Ngoài “thất tình” – bảy cảm xúc, chúng ta còn phải đối mặt với “lục dục” – sáu ham muốn. “Thất tình lục dục” là động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự sống cho con người, đồng thời lại là nguồn gốc gây ra nhiều phiền muộn.
“Lục dục” là thuật ngữ thường được sử dụng để chỉ những nhu cầu hay mong muốn sinh lý của con người ở sáu phương diện chính: sinh (sống), tử (chết), nhĩ (tai), mục (mắt), khẩu (miệng), tị (mũi). Những yếu tố này kết hợp lại tạo nên bức tranh đầy đủ của sự sống và trải nghiệm con người.
Đã bao giờ bạn tự hỏi rằng tại sao phụ nữ lại dùng nhiều thỏi son đến thế? Câu trả lời nhận được thì vô cùng đa dạng, nhưng có thể tóm lại bằng một câu, đó là ham muốn quá nhiều. Có thể dễ dàng thấy rằng chẳng ai cần nhiều son như vậy, nhưng họ không thể kiềm chế bản thân và nhất định phải mua, rồi lại buồn rầu khi không mua được màu son phù hợp hoặc hết tiền.
Nếu không phải một tín đồ làm đẹp, có lẽ bạn sẽ thấy những người phụ nữ này thật khó hiểu. Nhưng bạn có “thỏi son” của chính mình không? Bạn có thực sự cần tới hai mươi cái áo khoác để trải qua mùa đông lạnh giá? Bạn cần đến ba mươi đôi giày để ra khỏi nhà? Bạn cần con cái đạt được một trăm điểm mới có thể tự hào khoe khoang với bạn bè trên mạng xã hội? Bạn cần được tăng lương, thăng chức mới gọi là không xui xẻo?
Một vị bác sĩ đã chia sẻ với các bệnh nhân rằng: sự bất hạnh, đau khổ, buồn rầu của họ chẳng phải do ông trời đối xử bất công mà chính là do ham muốn của họ không được thỏa mãn. Sự ham muốn này bao gồm cả mong muốn được kiểm soát mọi thứ. Nhiều chị em cảm thấy buồn phiền vì chồng con hoặc người nhà “không nghe lời”. Nhưng đã bao giờ bạn nghĩ rằng chính mong muốn kiểm soát này lại là thứ bất hợp lý? Những ham muốn khác của bạn liệu có hợp lý không?
Buồn phiền khi ham muốn không được thỏa mãn là một trạng thái bình thường, và y học hiện đại đã chỉ ra mối liên kết giữa dopamine – chất dẫn truyền thần kinh làm cho chúng ta vui vẻ và là nguồn gốc của ham muốn. Trong thời đại hiện nay, nếu không thể giải phóng bản thân khỏi quan điểm “càng có nhiều càng vui”, có thể dẫn đến trầm cảm.
Người xưa đã có bài thuốc trị liệu cho tình trạng này. “Tô’vấn – Thượng cổ thiên chân luận” viết: “Cố mỹ kỳ thực, nhậm kỳ phú, lạc kỳ tục, cao hạ bất tương mộ, kỳ dân cố viết phác.” Nghĩa là cảm nhận sự đẹp của những gì mình có, hài lòng với những gì mình sở hữu, sống hòa mình với môi trường xung quanh, không so sánh với người khác, và tránh đối mặt với những lo lắng về vị trí xã hội của mình và người khác. Điều này chỉ ra rằng sự giản dị là chìa khóa để đối mặt với buồn phiền từ sự so sánh.
Chính sự so sánh thường tạo nên cảm giác buồn phiền và tổn thương. Ham muốn thường xuất phát từ việc so sánh và đánh giá theo những tiêu chuẩn xã hội. Tuy nhiên, “lòng tham không đáy”, dù có nhiều tài sản hơn, danh tiếng cao quý hơn, bạn vẫn có thể cảm thấy trống rỗng. Người khôn ngoan sẽ tuân theo lời dạy của Hoàng đế nội kinh, không so sánh với người khác và không mặc cảm với những điều hư không.
Vậy chúng ta nên xem nhẹ những yếu tố nào?
Điều quan trọng nhất cần thực hiện đầu tiên khi theo đuổi dưỡng sinh là loại bỏ sáu điều hại, chỉ khi đó sức khỏe có thể được duy trì đến độ tuổi cao. Một là xem nhẹ danh lợi, hai là xem nhẹ tửu sắc, ba là xem nhẹ tiền tài, bốn là giảm lượng ăn nặng mùi, năm là từ bỏ những từ ngữ ngọt ngào mê muội và những ảo tưởng hão huyền, sáu là loại bỏ tình cảm đố kỵ. Nếu không loại bỏ được sáu thói quen hại này, tâm hồn sẽ rối ren, làm cho bản thân không thể duy trì tinh thần mạnh mẽ.
