Quan tâm tới cảm xúc của bản thân là cái gốc dưỡng sinh
“Cách đây vài ngày, tôi đọc được một bản báo cáo cho biết hơn một nửa bệnh nhân thuộc khoa nội tiết là người mắc bệnh cường giáp. Vì sao ư? Đa số là vì tinh thần ở trạng thái căng thẳng và lo âu trong thời gian dài.” Đó là chia sẻ của một vị bác sĩ.
Hiện nay, người ta thường xuyên than thở vì tiền và áp lực từ bạn đồng trang lứa. Những thanh niên ở độ tuổi đôi mươi ngày nào cũng thấy mình đang tụt lại phía sau, thế hệ 9x bắt đầu rụng tóc nhiều tới mức đáng lo ngại. Ưu phiền, lo âu chính là căn bệnh thịnh hành của thời đại này. Vậy làm thế nào để giải quyết vấn đề đó?
Bảy trạng thái cảm xúc – hỷ, nộ, ưu, tư, bi, khổng, kinh – được gọi là thất tình, là một phần không thể thiếu của trải nghiệm con người và cũng là điều cần thiết. Tuy nhiên, cảm xúc quá mức có thể gây hại cho cơ thể và sự cân bằng chính là chìa khóa.
Như Hoàng đế nội kinh đã viết “Nộ làm tổn thương can, hỷ làm tổn thương tâm, tư làm tổn thương tỳ, ưu làm tổn thương phổi, kinh nộ làm tổn thương thận.” Mọi biểu hiện cảm xúc quá mức sẽ ảnh hưởng đến hệ thống khí trong cơ thể, gây ra sự rối loạn và có thể dẫn đến bệnh tật. Rõ ràng, sự cân bằng trong cảm xúc đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe toàn diện của chúng ta.
Không chỉ vậy, Hoàng đế nội kinh còn cho biết “bạo nộ thương âm, bạo hỷ thương dương, quyết khí thượng hành, mãn mạch khứ hình”, tức là quá tức giận sẽ làm tổn thương tới yếu tố âm, vui mừng quá mức cũng sẽ tổn thương yếu tố dương, khí nghịch đi lên khiến hệ thống khí trong cơ thể bị đảo lộn, tổn thương tới tinh thần, sau đó bắt đầu gây hại cho ngoại hình, khiến sức khỏe đi xuống.
Không nên nghĩ rằng Đông y chỉ đang kết nối các yếu tố không liên quan một cách bất tự nhiên. Cụm từ “y học tâm thể” đã được sử dụng để mô tả sự tương tác giữa tâm lý và sức khỏe cơ thể, và theo Phân loại các bệnh tâm thể của Hiệp hội tâm lý học Hoa Kỳ, nhiều bệnh lý cơ thể có thể được liên kết trực tiếp với căng thẳng tâm lý.
Các bệnh như viêm da thần kinh, ngứa, chàm mãn tính, viêm khớp dạng thấp, hen phế quản, loạn nhịp tim, huyết áp cao hoặc thấp, đau nửa đầu, loét dạ dày, loét tá tràng, rối loạn kinh nguyệt, căng thẳng tiền kinh nguyệt, chảy máu tử cung do rối loạn chức năng, đau bụng kinh nguyên phát, vô sinh, cường giáp, tiểu đường, rối loạn giấc ngủ, ung thư, béo phì… đều có thể được liên kết trực tiếp với căng thẳng tâm lý.
Những bệnh kể trên có quen thuộc với bạn không? Bạn nghĩ nó chỉ là vấn đề bề mặt thôi sao? Nếu vậy, tại sao mỗi lần tức giận bạn lại đau bụng? Vì sao một trong những nguyên nhân gây ung thư vú lại là trầm cảm trong thời gian dài?
Nếu muốn kiểm soát cảm xúc của mình, giữ cho cơ thể và tâm trí khỏe mạnh, mọi người cần phải tránh “mười hai cái nhiều”. Đây là điều mà Tôn Tư Mạc đã nhắn nhủ với chúng ta: “Suy tư nhiều sẽ khiến tinh thần mệt mỏi, suy nghĩ nhiều khiến tâm trí phân tán, ham muốn quá nhiều sẽ khiến tâm trí rối bời, nhiều chuyện sẽ khiến bản thân mệt mỏi, nhiều lời khiến khí thiết, cười nhiều tổn thương tạng, buồn nhiều ảnh hưởng tới tim, vui nhiều sẽ không kiểm soát được hành động, mừng quá sẽ khiến ta đãng trí và mê muội, tức giận nhiều khiến cách mạch không ổn định, thích nhiều dẫn tới ám ảnh mê muội, ghét nhiều làm người ta tiều tụy, buồn rầu. Nếu không loại bỏ mười hai cái ‘nhiều’ này, việc vận hành mất cân bằng, khí huyết lộn xộn, mất đi cái căn bản của cơ thể.”
Tương ứng với đó, ta phải làm được “mười hai cái giảm”: “Bớt suy tư, bớt nghĩ ngợi, bớt ham muốn, bớt chuyện, bớt lời, bớt cười, bớt sầu, bớt vui, bớt mừng, bớt giận, bớt yêu, bớt ghét. Người thực hiện được mười hai điều này sẽ có thể bước vào con đường dưỡng sinh.”
VIÊM ĐẠI TRÀNG VÀ NHỮNG LOẠI THUỐC DÙNG CHO VIÊM ĐẠI TRÀNG BẠN NÊN BIẾT
Bệnh viêm đại tràng là một căn bệnh tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và dễ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Vậy, người bị viêm đại tràng nên uống thuốc gì và cần làm gì để phòng ngừa căn bệnh này?
BỆNH VIÊM ĐẠI TRÀNG LÀ BỆNH GÌ?
Đại tràng, hay còn gọi là ruột già, là cơ quan nằm ở phần cuối của ống tiêu hóa, có vai trò chính là hấp thụ muối khoáng và nước từ thức ăn sau khi dạ dày chuyển xuống. Thức ăn sau đó được các vi khuẩn phân hủy và tạo thành phân, nhờ vào nhu động co bóp của ruột mà phân được đào thải qua trực tràng.
Viêm đại tràng là một bệnh lý gây tổn thương ở đại tràng với tình trạng viêm loét và rối loạn chức năng. Đây là bệnh tương đối phổ biến, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân. Bệnh thường gặp ở người trung niên hoặc người lớn tuổi, và nữ giới có tỷ lệ mắc phải cao hơn nam giới.
NGUYÊN NHÂN GÂY RA VIÊM ĐẠI TRÀNG
Viêm đại tràng được chia thành 2 thể là cấp tính và mạn tính.
Viêm đại tràng cấp tính
Viêm đại tràng cấp tính chủ yếu do lỵ amip hoặc lỵ trực tràng gây ra, với một số yếu tố gây bệnh bao gồm:
Thức ăn và nước uống không đảm bảo vệ sinh: Sử dụng thực phẩm hoặc nước uống không đảm bảo vệ sinh tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại xâm nhập vào cơ thể, đặc biệt là đường tiêu hóa. Đại tràng là vị trí cuối cùng của đường tiêu hóa, nơi hầu hết các chất thải và vi khuẩn độc hại bị dồn tới, dẫn đến viêm loét đại tràng.
Rối loạn trong cơ thể: Các rối loạn như rối loạn đông máu, xơ vữa động mạch, khối u, và các vết sẹo có thể gây tắc nghẽn quá trình lưu thông máu tới các bộ phận khác. Từ đó, việc cung cấp oxy bị gián đoạn, làm cho các chức năng của đại tràng bị rối loạn.
Lạm dụng thuốc kháng sinh và các bệnh lý liên quan: Một số ít trường hợp viêm đại tràng cấp tính xuất phát từ việc lạm dụng thuốc kháng sinh hoặc do mắc các bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa.
Viêm đại tràng mạn tính
Nguyên nhân phổ biến dẫn đến viêm đại tràng mạn tính là lao ruột. Những bệnh nhân có tiền sử mắc bệnh lao hoặc đang điều trị lao có nguy cơ cao bị viêm đại tràng. Triệu chứng bao gồm chán ăn, tiêu chảy, mệt mỏi, và nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến tắc ruột hoặc viêm phúc mạc.
Viêm đại tràng mạn tính không có nguyên nhân rõ ràng thường gặp ở những người thường xuyên bị stress và căng thẳng do công việc. Triệu chứng bao gồm chán ăn, đau bụng từng cơn, đi đại tiện ra máu, suy nhược cơ thể và sụt cân nhanh.
Ngoài ra, một số trường hợp viêm đại tràng mạn tính xuất hiện sau khi mắc các bệnh như virus herpes simplex, AIDS,…
TRIỆU CHỨNG CỦA VIÊM ĐẠI TRÀNG
Đau bụng kéo dài: Bệnh nhân thường xuất hiện những cơn đau dọc theo khung đại tràng, đặc biệt là ở nửa khung đại tràng trái và hai hố chậu. Cơn đau có thể xuất hiện theo từng cơn, đau quặn nhiều lần, hoặc chỉ âm ỉ và giảm bớt sau khi đi ngoài. Bệnh nhân còn cảm thấy bụng luôn trong trạng thái chướng, đặc biệt dọc theo khung đại tràng, gây cảm giác rất khó chịu.
Tình trạng phân bất thường: Biểu hiện rõ ràng nhất của viêm đại tràng mạn tính là thay đổi về phân. Bệnh nhân thường đi ngoài ra phân lỏng nhiều lần trong ngày. Một số ít trường hợp có thể bị táo bón, mót rặn, phân có lẫn máu hoặc kèm theo nhầy. Ngoài ra, tình trạng đi ngoài phân lỏng kèm táo bón và phân không ổn định khiến bệnh nhân không thấy thoải mái sau khi đi ngoài.
Suy nhược cơ thể: Viêm đại tràng mạn tính gây xáo trộn trong quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng, dẫn đến suy nhược cơ thể. Biểu hiện bao gồm chán ăn, ăn không ngon miệng, đầy bụng, suy giảm trí nhớ, lo lắng. Nếu tình trạng này kéo dài mà không được điều trị kịp thời, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể trạng, làm suy giảm chất lượng cuộc sống và khiến bệnh nhân trở nên hốc hác.
THUỐC DÙNG CHO VIÊM ĐẠI TRÀNG
Thuốc tây y có tác dụng nhanh chóng và rõ rệt trong việc giảm đau, nhưng nhược điểm của chúng là có thể tiêu diệt cả những lợi khuẩn trong đường ruột.
Các loại thuốc bao gồm:
Thuốc điều trị triệu chứng: Bao gồm thuốc chống táo bón, thuốc chống đi ngoài phân lỏng, thuốc ngăn ngừa các cơn co thắt, và thuốc bổ sung vitamin.
Thuốc kháng sinh: Được chỉ định trong các trường hợp nhiễm khuẩn trên niêm mạc đại tràng. Metronidazol 250mg là loại kháng sinh thường được sử dụng, với liều lượng 2 – 4 mg/ngày, kéo dài trong khoảng 8 – 10 ngày.
Thuốc ức chế miễn dịch thuộc nhóm Corticoid: Được sử dụng cho những người mắc bệnh viêm đại tràng do tình trạng tự miễn. Liều lượng thường dùng là 30 – 40 mg/ngày trong tuần đầu tiên, sau đó giảm dần theo chỉ định của bác sĩ.
Thuốc đông y có ưu điểm là có thể điều trị cả viêm đại tràng cấp và mạn tính, và ít gây ra tác dụng phụ cho cơ thể. Tuy nhiên, cần kiên trì sử dụng trong một thời gian dài để đạt kết quả tốt nhất. Tùy thuộc vào từng thể bệnh và các triệu chứng khác nhau, bác sĩ sẽ chỉ định những bài thuốc phù hợp.
ƯU VÀ NHƯỢC ĐIỂM CỦA THUỐC TRỊ VIÊM ĐẠI TRÀNG
Các thuốc Tây y chữa bệnh viêm đại tràng chủ yếu có tác dụng giảm nhẹ triệu chứng với những ưu điểm sau:
Dễ dàng sử dụng.
Tác dụng nhanh chóng: Giúp các triệu chứng viêm đại tràng như đau bụng, tiêu chảy, táo bón thuyên giảm rõ rệt hoặc biến mất trong thời gian ngắn.
Giá bán phù hợp với nhiều người bệnh.
Tuy nhiên, thuốc trị viêm đại tràng cũng có một số nhược điểm như:
Đề kháng kháng sinh: Viêm đại tràng rất dễ tái phát, mỗi lần tái phát bệnh nhân phải sử dụng các loại kháng sinh khác nhau, làm tăng nguy cơ phát triển các chủng vi khuẩn đề kháng kháng sinh hiện có.
Nguy cơ tích trữ nước, béo phì và bệnh đái tháo đường: Sử dụng thuốc trị viêm đại tràng kéo dài có thể dẫn đến những tình trạng này.
Mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột: Thuốc kháng sinh có thể tiêu diệt cả lợi khuẩn và hại khuẩn trong đường ruột, dẫn đến mất cân bằng hệ vi sinh và gây tổn thương cho lớp niêm mạc bảo vệ đại tràng. Hậu quả là bệnh nhân dễ bị đầy hơi, chướng bụng và rối loạn tiêu hóa
LƯU Ý KHI CHỮA BỆNH VIÊM ĐẠI TRÀNG
Viêm đại tràng có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe, do đó việc sử dụng thuốc điều trị là rất cần thiết. Để quá trình chữa bệnh viêm đại tràng bằng Tây y đạt hiệu quả tốt nhất, bệnh nhân cần lưu ý những vấn đề sau:
Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ: Hiện nay, nhiều loại thuốc trị viêm đại tràng, đặc biệt là các loại kháng sinh thế hệ mới, chỉ được sử dụng theo kê đơn của bác sĩ. Tuy nhiên, tại Việt Nam, tình trạng tự mua thuốc và tự điều trị khá phổ biến, gây ra nhiều hệ quả, bao gồm cả tình trạng kháng thuốc. Vì vậy, bệnh nhân nên sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Sử dụng thuốc đúng liều lượng và thời gian quy định.
Chú ý hạn sử dụng của các loại thuốc trị viêm đại tràng.
Tuyệt đối không sử dụng toa cũ hoặc toa thuốc của người khác.
Lưu ý chống chỉ định và thận trọng khi sử dụng thuốc chữa viêm đại tràng: Chẳng hạn, kháng sinh cần thận trọng ở phụ nữ mang thai, bệnh nhân suy thận hoặc suy gan.
NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
1. Cần lưu ý gì khi sử dụng thuốc viêm đại tràng?
Nên sử dụng thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thay đổi liều lượng hoặc thời gian sử dụng.
Báo cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc khác bạn đang sử dụng, bao gồm cả thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn và thực phẩm chức năng.
Một số loại thuốc có thể gây ra tác dụng phụ. Báo cho bác sĩ biết nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, đặc biệt là nếu chúng nghiêm trọng hoặc kéo dài.
Không sử dụng thuốc đã hết hạn sử dụng.
2. Ngoài việc sử dụng thuốc, còn có biện pháp nào khác để điều trị viêm đại tràng?
Ngoài việc sử dụng thuốc, một số biện pháp sau đây cũng có thể giúp cải thiện các triệu chứng của viêm đại tràng:
Chế độ ăn uống hợp lý: Ăn nhiều trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và hạn chế thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ.
Uống đủ nước: Uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày để giúp phân mềm và dễ đi ngoài hơn.
Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe tổng thể.
Quản lý căng thẳng: Căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của viêm đại tràng. Do đó, cần tìm cách quản lý căng thẳng hiệu quả, chẳng hạn như yoga, thiền định,…
3. Uống thuốc viêm đại tràng trong bao lâu?
Thời gian sử dụng thuốc viêm đại tràng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại thuốc, mức độ nghiêm trọng của bệnh và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc và hướng dẫn thời gian sử dụng phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.
KẾT LUẬN
Việc điều trị viêm đại tràng thường cần thời gian và sự kiên trì. Bệnh nhân cần phối hợp chặt chẽ với bác sĩ để theo dõi tình trạng bệnh và điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp.
Tuy nhiên, thuốc chỉ là một phần trong phác đồ điều trị viêm đại tràng. Việc thay đổi chế độ ăn uống, tập thể dục thường xuyên và quản lý căng thẳng hiệu quả cũng đóng vai trò quan trọng không kém. Bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn của bác sĩ về chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất.
