Dưỡng can tán – Trị chứng can hư, điều hoà cơ thể

Dưỡng can tán - Trị chứng can hư, điều hoà cơ thể 1

Một vị bác sĩ chia sẻ rằng sau khi điều tiết được cơ thể, nhiều chị em đã hỏi ông ấy sau này cần chú ý những gì, có nên dùng thực phẩm chức năng hay dược thiện, thực liệu để duy trì hiệu quả không. Cách đây không lâu, một bệnh nhân ngoài bốn mươi tuổi cũng tới gặp ông ấy do mắt khô, thường xuyên đau đầu, kinh nguyệt ra ít, chán ăn, cô lo mình tiền mãn kinh sớm. Kết quả bác sĩ thấy mạch cô ấy khá yếu, lưỡi có rêu trắng, da mặt nhợt nhạt, xanh xao, kết hợp với lời kê của bệnh nhân, ông ấy chẩn đoán đây là triệu chứng can huyết hư, tỳ hư, can khí uất kết. Đối với những trường hợp như vậy, sau khi điều hòa cơ thể và loại bỏ những triệu chứng, bác sĩ đã giới thiệu cho họ Dưỡng Can Tán để điều tiết cơ thể hằng ngày.

Dưỡng can tán - Trị chứng can hư, điều hoà cơ thể 3

Dưỡng can tán là một bài thuốc y học cổ truyền có tác dụng dưỡng âm giúp cân bằng năng lượng âm trong cơ thể, hỗ trợ sức khỏe và tăng cường năng lượng, bổ gan, thanh nhiệt, giải độc. Bài thuốc thường được sử dụng để điều trị các chứng bệnh do can âm hư, can nhiệt, như:

  • Mệt mỏi, chóng mặt, hoa mắt
  • Nhức đầu, mất ngủ
  • Chán ăn, khô miệng, táo bón
  • Rụng tóc, mụn nhọt
  • Da khô, vàng da
  • Viêm gan, xơ gan

Các vị thuốc trong bài thuốc này bao gồm: đương quy, bạch thược, sài hồ và bạch biển đậu (đậu ván trắng). Chắc mọi người đã không còn xa lạ với đương quy, bạch thược và sài hồ. Sài hồ là vị thuốc nổi tiếng để sơ can lý khí giúp tăng cường sự thông thoáng của khí huyết và năng lượng trong cơ thể; bạch thược có tác dụng dưỡng gan, bổ máu; đương quy thì bổ máu và hoạt huyết, là vị thuốc không thể thiếu trong phụ khoa. Ngoài ra, bài thuốc này còn dùng tới một nguyên liệu khác – bạch biển đậu.

Dưỡng can tán - Trị chứng can hư, điều hoà cơ thể 5

Lý Thời Trân, danh y và nhà dược học nổi tiếng của Trung Quốc thời nhà Minh, từng nói bạch biển đậu “khí hăng thơm, tính ôn bình, có công dụng ôn hòa, ngũ cốc của tỳ”, chính là do công dụng thanh nhiệt, giải độc, giúp cơ thể giải trừ các độc tố tích tụ trong cơ thể, từ đó giúp cơ thể khỏe mạnh, phòng ngừa bệnh tật, bổ tỳ, kiên vị, giúp kiện tỳ vị, tăng cường tiêu hóa, giúp ăn ngon, ngủ ngon, da dẻ hồng hào. Trị các chứng bệnh do nhiệt độc gây ra, như:

  • Nhức đầu, chóng mặt, hoa mắt
  • Mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn
  • Tiêu chảy, táo bón
  • Viêm gan, xơ gan
  • Rụng tóc, mụn nhọt
  • Mẩn ngứa, dị ứng

Bạch biển đậu được sử dụng trong bài thuốc này là loại đã được rang lên. Sau khi rửa sạch, rang bạch biển đậu cho tới khi hơi ngả sang màu vàng; mọi người cũng có thể mua bạch biển đậu rang sẵn. Bạch biển đậu khi đã rang sẽ có công dụng thu sáp, bổ tỳ, cầm tiêu chảy tốt hơn bạch biển đậu chưa rang; bạch biển đậu sống trừ thấp tốt hơn, tuy nhiên lại chứa nhiều hàn khí hơn loại đã rang, nên nếu sử dụng trong thời gian dài dễ làm tổn thương tỳ vị. Dưỡng Can Tán sử dụng bạch biển đậu đã rang, vì vậy phù hợp cho việc dưỡng gan hằng ngày của chị em phụ nữ, đặc biệt là những người ngoài ba mươi tuổi.

Vậy công thức nào hợp lý cho bài thuốc này? Đầu tiên lấy bốn nguyên liệu theo tỷ lệ: nếu bạn có 500g đương quy, thì lượng bạch thược, sài hồ và bạch biển đậu cũng là 500g mỗi loại. Thái thành từng miếng nhỏ hoặc cắt lát mỏng, sau đó lần lượt cho vào máy xay thành bột, dùng thìa trộn đều, cho vào hộp bảo quản. Mỗi tối trước khi đi ngủ lấy 3g hỗn hợp này pha với nước nóng rồi uống . Nếu cảm thấy khó uống bạn có thể cho thêm một chút mật ong để tăng mùi vị, nhưng tốt nhất không nên thêm đường.

Những điều cần ghi nhớ:

  • Dưỡng Can Tán là bài thuốc phù hợp để điều tiết cơ thể hằng ngày, gồm bốn vị thuốc: đương quy, bạch thược, sài hồ và bạch biển đậu.
  • Pha đúng tỉ lệ và uống vào mỗi tối trước khi đi ngủ.

Gà hầm sâm đương quy: món ngon bổ dưỡng giúp hoạt huyết và giải uất 

Gà hầm sâm đương quy: món ngon bổ dưỡng giúp hoạt huyết và giải uất  7

Ngoài việc dùng thuốc, sử dụng thực phẩm chế biến từ các thành phần có lợi cho gan cũng là một liệu pháp được mọi người ưa chuộng. Trong đó gà hầm đương quy là một món ăn truyền thống trong y học cổ truyền với các thành phần rất có lợi cho người bị can uất.

Gà hầm sâm đương quy: món ngon bổ dưỡng giúp hoạt huyết và giải uất  9

Đương quy là một trong những loại dược liệu Đông y rất phổ biến, thường được sử dụng để bổ huyết và kích thích sự tuần hoàn máu. Khi cầm nắm đương quy, nên tránh đưa gần mũi để ngửi, mà chỉ nên để ở xa và cảm nhận mùi từ khoảng xa, vì nó có mùi rất nồng. Nhưng thuốc có mùi càng nồng thì dược tính và tác dụng của nó càng mạnh mẽ, và hiệu quả cũng được đánh giá càng cao.

Đương quy thường được sử dụng trong Đông y để sơ can và bổ huyết, tập trung vào việc tăng cường mộc khí, còn được biết đến là can khí. Tác dụng chính của đương quy là thúc đẩy luồng khí mạnh mẽ nhưng vẫn duy trì sự hài hòa và liên tục. Khi cắn, bạn sẽ nhận thấy rằng đương quy chứa dầu, không bị khô, điều này chứng tỏ tác dụng bổ máu của nó. Mùi của đương quy khá đậm, lực khí nhanh, vì vậy có khả năng kích thích sự hoạt huyết. Do đó, đương quy thường được sử dụng trong các phương pháp điều trị tăng cường hoạt huyết và bổ huyết. 

Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức có thể dẫn đến hao tổn khí huyết, nên cần phải được sử dụng một cách cân nhắc và kiểm soát. Điều này là để nhấn mạnh rằng không phải lúc nào muốn bổ máu cũng nên sử dụng đương quy mà cần được thảo luận và hướng dẫn từ chuyên gia y tế.

Gà hầm sâm đương quy: món ngon bổ dưỡng giúp hoạt huyết và giải uất  11

Công dụng chính của đương quy vẫn tập trung vào việc sơ can và thúc đẩy can khí. Thực tế, tác dụng hoạt huyết của đương quy phần lớn xuất phát từ khả năng của nó trong việc kích thích sự lưu thông của can khí lên trên. Phụ nữ thường trải qua tình trạng thiếu máu trong quá trình mang thai, sinh con, hoặc trong kỳ kinh nguyệt. Đồng thời, họ cũng dễ gặp tình trạng can uất. Do đó, đương quy có tác dụng quan trọng đối với phụ nữ, không chỉ để sơ can và giải uất mà còn để kích thích hoạt huyết và bổ máu, hiệu quả đặc biệt cao.

Công thức làm món này khá đơn giản, tương tự như cách hầm gà bình thường, chỉ khác là có thêm đương quy. Lưu ý rằng không nên thêm quá ba lát đương quy, nếu lát to chỉ cần một hoặc hai lát là đủ. Việc sử dụng quá nhiều đương quy có thể dẫn đến hao tổn khí huyết. Ngoài ra, khi mua nguyên liệu, cần chú ý chọn đương quy dùng để làm thuốc, chứ không phải đương quy ngọt.

Việc chọn gà đen sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn cho món ăn. Gà đen có tính bình, tức là không nóng không lạnh, có vị ngọt, vì vậy nó mang lại công dụng dưỡng âm, giải nhiệt, bổ gan, dưỡng thận, kiện tỳ và tránh tiêu chảy. Đặc biệt, nó rất phù hợp với phụ nữ mang thai hoặc những người có cơ thể suy nhược, thiếu máu, chức năng gan không ổn định, thận suy giảm, khí cơ ứ đọng, và tỳ vị bất hòa. Khi chuẩn bị món ăn này, tốt nhất là đập dập xương gà trước khi nấu. Không nên sử dụng nồi áp suất mà thay vào đó nên chọn nồi đất ninh với lửa nhỏ để đạt hiệu quả tốt nhất.

Cuối cùng, tôi muốn nhắc nhở mọi người rằng thuốc được thiết kế để chữa trị bệnh. Nếu bạn không có bất kỳ triệu chứng nào, không cần phải kết hợp thức ăn với thuốc và sử dụng chúng trong thời gian dài. “Hoàng đế nội kinh” đã viết rằng việc sử dụng thuốc lâu ngày có thể không tốt cho tuổi thọ. Vì vậy, mọi người cần nhận thức rằng “thuốc chữa bệnh” nên được sử dụng chỉ khi có các triệu chứng cụ thể để giúp cân bằng cơ thể. Nếu triệu chứng bệnh đã không còn, việc sử dụng thuốc cũng có thể không cần thiết nữa.

Những điều cần ghi nhớ:

  • Đương quy thường được sử dụng chủ yếu để sơ can và thúc đẩy can khí.
  • Lưu ý rằng khi nấu, không nên thêm quá ba lát đương quy. Nếu đương quy lớn, chỉ cần sử dụng một hoặc hai lát là đủ.
  • Thuốc dùng để chữa bệnh. Nếu không có triệu chứng gì thì không cần dùng dược thiện trong thời gian dài.