Có nhiều phương pháp điều trị đau dạ dày, bao gồm các biện pháp tự điều trị tại nhà kèm theo sử dụng hoặc không sử dụng thuốc, đồng thời kết hợp với chế độ dinh dưỡng phù hợp. Tùy thuộc vào mức độ đau cụ thể, người bệnh có thể áp dụng một hoặc nhiều phương pháp khác nhau.
ĐAU DẠ DÀY LÀ GÌ?
Dạ dày, một phần quan trọng của hệ tiêu hoá, được coi như một túi chứa thức ăn trực tiếp kết nối với tá tràng, với dung lượng bình thường khoảng 1 – 1.5 lít.
Dạ dày có bốn chức năng chính:
- Vận động: Hoạt động này phụ thuộc vào sự co thường xuyên của các cơ trong dạ dày. Khi dạ dày được đầy thức ăn, trương lực giảm, và ngược lại.
- Nhu động: Xảy ra sau khi thức ăn đi vào dạ dày trong khoảng 5 – 10 phút. Sự nhu động tăng dần khi thức ăn di chuyển gần tâm vị.
- Bài tiết: Dạ dày có thể tiết lên đến 1.5 lít dịch vị mỗi ngày.
- Tiêu hoá: Điều chỉnh việc đóng hoặc mở môn vị để kích thích tiết dịch hoạt hóa các enzym tiêu hóa, giúp tiêu hoá thức ăn.
Đau dạ dày thường là một vấn đề phổ biến liên quan đến tiêu hoá. Các triệu chứng thường biểu hiện khác nhau tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người, nhưng các dấu hiệu phổ biến bao gồm ợ hơi, ợ chua, chướng bụng, và đau ở thượng vị. Những triệu chứng này gây khó chịu và thúc đẩy bệnh nhân tìm kiếm cách giảm đau dạ dày nhanh chóng.
10 CÁCH GIẢM ĐAU DẠ DÀY CẤP TỐC AN TOÀN TẠI NHÀ
UỐNG NHIỀU NƯỚC
Đối với những người gặp vấn đề về tiêu hóa, việc duy trì lượng nước cần thiết trong cơ thể là điều hết sức quan trọng. Sự thiếu hụt nước hoặc mất nước có thể làm chậm quá trình tiêu hóa và tăng nguy cơ đau dạ dày. Đồng thời, uống đủ nước cũng giúp giảm triệu chứng ợ nóng. Mức lượng nước khuyến nghị cho người trưởng thành là khoảng 2 lít mỗi ngày, trong khi đó, cho trẻ nhỏ thì mức độ này thường ít hơn, dao động từ 950ml đến 1,2 lít tùy thuộc vào độ tuổi.
XOA BÓP BỤNG
Xoa bóp bụng là một phương pháp vật lý trị liệu có thể được thực hiện tại nhà để giảm đau dạ dày hiệu quả. Đây là cách thực hiện:
- Bước 1: Xoa nóng lòng bàn tay, có thể sử dụng vài giọt dầu nóng để tăng hiệu quả.
- Bước 2: Áp tay lên bụng và thực hiện các động tác xoa bóp từ trái sang phải và từ trên xuống dưới.
Lưu ý: Chỉ nên thực hiện xoa bóp bụng sau khi đã quá ít nhất 1 giờ sau khi ăn, tránh áp dụng phương pháp này ngay sau bữa ăn vì có thể làm tăng đau dạ dày. Mỗi lần xoa bóp nên giới hạn từ 10-15 phút để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
CHƯỜM ẤM
Nếu cảm thấy đau dạ dày ở mức độ nhẹ, việc sử dụng phương pháp chườm ấm có thể là một giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả. Bằng cách tạo ra hơi ấm, phương pháp này giúp các mạch máu ở vùng thượng vị được lỏng lẻo hơn, làm giảm sự co bóp gây đau dạ dày. Đồng thời, nó cũng kích thích hoạt động của hệ tiêu hóa, giúp quá trình này diễn ra một cách thuận lợi hơn. Khi bạn cảm thấy đau, có thể áp dụng chườm ấm lên bụng trong khoảng 10-20 phút, nhiệt độ nước nên dao động từ 50-60 độ C.
HÍT THỞ ĐỀU
Khi cảm thấy căng thẳng và đau dạ dày, việc thực hiện các động tác hít thở sâu có thể giúp ổn định tâm trạng và giảm đau bụng. Hít thở sâu giúp giảm tiết dịch vị và kích thích sản xuất endorphins – một loại chất dẫn truyền thần kinh tự nhiên giúp giảm đau. Đề xuất tập hít thở 2 lần mỗi ngày, mỗi lần từ 3-5 nhịp để có hiệu quả tốt nhất.
KHÔNG ĂN THỨC ĂN KHÓ TIÊU
Các loại thực phẩm khó tiêu như thức ăn giàu dầu mỡ hoặc axit, các sản phẩm từ lúa mì, và thực phẩm cay nóng có thể làm tình trạng đau dạ dày trở nên trầm trọng hơn. Vì vậy, khi cảm thấy khó chịu ở bụng, tránh ăn các loại thực phẩm này trong cách điều trị đau dạ dày tại nhà. Thay vào đó, bạn nên tăng cường ăn trái cây và rau củ tươi để giúp “làm dịu” dạ dày.
KHÔNG NẰM
Nhiều người thường có thói quen nằm nghỉ khi cảm thấy đau dạ dày, tuy nhiên, điều này không nên được thực hiện. Khi nằm, axit trong dạ dày có thể dễ dàng trào lên gây ra hiện tượng ợ chua. Thay vào đó, khi đau bụng, bạn nên cố gắng ngồi nghỉ thay vì nằm hoặc đi ngủ ít nhất vài tiếng cho đến khi cơn đau dạ dày giảm đi.
DÙNG NGHỆ VÀ MẬT ONG
Nghệ và mật ong là hai chất chống viêm tự nhiên, có thể giúp giảm viêm và đau dạ dày. Người bệnh có thể sử dụng nước ấm pha tan bột nghệ cùng mật ong (tỷ lệ 100ml – 10g bột nghệ – 2 thìa mật ong), uống trước bữa ăn; mỗi ngày 2-3 ly. Trong vài tháng, bạn sẽ cảm nhận được sự cải thiện trong tình trạng đau dạ dày.
DÙNG GỪNG
Để chữa đau dạ dày tại nhà nhanh chóng, bạn có thể sử dụng gừng. Gừng có thể được thêm vào thực phẩm hoặc sử dụng như một thành phần để pha trà. Tuy nhiên, cần nhớ chỉ sử dụng gừng ở liều lượng phù hợp. Việc sử dụng quá nhiều gừng có thể gây ra các tác dụng phụ như đầy hơi, ợ chua, hoặc khó tiêu.
DÙNG CÁC BÀI THUỐC DÂN GIAN
Bạc hà là một nguyên liệu thuốc dân gian được sử dụng phổ biến trong việc chống viêm và giảm cơn đau. Tinh dầu bạc hà được coi là một phương pháp giảm đau tự nhiên. Bạn có thể sử dụng các sản phẩm chứa bạc hà như trà, kẹo ngậm hoặc sử dụng lá tươi để điều trị đau dạ dày theo cách sau:
- Chuẩn bị 1 nắm lá bạc hà tươi, rửa sạch và để ráo
- Đun lá với nước sôi trong 5 phút – lúc này nước sẽ chuyển thành màu nâu
- Lọc lá; phần nước có thể thêm chút chanh và mật ong
- Sử dụng nước bạc hà hằng ngày
PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ ĐAU DẠ DÀY BẰNG THUỐC TÂY Y
Khi các biện pháp tự chữa đau dạ dày không đạt hiệu quả mong muốn, người bệnh có thể cần đến các phương pháp điều trị tây y. Ở đây, có một số loại thuốc có thể được sử dụng, bao gồm cả các loại thuốc không kê toa và thuốc kê toa, tùy thuộc vào triệu chứng và nguyên nhân cụ thể của bệnh.
Thuốc không kê toa:
- Đau do đầy hơi, khó tiêu: Các thuốc chứa simethicone (Mylanta, Gas-X).
- Đau do ợ nóng do trào ngược dạ dày thực quản: Thuốc kháng axit hoặc giảm axit (Pepcid AC, Zantac 75).
- Đau do táo bón: Thuốc làm mềm phân hoặc thuốc nhuận tràng.
- Đau do tiêu chảy: Các loại thuốc chứa loperamide (Imodium) hoặc bismuth subsalicylate (Kaopectate hoặc Pepto-Bismol).
- Đối với các cơn đau do lý do khác: Các thuốc chứa acetaminophen có khả năng giảm đau tốt.
Lưu ý: Tránh xa các thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như aspirin, ibuprofen (Advil, Midol, Motrin) hoặc naproxen (Naprosyn, Aleve, Anaprox, Naprelan), vì chúng có thể làm tăng kích ứng dạ dày.
Thuốc kê toa:
- Trong trường hợp đau dạ dày mạn tính hoặc rối loạn tự miễn dịch, thuốc kê toa sẽ được sử dụng.
- Thuốc chứa steroid như prednisone giúp giảm viêm và đau dạ dày do các rối loạn mãn tính.
- Thuốc ức chế bơm proton (PPI) được kê đơn cho các trường hợp dạ dày tiết quá nhiều axit.
- Các loại thuốc kháng sinh có thể được kê đơn nếu viêm nhiễm do vi khuẩn H. pylori.
CÁCH GIẢM ĐAU DẠ DÀY BẰNG VIỆC THỰC HIỆN CHẾ ĐỘ ĂN UỐNG KHOA HỌC
Tình trạng đau dạ dày có thể được cải thiện đáng kể thông qua việc duy trì một chế độ ăn phù hợp. Trong số các phương pháp chữa đau dạ dày, một chế độ ăn hiệu quả là BRAT. Đây là một chế độ ăn kiêng được khuyến khích cho những người mắc các vấn đề về dạ dày như đau dạ dày, tiêu chảy, buồn nôn, hoặc ốm nghén. BRAT bao gồm các thực phẩm nhạt, không chứa muối và gia vị, ít chất xơ và dễ tiêu hóa. Các thực phẩm chính của BRAT bao gồm cơm, chuối, táo, bánh mì nướng; cùng với các thực phẩm bổ sung như khoai tây/cà rốt luộc, bánh quy mặn giòn, thịt gà, và sữa chua.
Tuy nhiên, mặc dù chế độ ăn BRAT có thể hỗ trợ trong việc điều trị đau dạ dày, nhưng không nên duy trì trong thời gian dài để tránh gây ra thiếu hụt chất dinh dưỡng như protein, calorie và các loại vitamin. Khi cần thiết, bạn chỉ nên áp dụng chế độ ăn BRAT trong 1-2 ngày, sau đó chuyển về cách ăn uống thông thường với sự đa dạng của rau củ và trái cây.
KẾT LUẬN
Mặc dù có các phương pháp tự điều trị đau dạ dày mà người bệnh có thể thực hiện tại nhà để giảm bớt tình trạng đau ở mức độ nhẹ và trung bình, nhưng không nên xem nhẹ việc tìm kiếm sự can thiệp y tế chuyên sâu, đặc biệt khi cảm thấy đau bụng kéo dài hoặc xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm. Điều trị kịp thời không chỉ giúp kiểm soát nhanh chóng các cơn đau dạ dày mà còn đóng góp vào việc ngăn ngừa nguy cơ các biến chứng tiềm ẩn như thủng dạ dày, viêm loét hoặc ung thư dạ dày.
NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
1. Lưu ý khi áp dụng các cách giảm đau dạ dày cấp tốc?
- Các cách này chỉ mang tính chất tạm thời.
- Nên áp dụng kết hợp với chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý.
- Nếu tình trạng không cải thiện, cần đi khám bác sĩ.
2. Cách nào hiệu quả nhất?
Tùy thuộc vào cơ địa và nguyên nhân gây đau, hiệu quả của các cách sẽ khác nhau.
3. Cách nào không nên áp dụng?
- Uống rượu bia, thuốc lá.
- Ăn thức ăn cay nóng, chua, nhiều dầu mỡ.
- Tập luyện thể thao quá sức.
4. Khi nào cần đi khám bác sĩ?
- Đau dữ dội, không thuyên giảm.
- Nôn mửa liên tục.
- Đi ngoài phân đen.
- Sốt cao.
