Nhiều người quan tâm đến việc uống loại nước nào là tốt nhất cho sức khỏe của thận, vì vai trò quan trọng của thận trong việc lọc máu và loại bỏ độc tố khỏi cơ thể. Việc chọn lựa đúng loại nước có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của thận. Dưới đây là danh sách các loại nước uống được nhiều chuyên gia khuyến nghị cho sức khỏe của thận, và chúng tôi sẽ giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.
TẠI SAO NƯỚC QUAN TRỌNG VỚI THÂN?
Nước đóng vai trò không thể phủ nhận đối với sức khỏe của thận vì những lý do sau:
- Hỗ trợ quá trình lọc và loại bỏ độc tố: Thận hoạt động như một “nhà máy” lọc của cơ thể, loại bỏ chất cặn, muối khoáng và độc tố từ máu. Việc uống đủ nước duy trì lưu lượng máu chảy qua thận, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình lọc và loại bỏ chất thải dư thừa.
- Duy trì cân bằng chất lỏng: Thận giữ cho cân bằng chất lỏng trong cơ thể bằng cách kiểm soát lượng nước bài tiết và hấp thụ, tạo môi trường lý tưởng cho các hoạt động trao đổi chất diễn ra bình thường.
- Kiểm soát huyết áp: Thận kiểm soát huyết áp bằng cách điều chỉnh lượng muối và nước trong máu. Uống đủ nước đảm bảo lưu lượng chất lỏng đến thận, hỗ trợ thận kiểm soát huyết áp hiệu quả.
- Ngăn ngừa sỏi thận: Uống đủ nước giúp thận loại bỏ tinh thể muối khoáng dư thừa, ngăn chặn sự kết tủa và hình thành sỏi thận.
- Hỗ trợ các chức năng khác: Thận tham gia vào nhiều quá trình sinh lý khác nhau như điều chỉnh ion, cân bằng pH máu và sản xuất hormone. Nước duy trì môi trường ổn định cho thận thực hiện các chức năng này một cách hiệu quả.
Tóm lại, nước không chỉ hỗ trợ thận trong quá trình lọc và loại bỏ độc tố, mà còn duy trì cân bằng chất lỏng, huyết áp, và đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe liên quan đến thận.
TIÊU CHÍ LỰA CHỌN LOẠI NƯỚC UỐNG TỐT CHO THẬN
Khi chọn lựa loại nước tốt cho sức khỏe thận, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị xem xét những điểm sau:
- Chọn nguồn nước sạch: Ưu tiên lựa chọn nguồn nước sạch từ các nhà cung cấp uy tín, không bị ô nhiễm bởi vi khuẩn, độc tố và kim loại nặng.
- Hạn chế đường: Đường có thể gây tăng độ insulin và glucose trong máu, kích thích phản ứng viêm ở các mạch máu trong thận và dẫn đến suy giảm chức năng thận. Do đó, việc giảm lượng đường là biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến thận.
- Giảm natri: Ưu tiên chọn nước có hàm lượng natri thấp (<140mg natri / khẩu phần uống hoặc <2000 mg natri / ngày) để tránh tăng huyết áp và áp lực lên thận.
- Kiểm soát kali và phốt pho: Tránh các loại nước có hàm lượng kali và phốt pho cao nếu bạn mắc các vấn đề về thận. Việc tiêu thụ nước giàu kali và phốt pho có thể gây ra các vấn đề sức khỏe như suy tim, giòn xương và đột quỵ.
Để kiểm soát lượng kali và phốt pho, hãy ưu tiên chọn loại nước uống có hàm lượng dưới 200mg kali và 150mg phốt pho trên mỗi khẩu phần. Hãy đảm bảo tổng lượng kali không vượt quá 3000 mg và phốt pho không vượt quá 800 mg mỗi ngày.
Tóm lại, việc lựa chọn loại nước uống đóng vai trò quan trọng trong quá trình chăm sóc và cải thiện sức khỏe thận, giúp duy trì chức năng thận và ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra. Đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao hoặc đang mắc bệnh thận, việc thảo luận với bác sĩ để xác định danh sách các loại nước giải khát an toàn cho thận là rất quan trọng, giúp bảo vệ hệ thống tiết niệu và duy trì sức khỏe tổng thể.
UỐNG NƯỚC GÌ TỐT CHO THẬN?
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, các loại thức uống tốt cho sức khỏe thận là những loại nước có hàm lượng natri, kali và phốt pho thấp. Đồng thời, chúng cũng giúp duy trì huyết áp, đường huyết, lưu lượng chất lỏng qua thận, và cân bằng pH của máu và nước tiểu. Những thức uống này bao gồm:
NƯỚC LỌC
Với 75% cơ thể được tạo thành từ nước, việc uống nước lọc đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì thể tích máu và lưu lượng chất lỏng ổn định, giúp chảy qua thận một cách hiệu quả. Điều này hỗ trợ cơ quan thận loại bỏ độc tố, ngăn ngừa tình trạng sỏi thận và giảm nguy cơ suy giảm chức năng thận. Ngoài ra, nước lọc cũng giúp cân bằng độ pH của nước tiểu, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn trong đường tiết niệu, và hỗ trợ trong việc ngăn ngừa cũng như điều trị viêm thận do nhiễm trùng.
CÀ PHÊ ĐEN
Cà phê, khi được tiêu thụ trong mức độ vừa phải (không quá 700ml/ngày), có thể mang lại một số lợi ích cho sức khỏe thận. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc uống 2-3 tách cà phê (tương đương 500-700ml) mỗi ngày có thể giảm nguy cơ mắc bệnh suy thận cấp tính xuống 17% và suy thận mạn tính xuống 13%. Điều này là do cà phê chứa nhiều thành phần như sau:
- Caffeine: Hợp chất caffeine có trong cà phê giúp kích thích hệ thống thần kinh trung ương, tăng cường lưu thông máu đến thận và giúp thận hoạt động hiệu quả.
- Chất chống oxy hóa: Cà phê cũng chứa axit chlorogenic và trigonelline, các hợp chất chống oxy hóa hỗ trợ kháng viêm ở thận một cách hiệu quả.
Tuy nhiên, việc tiêu thụ cà phê cũng cần có sự điều chỉnh. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng uống nhiều hơn 3 tách cà phê mỗi ngày có thể tăng đến gấp ba lần nguy cơ rối loạn chức năng thận ở những người mang mã gen làm cho cơ thể chuyển hóa caffeine chậm.
Theo Sara Mahdavi, tác giả chính của nghiên cứu này, khoảng một nửa dân số mang trong họ biến thể di truyền làm cho cơ thể chuyển hóa caffeine chậm. Do đó, việc tiêu thụ cà phê nên giữ ở mức độ vừa phải để đảm bảo nhận được lợi ích tối đa cho sức khỏe thận.
NƯỚC KHOÁNG CÓ GAS
Nước khoáng có ga, đặc biệt là loại không chứa đường hoặc chất tạo ngọt nhân tạo, có thể mang lại nhiều lợi ích sức khỏe quan trọng cho thận như sau:
- Cân bằng điện giải: Nước khoáng chứa nhiều khoáng chất tự nhiên như canxi, natri, kali và magiê, giúp cơ thể cân bằng điện giải, huyết áp và ổn định độ pH của máu. Điều này có thể ngăn ngừa các biến chứng có thể gây hại cho thận do mất cân bằng điện giải, như tăng huyết áp, tăng creatinine niệu, co giật, suy tim, v.v.
- Kích thích vị giác: Ga có trong nước khoáng có thể kích thích vị giác, giúp tạo “niềm vui” và thúc đẩy việc bổ sung nước một cách thường xuyên mà không chờ đến khi cảm thấy khát mới uống.
- Hạn chế ăn quá no: Lượng ga trong nước khoáng cũng có thể tạo ra cảm giác no tạm thời, giúp kiểm soát việc ăn uống quá mức và cân nặng hiệu quả, đồng thời bảo vệ thận khỏi việc phát triển các vấn đề viêm nhiễm do thừa cân và béo phì.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nước khoáng có ga không phải lúc nào cũng thay thế được nước lọc thông thường trong việc hỗ trợ sức khỏe thận. Việc tiêu thụ nước khoáng có ga quá nhiều có thể gây ra các vấn đề như đầy bụng, khó tiêu, ợ chua và trào ngược thực quản. Do đó, việc uống nước khoáng có ga cần phải được thực hiện một cách cân nhắc, và cần phải kết hợp với một chế độ ăn uống cân đối và lành mạnh.
SMOOTHIE HOA QUẢ
Nếu bạn đang tìm kiếm lựa chọn uống nước tốt cho sức khỏe của thận, hãy xem xét việc thưởng thức các loại sinh tố từ hoa quả. Sinh tố là một phương pháp tuyệt vời để cung cấp nhiều thành phần quan trọng cho sức khỏe thận, bao gồm:
- Nước: Sinh tố từ trái cây thường giàu nước, giúp duy trì cân bằng lượng chất lỏng cần thiết cho hoạt động của thận.
- Chất xơ: Hoa quả là nguồn cung cấp chất xơ quan trọng, giúp thận kiểm soát mức độ đường trong máu và ngăn ngừa tiểu đường, một nguyên nhân tiềm ẩn của bệnh thận mạn tính.
- Chất chống oxy hóa: Hoa quả chứa nhiều chất chống oxy hóa như vitamin nhóm B, vitamin C, carotenoids, polyphenols, giúp bảo vệ thận khỏi tổn thương do gốc tự do và nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính.
Để tận dụng tối đa lợi ích sức khỏe từ sinh tố cho thận, quan trọng là lựa chọn đúng loại trái cây và phương pháp chế biến hợp lý. Dưới đây là một số gợi ý:
- Tránh thêm đường: Khi làm sinh tố, hãy tránh thêm đường tinh chế, vì đường có thể gây ra tăng đường huyết và kích thích các phản ứng viêm nhiễm, gây hại cho các mạch máu của thận. Thay vào đó, ưu tiên lựa chọn các loại trái cây ít đường như chuối, táo, bơ, lê, dưa chuột, nho, dâu tây.
- Chọn trái cây ít kali và phốt pho: Nếu bạn đang mắc bệnh thận, hãy ưu tiên chọn các loại trái cây ít kali và phốt pho để giảm nguy cơ các biến chứng gây hại cho thận. Một số lựa chọn tốt có thể kể đến như táo, lê, dứa, lựa, dâu, mâm xôi, việt quất.
Bằng cách lựa chọn đúng loại trái cây và áp dụng cách chế biến hợp lý, bạn có thể tận hưởng một sinh tố ngon và tốt cho sức khỏe thận của mình.
NƯỚC ÉP TRÁI CÂY NHÀ LÀM
Tương tự như smoothie hoa quả, nước ép trái cây cũng bao gồm nhiều nước, chất xơ và chất chống oxy hóa, từ đó mang lại những lợi ích sức khỏe tương tự. Tuy nhiên, để nước ép trái cây thực sự có lợi cho sức khỏe thận, bạn cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Rửa sạch hoa quả: Đảm bảo rửa sạch hoa quả để loại bỏ bất kỳ cặn bụi, thuốc trừ sâu hoặc hóa chất nông nghiệp có thể gây hại cho thận.
- Tránh thêm đường: Không nên thêm đường hoặc chất tạo ngọt vào nước ép trái cây, vì chỉ số đường huyết cao có thể ảnh hưởng tiêu cực đến mạch máu trong thận.
- Chọn hoa quả ít kali và phốt pho: Đối với những người mắc suy thận cấp tính hoặc mắc bệnh thận mạn tính ở các giai đoạn III, IV và V, hãy chọn các loại trái cây có hàm lượng kali và phốt pho thấp để giúp cân bằng điện giải trong cơ thể.
Một số loại nước ép trái cây ngọt tự nhiên (không cần thêm đường) và có hàm lượng kali/phốt pho thấp bao gồm: nước ép táo, lê, nho, dứa, lựu, mâm xôi, việt quất và dâu tây.
TRÀ
Uống các loại trà như trà xanh, trà gừng, trà nghệ có thể mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho thận như sau:
- Trà xanh: Chứa nhiều catechin, một loại chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp điều hòa huyết áp để ngăn ngừa suy thận mạn tính. Ngoài ra, trà xanh cũng có chứa một lượng nhỏ caffeine, giúp cải thiện lưu thông máu và tăng hiệu suất lọc của thận.
- Trà nghệ và trà gừng: Trà nghệ chứa nhiều curcumin trong khi trà gừng giàu gingerol. Cả hai đều là các chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ thận khỏi tổn thương do gốc tự do và ngăn ngừa suy thận mạn tính.
NƯỚC NGÂM HOA QUẢ
Nước ngâm hoa quả là sự kết hợp của trái cây tươi và nước lọc, được ngâm cùng nhau trong thời gian dài. Hương vị của nước ngâm sẽ trở nên đậm hơn khi thời gian ngâm càng lâu. Khác với smoothie hoa quả hoặc nước ép trái cây, bạn có thể thưởng thức nước ngâm hoa quả suốt cả ngày mà không lo về lượng đường, vì nó cung cấp hương vị tự nhiên mà không ngọt quá, không gây tăng cân hay béo phì do hàm lượng đường trong nước ngâm thấp hơn nhiều so với nước ép trái cây.
Thêm vào đó, nước ngâm hoa quả thường có hàm lượng kali và phốt pho thấp hơn so với smoothie và nước ép trái cây. Điều này có lợi đặc biệt cho những người mắc bệnh suy thận, khi cần kiểm soát nghiêm ngặt lượng khoáng chất trong chế độ dinh dưỡng.
NƯỚC GIẤM TÁO
Nếu bạn còn băn khoăn về việc chọn loại nước nào tốt cho sức khỏe thận, hãy xem xét bổ sung nước giấm táo vào chế độ ăn uống của bạn. Đây là một thức uống được làm từ quá trình lên men tự nhiên của táo tươi trong dung dịch axit axetic (giấm). Giấm táo có lợi cho sức khỏe thận bởi chúng chứa nhiều axit axetic và axit citric, hai hợp chất có thể biến đổi thành muối citrate và axetate, giúp kiềm hóa nước tiểu và ngăn chặn sự hình thành sỏi thận.
Tuy nhiên, khi sử dụng nước giấm táo, bạn nên pha loãng 1-2 muỗng canh giấm táo với 150ml nước lọc. Điều này là cần thiết vì việc uống giấm táo nguyên chất có thể gây tổn thương cho men răng và làm tổn thương cổ họng. Trong quá trình pha chế, bạn có thể thêm 1 thìa mật ong nguyên chất nếu muốn thêm hương vị ngọt. Sau khi uống giấm táo, đừng quên súc miệng thật kỹ để bảo vệ men răng.
NHỮNG LOẠI NƯỚC CÓ THỂ GÂY TỔN THƯƠNG THẬN
Những loại thức uống tiềm ẩn nguy cơ gây tổn thương thận thường là những đồ uống có chứa nhiều đường, natri, kali, phốt pho và cồn, bao gồm:
NƯỚC TRÁI CÂY ĐÓNG HỘP
Nước trái cây đóng hộp thường có hàm lượng đường cao, đôi khi thậm chí cao hơn cả các đồ uống có gas. Theo nghiên cứu, lượng đường fructose cao trong nước trái cây đóng hộp có thể gia tăng tốc độ tổn thương ống thận, gây viêm kẽ thận và xơ hóa cầu thận. Ngoài ra, nước ép trái cây đóng hộp còn chứa nhiều muối natri photphat, một chất nhũ hóa và làm đặc thực phẩm, có thể gây tăng huyết áp và thúc đẩy tiến triển bệnh thận. Do đó, việc hạn chế tiêu thụ nước trái cây đóng hộp là một ưu tiên hàng đầu khi bạn đang phân vân không biết uống nước gì tốt cho sức khỏe thận.
NƯỚC NGỌT CÓ GAS
Theo nghiên cứu, việc tiêu thụ nước giải khát ngọt, bất kể là loại có đường hay chỉ sử dụng chất làm ngọt nhân tạo, đều có thể tăng nguy cơ gây sỏi thận lần lượt là 23% và 33%. Do đó, tốt nhất bạn nên tránh các loại nước chứa nhiều đường để ngăn ngừa sỏi thận.
RƯỢU BIA
Mặc dù việc tiêu thụ rượu và bia ở mức vừa phải có thể không gây hại, nhưng tiêu thụ chúng quá mức có thể gây tổn thương cho thận. Theo Hiệp hội Thận học Hoa Kỳ, việc tiêu thụ rượu bia quá mức (trên 1400ml bia hoặc 147ml rượu trong 2 giờ) có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng, kích hoạt bệnh suy thận cấp tính tiến triển. Bên cạnh đó, cả rượu và bia đều có khả năng tăng huyết áp, là yếu tố nguy cơ thúc đẩy sự tiến triển của bệnh suy thận mạn tính.
TRÀ SỮA
Trà sữa thường chứa ít dinh dưỡng nhưng lại có dư thừa calo. Các thành phần như bột kem thực vật, bột sữa, sữa đặc, bột béo,… được sử dụng để làm dày kết cấu của trà sữa thường chứa nhiều calo, dễ gây thừa cân và béo phì, cũng như làm tăng áp lực lên thận. Một số phiên bản trà sữa còn chứa nhiều muối natri, thường xuất hiện dưới dạng kem muối hoặc phô mai muối phủ bên trên, có thể gây tăng huyết áp và thúc đẩy tiến triển của suy thận.
UỐNG NHIỀU NƯỚC CÓ TỐT KHÔNG?
Uống nhiều nước KHÔNG LÀNH MẠNH cho thận, không chỉ đối với người khỏe mạnh mà còn đối với những người mắc bệnh thận mạn tính. Cụ thể:
Đối với người khỏe mạnh: Uống nước quá nhiều có thể dẫn đến tăng huyết áp và gây tổn thương cho thận từ bên trong. Ngoài ra, việc uống nhiều nước trong thời gian ngắn có thể làm loãng máu, gây ra rối loạn điện giải và các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, hoa mắt, chuột rút, co giật và rối loạn nhịp tim.
Đối với người mắc bệnh thận mạn tính: Nghiên cứu cho thấy, bệnh nhân CKD tiêu thụ nhiều hơn 2 lít nước mỗi ngày có thể làm giảm tỷ lệ lọc máu của tiểu cầu thận (GFR), thúc đẩy suy giảm chức năng thận. Tình trạng tương tự cũng xảy ra ở những người bệnh CKD tiêu thụ ít hơn 1 lít nước mỗi ngày. Như vậy, việc uống nước, dù quá nhiều hoặc quá ít, đều không tốt cho người mắc bệnh thận mạn tính, bao gồm cả người suy thận.
KẾT LUẬN
Chăm sóc thận đòi hỏi không chỉ một chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt mà còn yêu cầu lựa chọn đúng loại thức uống an toàn cho sức khỏe. Nếu vẫn còn băn khoăn và chưa biết uống nước gì là tốt cho thận, bạn có thể tham khảo danh sách 8 loại nước uống mà chúng tôi đã đề xuất ở trên.
