. Nếu khối máu tụ vẫn tiếp tục phát triển hoặc bạn có bất kỳ lo lắng nào khác, hãy thăm nha sĩ nhi khoa để được kiểm tra và tư vấn.

Các dấu hiệu của quá trình mọc răng có thể khác nhau ở mỗi em bé, và không phải tất cả các em bé đều trải qua những triệu chứng giống nhau.

RĂNG SỮA MỌC THEO THỨ TỰ NÀO?

Mặc dù rất khó để biết chính xác khi nào chúng sẽ đến, nhưng thứ tự mọc răng sữa là điều dễ đoán hơn. Thông thường nhất, răng sữa mọc ở trung tâm trước và di chuyển ra ngoài theo kiểu sau:

  • Răng cửa trung tâm (hai chiếc ở giữa miệng; thường là cặp dưới cùng trước sau là cặp trên)
  • Răng cửa bên (vị trí tiếp theo so với giữa)
  • Những chiếc răng hàm đầu tiên (những chiếc gần miệng nhất của trẻ)
  • Răng nanh (ở hai bên của răng cửa bên)
  • Răng hàm thứ hai (ở phía sau)

GIÚP BÉ ĐANG MỌC RĂNG DỄ CHỊU HƠN

Để giảm bớt sự khó chịu khi trẻ đang mọc răng, bạn có thể thử những biện pháp chữa trị đã được cha mẹ kiểm nghiệm sau:

ĐỒ CHƠI MỌC RĂNG

TRẺ MẤY THÁNG MỌC RĂNG? DẤU HIỆU BÉ MỌC RĂNG 11

Bé thường thích nhai, và nhai giúp giảm đau khi răng đang mọc. Cung cấp đồ chơi mọc răng như đồ chơi cao su gập ghềnh, ngón tay sạch của bạn, hoặc bàn chải đánh răng mềm (ướt, không có kem đánh răng) để bé nhai có thể làm giảm đau.

NHIỆT ĐỘ LẠNH

Đồ chơi mọc răng hoặc khăn ướt lạnh từ tủ lạnh có thể giúp làm dịu nướu sưng và giảm đau cho bé. Bạn cũng có thể thử đưa đồ ăn lạnh hoặc thức uống lạnh như sữa chua hoặc váng sữa.

THUỐC GIẢM ĐAU

Nếu các biện pháp trên không đủ giảm đau, hãy thảo luận với bác sĩ về việc sử dụng acetaminophen hoặc ibuprofen theo hướng dẫn dùng thuốc cho trẻ.

XOA DỊU

Xoa dịu bé bằng cách vỗ nhẹ và nói lên giọng điệu yên bình. Cố gắng tạo môi trường thoải mái để bé dễ dàng tự ngủ lại sau khi thức giấc.

TRÁNH CHO BÉ ĂN QUA ĐÊM

Tránh tạo thói quen cho bé ăn qua đêm khi đang mọc răng, vì điều này có thể làm trẻ tiếp tục thức giấc ngay cả khi không còn đau.

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẤC NGỦ

Tạo điều kiện để bé ngủ thoải mái hơn, có thể bao gồm giảm ánh sáng, giữ nhiệt độ phòng ổn định, và sử dụng những vật dụng giúp bé cảm thấy an toàn như gối chống chặn.

NHỮNG BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC KHI MỌC RĂNG MÀ BẠN NÊN TRÁNH?

Mặc dù có nhiều biện pháp chữa trị khi mọc răng, bạn cũng cần tránh một số biện pháp không an toàn như:

CÁC TÁC NHÂN GÂY TÊ

Tránh sử dụng các chất như cồn tẩy rửa, benzocain, hoặc lidocain trên nướu răng của bé. Các chất này có thể khiến trẻ em dưới 2 tuổi mắc các vấn đề về nồng độ oxy trong máu, và FDA cảnh báo về rủi ro.

Gel mọc răng không kê đơn

Tránh sử dụng gel mọc răng không kê đơn, đặc biệt là những loại chứa các thành phần thảo dược hoặc vi lượng đồng. Chúng không có chứng minh về hiệu quả và có thể gây nguy cơ khó thở và co giật, đặc biệt nếu chúng chứa belladonna.

DÂY CHUYỀN HỔ PHÁCH KHI MỌC RĂNG

Không sử dụng dây chuyền hổ phách khi mọc răng, vì không có bằng chứng y tế nào chứng minh rằng chúng có tác dụng. Hơn nữa, chúng có thể tạo ra nguy cơ nghẹt thở hoặc gây áp lực không mong muốn trên cổ bé.

KHI NÀO CẦN GỌI CHO BÁC SĨ VỀ VIỆC BÉ MỌC RĂNG?

TRẺ MẤY THÁNG MỌC RĂNG? DẤU HIỆU BÉ MỌC RĂNG 13

Sự liên kết giữa việc mọc răng và sốt cũng như tiêu chảy ở trẻ sơ sinh thường gặp và đôi khi gây nhầm lẫn cho bậc cha mẹ. Dù có lý thuyết cho việc nước bọt thừa và kích ứng dạ dày do mọc răng có thể làm phân lỏng, nhưng nên lưu ý rằng nhiều triệu chứng này cũng có thể xuất phát từ vi-rút hoặc nhiễm trùng.

Bậc cha mẹ nên thông báo cho bác sĩ về tình trạng sốt của bé, đặc biệt là nếu sốt kéo dài hơn ba ngày, hoặc nếu có bất kỳ triệu chứng phiền toái khác đi kèm. Điều này giúp loại bỏ khả năng của nhiễm trùng hoặc các tình trạng khác không phải do mọc răng.

Nếu phân lỏng và tiêu chảy kéo dài hơn hai lần đi tiêu, hoặc nếu bé không chịu bú trong một vài ngày, cũng nên liên hệ với bác sĩ.

Hãy nhớ rằng giống như trẻ mọc răng, trẻ bị viêm tai sẽ giật mạnh tai. Kiểm tra với bác sĩ nhi khoa nếu bạn nghi ngờ đứa trẻ của bạn có thể bị làm phiền nhiều hơn là chỉ mọc răng, và nếu trẻ bị sốt, có vẻ đặc biệt khó chịu khi nằm hoặc nhai, hoặc có mủ hoặc đóng vảy xung quanh tai.