Bệnh gout là một trong những loại bệnh không thể hoàn toàn chữa khỏi. Vì vậy, ngoài việc tuân thủ theo chỉ định điều trị từ bác sĩ, người bệnh cũng cần cải thiện hoặc thay đổi chế độ ăn uống để ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh. Dưới đây là một bài viết giới thiệu về những thực phẩm nên ăn và kiêng ăn khi mắc bệnh gout, đặc biệt là vấn đề liệu người bệnh gout có thể ăn cá không và nên ăn những loại cá nào, một chủ đề luôn thu hút sự quan tâm của nhiều người.
BỆNH GOUT LÀ GÌ
Bệnh gout là một dạng viêm khớp phổ biến, xuất phát từ sự rối loạn trong quá trình chuyển hóa chất dinh dưỡng của cơ thể. Bệnh phát sinh khi nồng độ axit uric tăng cao do quá trình sản xuất nội sinh, song đồng thời khả năng đào thải axit uric qua thận lại giảm. Ngoài ra, việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu purin như thịt đỏ và hải sản cũng có thể góp phần vào việc phát triển bệnh. Bệnh gout còn được biết đến với các tên gọi như bệnh gut hoặc bệnh thống phong.
Trong quá trình điều trị, bác sĩ thường sẽ chỉ định sử dụng các loại thuốc nhằm giảm nồng độ axit uric trong máu tùy thuộc vào giai đoạn bệnh của người bệnh. Tuy nhiên, hiệu quả của quá trình điều trị cũng phụ thuộc lớn vào chế độ ăn uống và lối sống hàng ngày của họ.
NGUYÊN NHÂN GÂY RA BỆNH GOUT
Nguyên nhân chính của bệnh gút là do sự tăng cao và dư thừa axit uric trong cơ thể, mà cơ thể tạo ra từ quá trình phân hủy purin, các hợp chất hóa học phổ biến trong một số loại thực phẩm như thịt, gia cầm và hải sản.
Thường, axit uric được hòa tan trong máu và đào thải ra khỏi cơ thể qua đường nước tiểu qua thận. Tuy nhiên, nếu cơ thể tạo ra quá nhiều axit uric hoặc không bài tiết đủ, nó có thể tích tụ và tạo thành các tinh thể giống kim. Điều này gây ra tình trạng viêm và đau ở các khớp, mô xung quanh.
Các yếu tố có thể tăng axit uric trong máu và gây ra bệnh gút bao gồm tuổi tác, giới tính, di truyền, lối sống không lành mạnh, tiếp xúc với chì, sử dụng một số loại thuốc, cân nặng và các tình trạng khác của thận có thể làm giảm khả năng loại bỏ chất thải của cơ thể, dẫn đến nồng độ axit uric tăng cao.
BỆNH GOUT KIÊNG GÌ?
Người mắc bệnh gout cần tránh ăn các thực phẩm giàu purin và fructose để duy trì nồng độ axit uric trong máu ở mức ổn định. Các loại thực phẩm này bao gồm:
- Thịt đỏ: Bao gồm thịt bò, thịt cừu, thịt heo, thịt dê… có hàm lượng chất dinh dưỡng cao như protein, vitamin E, B6, B12. Đồng thời, lượng đạm cao trong thịt đỏ dẫn đến axit uric trong máu tăng cao, là nguyên nhân gây ra bệnh gút. Người bệnh gút nên ăn thịt đỏ không quá 2 lần/tuần, không quá 100g/ngày, và nên chế biến bằng cách luộc, kho hoặc hấp thay vì nướng hoặc chiên xào để giảm lượng mỡ tiêu thụ.
- Nội tạng động vật: Bao gồm gan, lòng, thận, tim, bao tử, óc… Chứa nhiều cholesterol, protein, vitamin B và các khoáng chất nhưng cũng chứa nhiều purin, có thể làm tăng nồng độ axit uric trong máu, gây sưng và đau.
- Thịt gà: Chứa nhiều vitamin B, các khoáng chất và purin, người mắc bệnh gút nên hạn chế tiêu thụ thịt gà.
- Thủy hải sản: Bao gồm cá trích, cá ngừ, động vật có vỏ như nghêu, sò, ốc… Thủy hải sản cung cấp hàm lượng dinh dưỡng cao, đặc biệt là protein và purin. Người mắc bệnh gút nên hạn chế tiêu thụ và chọn loại cá có ít hơn 100mg purin/100g khẩu phần.
- Rượu, bia và đồ uống có đường: Nước ngọt, nước trái cây, nước có gas có thể làm tăng nguy cơ nặng hơn của bệnh gút.
- Các loại thịt chế biến sẵn: Như nem chua, thịt xông khói, xúc xích, lạp xưởng… và thực phẩm đóng hộp không tốt cho người mắc bệnh gút.
- Các loại rau có hàm lượng purin cao: Rau xanh như đậu lăng, đậu đen, đậu phộng, đậu hà lan, đậu trắng, đậu xanh, cải xoăn, su hào… cũng nên hạn chế trong chế độ ăn của người mắc bệnh gút.
NGƯỜI BỆNH GOUT NÊN ĂN GÌ?
- Trái cây: Dâu, táo, cherry chứa vitamin C, beta caroten và chất chống oxy hóa, giúp giảm viêm và axit uric. Thực phẩm giàu vitamin C như ổi, dứa, ớt chuông, súp lơ cũng hỗ trợ giảm axit uric, nhưng cần tránh liều lượng cao để không gây tăng oxalat niệu và hình thành sỏi.
- Thịt trắng: Cá sông như cá lóc, cá diêu hồng, cá rô đồng có chứa nhiều chất đạm ít purin, giúp chống quá trình kết tủa của axit uric. Dùng khoảng 110 – 170g/ngày.
- Dầu oliu và dầu thực vật: Chứa chất béo tốt giúp chống viêm và giảm axit uric. Sử dụng trong các bữa ăn hàng ngày, đặc biệt trong salad để hấp thụ dưỡng chất tốt nhất.
- Trứng: Cung cấp ít purin và nhiều canxi, có thể sử dụng trong chế độ ăn của người bệnh gout.
- Cà phê và trà xanh: Cà phê giúp tăng tốc độ bài tiết axit uric và cạnh tranh với enzym phân hủy purin. Trà xanh giúp thúc đẩy sự đào thải axit uric.
- Rau củ và ngũ cốc nguyên cám: Rau củ như cải xanh, rau ngót, khoai tây, đậu hà lan, nấm, cà tím… và các loại ngũ cốc nguyên cám như yến mạch, gạo lứt, lúa mạch chứa nhiều chất xơ và giúp ức chế việc viêm khớp do gút.
- Chế phẩm từ sữa và đậu nành: Phô mai, bơ, kem tươi, váng sữa, sữa chua giúp giảm lượng axit uric huyết thanh trong máu.
- Uống đủ nước: Cung cấp cho cơ thể khoảng 2 lít nước mỗi ngày, đặc biệt là nước khoáng kiềm, không gas, không ngọt.
KẾT LUẬN
Chúng tôi mong rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết và hữu ích về thực phẩm phù hợp cho người bệnh gout và những loại nên tránh. Hãy nhớ duy trì một chế độ dinh dưỡng cân đối, khoa học, và việc tuân thủ chế độ ăn uống này sẽ giúp điều trị bệnh gout một cách hiệu quả.
