Tiểu đường thai kỳ, căn bệnh nguy hiểm mà không bà mẹ mang thai nào mong muốn nhưng lại có thể xảy đến với bất kỳ phụ nữ nào. Trong thời kỳ mang bầu, nhau thai tạo ra các loại nội tiết tố giúp thai nhi phát triển. Những nội tiết tố này lại vô tình gây ra một số tác động xấu đến insulin, dẫn đến tình trạng rối loạn nội tiết tố hậu quả gây ra đái tháo đường thai kỳ.
TIỂU ĐƯỜNG THAI KỲ LÀ GÌ?
Tiểu đường thai kỳ, hay còn gọi là đái tháo đường thai kỳ, là tình trạng mức đường trong máu tăng cao ở một số phụ nữ trong thời kỳ mang thai, thường xuất hiện từ tuần thai 24 đến 28. Việc phát triển bệnh này không nhất thiết có nghĩa là bạn đã mắc tiểu đường trước khi mang thai hoặc sau khi sinh con. Tuy nhiên, nếu không được kiểm soát chặt chẽ, tiểu đường thai kỳ có thể gia tăng nguy cơ phát triển tiểu đường loại 2 trong tương lai.
Ngoài ra, nếu không được điều trị đúng cách, tình trạng này cũng có thể tăng nguy cơ phát triển tiểu đường cho trẻ mới sinh và gây ra những vấn đề sức khỏe đáng lo ngại cho cả mẹ và con. Điều quan trọng là phải đối mặt với tiểu đường thai kỳ một cách có hiệu quả để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo sức khỏe cho cả bà bầu và thai nhi.
DẤU HIỆU TIỂU ĐƯỜNG THAI KỲ
Bệnh đái tháo đường thai kỳ diễn ra một cách thầm lặng. Thông thường thai phụ không biết mình mắc bệnh cho đến khi đi khám thai định kỳ và bác sĩ cho làm xét nghiệm tiểu đường thai kỳ. Một số biểu hiện tiểu đường thai kỳ thường gặp:
- Tiểu nhiều lần trong ngày: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của tiểu đường thai kỳ. Khi lượng đường trong máu tăng cao, thận sẽ cố gắng loại bỏ lượng đường dư thừa ra khỏi cơ thể thông qua nước tiểu. Điều này khiến cho thai phụ phải đi tiểu nhiều lần, đặc biệt là vào ban đêm.
- Mệt mỏi: Lượng đường trong máu cao có thể khiến cho thai phụ cảm thấy mệt mỏi, uể oải, thiếu năng lượng.
- Mờ mắt: Khi lượng đường trong máu cao, các mạch máu ở mắt có thể bị tổn thương, dẫn đến mờ mắt.
- Khát nước liên tục: Lượng đường trong máu cao có thể khiến cho thai phụ cảm thấy khát nước liên tục.
- Tăng cân quá nhanh so với khuyến nghị: Thai phụ bị tiểu đường thai kỳ thường tăng cân nhiều hơn so với thai phụ bình thường.
Tuy nhiên, hầu hết thai phụ bị tiểu đường không có bất kỳ triệu chứng tiểu đường thai kỳ nào. Do đó, tất cả thai phụ đều nên được xét nghiệm test tiểu đường thai kỳ trong tam cá nguyệt thứ hai của thai kỳ.
NGUYÊN NHÂN BỆNH TIỂU ĐƯỜNG THAI KỲ
Nguyên nhân bị tiểu đường thai kỳ vẫn chưa được biết rõ, nhưng có thể liên quan đến những yếu tố sau:
- Sự thay đổi hormon trong thai kỳ: Các hormon thai kỳ có thể làm giảm khả năng sản xuất insulin của cơ thể mẹ, khiến lượng đường trong máu tăng cao.
- Béo phì hoặc thừa cân: Phụ nữ mang thai thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ cao hơn.
- Tiền sử gia đình: Phụ nữ có tiền sử gia đình mắc đái tháo đường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
- Một số yếu tố khác: Phụ nữ mang thai mắc hội chứng buồng trứng đa nang, tiểu đường tuýp 2 trước đó hoặc có tiền sử sinh con bị dị tật ống thần kinh cũng có nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ cao hơn.
BIẾN CHỨNG CỦA ĐÁI THÁO ĐƯỜNG THAI KỲ
Nếu không được kiểm soát tốt, đái tháo đường thai kỳ có thể gây ra những biến chứng cho cả mẹ và bé, bao gồm:
- Tiền sản giật: Tiền sản giật là một biến chứng thai kỳ nghiêm trọng có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé.
- Sản giật: Sản giật là biến chứng nguy hiểm nhất của tiền sản giật, có thể gây tử vong cho mẹ và bé.
- Thai to: Thai to là tình trạng thai nhi có trọng lượng lớn hơn 4.000 gram. Thai to có thể gây khó khăn cho quá trình sinh nở và làm tăng nguy cơ biến chứng sau sinh cho bé.
- Trẻ sinh non: Trẻ sinh non là tình trạng trẻ sinh ra trước tuần thai thứ 37. Trẻ sinh non có nguy cơ mắc nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm suy hô hấp, nhiễm trùng và tổn thương não.
- Tử vong sơ sinh: Tử vong sơ sinh là tình trạng trẻ tử vong trong vòng 28 ngày đầu tiên sau khi sinh. Trẻ sinh ra từ mẹ mắc đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ tử vong sơ sinh cao hơn.
TẦM QUAN TRỌNG CỦA XÉT NGHIỆM TIỂU ĐƯỜNG THAI KỲ
Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ quan trọng để phát hiện sớm và quản lý tiểu đường ở bà bầu. Giúp giảm nguy cơ về sức khỏe cho mẹ và thai nhi, điều chỉnh chế độ ăn uống, và theo dõi sát mức đường huyết của thai nhi. Cũng là cơ hội để chẩn đoán các vấn đề y tế khác và tạo điều kiện cho điều trị hiệu quả.
Tiểu đường thai kỳ thường được phát hiện trong tam cá nguyệt thứ hai hoặc thứ ba của thai kỳ. Nếu không được kiểm soát, tiểu đường thai kỳ có thể gây ra nhiều biến chứng cho cả mẹ và bé, bao gồm:
THAI NHI BỊ THỪA CÂN, BÉO PHÌ
Tiểu đường thai kỳ khiến cho cơ thể mẹ sản xuất nhiều insulin hơn bình thường, dẫn đến việc thai nhi hấp thụ quá nhiều đường từ nhau thai. Điều này khiến thai nhi phát triển nhanh chóng, dẫn đến tình trạng thừa cân, béo phì.
THAI NHI BỊ DỊ TẬT BẨM SINH
Tiểu đường thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ thai nhi bị dị tật bẩm sinh, đặc biệt là dị tật tim mạch, dị tật ống thần kinh, dị tật về đường tiêu hóa, dị tật về xương khớp,…
THAI NHI BỊ SUY DINH DƯỠNG BÀO THAI
Tiểu đường thai kỳ cũng có thể dẫn đến tình trạng thai nhi bị suy dinh dưỡng bào thai. Nguyên nhân là do lượng đường trong máu của mẹ cao khiến cho nhau thai sản xuất ra các loại hormone chống lại insulin. Điều này khiến cho thai nhi không thể hấp thụ được các chất dinh dưỡng cần thiết để phát triển.
THAI NHI BỊ NGẠT KHI SINH
Tiểu đường thai kỳ cũng có thể làm tăng nguy cơ thai nhi bị ngạt khi sinh. Nguyên nhân là do thai nhi thường to hơn so với bình thường, khiến cho đường sinh chật hẹp. Ngoài ra, lượng đường trong máu cao của mẹ cũng có thể khiến cho thai nhi khó thở khi sinh.
THAI NHI BỊ VÀNG DA SAU SINH
Tiểu đường thai kỳ cũng có thể làm tăng nguy cơ thai nhi bị vàng da sau sinh. Nguyên nhân là do lượng đường trong máu cao của mẹ khiến cho gan của thai nhi phải làm việc nhiều hơn để đào thải lượng đường dư thừa. Điều này khiến cho gan của thai nhi bị quá tải, dẫn đến tình trạng vàng da.
TRẺ CÓ NGUY CƠ MẮC BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TUÝP 2
Trẻ sinh ra từ mẹ bị tiểu đường thai kỳ có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 cao hơn so với trẻ sinh ra từ mẹ không bị tiểu đường thai kỳ.
Do đó, việc xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là vô cùng quan trọng để phát hiện sớm bệnh và có biện pháp điều trị kịp thời, giúp giảm thiểu các biến chứng cho cả mẹ và bé.
Tất cả phụ nữ mang thai đều nên được xét nghiệm sàng lọc tiểu đường thai kỳ trong tam cá nguyệt thứ hai của thai kỳ. Xét nghiệm này thường được thực hiện vào tuần thai thứ 24 đến 28.
CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA TIỂU ĐƯỜNG THAI KỲ
Có một số biện pháp có thể giúp giảm nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ, bao gồm:
- Giữ cân nặng hợp lý trước khi mang thai
- Tập thể dục thường xuyên
- Ăn uống lành mạnh, khoa học
- Thăm khám thai định kỳ
Tất cả phụ nữ mang thai đều nên được xét nghiệm sàng lọc tiểu đường thai kỳ trong tam cá nguyệt thứ hai của thai kỳ. Nếu xét nghiệm dương tính, mẹ bầu cần được theo dõi và điều trị chặt chẽ để ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.
