TRỰC TRÀNG LÀ GÌ? NHỮNG CĂN BỆNH THƯỜNG GẶP LIÊN QUAN ĐẾN TRỰC TRÀNG

TRỰC TRÀNG LÀ GÌ? NHỮNG CĂN BỆNH THƯỜNG GẶP LIÊN QUAN ĐẾN TRỰC TRÀNG 1

Trực tràng là một trong những bộ phận nằm ở phần cuối cùng của hệ tiêu hóa. Các bệnh liên quan đến trực tràng trong nhiều năm gần đây trở nên phổ biến hơn. Vậy trực tràng là gì và những bệnh lý nào thường gặp đối với bộ phận này?

TÌM HIỂU VỀ TRỰC TRÀNG

TRỰC TRÀNG LÀ GÌ? NHỮNG CĂN BỆNH THƯỜNG GẶP LIÊN QUAN ĐẾN TRỰC TRÀNG 3

Trực tràng là một phần của hệ tiêu hóa ở người và nhiều loài động vật khác. Nó là một phần của ruột già, tiếp theo sau ruột già thừa và trước hậu môn. Trực tràng có chức năng chủ yếu là hấp thụ nước và chất khoáng từ chất còn lại của chất thải lỏng (chất thải dạ dày) được chuyển từ ruột già. Chất thải còn lại sau quá trình hấp thụ nước thường là chất lỏng, và nó sẽ được đẩy xuống hậu môn để được loại bỏ khỏi cơ thể thông qua quá trình điều tiết của cơ bắp hậu môn.

Trực tràng có kích thước lớn và có thể chứa một lượng lớn chất thải. Các tế bào trong trực tràng cũng tham gia vào quá trình tiêu hóa bằng cách sản xuất các enzym và chất dẫn truyền để giúp tiêu hóa thức ăn. Mặc dù nó có vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa và hấp thụ nước, trực tràng cũng là nơi mà một số bệnh lý có thể phát sinh, bao gồm viêm trực tràng, ung thư trực tràng, và các vấn đề về đường huyết.

NHỮNG BỆNH LÝ THƯỜNG GẶP CỦA TRỰC TRÀNG

Là bộ phận giữ và đào thải chất thải, trực tràng thường gặp các vấn đề bất  thường sau: 

VIÊM TRỰC TRÀNG

Bệnh lý viêm loét trực tràng là một tình trạng phổ biến không phân biệt đối tượng, độ tuổi hay giới tính người bệnh. Bệnh này xuất phát từ việc tổn thương và viêm nhiễm niêm mạc của trực tràng, gây ra sự xuất hiện của các vết loét. Nguyên nhân chủ yếu của bệnh thường xuất phát từ lối sống không lành mạnh, chế độ ăn uống thiếu đảm bảo vệ sinh và nghèo chất xơ trong thời gian dài. Các yếu tố khác cũng có thể đóng góp vào bệnh lý này, bao gồm việc lây truyền qua đường tình dục, nhiễm vi khuẩn lậu, và một số nguyên nhân khác.

Bệnh lý này ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ tiêu hóa và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe cho người bệnh.

U TRỰC TRÀNG, POLYP TRỰC TRÀNG

Trực tràng cũng được biết đến là cơ quan dễ xuất hiện các khối u, polyp. Các khối u này thường đều là lành tính nhưng cũng có khối u phát triển thành u ác tính gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. 

SA TRỰC TRÀNG

Là tình trạng một phần hay toàn bộ trực tràng bị sa ra ngoài qua lỗ hậu môn. Khi sa trực tràng có thể nhìn thấy và sờ bằng tay để cảm nhận được. Bệnh lý này cũng không giới hạn về độ tuổi mắc bệnh. Nếu tình trạng nặng sẽ khiến cuộc sống của người bệnh gặp nhiều phiền toái.

THỦNG TRỰC TRÀNG

Thủng trực tràng là tình trạng mà thành trực tràng bị một lỗ thủng, gây ra cảm giác đau âm ỉ hoặc đau đột ngột từng cơn. Nguyên nhân chủ yếu thường là do tác động từ bên ngoài, có thể là do sự va đập mạnh, sơ xuất trong quá trình thực hiện các quá trình nội soi hoặc bịt vật sắc nhọn đâm vào.

Khi thủng xảy ra trong đại tràng, phân có thể chảy ra theo lỗ thủng và đi vào ổ bụng, bàng quang, hay âm đạo, tạo ra tình trạng viêm nhiễm hoặc áp xe các cơ quan lân cận do sự rò rỉ của phân.

BỆNH CROHN

Bệnh Crohn là một dạng bệnh viêm đường ruột (IBD). Triệu chứng thường thấy là đau đớn, mệt mỏi, lâu dần người bệnh bị sút cân, suy dinh dưỡng và gây ra những biến chứng phức tạp có thể nguy hiểm đến tính mạng. 

UNG THƯ TRỰC TRÀNG

Là bệnh lý nghiêm trọng nhất có thể gặp đối với trực tràng ung thư trực tràng xuất phát từ sự phát triển không kiểm soát của những tế bào bị đột biến ác tính trong trực tràng. Trong giai đoạn đầu của bệnh, thường không xuất hiện nhiều dấu hiệu rõ ràng, điều này có thể dẫn đến việc bệnh nhân không nhận biết và bệnh thường được phát hiện khi đã ở giai đoạn nặng. Việc phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn có thể làm giảm khả năng điều trị hiệu quả và tăng nguy cơ tử vong.

NHỮNG DẤU HIỆU CẢNH BÁO TRỰC TRÀNG ĐANG CÓ VẤN ĐỀ

Bất kỳ bệnh lý nào liên quan đến trực tràng đều có thể gây ra những nguy hại khôn lường đối với sức khỏe đến không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Do vậy, cần phải nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường để biết được nguy cơ tiềm ẩn bệnh lý trong cơ thể. Những dấu hiệu sau cảnh báo trực tràng đang gặp vấn đề: 

  • Thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa
  • Hay bị đầy bụng và có cảm giác chán ăn
  • Sút cân nhanh và bất thường
  • Đi ngoài khó khăn, phân nhỏ, đại tiện ra máu,…
  • Thường xuyên táo bón, đau dạ dày, mệt mỏi và căng thẳng,…

LÀM SAO ĐỂ PHÁT HIỆN SỚM BỆNH LÝ VỀ TRỰC TRÀNG?

Để phòng tránh các bệnh lý liên quan đến trực tràng, đặc biệt là ung thư trực tràng, phương pháp phổ biến và quan trọng nhất hiện nay là thực hiện quy trình nội soi trực tràng khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Thủ thuật này giúp chẩn đoán nhanh chóng và chính xác các vấn đề trong trực tràng, bao gồm khối u, polyp, viêm loét, tổn thương, v.v.

Quy trình nội soi trực tràng cho phép bác sĩ thăm dò và kiểm tra bên trong trực tràng bằng cách sử dụng một ống mảnh kết hợp với camera được đưa vào qua hậu môn. Điều này giúp bác sĩ quan sát và đánh giá tình trạng của niêm mạc trực tràng một cách chi tiết. Trong trường hợp phát hiện khối u hoặc biểu hiện bất thường, bác sĩ có thể quyết định thực hiện lấy mẫu sinh thiết để xác định liệu pháp điều trị phù hợp, đặc biệt là trong trường hợp nghi ngờ về ung thư trực tràng.

UNG THƯ TRỰC TRÀNG VÀ NHỮNG ĐIỀU BẠN CẦN BIẾT

UNG THƯ TRỰC TRÀNG VÀ NHỮNG ĐIỀU BẠN CẦN BIẾT 5

Ung thư trực tràng hiện đã trở thành một căn bệnh phổ biến và nguy hiểm. Tuy nhiên, mọi người còn rất ít kiến thức về căn bệnh này, bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin xoay quanh căn bệnh ung thư trực tràng.

UNG THƯ TRỰC TRÀNG LÀ GÌ?

UNG THƯ TRỰC TRÀNG VÀ NHỮNG ĐIỀU BẠN CẦN BIẾT 7

Ung thư trực tràng là khi các tế bào ung thư bắt đầu khởi phát ở trực tràng, nó không chỉ phát triển, xâm lấn tại trực tràng mà các tế bào ung thư này còn lan sang các bộ phận khác của cơ thể, hay còn gọi là di căn.

UNG THƯ TRỰC TRÀNG CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?

Ung thư trực tràng được xếp hạng trong top 10 bệnh ung thư phổ biến trên toàn cầu và đứng ở vị trí thứ 4 trong danh sách các nguyên nhân dẫn đến tử vong, chỉ sau ung thư phổi, dạ dày và gan. Căn bệnh này thường maniFest các dấu hiệu và triệu chứng không đặc trưng, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác, tạo nên một thách thức đối với việc chẩn đoán và điều trị. Tuy nhiên, sự phát hiện sớm của ung thư trực tràng đã giúp cải thiện đáng kể khả năng chữa trị, đặc biệt là khi kết hợp với các phương pháp điều trị hiện đại và quy trình sàng lọc định kỳ.

TRIỆU CHỨNG CỦA UNG THƯ TRỰC TRÀNG

Ung thư trực tràng thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn sớm. Do vậy khi gặp những dấu hiệu dưới đây thì cần phải hết sức lưu ý và nên đến các cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ thăm khám và tư vấn:

  • Rối loạn tiêu hóa kéo dài: Các vấn đề về tiêu hóa như khó tiêu, đau bụng, hay buồn nôn liên tục.
  • Phân mỏng dẹt hơn bình thường: Phân trở nên mảnh hơn, có màu sẫm, có thể đi kèm với máu hoặc dịch nhầy.
  • Sụt cân bất thường: Mất cân nhanh chóng mà không có lý do rõ ràng.
  • Chảy máu ở hậu môn: Một trong những triệu chứng quan trọng, đòi hỏi sự chú ý ngay lập tức.
  • Thói quen đại tiện thay đổi bất thường: Sự thay đổi trong tần suất và kiểu dáng của việc đại tiện.
  • Mệt mỏi và suy nhược: Sự giảm sức khỏe tổng thể và mệt mỏi không lý do.
  • Đau chướng bụng: Đau hoặc khó chịu ở vùng bụng dưới.
  • Sờ thấy khối u: Cảm nhận được sự xuất hiện của khối u hoặc động kinh dưới bàn tay.

NGUYÊN NHÂN GÂY UNG THƯ TRỰC TRÀNG

Ung thư trực tràng có nhiều nguyên nhân gây ra, và một số yếu tố có thể tăng nguy cơ mắc bệnh này. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

  • Bệnh lý đường ruột: Mắc các bệnh như viêm loét trực tràng kéo dài, polyp trực tràng, hay bệnh Crohn có thể tăng nguy cơ phát triển ung thư trực tràng.
  • Tiền sử gia đình: Có thành viên trong gia đình đã từng mắc bệnh ung thư đại trực tràng có thể làm tăng khả năng di truyền của bệnh.
  • Tiền sử cá nhân: Người từng mắc bệnh ung thư đại trực tràng trước đó có thể có nguy cơ cao hơn so với những người không mắc.
  • Chế độ ăn uống: Chế độ ăn uống không khoa học, bao gồm việc ăn quá nhiều thịt đỏ, tiêu thụ thực phẩm muối lên men, và ăn quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn.
  • Thừa cân – béo phì: Tình trạng thừa cân và béo phì có liên quan đến nhiều loại ung thư, trong đó có ung thư trực tràng.
  • Hút thuốc lá và uống rượu bia: Hút thuốc lá, uống rượu bia và tiêu thụ các chất kích thích khác đều là yếu tố tăng nguy cơ mắc ung thư trực tràng.
UNG THƯ TRỰC TRÀNG VÀ NHỮNG ĐIỀU BẠN CẦN BIẾT 9

NGƯỜI NÀO CÓ NGUY CƠ MẮC UNG THƯ TRỰC TRÀNG?

Hầu hết các trường hợp ung thư trực tràng thường xảy ra ở những người từ 50 tuổi trở lên do họ có nguy cơ cao mắc polyp trực tràng và ung thư trực tràng.

Ngoài ra, những người có tiền sử cá nhân hoặc người thân trong gia đình có polyp đại trực tràng hoặc ung thư đại trực tràng, những người có hội chứng đa polyp đại trực tràng di truyền hoặc có bệnh Crohn, viêm loét đại trực tràng cũng có nguy cơ mắc ung thư trực tràng.

CÁC GIAI ĐOẠN CỦA BỆNH UNG THƯ TRỰC TRÀNG

UNG THƯ TRỰC TRÀNG GIAI ĐOẠN ĐẦU

Ung thư trực tràng ở giai đoạn đầu thường được phân loại thành hai giai đoạn chính là giai đoạn 0 và giai đoạn 1, với đặc điểm nhất định:

  • Giai đoạn 0 (Ung thư biểu mô tại chỗ): Tại giai đoạn này, các tế bào ung thư mới chỉ xuất hiện ở niêm mạc hoặc các lớp lót bên trong trực tràng. Đây là giai đoạn rất sớm của sự phát triển của ung thư, và tế bào ung thư chưa lây lan qua niêm mạc vào các vùng khác của trực tràng hay các cơ quan khác.
  • Giai đoạn 1: Trong giai đoạn này, ung thư đã phát triển xuyên qua lớp niêm mạc và vào thành trong trực tràng. Tuy nhiên, tế bào ung thư vẫn giữ được tính chất cục bộ và chưa vượt qua thành trực tràng, không lan sang các mô và các hạch bạch huyết lân cận.

UNG THƯ TRỰC TRÀNG GIAI ĐOẠN 2

Trong giai đoạn 2 của sự phát triển của ung thư trực tràng, khối u đã xâm lấn sâu hơn vào bên trong thành trực tràng hoặc có thể xuyên qua thành. Tại giai đoạn này, tế bào ung thư có khả năng lấn sang các mô lân cận, nhưng vẫn chưa lây lan tới các hạch bạch huyết ở gần đó hoặc ở các vùng khác của cơ thể.

UNG THƯ TRỰC TRÀNG GIAI ĐOẠN 3

Tế bào ung thư ở giai đoạn 3 đã phát triển qua lớp thành mạc ruột và lan tới các hạch bạch huyết xung quanh. Tiên lượng sống của người bệnh trong giai đoạn này là 44 – 83%.

UNG THƯ TRỰC TRÀNG GIAI ĐOẠN CUỐI

Ở giai đoạn cuối, ung thư đã phát triển qua tất cả các lớp của thành ruột và xâm lấn sang các hạch bạch huyết vùng. Đồng thời khối u đã di căn ra các bộ phận khác của cơ thể như gan hoặc phổi. Tiên lượng sống sau 5 năm của người bệnh còn rất thấp chỉ khoảng 8%.

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ UNG THƯ TRỰC TRÀNG

PHẪU THUẬT

Phẫu thuật ung thư trực tràng là quá trình loại bỏ khối u trực tràng, các mô xung quanh và một số hạch bạch huyết lân cận nhằm kiểm soát và loại bỏ tế bào ung thư. Đây là một phương pháp điều trị hiệu quả, đặc biệt được áp dụng trong những trường hợp mắc bệnh ở giai đoạn sớm, khi khối u và tế bào ung thư chưa lan rộng nhiều.

Hiện nay, có hai phương pháp chính cho phẫu thuật ung thư trực tràng, bao gồm phẫu thuật mổ mở và phẫu thuật nội soi. Lựa chọn giữa hai phương pháp này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tình trạng bệnh của bệnh nhân, cấu trúc giải phẫu của đoạn trực tràng cần can thiệp, và mức độ phức tạp của bệnh lý. Quyết định chọn phương pháp nào sẽ được đưa ra dựa trên đánh giá kỹ lưỡng của đội ngũ y tế và phẫu thuật viên để đảm bảo sự hiệu quả và an toàn của quá trình phẫu thuật.

UNG THƯ TRỰC TRÀNG VÀ NHỮNG ĐIỀU BẠN CẦN BIẾT 11

HÓA TRỊ

Hóa trị trong điều trị ung thư trực tràng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn và tiêu diệt tế bào ung thư. Phương pháp này thường sử dụng các loại thuốc, có thể được cung cấp qua đường tiêm hoặc đường uống. Bác sĩ sẽ đưa ra quyết định về loại thuốc, liều lượng, và lịch trình sử dụng dựa trên tình trạng cụ thể của bệnh nhân và mức độ phát triển của ung thư.

Hóa trị ung thư trực tràng có thể được áp dụng trước hoặc sau khi thực hiện phẫu thuật để giảm nhẹ triệu chứng và hỗ trợ trong quá trình điều trị toàn diện.

XẠ TRỊ

Xạ trị là một phương pháp điều trị trong ung thư trực tràng sử dụng tia X có năng lượng cao để chiếu trực tiếp vào khu vực chứa khối u, với mục tiêu tiêu diệt tế bào ung thư. Phương pháp này thường được sử dụng như một phần quan trọng của kế hoạch điều trị, có thể được áp dụng trước hoặc sau phẫu thuật, hoặc thậm chí là lựa chọn độc lập cho những trường hợp không thích hợp với phẫu thuật. Có 2 hình thức xạ trị là xạ trị chiếu ngoài và xạ trị áp sát.

PHƯƠNG PHÁP KHÁC: DÙNG THUỐC, ĐỐT, ÁP LẠNH…

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý của bệnh nhân đang ở giai đoạn mấy cũng như sức khỏe của người bệnh, từ đó bác sĩ sẽ lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp cho mỗi ca bệnh. Ngoài những phương pháp điều trị ung thư trực tràng như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị thì còn các phương pháp khác như dùng thuốc, đốt, áp lạnh… cũng sẽ được bác sĩ cân nhắc lựa chọn để điều trị cho bệnh nhân ung thư trực tràng.

DINH DƯỠNG CHO BỆNH NHÂN UNG THƯ TRỰC TRÀNG

UNG THƯ TRỰC TRÀNG NÊN ĂN GÌ?

  • Chia nhỏ bữa ăn, ngày ăn nhiều bữa
  • Uống đủ nước mỗi ngày
  • Bổ sung các thực phẩm chế biến từ sữa
  • Ăn các loại thức ăn lỏng, dễ tiêu hóa, ít chất béo, ít mặn
  • Ăn nhiều rau xanh, nước ép hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt
  • Ăn các loại quả có màu đỏ như cà rốt, cà chua, đu đủ….
  • Thực phẩm cần được chế biến đơn giản, dễ tiêu hóa như các món luộc, hấp.
UNG THƯ TRỰC TRÀNG VÀ NHỮNG ĐIỀU BẠN CẦN BIẾT 13

UNG THƯ TRỰC TRÀNG KHÔNG NÊN ĂN GÌ?

  • Tránh ăn thức ăn khô, cứng, mặn, khó tiêu hóa
  • Không ăn thực phẩm có chứa nhiều chất béo, dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, thịt hun khói…
  • Không ăn những món muối lên men như dưa, cà muối…
  • Không ăn các đồ cay nóng hoặc gây nóng như dứa, tiêu, ớt…
  • Hạn chế ăn các loại thịt đỏ như thịt trâu, thịt dê…
  • Không hút thuốc, rượu bia, đồ uống có cồn và các thức uống có ga.

BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA UNG THƯ TRỰC TRÀNG

  • Kiểm tra đại trực tràng thường xuyên
  • Duy trì thói quen ăn uống lành mạnh như hạn chế ăn thịt đỏ, thịt đã chế biến sẵn…
  • Thường xuyên bổ sung thêm các vitamin E, C và A…
  • Duy trì một trọng lượng khỏe mạnh, tránh thừa cân béo phì
  • Không hút thuốc lá, sử dụng rượu bia và đồ có cồn
  • Luyện tập thể dục thường xuyên
  • Tầm soát ung thư đại trực tràng 6 tháng/ lần.

Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý cũng như kê đơn thuốc hiệu quả tốt nhất.