Cây vạn niên thanh: Ý nghĩa, công dụng, cách trồng và chăm sóc

Cây vạn niên thanh: Ý nghĩa, công dụng, cách trồng và chăm sóc 1

Cây vạn niên thanh với tuổi thọ khá lâu, vào mùa lạnh lá không héo úa nên được coi là loài cây cát tường, ưa chuộng và được sử dụng rộng rãi. Đặc biệt khi dùng cây vạn niên thanh trong ngày lễ Tết với ý nghĩa mang lại sự sung túc, trong việc hôn nhân là cầu chúc như ý, trong lễ mừng thọ là để chúc sống lâu.

Cây vạn niên thanh: Ý nghĩa, công dụng, cách trồng và chăm sóc 3

Nguồn gốc, đặc điểm cây vạn niên thanh

Vạn niên thanh, còn được biết đến với tên gọi khác là vạn niên thanh hoặc hoa vạn niên thanh, là một loại cây Araceae xuất phát từ Colombia và Brazil. Nó thuộc dòng họ ráy, có cụm lá màu xanh tươi, tạo sự trẻ trung và sức sống cho không gian sống.

Với khả năng thích ứng với môi trường bóng râm và khí hậu mát mẻ, vạn niên thanh là lựa chọn lý tưởng cho việc trang trí nội thất mà không phải lo lắng về ánh sáng mặt trời.

Loại cây này có hơn 50 loại khác nhau, nhưng hiện nay, hai loại phổ biến nhất là vạn niên thanh bẹ và vạn niên thanh lá đốm. Ngoài ra, còn có một số loại khác như vạn niên thanh mép vàng, vạn niên thanh mép trắng, và một số biến thể khác nhau về kích thước lá, hình dạng và chiều cao.

Gần đây, cây vạn niên thanh đỏ đang thu hút sự quan tâm của nhiều người đam mê cây cảnh, nhất là trong dịp Tết, nhờ vào màu sắc độc đáo và lôi cuốn.

Tác dụng của cây vạn niên thanh

Cây vạn niên thanh không chỉ là một điểm nhấn trang trí cho không gian nhà, mà còn mang lại nhiều lợi ích khác nhau:

Trang trí không gian nhà

Cây vạn niên thanh được sử dụng rộng rãi để trang trí không gian sống, làm việc, tạo nên một không gian xanh tươi, tràn đầy sức sống và tính thẩm mỹ.

Lọc sạch không khí 

Cây vạn niên thanh có khả năng lọc các chất gây ô nhiễm trong không khí, đặc biệt là các tia bức xạ từ thiết bị điện tử như máy tính, tivi. Việc lọc sạch không khí giúp cải thiện chất lượng không khí trong nhà, giảm bớt ảnh hưởng có thể gây ra cho sức khỏe.

Cây vạn niên thanh: Ý nghĩa, công dụng, cách trồng và chăm sóc 5

Tạo cảm giác thoải mái và tăng hiệu suất làm việc 

Nhờ vào khả năng làm sạch không khí, cây vạn niên thanh có thể tạo ra một môi trường làm việc thoải mái và dễ chịu. Điều này giúp nâng cao tinh thần làm việc và tăng hiệu suất công việc.

Tác dụng trong điều trị bệnh 

Theo một số nghiên cứu, cây vạn niên thanh có các tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, cầm máu và có thể hỗ trợ trong việc chữa bệnh bạch hầu. Tuy nhiên, trước khi sử dụng với mục đích điều trị, người dùng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ đông y hoặc thầy thuốc để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Ý nghĩa phong thủy cây vạn niên thanh

Vạn niên thanh là một trong số ít loại cây đem lại sự may mắn, thịnh vượng cho gia chủ. Vì vậy, loai cây này được dùng để làm quà biếu vào mỗi dịp đặc biệt như năm mới, báo hỷ, mừng tuổi… với mong ước cầu cho gia chủ được may mắn, sung túc.

Những câu hỏi thường gặp về cây

Cây vạn niên thanh hợp tuổi gì? Mệnh gì?

Theo phong thủy, cây vạn niên thanh hợp với mạng Thủy và mạng Kim bởi có màu sắc xanh và trắng. Đặc biệt, cây rất phù hợp cho nam/ nữ tuổi Thìn. Tuổi Thìn khi trồng cây vạn niên thanh trong nhà sẽ giúp đường công danh thuận lợi, hóa giải sát khí, luôn gặp may mắn, sung túc và nhiều điều cát tường.

Cây vạn niên thanh có độc không?

Trên lá của cây vạn niên thanh có chứa chất Calcium Oxalate, do đó đặc biệt không được nhai hay tiếp xúc với phần nhựa lá. Phần nhựa lá nếu lỡ ăn phải sẽ gây bỏng rát viêm mạc miệng, nếu tiếp xúc với da sẽ gây dị ứng, khó thở.

Nếu trong nhà có trẻ em dưới 6 tuổi lưu ý không cho bé hái, nhai, nuốt lá hoặc tốt nhất là không nên trồng loại cây này trong nhà nhé.

Cây vạn niên thanh đỏ có ý nghĩa gì?

Cây vạn niên thanh đỏ mang lại sự sung túc. Trong hôn nhân, cây vạn niên thanh đỏ là cầu chúc như ý, trong lễ mừng thọ là để chúc sống lâu.

Cây vạn niên thanh: Ý nghĩa, công dụng, cách trồng và chăm sóc 7

Nên tặng cây vạn niên thanh phong thủy vào dịp nào?

Theo phong thủy thì cây Vạn niên thanh mang lại cho gia chủ sự tài lộc, may mắn và như một lời cầu chúc cho gia đình hạnh phúc. Nên cây thường được nhiều người chọn dùng để biếu tặng trong nhiều dịp lễ như khai trương, khánh thành hay đặc biệt là là ngày Tết,…

Cách chăm sóc cây vạn niên thanh

Vạn niên thanh là một loại cây trang trí Tết rất phù hợp, vừa tăng tính thẩm mỹ cho không gian, vừa mang nhiều ý nghĩa cát tường.

Để chăm sóc cây vạn niên thanh, bạn cần lưu ý một số điểm sau:

Tưới nước

  • Vạn niên thanh ưa ẩm và sợ khô hạn, nên cần được tưới nước đều.
  • Xịt phun sương vào lá và đất hàng ngày để giữ cây luôn xanh mướt.
  • Tuy nhiên, cần chú ý không tưới quá nhiều nước để tránh tình trạng thối rễ.

Bón phân

  • Trong giai đoạn từ tháng 6 đến tháng 9 (mùa hè), cây đang trong giai đoạn sinh trưởng mạnh, nên bạn nên bón phân bổ sung.
  • Sử dụng phân bón dạng bánh dầu và tưới nước 10 ngày/lần.
  • Vào mùa thu, có thể bón phân 2 lần; mùa xuân, bón 1-2 tháng 1 lần để cây luôn xanh tươi.

Tỉa cành

  • Tháng 5 là thời điểm thích hợp để tỉa bớt những lá già, tạo điều kiện cho cây sinh lá non tốt hơn.

Nhân giống

  • Có thể nhân giống cây vạn niên thanh bằng cách tách cây hoặc giâm cành.
  • Phương pháp giâm cành phổ biến: Cắt đoạn cành dài 7-10cm, tẩy bỏ lá và đặt vào bột tro hoặc bột lưu huỳnh, sau đó bọc bằng nilon.
  • Sau 15 – 25 ngày, cây sẽ phát triển rễ và có thể được trồng.

Cách trồng và chăm sóc cây

Cây vạn niên thanh: Ý nghĩa, công dụng, cách trồng và chăm sóc 9

Cách trồng vạn niên thanh bằng đất

  • Bước 1: Trộn đất với các nguyên liệu như xơ dừa và trấu để làm cho đất tơi hơn. Sử dụng tỉ lệ 1 đất: 2 trấu và phân ủ sẵn.
  • Bước 2: Đặt cây vào chậu sao cho phần rễ thấp hơn phần miệng chậu khoảng 3-5cm. Sau đó, lấp đất và tưới nước nhẹ nhàng cho cây.

Cách trồng vạn niên thanh thủy tinh

  • Bước 1: Đổ nước vào khoảng 2/3 chậu và thêm vài giọt thủy sinh dinh dưỡng để tạo điều kiện tốt nhất cho cây phát triển.
  • Bước 2: Đặt cây vào bình là được.

Cách chăm sóc cây vạn niên thanh

Tưới nước

  • Tưới nước từ 1 đến 3 lần mỗi tuần. Tránh tưới quá nhiều để tránh tình trạng úng.
  • Sử dụng chậu trồng cây có nhiều lỗ thoát nước.

Vị trí và ánh sáng

  • Đặt cây ở vị trí thông thoáng, có ánh sáng nhẹ nhàng, vì cây vạn niên thanh ưa mát.
  • Tránh ánh nắng trực tiếp vào buổi trưa nắng gắt.

Chất dưỡng và làm sạch

  • Sử dụng phân đủ chất dinh dưỡng để đảm bảo sức khỏe của cây.
  • Lau lá cây bằng khăn để loại bỏ bụi bẩn và giúp cây trao đổi chất tốt hơn.

Bằng cách thực hiện đúng các bước trên và chú ý đến nhu cầu cụ thể của cây, bạn sẽ có thể chăm sóc cây vạn niên thanh một cách hiệu quả, giữ cho cây phát triển mạnh mẽ và trở thành điểm nhấn đẹp mắt trong không gian sống của bạn.

Viêm da cơ địa: Những điều bạn cần biết

Viêm da cơ địa: Những điều bạn cần biết 11

Viêm da cơ địa là một bệnh lý về da mãn tính. Bệnh lý này có thể đi kèm với các bệnh cơ địa khác như hen suyễn, sốt cỏ khô hay viêm mũi dị ứng… Các triệu chứng của viêm da cơ địa thường khởi phát rất sớm, ngay từ tuổi sơ sinh, có thể tiếp tục đến lúc trưởng thành hoặc cũng có thể xuất hiện bất cứ thời điểm nào trong đời.

Viêm da cơ địa: Những điều bạn cần biết 13

Hình ảnh viêm da cơ địa

Viêm da cơ địa là gì?

Viêm da cơ địa còn được gọi là chàm thể tạng, chàm sữa hay lác sữa ở trẻ em. Bệnh có đặc trưng xuất hiện các mảng da viêm đỏ, bong vảy, hoặc  da  viêm đỏ rỉ dịch, ngứa dữ dội. Nếu càng gãi (để giảm ngứa) thì càng làm da bị chấn thương, trầy xước gây nhiễm trùng da. Đây là bệnh mạn tính, dễ tái phát. Nếu không được chữa trị kịp thời sẽ, bệnh sẽ phát triển lên thành viêm da cơ địa bội nhiễm.

Bệnh viêm da cơ địa là một dạng bệnh đặc biệt của bệnh chàm, thuật ngữ bệnh chàm dùng để chỉ nhiều loại viêm da có đặc điểm khá giống nhau như: 

  • Viêm da cơ ở tay: Chỉ xuất hiện tổn thương ở tay, do tiếp xúc thường xuyên với các hóa chất gây kích ứng. 
  • Viêm da tiếp xúc (do dị ứng hoặc kích ứng): Là tình trạng da bị tổn thương do tiếp xúc với một số hóa chất. 
  • Bệnh tổ đỉa: Bệnh chàm với nhiều mụn nước, chỉ phát triển ở ngón tay, lòng bàn tay và lòng bàn chân, ngứa nhiều.
  • Viêm da thần kinh: Đặc trưng bởi các mảng da dày lên do bị cọ xát hoặc gãi nhiều lần. 
  • Viêm da ứ nước: Một loại kích ứng da ở người có hệ tuần hoàn kém, chủ yếu ở vùng cẳng chân. 
  • Nứt nẻ da chân, da tay: Là một dạng bệnh mạn tính của bệnh chàm, da phản ứng bằng cách tăng sừng quá mức gây những đường nứt da, chảy máu và đau nhiều.

Nguyên nhân gây viêm da cơ địa

Viêm da cơ địa là một trong những bệnh về da mãn tĩnh, thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi. Bệnh đặc trưng bởi các triệu chứng như da khô, ngứa ngáy dữ dội, mẩn đỏ, bong vảy.

Nguyên nhân chính xác dẫn đến bị viêm da cơ địa vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng có thể liên quan đến các yếu tố sau:

  • Yếu tố di truyền: Viêm da cơ địa có tính di truyền cao, nếu bố mẹ hoặc anh chị em ruột mắc bệnh thì con cái có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
  • Yếu tố miễn dịch: Trong cơ thể người mắc viêm da cơ địa, hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các tác nhân kích thích bên ngoài, dẫn đến tình trạng viêm da.
  • Yếu tố môi trường: Các yếu tố môi trường như thời tiết khô, nóng, lạnh, tiếp xúc với lông động vật, chất kích thích da,… có thể làm khởi phát hoặc làm nặng thêm các triệu chứng của viêm da cơ địa.

Triệu chứng của viêm da cơ địa

Triệu chứng của viêm da cơ địa thường xuất hiện sớm trong giai đoạn sơ sinh hoặc trẻ nhỏ, và có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành. Bệnh đặc trưng bởi các triệu chứng như da khô, ngứa ngáy dữ dội, mẩn đỏ, bong vảy.

Triệu chứng viêm da cơ địa ở trẻ sơ sinh

Một số triệu chứng thường gặp ở bé bị viêm da cơ địa:

  • Da khô, ngứa và có vảy, đặc biệt là ở mặt, da đầu và nếp gấp da.
  • Phát ban trên da đầu hoặc má, có thể gây bong vảy và chảy dịch.
  • Khó ngủ do ngứa da.
  • Nhiễm trùng da do gãi.
Viêm da cơ địa: Những điều bạn cần biết 15

Hình ảnh viêm da cơ địa ở trẻ em

Triệu chứng viêm da cơ địa ở trẻ em

Trẻ bị viêm da cơ địa thường có các triệu chứng :

  • Phát ban ở các nếp gấp của khuỷu tay, đầu gối hoặc cả hai.
  • Các mảng da có vảy tại vị trí phát ban.
  • Đốm da sáng hoặc tối.
  • Da trở nên dày và cứng.
  • Da khô và có vảy.
  • Phát ban trên cổ và mặt, đặc biệt là quanh mắt.

Triệu chứng thường gặp ở người lớn

Người lớn bị viêm da cơ địa từ khi còn nhỏ có thể có các mảng da bị đổi màu hoặc sần sùi, dễ bị kích ứng. Một số triệu chứng xuất hiện ở người lớn:

  • Da khô và có vảy, đặc biệt là ở các nếp gấp da.
  • Ngứa ngáy dữ dội, có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
  • Phát ban ở các nếp gấp của khuỷu tay, đầu gối hoặc cả hai.
  • Sau gáy.
  • Trên mặt.
  • Người lớn cũng có nhiều khả năng có các triệu chứng quanh mắt.

Các dấu hiệu khác

Ngoài các triệu chứng trên, viêm da cơ địa có thể gây ra một số dấu hiệu khác, bao gồm:

  • Mụn nước: Mụn nước có thể xuất hiện ở các vùng da bị viêm da cơ địa.
  • Vết nứt da: Vết nứt da có thể xuất hiện ở các vùng da bị viêm da cơ địa, đặc biệt là ở các nếp gấp da.
  • Thay đổi sắc tố da: Viêm da cơ địa có thể khiến da bị đổi màu, có thể là tối hơn hoặc sáng hơn.
  • Sẹo: Sẹo có thể xuất hiện ở các vùng da bị viêm da cơ địa, đặc biệt là ở các vùng da bị nhiễm trùng.

Các triệu chứng của viêm da cơ địa thường xuất hiện theo từng đợt, thường kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, rồi tự khỏi. Tuy nhiên, bệnh có thể tái phát nhiều lần, và thường nặng hơn theo thời gian.

Biến chứng của viêm da cơ địa

Viêm da cơ địa có thể gây ra một số biến chứng như:

  • Viêm nhiễm da: Da bị viêm da cơ địa thường dễ bị nhiễm trùng do vi khuẩn, virus hoặc nấm.
  • Viêm da tiếp xúc: Tiếp xúc với các chất kích thích da như xà phòng, chất tẩy rửa,… có thể làm nặng thêm các triệu chứng của viêm da cơ địa.
  • Tăng nguy cơ mắc các bệnh tự miễn khác: Người mắc viêm da cơ địa có nguy cơ mắc các bệnh tự miễn khác như hen suyễn, viêm mũi dị ứng, viêm khớp dạng thấp,…

Cách chữa viêm da cơ địa

Hiện nay, chưa có thuốc trị viêm da cơ địa hoàn toàn, nhưng có thể điều trị để giảm triệu chứng và ngăn ngừa bệnh tái phát. Thuốc bôi viêm da cơ địa là phương pháp điều trị thường được sử dụng nhất hiện nay. Để điều trị viêm da cơ địa hiệu quả, bạn có thể thực hiện các cách trị viêm da cơ địa sau đây:

Sử dụng kem chống ngứa

  • Kem chống ngứa là kem bôi viêm da cơ địa thường được bôi trực tiếp lên vùng da bị tổn thương.
  • Nếu ngứa quá nặng, bác sĩ có thể kê thuốc kháng histamine đường uống, thường được sử dụng buổi tối để giảm ngứa và giúp ngủ.

Dùng kem dưỡng ẩm

  • Kết hợp kem dưỡng ẩm để giảm triệu chứng khó chịu và duy trì độ ẩm cho da.
  • Dưỡng ẩm đều đặn, đặc biệt là trong thời tiết lạnh và khô, để tránh da nứt nẻ.

Kem kháng viêm

Hạn chế phản ứng viêm tại chỗ quá mức khiến triệu chứng thuyên giảm hơn, da bớt mẩn đỏ, sưng, ngứa. Tuy nhiên, nên hạn chế bôi kem kháng viêm khi đã bớt ngứa và tăng cường các liệu pháp tự chăm sóc khác như làm ẩm da, mềm da cũng giúp kiểm soát viêm da cơ địa mức độ nhẹ thay vì dùng thuốc. Vì nếu dùng kéo dài kèm kháng viêm sẽ gây tác dụng phụ như làm đổi màu da, mỏng da, mọc lông và dễ làm da nhiễm trùng hơn. Các kem kháng viêm có corticoid chỉ nên sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ, tùy vào tính chất tổn thương, bác sĩ sẽ kê dạng hoạt chất từ nhẹ đến nặng.

Kháng sinh

  • Trong trường hợp nhiễm trùng da, bác sĩ có thể kê kháng sinh để điều trị nhiễm trùng.
  • Đảm bảo vệ sinh vùng bị tổn thương và thay băng đều để tránh nhiễm trùng.

Hạn chế yếu tố kích thích

  • Tránh thức ăn gây dị ứng, giữ vệ sinh nhà cửa, giặt giũ đồ giường và nệm thường xuyên.
  • Tránh khói thuốc lá và môi trường bụi bặm.

Chăm sóc da hằng ngày

  • Tắm ngắn, sử dụng nước ấm thay vì nước nóng.
  • Chọn các sản phẩm chăm sóc da nhẹ nhàng và không kích thích.
  • Hạn chế gãi da và giữ móng tay ngắn.

Duy trì độ ẩm và ăn uống lành mạnh

  • Sử dụng kem giữ ẩm khi trời lạnh.
  • Uống đủ nước để duy trì độ ẩm cho da từ bên trong.

Phương pháp điều trị khác

Liệu pháp miễn dịch và quang tuyến trị liệu có thể được xem xét dưới sự giám sát của bác sĩ, tùy thuộc vào tình trạng và độ nặng của bệnh.

Cách phòng ngừa viêm da cơ địa

  • Vệ sinh cơ thể sạch sẽ và thường xuyên, đặc biệt sau khi đổ nhiều mồ hôi.
  • Bôi kem dưỡng ẩm cho da sau khi tắm để tránh khô da.
  • Hạn chế tắm nước nóng để tránh kích thích da, gây ngứa và viêm.
  • Sử dụng cố định loại nước hoa, mỹ phẩm, xà phòng tắm gội dịu nhẹ, phù hợp với da.
  • Bạn phải đọc kỹ thành phần để tránh gây kích ứng cho da.
  • Hạn chế ăn hải sản, uống rượu bia, không hút thuốc lá,… có thể kích thích dị ứng, gây ngứa ngáy.
  • Không tự ý mua thuốc chống dị ứng, cần uống theo toa của bác sĩ.
  • Mặc áo thoáng mát, vải mềm, mỏng trong thời tiết nóng.
  • Uống đủ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày.

Một số câu hỏi thường gặp

Có thể chữa trị hoàn toàn bệnh viêm da cơ địa hay không?

Bệnh viêm da cơ địa là một bệnh lý mạn tính, không thể chữa trị hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát được bằng cách sử dụng nhiều biện pháp. Tình trạng này tương tự như viêm mũi dị ứng, không thể chữa khỏi nhưng có thể được phòng ngừa và kiểm soát.

Viêm da cơ địa kiêng ăn gì, nên ăn gì?

Người mắc viêm da cơ địa có thể hợp nhất với chế độ ăn uống bao gồm:

  • Cá giàu omega như cá ngừ, cá thu, cá hồi.
  • Thực phẩm probiotic như sản phẩm lên men.
  • Rau củ và trái cây chứa flavonoid kháng viêm như dâu, sơ ri, táo, cải bó xôi.
  • Nên tránh thực phẩm dễ gây dị ứng như trứng, đậu nành, cà chua, và các thực phẩm chứa nhiều niken.

Bệnh viêm da cơ địa có nguy hiểm không?

Bệnh viêm da cơ địa không đe dọa đến tính mạng nhưng có ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Ngứa nhiều gây mất ngủ, giảm tập trung, và tăng nguy cơ trầm cảm. Nếu không được điều trị đúng cách, bệnh có thể gây ra các biến chứng như viêm da thần kinh, viêm da cơ địa bội nhiễm, và sốt cao.

Ai có nguy cơ cao mắc bệnh viêm da cơ địa?

Trẻ em đặc biệt là nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh viêm da cơ địa. Ngoài ra, người có hệ miễn dịch yếu, dị ứng, hoặc có tiền sử gia đình với bệnh lý này cũng có nguy cơ cao.

Khi nào nên thăm bác sĩ về bệnh viêm da cơ địa?

Ngay khi xuất hiện dấu hiệu viêm da cơ địa, việc thăm bác sĩ là quan trọng để có phác đồ điều trị phù hợp. Đối với các biểu hiện nghiêm trọng như sưng đỏ, có mụn mủ, đau, sốt, cần đến bác sĩ ngay để tránh biến chứng nặng nề.

Viêm da cơ địa là một bệnh lý da liễu mãn tính, thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi. Bệnh có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như ngứa ngáy, mẩn đỏ, bong vảy,… và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị đúng cách.

Viêm da cơ địa có lây không?

Theo các nghiên cứu khoa học, viêm da cơ địa không có tính lây lan. Điều này có nghĩa là việc tiếp xúc trực tiếp với chất dịch từ các mụn nước hoặc dịch tiết, máu từ thương tổn do gãi hoặc trầy xước trên da không làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Tuy nhiên, viêm da cơ địa có thể có yếu tố di truyền. Nếu cha mẹ hoặc anh chị em ruột của bạn bị viêm da cơ địa, bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với người bình thường.

Trẻ em bị viêm da cơ địa tắm lá gì?

Theo kinh nghiệm dân gian, có một số loại lá có tác dụng tốt trong việc điều trị viêm da cơ địa ở trẻ em, bao gồm:

  • Lá khế: Lá khế có chứa các chất flavonoid, triterpene, steroid, có tác dụng kháng viêm, làm lành vết thương. 
  • Lá chè xanh: Lá chè xanh có chứa các chất chống oxy hóa, có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn, giảm ngứa.

Hiện nay, chưa có thuốc trị viêm da cơ địa hoàn toàn, nhưng có thể điều trị để giảm triệu chứng và ngăn ngừa bệnh tái phát.