Cây mật gấu được sử dụng khá phổ biến trong lĩnh vực y học. Bộ phận thường được sử dụng để bài chế thuốc là thân, rễ và lá. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn trả lời câu hỏi uống lá mật gấu có tác dụng gì?
CÂY LÁ MẬT GẤU LÀ GÌ?
Cây mật gấu, hay còn được biết đến với tên gọi cây lá đắng và cây mật gấu nam, mang tên khoa học là Gymnanthemum Amygdalinum, thuộc họ cúc. Loài cây này phổ biến ở các quốc gia châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ và Nepal. Tại Việt Nam, cây mật gấu thường mọc nhiều ở các tỉnh vùng núi phía Bắc, với địa hình đồi núi cao và khí hậu mát mẻ. Ngoài ra, cây cũng xuất hiện rải rác ở một số địa phương khác như tỉnh Lâm Đồng và một số tỉnh miền Nam.
Cây mật gấu thường mọc theo từng bụi, có thân thảo mềm và chiều cao trung bình từ 2 đến 5m. Hoa mật gấu màu vàng nhạt, thường nở từ tháng 2 đến tháng 4 hàng năm, tụ thành cụm nở trên đỉnh cây. Quả mật gấu xuất hiện và chín vào tháng 5 đến tháng 6 sau khi hoa tàn.
Cây mật gấu được thu hái quanh năm khi đã trưởng thành, tránh thu hoạch từ những cây quá non hoặc quá già. Bộ phận thường được sử dụng là lá và thân cây.
ĐẶC ĐIỂM CỦA LÁ CÂY MẬT GẤU
Mật gấu, loại cây bụi với chiều cao khoảng 10m và cành nhánh phân nhiều, được biết đến với tên gọi khác là cây lá đắng. Chiếc lá đơn mọc so le, có cuống dài khoảng 0,2 – 4 cm, với phiến lá hình trứng hoặc hình elip dài. Lá cây này được sử dụng chủ yếu dưới dạng nước sắc hoặc sau khi nấu sôi.
Để tạo nước sắc từ lá mật gấu, người ta thường rửa sạch lá và đun sôi với tỷ lệ 20g lá tươi cho 1 lít nước trong khoảng 15 phút. Nước này không chỉ có thể thay thế cho nước uống hàng ngày mà còn giúp cơ thể thanh nhiệt, giải độc, đặc biệt là có tác dụng giải rượu rất tốt.
Lá cây mật gấu chứa đựng nhiều khoáng chất và dưỡng chất quan trọng, bao gồm magnesium, chromium, manganese, selenium, sắt, đồng, kẽm, vitamin A, E, C, B1, B2, protein thô, chất xơ, chất béo, tro, và carbohydrate.
Ngoài ra, trong lá cây mật gấu còn chứa các acid amin quan trọng như leucine, isoleucine, lysine, methionine, phenylalanine, threonine, valine, histidine, tyrosine.
Hơn nữa, lá cây mật gấu còn có các hợp chất có hoạt tính sinh học như alkaloids, saponin, glycoside, flavonoid, coumarin, terpen, glycoside, steroid, acid phenolic, anthraquinone, sesquiterpen (chống ung thư), xanthone, edotide, lignan. Đây là những thành phần quan trọng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và đã được sử dụng trong nhiều ứng dụng y học truyền thống.
TÁC DỤNG CỦA LÁ MẬT GẤU
Lá cây mật gấu đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và điều trị nhiều vấn đề sức khỏe:
- Hạ thấp nguy cơ ung thư vú: Có tác dụng hạ thấp tỉ lệ nguy cơ mắc bệnh ung thư vú.
- Cải thiện tiêu hóa: Lá mật gấu có thể được sử dụng dưới dạng canh rau hoặc nước uống để hỗ trợ điều trị chán ăn, kiết lỵ và các rối loạn tiêu hoá.
- Tính chất kháng viêm và chống ô nhiễm: Các polyphenol trong lá mật gấu có tính kháng viêm và chống ô nhiễm, giúp bảo vệ thận, gan, và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh ngoài da cũng như bảo vệ tim mạch bằng cách ổn định lipid máu.
- Chữa trị vấn đề dạ dày và ruột: Lá và vỏ rễ có tác dụng chữa viêm dạ dày, viêm ruột, sốt rét, và nhiễm giun.
- Hỗ trợ hệ tiểu đường: Chất andrographolide trong lá mật gấu giúp giảm lượng đường và điều hòa đường huyết, hỗ trợ điều trị tiểu đường.
- Hỗ trợ điều trị nhiều bệnh: Lá mật gấu có tác dụng hỗ trợ các loại thuốc khác trong việc điều trị xương khớp, tiêu chảy, viêm gan, vàng da, rối loạn lipid máu, viêm đại tràng, viêm ruột.
- Chống bệnh tim mạch: Lá mật gấu là nguồn giàu axit béo linoleic và linolenic, giúp cơ thể chống lại bệnh tim mạch.
- Trị tiểu đường: Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường bằng cách ổn định đường huyết và giảm lượng đường trong máu thông qua hoạt chất andrographolide.
- Hỗ trợ giảm huyết áp: Chứa nhiều kali, giúp loại bỏ nước và muối trong cơ thể, hỗ trợ hiệu quả trong việc hạ huyết áp.
Lá cây mật gấu được sử dụng trong các bài thuốc truyền thống để điều trị viêm đường hô hấp, viêm nhiễm ngoài da, ho khan, và ho có đờm.
NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG LÁ CÂY MẬT GẤU TRỊ TIỂU ĐƯỜNG
Khi sử dụng lá cây mật gấu để hỗ trợ điều trị tiểu đường, cần lưu ý các điểm sau:
- Lá cây mật gấu có thể tương tác với các loại thuốc đang được sử dụng để điều trị tiểu đường. Việc này có thể làm thay đổi hiệu quả của thuốc hoặc gây tác dụng phụ không mong muốn. Trước khi bắt đầu sử dụng lá cây mật gấu, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
- Việc sử dụng quá liều lá cây mật gấu có thể dẫn đến tác dụng phụ không mong muốn và ảnh hưởng đến sức khỏe. Đảm bảo tuân thủ liều lượng được đề xuất và không tự y áp dụng liều lượng lớn hơn mà không có sự giám sát của chuyên gia y tế.
- Không nên sử dụng lá cây mật gấu cho phụ nữ mang thai, vì có thể tăng nguy cơ sảy thai. Trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào chứa lá cây mật gấu, phụ nữ mang thai nên thảo luận với bác sĩ để đảm bảo an toàn cho thai nhi.
Khi sử dụng lá cây mật gấu, quan trọng để theo dõi tình trạng sức khỏe của bạn. Nếu có bất kỳ dấu hiệu tác dụng phụ hoặc thay đổi không bình thường, cần ngưng sử dụng và tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế. Trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình điều trị nào mới, nên thảo luận với bác sĩ của bạn để đảm bảo rằng lá cây mật gấu là lựa chọn phù hợp và không gây tương tác xấu với bất kỳ loại thuốc nào khác bạn đang sử dụng.
