Không giống như tổn thương do thoái hóa khớp, bệnh viêm khớp dạng thấp ảnh hưởng đến màng hoạt dịch của khớp, gây sưng đau, từ từ bào mòn xương và dẫn đến biến dạng khớp. Nếu người bệnh chủ quan không điều trị, nguy cơ tàn phế rất cao. Hãy cùng phunutoancau tìm hiểu các lý do và cách điều trị căn bệnh này cực kỳ hiệu quả, chuẩn khoa học ngay trong bài viết dưới đây.
VIÊM KHỚP DẠNG THẤP LÀ GÌ?
Viêm khớp dạng thấp, hay còn gọi là Rheumatoid Arthritis (RA), là một bệnh lý viêm khớp tự miễn mạn tính, xuất phát từ tổn thương màng hoạt dịch khớp. Đây là một trong những bệnh lý phổ biến, đặc biệt thường xuyên ảnh hưởng đến phụ nữ nhiều hơn so với nam giới, thường xuất hiện ở độ tuổi trung niên, và có những dấu hiệu lâm sàng và cận lâm sàng rõ ràng.
Bệnh lý này phát sinh khi hệ thống miễn dịch, thường được thiết kế để bảo vệ cơ thể khỏi tấn công của vi khuẩn và virus, gặp sự cố và bắt đầu tấn công các mô lành trong cơ thể. Hậu quả là sự viêm nhiễm của màng hoạt dịch, gây sưng, đau, và nóng ở khớp. Bệnh nhân có nguy cơ mắc các vấn đề nặng nề và tổn thương nhiều cơ quan khác nhau như mắt, tim, phổi, da, và mạch máu.
NGUYÊN NHÂN BỆNH VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
Nguyên nhân chính xác của RA vẫn chưa được biết rõ, nhưng được cho là do sự kết hợp của các yếu tố di truyền, môi trường và hệ thống miễn dịch.
HỆ THỐNG MIỄN DỊCH
Hệ thống miễn dịch bình thường có nhiệm vụ bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây hại, chẳng hạn như vi khuẩn và virus. Tuy nhiên, trong bệnh RA, hệ thống miễn dịch lại tấn công nhầm vào các mô khỏe mạnh trong cơ thể, bao gồm các khớp. Điều này dẫn đến viêm và phá hủy các khớp.
CÁC YẾU TỐ DI TRUYỀN
Các yếu tố di truyền có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển RA. Nếu bạn có người thân trong gia đình bị RA, bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
CÁC YẾU TỐ MÔI TRƯỜNG
Các yếu tố môi trường cũng có thể đóng một vai trò trong việc khởi phát RA. Một số yếu tố môi trường có thể làm tăng nguy cơ mắc RA bao gồm:
- Nhiễm trùng: Một số nghiên cứu cho thấy nhiễm trùng có thể là một yếu tố khởi phát RA.
- Thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc RA.
- Chế độ ăn uống: Một số nghiên cứu cho thấy chế độ ăn uống giàu chất béo bão hòa có thể làm tăng nguy cơ mắc RA.
TRIỆU CHỨNG BỆNH VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
Triệu chứng phổ biến nhất của RA là đau, sưng, nóng và đỏ ở các khớp. Các khớp thường bị ảnh hưởng nhất là các khớp nhỏ ở bàn tay, cổ tay, khuỷu tay, đầu gối, mắt cá chân và mắt cá chân.
Các triệu chứng khác của RA có thể bao gồm:
- Mệt mỏi
- Sốt nhẹ
- Giảm cân không giải thích được
- Khó ngủ
- Khó tập trung
- Viêm da
- Viêm giác mạc
- Viêm phổi
- Viêm màng tim
CÁC GIAI ĐOẠN CỦA VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
Các giai đoạn của viêm khớp dạng thấp (RA) được chia thành 4 giai đoạn chính:
GIAI ĐOẠN 1: VIÊM MÀNG HOẠT DỊCH
Ở giai đoạn này, người bệnh chỉ có các triệu chứng nhẹ, bao gồm:
- Đau khớp
- Sưng khớp
- Cứng khớp
Các triệu chứng này thường xuất hiện ở các khớp nhỏ, như khớp ngón tay, khớp bàn tay, khớp cổ tay, khớp bàn chân, khớp cổ chân.
GIAI ĐOẠN 2: VIÊM SỤN KHỚP
Ở giai đoạn này, tình trạng viêm lan đến sụn khớp, gây tổn thương sụn. Khi sụn bị tổn thương, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhiều hơn và hạn chế vận động.
GIAI ĐOẠN 3: VIÊM XƯƠNG
Ở giai đoạn này, tình trạng viêm lan đến xương, gây tổn thương xương. Khi xương bị tổn thương, người bệnh sẽ cảm thấy đau dữ dội và mất khả năng vận động.
GIAI ĐOẠN 4: DÍNH KHỚP
Ở giai đoạn này, các khớp bị dính chặt lại với nhau, khiến người bệnh mất khả năng vận động hoàn toàn.
Thời gian tiến triển của RA ở mỗi người là khác nhau. Một số người có thể tiến triển nhanh chóng, trong khi những người khác có thể tiến triển chậm hơn. Tuy nhiên, nếu không được điều trị, RA sẽ tiến triển theo hướng xấu và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN BỆNH VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
Để chẩn đoán RA, bác sĩ sẽ xem xét tiền sử bệnh, các triệu chứng của bạn và thực hiện một số xét nghiệm.
KIỂM TRA LÂM SÀNG
Bác sĩ sẽ kiểm tra các khớp của bạn để tìm các dấu hiệu viêm, bao gồm:
- Đau
- Sưng
- Cứng
- Khiếm khuyết
Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra các dấu hiệu khác của RA, chẳng hạn như:
- Hạt dưới da (bướu)
- Viêm màng ngoài tim (viêm màng bao quanh tim)
- Viêm màng phổi (viêm màng bao quanh phổi)
XÉT NGHIỆM
Bác sĩ có thể chỉ định bạn làm một số xét nghiệm để giúp chẩn đoán RA, bao gồm:
Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện các dấu hiệu của viêm, chẳng hạn như:
- Tốc độ lắng máu (ESR) tăng
- Protein phản ứng C (CRP) tăng
- Kháng thể kháng nhân (ANA) dương tính
- Kháng thể citrulline theo chu kỳ (anti-CCP) dương tính
- Yếu tố dạng thấp (RF) dương tính
Chụp X-quang khớp: Chụp X-quang khớp có thể giúp phát hiện các dấu hiệu tổn thương khớp do RA, chẳng hạn như:
- Hẹp khe khớp
- Xoáy xương
- Bào mòn xương
Sinh thiết khớp: Sinh thiết khớp là một thủ thuật mà bác sĩ lấy một mẫu mô từ khớp của bạn để kiểm tra dưới kính hiển vi. Sinh thiết khớp có thể giúp chẩn đoán RA nếu các xét nghiệm khác không cho kết quả rõ ràng.
CÁCH ĐIỀU TRỊ VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ NỘI KHOA
Thuốc là phương pháp điều trị chính cho RA. Các loại thuốc được sử dụng để điều trị RA bao gồm:
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): NSAIDs giúp giảm đau và sưng. Tuy nhiên, NSAIDs có thể gây ra các tác dụng phụ, chẳng hạn như loét dạ dày và suy thận.
- Thuốc ức chế miễn dịch: Thuốc ức chế miễn dịch giúp làm giảm hoạt động của hệ miễn dịch, giúp ngăn ngừa tổn thương khớp. Thuốc ức chế miễn dịch có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng, chẳng hạn như tăng nguy cơ nhiễm trùng.
- Thuốc sinh học: Thuốc sinh học là các loại thuốc mới, nhắm mục tiêu vào các tế bào hoặc phân tử cụ thể liên quan đến RA. Thuốc sinh học thường hiệu quả hơn các loại thuốc khác, nhưng chúng cũng có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng.
LIỆU PHÁP VẬT LÝ TRỊ LIỆU
Liệu pháp vật lý trị liệu có thể giúp tăng cường sức mạnh và khả năng vận động của khớp, ví dụ như bấm huyệt Thận Du. Liệu pháp vật lý trị liệu cũng có thể giúp giảm đau và cải thiện khả năng vận động của khớp.
PHẪU THUẬT
Phẫu thuật chỉ được chỉ định khi các phương pháp điều trị nội khoa và vật lý trị liệu không hiệu quả. Phẫu thuật có thể được sử dụng để:
- Thay thế khớp bị tổn thương bằng khớp nhân tạo.
- Chỉnh hình khớp bị biến dạng.
- Điều trị các biến chứng của RA, chẳng hạn như hẹp ống thần kinh.
CÁCH CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
Bệnh RA là một bệnh mãn tính, không có cách chữa khỏi. Tuy nhiên, có thể phòng ngừa và kiểm soát bệnh bằng những biện pháp sau:
- Bỏ thuốc lá: Hút thuốc làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh RA. Cụ thể, những người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh tăng 1,3 – 2,4 lần. Không chỉ vậy, hút thuốc còn khiến các triệu chứng của bệnh tiến triển nhanh hơn.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Những người thừa cân có khả năng tiến triển RA cao hơn. Vì thế để phòng bệnh, bạn cần giữ cân nặng ổn định.
- Hạn chế tiếp xúc với các chất ô nhiễm môi trường: Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra, tiếp xúc với một số chất ô nhiễm môi trường có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh RA. Vì thế, bạn hãy tránh xa amiăng và silica. Nếu môi trường làm việc bắt buộc bạn tiếp xúc với các hóa chất nguy hiểm này, hãy mặc đồ bảo hộ.
- Khám và điều trị kịp thời: Khi có bất kỳ triệu chứng nào của RA, bạn cần đi khám càng sớm càng tốt. Theo CDC, việc điều trị sớm và tích cực sẽ giúp trì hoãn các tác dụng phụ của bệnh, cũng như giảm nguy cơ phát triển những tổn thương khớp nghiêm trọng.
Viêm khớp dạng thấp không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng kiểm soát triệu chứng bệnh là điều hoàn toàn có thể. Khi thấy xuất hiện các dấu hiệu của bệnh, bạn nên thăm khám đúng chuyên khoa với chuyên gia giàu kinh nghiệm để được chẩn đoán đúng và có phác đồ điều trị phù hợp.
