Ngoài sơn trà và ô mai, còn một loại thuốc Đông y phổ biến hơn cũng mang vị chua, đó là mộc qua. Mộc qua để làm thuốc sau khi chín sẽ chuyển sang màu vàng cam, có mùi thơm nên nhiều người hay để ở đầu giường. Nhưng loại quả này rất khó ăn, vừa chua vừa chát. Tuy không chua bằng ô mai nhưng vì vị chua đi vào gan, nên nó vẫn có công dụng dưỡng can khí, tư can âm.
Người miền Bắc Trung Quốc có một bài thuốc, đó là cắt mộc qua thành sợi, ướp với nhiều đường. Việc thêm đường giúp làm giảm vị chua chát của mộc qua, làm cho nó trở nên dễ ăn hơn và dễ chịu hơn đối với nhiều người. Bài thuốc này có thể được sử dụng hàng ngày để chữa đờm mãn tính, và vị chua của nó còn rất rõ.
Mộc qua mang tính ôn, vị chua chát, đi vào kinh lạc của gan và tỳ, có công dụng bình can, thư giãn gân cốt, hoạt huyết, thông kinh lạc, hóa thấp, làm dịu dạ dày. Nó không chua như ô mai nên khí sinh phát cũng yếu hơn. Tuy nhiên, nó lại phù hợp để cải thiện tình trạng can khí yếu. Mộc qua có một hương thơm dễ chịu, ngọt ngào, và thanh mà không có mùi hắc. Mùi hương này không chỉ tạo cảm giác dễ chịu mà còn được cho là có tác động tích cực đối với tâm lý và tinh thần, giúp kiện tỳ vị và củng cố chính khí trong cơ thể.
Vị chát của mộc qua được đánh giá vì khả năng giúp thu liễm hiệu quả. Đặc tính này có thể hỗ trợ cơ thể trong việc cân bằng và giảm tình trạng có yếu tố đàm ứ. Mộc qua được xem xét là phù hợp đặc biệt với những người có khí hư, như các sản phụ hoặc người già. Tính nhẹ nhàng của dược liệu này làm cho nó trở thành một lựa chọn tốt cho những người có thể trạng yếu.
Thêm vào đó, vì mộc qua có hương vị vừa chua vừa chát, nó không chỉ mang lại sức sống mà còn có khả năng thu liễm mạnh mẽ, đặc biệt là so với ô mai. Điều này có thể làm cho mộc qua trở thành một lựa chọn ưu việt cho những người mắc các chứng bệnh phức tạp như can hỏa vượng, can âm hư, đặc biệt là những người có thói quen ăn đồ lạnh, gây tình trạng lạnh ở trung tiêu nghiêm trọng. Mộc qua có thể được sử dụng để loại bỏ khí hàn ở trung tiêu và đồng thời hỗ trợ quá trình tư dưỡng can âm một cách hiệu quả.
Vị chua của mộc qua được đánh giá vì khả năng nhu can, trong khi vị chát có tác dụng kiềm chế khí, giúp thuốc phát huy tác dụng một cách từ từ. Trái ngược với các loại thuốc ôn nóng như gừng thường tán nhiệt rất nhanh và không thể ngay lập tức làm tiêu khí lạnh trong cơ thể. Khi kết hợp với nhau, đặc tính thu liễm của ô mai hoặc mộc qua giúp giữ lại khí nóng từ gừng ở trung tiêu và khử hàn một cách hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, người có tình trạng can khí uất kéo dài không phù hợp sử dụng mộc qua, vì công dụng thu liễm có thể không có lợi cho quá trình tiêu tán khí uất kéo dài. Đối với việc sử dụng mộc qua, có thể tích hợp nó vào trong các phương thức chế biến thuốc. Trong cuộc sống hàng ngày, hiếm ai ăn mộc qua sống trực tiếp, vì khá khó nuốt. Một lựa chọn thay thế là sử dụng mộc qua ngâm đường như một loại thuốc, tuy nhiên, việc này cũng cần phải được thực hiện với sự kiểm soát cẩn thận về liều lượng để tránh tình trạng khí trệ huyết ứ.
Đối với những người có tình trạng can khí hư và cơ thể yếu, nếu có thể mua được mộc qua tươi, họ có thể chế biến thành một món ăn. Một cách chế biến đơn giản là sử dụng một quả mộc qua tươi, thêm 5 quả táo đỏ, 150g lạc, và một chút đường để nấu thành canh. Quá trình chế biến cũng khá đơn giản: gọt vỏ và loại bỏ hạt của mộc qua, rửa sạch và cắt thành từng miếng. Sau đó, đặt mộc qua, táo đỏ, lạc, và đường vào nồi, đun sôi và giảm lửa nhỏ để hâm nó trong vòng hai tiếng.
Nếu không mua được mộc qua tươi, bạn cũng có thể tìm mua mộc qua khô từ các tiệm thuốc bắc. Trong trường hợp sử dụng mộc qua khô, lượng sử dụng cần giảm xuống, chỉ cần khoảng 6 ~ 9g để nấu canh là đủ. Đây có thể là một lựa chọn hữu ích cho phụ nữ thiếu can âm và tỳ vị hư hàn để thử nghiệm và thưởng thức món ăn này.
