Xuất huyết giảm tiểu cầu là một căn bệnh nguy hiểm với những biến chứng khá nặng nề có thể gây ảnh hưởng rất xấu tới sức khỏe. Chảy máu đường tiêu hóa, tiết niệu, xuất huyết não,… là những biến chứng khá phổ biến mà căn bệnh này gây ra. Vậy hiện tượng này là gì? Nguyên nhân và cách điều trị như thế nào?
TÌM HIỂU VỀ BỆNH XUẤT HUYẾT GIẢM TIỂU CẦU
Những khái niệm về tiểu cầu, vai trò cũng như dấu hiệu của trạng thái giảm tiểu cầu sẽ giúp bạn nhận biết kịp thời về những dấu hiệu của bệnh.
TIỂU CẦU LÀ GÌ? VAI TRÒ CỦA CHÚNG ĐỐI VỚI CƠ THỂ
Tiểu cầu được tạo ra từ tủy xương và phân phối khắp cơ thể thông qua máu. Chúng đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng cơ bản liên quan đến sức khỏe và sự sống còn.
Chức năng chính của tiểu cầu là tham gia vào quá trình đông máu, giữ cho máu có khả năng đông cứng khi chúng ta bị tổn thương, nhằm ngăn chặn mất máu quá mức. Điều này đảm bảo tính nguyên vẹn của mạch máu trong điều kiện bình thường và trong trường hợp bất thường như chấn thương.
Ngoài vai trò trong quá trình đông máu, tiểu cầu cũng tham gia vào hệ thống miễn dịch của cơ thể. Chúng có khả năng trực tiếp tiêu diệt vi khuẩn và hỗ trợ tế bào bạch cầu trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh từ môi trường bên ngoài.
Mức độ tiểu cầu trong cơ thể được đo lường thông qua xét nghiệm huyết học, và giá trị bình thường thường nằm trong khoảng 150.000/mcL đến 400.000/mcL.
XUẤT HUYẾT GIẢM TIỂU CẦU LÀ GÌ?
Xuất huyết giảm tiểu cầu là một trạng thái nghiêm trọng, xuất phát từ việc giảm sinh tiểu cầu ở tủy xương hoặc sự phá hủy quá mức tiểu cầu trong máu ngoại vi. Các biến chứng của tình trạng này có thể gây ra những hậu quả nặng nề như chảy máu ở đường tiêu hóa, tiết niệu, hay thậm chí là xuất huyết ở não. Đây là một bệnh lý nguy hiểm đòi hỏi quá trình điều trị kéo dài và có thể gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe và tính mạng của người mắc bệnh.
Xuất huyết giảm tiểu cầu không phân biệt độ tuổi, tuy nhiên, thường xuất hiện nhiều ở trẻ em và người trẻ tuổi, đặc biệt là ở nữ giới.
DẤU HIỆU CỦA BỆNH XUẤT HUYẾT GIẢM TIỂU CẦU
Xuất huyết giảm tiểu cầu là một căn bệnh phức tạp và có thể không hiển hiện một cách rõ ràng qua các triệu chứng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, có thể nhận biết dấu hiệu của bệnh như sau:
- Chảy máu kéo dài ở vết thương: Người mắc bệnh thường gặp vấn đề về quá trình đông máu, dẫn đến việc máu từ vết thương không ngừng chảy.
- Chảy máu mũi và răng lợi thường xuyên: Xuất huyết từ mũi hoặc nướu diễn ra thường xuyên mà không có lý do rõ ràng.
- Máu xuất hiện trong nước tiểu hoặc phân: Xuất hiện máu trong nước tiểu hoặc phân là một dấu hiệu tiềm ẩn của vấn đề trong hệ tiêu hóa hoặc tiểu đường máu.
- Mệt mỏi liên tục: Cơ thể không ngừng trong tình trạng mệt mỏi, yếu đuối, do hệ thống tuần hoàn máu không hoạt động hiệu quả.
- Thời kỳ kinh nguyệt kéo dài ở phụ nữ: Phụ nữ có thể trải qua thời kỳ kinh nguyệt kéo dài hơn và có thể có các vấn đề về chu kỳ kinh.
- Tendency bầm tím hoặc ban xuất huyết: Dễ bầm tím hay xuất hiện nốt xuất huyết màu tím hoặc đỏ trên cơ thể.
NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH
Bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch (ITP) là một tình trạng nơi hệ thống miễn dịch của cơ thể tự tấn công và phá hủy tiểu cầu. Cơ chế chính của bệnh này liên quan đến sự phá hủy tiểu cầu bởi kháng thể mà cơ thể tự tạo ra.
Khi cơ thể bị tấn công bởi vi trùng, virus, hoặc ký sinh trùng, hệ thống miễn dịch sẽ phản ứng bằng cách tạo ra kháng thể để chống lại chúng. Tuy nhiên, ở trường hợp ITP, có sự nhầm lẫn trong quá trình nhận biết tế bào cơ thể, nơi kháng thể bắt đầu tấn công và phá hủy tiểu cầu.
Dưới đây là một số nguyên nhân gây ITP:
- Nguyên nhân tự miễn dịch: Cơ thể tạo ra kháng thể chống lại tiểu cầu, gây phá hủy chúng.
- Nguyên nhân thứ yếu miễn dịch: Hệ thống miễn dịch phát triển không đúng cách, dẫn đến sự phá hủy tiểu cầu.
- Nguyên nhân vô căn: Một số trường hợp ITP không có nguyên nhân xác định được, được gọi là ITP vô căn.
Bệnh ITP có thể dẫn đến tình trạng xuất huyết và giảm đông máu, và việc quản lý bệnh thường yêu cầu sự chăm sóc y tế chuyên sâu.
MỘT SỐ BIẾN CHỨNG NGUY HIỂM CỦA BỆNH
Khi tiểu cầu giảm đến mức đáng kể, cơ thể bị nền xuất huyết tự nhiên hoặc thậm chí chỉ cần va chạm nhẹ cũng có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng. Xuất huyết có thể xảy ra ở nhiều nơi khác nhau trong cơ thể, từ đường tiêu hóa đến đường tiết niệu, sinh dục, và có thể dẫn
đến tình trạng nguy hiểm như chảy máu đường tiêu hóa, chảy máu niệu đạo, và thậm chí xuất huyết não – màng não, ảnh hưởng đến tính mạng.
Do đó, khi phát hiện bất kỳ triệu chứng xuất huyết dưới da, chảy máu cam, chảy máu nướu răng, hay xuất huyết từ các giác mạc, quá trình kiểm tra và chăm sóc y tế ngay lập tức trở nên cực kỳ quan trọng. Việc kiểm tra số lượng tiểu cầu là quan trọng để xác định nguyên nhân gốc của tình trạng giảm tiểu cầu và áp đặt liệu pháp điều trị phù hợp.
Trong quá trình điều trị, bệnh nhân cần hạn chế hoạt động nặng, không thực hiện các hoạt động như chạy nhảy, đánh răng mạnh hoặc xỉa răng quá mạnh, và tránh ăn những thức ăn cứng như mía hay xương. Điều này nhằm giảm áp lực và nguy cơ gây ra chảy máu.
Bệnh nhân mãn tính có thể phải đối mặt với quá trình điều trị kéo dài trong nhiều năm. Tuy nhiên, với việc quản lý tình trạng bệnh một cách chặt chẽ, người bệnh có thể duy trì sức khỏe tốt, thậm chí trong những trường hợp nặng.
ĐIỀU TRỊ XUẤT HUYẾT GIẢM TIỂU CẦU NHƯ THẾ NÀO?
Phác đồ điều trị tình trạng này nhằm mục đích giữ lượng tiểu cầu ổn định nhằm ngăn chặn xuất huyết. Dưới đây là các phương pháp điều trị đúng cách:
- Xuất huyết giảm tiểu cầu ở trẻ em có thể tự khỏi hoàn toàn trong vòng 6 tháng. Với các trường hợp mạn tính vẫn có thể tự bình phục trong vài năm. Vì thế, nếu bạn đang thắc mắc bệnh lý mạn tính này có chữa được không thì câu trả lời là có thể.
- Đối với người lớn trường hợp mắc bệnh nhẹ cần theo dõi và kiểm tra định kỳ tránh tình trạng bệnh phát triển nặng hơn. Tuy nhiên, nếu tiên lượng xấu đi thì cần phải có biện pháp điều trị. Liệu trình điều trị bệnh có thể bao gồm dùng thuốc, ngoại khoa (cắt lách).
- Trường hợp bệnh tự phát nặng thì bác sĩ có thể chỉ định làm phẫu thuật.
Xuất huyết giảm tiểu cầu là căn bệnh nếu không điều trị đúng cách sẽ gây nên những nguy hiểm nghiêm trọng đến sức khỏe bạn. Vì vậy, nếu có biểu hiện của bệnh lý này hãy đến bệnh viện hoặc các cơ sở y tế tốt nhất để bác sĩ có thể tìm ra nguyên nhân và có liệu trình điều trị phù hợp.
